- •Пәннің оқу-әдістемелік кешені Пәннің атауы: «қр Мемлекеттік қызмет және басқару»
- •5В030100 - «Құқықтану» мамандығы студенттері үшін
- •Мазмұны
- •4. «Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару» пәнінің мазмұны
- •4.1 «Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару» пәнінің тақырыптық жоспары
- •4.2 «Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару» пәні бойынша дәрістің тақырыптық жоспары
- •4.3 «Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару» бойынша практикалық (семинар) сабақтарының тізбесі мен мазмұны
- •4.4 «Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару» пәні бойынша студенттердің өздік жұмысының мазмұны
- •4.5 «Мемлекеттік қызмет және басқару» пәні бойынша соөж тапсырмасы
- •Әдебиеттер тізімі: Нормативтік-құқықтық актілер:
- •Негізгі әденбиеттер:
- •5. Оқу процесінің кестесі
- •6. «Мемлекеттік қызмет және басқару» пәні бойынша дәрістердің тақырыптық жоспары
- •«Мемлекеттік қызмет және басқару» пәні бойынша тәжірибелік (семинар) сабақтардың тақырыптық жоспары /10 сағат/
- •8. «Мемлекеттік қызмет және басқару» пәні бойынша соөж тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі
- •9. «Мемлекеттік қызмет және басқару» пәні бойынша сөж тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі.
- •10. Әдебиеттер тізімі: Нормативтік-құқықтық актілер:
- •Негізгі әденбиеттер:
- •Пәнді оқу әдістемелік қамтамасыз ету картасы
- •1.1. Мемлекеттік басқарудың мәні мен ерекшеліктері.
- •1.2. Мемлекеттік басқарудың негізгі белгілері.
- •1.3. Мемлекеттік басқару механизмі (тетігі).
- •2.1. Мемлекеттік басқару қағидаларының мәні мен жіктелуі.
- •2.2. Мемлекеттік басқарушылардың конституциялық (негізгі) қағидалары.
- •2.3. Мемлекеттік басқарудың салалық қағидалары.
- •3.1. Мемлекеттік басқарудың ұйымдастырушылыќ құрылымының түзілуі.
- •3.2. Мемлекеттік органның жіктелу негіздері.
- •3.3. Мемлекеттік орган: жасалу тәртібі мен копетенциясы.
- •1. Мемлекеттік басқару саясаты және мақсаттары.
- •3. Мемлекеттік басқарудың әдістері мен нысандары.
- •1. Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі және жіктелуі.
- •2. Нормативтік құқықтық актілердің жобаларын жоспарлау, дайындау және келістіру.
- •3. Нормативтік құқықтық актілер мәтінінің реквизиттері, құрылымы мен жазылу стилі.
- •1. Басқарушылық процесс және оның сатылары.
- •2. Жекеленген құқықтық актілер.
- •3. Басқаратын қатынастар және олардың классификациясы.
- •2. Мемлекетті басқаруда заңдылық пен тәртіпті қамтамасыз ету.
- •3. Мемлекеттік басқарудың ғылыми қамтамасыз етілуі.
- •2. Мемлекеттік қызмет ұғымы, мәні және принциптері.
- •3.Мемлекеттік қызметтің арнайы белгілері.
- •1. Штаттар мен мемлекеттік органдардың жеке құрамы.
- •2. Мемлекеттік қызметтің жіктелуі.
- •1. Мемлекеттік қызметке орналасудағы азаматтардың конституциялық құқығы.
- •2. Мемлекеттік қызметте орнын басудың тәртібі мен тәсілдері.
- •3. Мемлекеттік әкімшілік қызметтер котегорияларына қойылатын біліктілік талаптар.
- •1. Мемлекеттік органның жұмысын ұйымдастырудың жалпы негіздері.
- •2. Лауазымды адамның компетенциясы.
- •1. Әкімшілік мемлекеттік қызметкерлерді аттестациялау.
- •3. Мемлекеттік қызметкерлерді оқыту.
- •2. Мемлекеттік қызметті тоқтатудың жалпы негіздері.
- •3. Мемлекеттік қызметті тоқтатудың қосымша негіздері.
- •1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызметтің концептуальды реформасы және кадрлар саясатының негіздері.
- •2. Мемлекеттік қызмет реформасын құқықпен қамтамасыз ету.
- •Глоссарий
- •«Мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқару» арнайы курсы бойынша
1. Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі және жіктелуі.
Нормативтік құқықтық актілер деп – құқықтық нормаларды белгілейтін; сондай-ақ олардың өзгертілуін, тоқтата тұруы мен тоқтатылуын белгілейтін референдумда не құзіретті органмен немесе мемлекетті клауазымды тұлғасыменқабылданатын белгіленген нысандағы арнайы жазбаша құжат түсініледі. Мемлекеттік шешімдердің сипаты бойынша оның иерархиясына байланысты нормативтік құқықтық актілер жүйесінің құрылу еркшелігі; оған сәйкес актілерді қабылдауға құқығы бар құзіретті органның өкілеттігі; актілерді жариялаудың белгіленген тәртібі; жергілікті норма шығарушылық тағы басқа актілерді халықаралық-құқықтық акті ретінде есептеу ерекшеліктері ескеріледі. Нормативтік құқықтық актілердің иерархиясы деп- оның заңды күшіне байланысты бөлінуі мен ара қатынасы түсініледі. Мысалы: Біз Конституцияны ҚР-дағы ең жоғарғы заң күшіне ие нормативтік құқықтық акт деп айтаймыз.
Қабылданатын және әрекет ететін мемлекеттік шешімдер мынатай негізгі конституциялық жағдайларға негізделуі тиіс:
1-ден. Конституция жоғарғы заң күшіне ие және республиканың барлық территориясында тікелей әрекет етеді;
2-ден. ҚР-мен таррификацияланған (бекітілген) халықаралық шарттар не келісмдер заң алдында мәртебеге ие және тікелей қолданылады.
3-ден. Қатысушысы ҚР болып табылатын барлық заңдар мен халықаралық шарттар жарыққа шығарылады.
Құқықтық нормативтік актілер негізгі және өндірісті болып бөлінеді.
Негізгілерге: Конституция, конституциялық заңдар, кодекстер, заңдар, ҚР Президентінің жарлығы және конституциялық заң күші бар жарлықтары жатады; Парламент пен оның палаталарының қаулылары; ҚР Үкіметінің номативтік қаулылары, ҚР Жоғарғы соты, орталық сайлау комиссиясы мен Конституциялық Кеңестің қаулылары, жарлығы; орталық мемлекеттік органның нормативтік қаулылары; министрлер мен басқада орталықмемлекеттік орган басшыларының нормативтік бұйрықтары; маслихаттар мен әкімдердің нормативік құқықтық шешімдері жатады. Ал өндірістік нормативтік құқықтық актілерге әртүрлі ережелер, регламенттер, инструкциялар жатады. Олар негізгі актілер негізінде жасалады және бүтіндей сонымен бірге бекітіліп қолданылады.
Мемлекеттік шешімдер жүйесінде заң шығарушы актілер ерекше орын алады. 24 наурыз 1998ж. “Нормативтік құқықтық актілер туралы” ҚР Заңына сәйкес заң шығарушы актілер таратуына; конституциялық заңдар, ҚР Президентінің конституциялық заң күші бар жарлықтары, ҚР Кодекстері; ҚР Парламент қаулылары; Парламенттің Сенаты мен Мәжіліс қаулылары жатады.
Заңдар мемлекеттің шешімнің ерекше түрі болып табылады. Заңның көмегімен мемлекет пен қоғам үшін маңызды қоғамдық қатынастардың елеулі бағыттаушылық реттелуі жүзеге асырылады. Президенттің нұсқаулары Конституция, Заңдар менПрезидент жарлығы негізінде жасалып орындалады. Нұсқаулар мен әкімшілік реттеушілік, жедел және жеке сипаттағы мәселелер шешіледі.
Заңға тәелді актілер деп – заң шығарушы болып табылмайтын басқада нормативтік құқықтық актілер түсініледі. Оған: ҚР Президентінің нормативтік жарлықтары, министрлердің нормативтік бұйрықтары, басқада орталық мемлекеттік органдардың нормативтік бұйрықтары мен қаулылары; маслихаттар мен әкімдердің шешімдері жатады. Заңға тәуелді актілер 2 түрлі негізгі белгімен сипатталады: 1-ден. Олар заңға қайшы келе алмайтын және заң шеғберінде әрекет етеді; 2-ден. Олар заңдардың орындалуын ұйымдастыруға бағытталған.
Өндірістік номативтік құқықтық актілер:
регламент
тәртіптік ереже (положение)
ереже
инструкция жатады