2. Отттекті зертханада қалай алуға болатынын түсіндір.

Калий перманганаттан қыздыру арқылы бөліп алу

Бертолле тұзы арқылы бөліп алады

2КMnO4 -> K2MnO4 + MnO2 +02

а)сынауықтағы сутегі асқын оксидін катализатор(өршіткі) салып қыздыру;

ә) марганец (IY) оксидін сынауықта қыздыру;

б)қоспа дайындау H₂O₂+MnO₂, оттегін алу, тәжірибе нәтижесі қорытын- дыланып, катализаторға анықтама беріледі. Катализаторды бөліп алып, массасы өзгермегенін көрсету керек. Бертолле тұзынан да оттегін алғанда өршіткі қолданылады.

3. Массасы 4,6 г натрийді 150 г суда еріту арқылы алынған ерітіндідегі натрий сілтісінің массалық үлесі

Массасы 4,6 г натрийді 150 г суда еріту арқылы алынған ерітіндідегі натрий сілтісінің массалық үлесі

4,6 г х г у г

2Na + 2H₂O = 2NaOH +H₂

_{46 г 36 г 80 г}

_{1. Алдымен натриймен толық өзара әрекеттесуге қанша су кеткенін анықтаймыз:}

_{46 г натриймен толық өзара әрекеттесуге 36 г су жұмсалса, ал}

_{4,6 г натриймен толық өзара әрекеттесуге х г су жұмсалуы тиіс, мұнан}

_{4,6 г_----- х г}

_{х= 4,6*36/46=3,6 г}

_{2. Енді гидрооксид массасын табамыз:}

_{46 г натрийдің толық өзара әрекеттесуінен 80 гидроксид пайда болады, ал}

_{4,6 г натрийдің толық өзара әрекеттесуінен у г гидроксид пайда болуы керек?}

_{4,6 г_----- y г}

_{x=80*4,6/46=8 г}

_{3. Ерітінді массасын анықтаймыз:}

m(ерітінді) = m(H₂O) + m(NaOH)=(150-3,6)+8=154,4 г.

4. Гидроксид массасын ерітінді массасына бөле отырып мынаны аламыз:

W(NaOH)= m(NaOH)/(m(ерітінді) = 8/154,4 г=0,05 немесе 5%.

Жауабы: сілті массасы 0,05 немесе 5%.

№19 Билет

1. Ауа-газдар қоспасын қалай түсінесің? Атмосфералық ауаны ластанудан қалай қорғаймыз?

Ауаның құрамына алғаш тәжірибе жасаған француз ғалым А. Лавуазье . Ауаның құрамы:

Құрамды бөліктері

Газдар құрамы

Көлем бойынша Масса бойынша

Азот

Оттегі

Инертті газдар

Көміртек ()оксиді

(көмірқышқыл газы)

38,08

20,95

0,94

0,03

75,50

23,10

1,30

0,046

Жердің ауа қабаты - атмосфера деп аталады. Атмосфера - қажетті табиғи қор. Ал атмосфераны ластайтын заттар өте көп. Әртүрлі өндірістік қондырғылар мен қозғағыштардың шектен тыс жұмыс істеуі ,,көліктерден шыққан түтіндер атмосфераның ластануына әкеп соғады,сөйтіп тірі ағзалардың тіршілігіне қауіп тудырады. Өйткені ауа уланып бұзылады. Міне, сондықтан қазіргі уақытта ауаны таза ұстау.ластаудан сақтау және космостық радиация тозаңдарынан қорғау мәселелеріне ерекше мән берілуі орынды.

Адам денсаулығы - қоғамдық құндылық, бірақ адамның іс әрекеті адамзат тіршілік ортасының нашарлауына әкеліп, қазіргі кездің келелі мәселесіне айналып отыр.

2. Зертханада хлордың алыну жолдарын реакциялар теңдеуі арқылы өрнекте.

 зертханада 1) 4HCl(конц.) + MnO2 = Cl2↑ + MnCl2 + 2H2O 

2) 16HCl(конц.) + 2KMnO4 = 5Cl2↑ + 2MnCl2 + 8H2O + 2KCl 

3) 4HCl(конц.) + Ca(ClO)2 = 2Cl2↑ + 32H2O + CaCl2 

4) 6HCl(конц.) + KClO3 = 3Cl2↑ + 3H2O + KCl

Хлор   газын  алу  үшін  кейбір  күшті  тотықтырғыштарға,  мысалы  марганец (ІҮ) оксидіне  MnO₂ , бертолле  тұзына   KCIO₃ ,  калий  перманганатына KMnO₄ концентрлі тұз  қышқылымен әсер етіп алады:

Осы әдіспен хлорды алғаш рет 1774 ж. Швед оқымыстысы К. Шееле  алған. Бертолле тұзы мен тұз қышқылын өте сақтықпен жайлап қыздырғанда  реакция  жүреді де хлор газы  бөлінеді.  Концентрлі  тұз қышқылын  калий  перманганатының  ерітіндісіне  құйса, реакция шабытты жүреді.