Цернӓ Николай (16-та),

9 классин сургъульч, Элст балгъсн.

БААХН ТОСХАЧ

Бадм — баахн тосхач

Бодвасн гермӱд тосхна,

Энъкр Элст балгъсан

Эн гӱджрдж босхна.

I

Ӓрӱн цевр седклӓрн Ӓвртӓ шундж кӧдлиӓ, Урдк — урдкаснь Элстӓи Улм сӓӓхрӱлхӓр зӱткиӓ.

Бадм — баахн тосхач,

Батлдж алхан атх, Кеджӓх кӧдлмшиннь чинриг Кевтнь тоолдж мед.

КОЧУБЕЙ

Ил ӱзджӓх метӓр Иим зӱӱдн ӱзгдв;

Халта мӧрн деер Хацта залу суудж,—

Улан командирин дуугъар Уралан! гидж дуудв. Лӓӓч иньгӱдиннь ӧмн Лӱӱвр нисӓд йовна, Танъсг ӱлдин ирнь Тенд — энднь гилвкнӓ,

90

Элдӓн Аравка

ИНЫТӒН

Холин дӱӱрӓнд генткн джинънсн дун сонъсгдв, Хотна захд, ӧӧрхнд джиргълтӓ багьчуд харгълдв. Ценънсн дуута домбр

Сергмджтӓ айсар кӱнъкнджӓпӓ, Цервлдӓд кӧвӱд, кӱӱкд

Селгӓдӓр бииллдӓд, дуулджана. Хотна кӧвӓн ногъанд

Харлздж баран ӱзгдв, Хӓлӓгъӓд, чинънӓд зогсхнь Хошадар багьчуд йовлдв. Шуугджах багьчуд дунд Шоглад би орчквв, Шимлдсн кӱӱкдиг эргӱлӓд, Шинджлӓд, хӓлӓгъӓд бӓӓвв.

Зерглӓд суусн кӱӱкдӓс,

Зеегтӓ нӱдтӓнь ончлгдв,

Зогсджагъад, кӱӱкнӱр ӧӧрдӓд, Зӓӓцӓд хаджуднь суучквв. Зӱркн туссн иньгдӓн

Зӧвин ӱг келӱв, Цур болшго гичкӓд

Цааран кӱӱкн эргв. Тууджан цӓӓлгъдж келӱв,

Теркӓ зӱркм байрлв. Буру хандсн кӱӱкн Бийӱрм хӓлӓцӓн зӧрӱлв. Селӓнӓ уульнцд кӱӱктӓ,

92

Сӧӧнь дӱӱрӓнд кӱӱндӱв,

Седклӓп мсдсн иньгӓсн

Салад герӱрн хӓрӱв.

Кӱӱнддж ухагъан медсн Кӱӱкн сӓӓхн иньгм.

Кӱцл болдж нанд

Кезӓ ханьцхнь тоолгдв. Удхн уга, манд Ут хаалгъ гарх, Уйдхн уга, зӱркн Учрх цаг ирх.

ДУУЧД

Намч цецгӓ шарлсн цагт Намрин кенз ногъан болсн,

Хальмгин бичкп дууч чамд Ханлтан ягъдж ӧрг.хм медгдхш. Хурц, хурдн, урн ӱгӓр Худлинь илдкдж, ӱннинь секвч,

Хальмгин дуучнрии тӧринь батлхар

Хагърдж кенз дууч гарвч.

Зӱӱднднь эс орсн зӓнъг Ӧвртнь ордж одсн цагт,

Зӧвин ӱн илдкдж дуулсн Зӧргтӓ кенз дууч билӓч. Цолан дуудулх цаг ирх Санан мана делкӓд туурх, Ухалхнь, холин туудж бнш, Ӱчӱкн зуурин юмн бизл. Бичкн ӱӱрм, дуул дуучм,

Билгин хурц шӱлг нерӓд, Танъгъчин сансн тӧр бӱтхиг Тоолад-томджад дуундан дуул.

ЭРДМӒС УЛУ ЭРДНь УГА

Кӱӱкнӓ герин газа Кӱригъӓд ӓмтн хурв, «Кӱрг биилӱлхмн» — гидж, Кӱӱндвр захар гарв.

93

A. C. пушкин

ХАЛҺМГ КУУКНД

дурта хальмг кӱӱкн,

дӱӱвр менд бӓӓгъич! дурлсн седклим меддж, данъ нама санич! дӱмбр теегин дунд дурм чамд кӱрвл,

дурн-седклимм авъяс Лухуцдж чамур темцвл. Ишкӓ гериннь ӧӧр Инӓсн чирӓчнь ӱзгдвл, Ик ӧргн манъначнь Илддж нанд медгдвл.

теегин кӱӱкн чамд

темцдж седклм тусвл, Тегш хамрта чамдан Теркӓ зӱркм дурлвл. Ӱӱтхн нӱдтӓ чамд Унн седклм тусвл,

Унӱгим сӓӓнӓр м'едхлӓчн,

Ӱгдӓн би кӱрхвль.

Парнцз кел медхшч, Торгъар кӧлӓн орахшч, Шекспириг кергтӓн авхшч. Сен-Марар сонджл кехшч.

Самаврин ӧмн сӧгддж,

Сӓӓхнӓр ӧдмг утлхшч;

95