- •3.Жер қыртысындағы элементтерді анықтаудың түрлері. Жеке минералдық түрлер.
- •1)Жеке минералдық түрлер
- •4. Жер қыртысындағы элементтерді анықтаудың түрлері. Минералдардағы изоморфты қосылыстар.
- •1)Жеке минералдық түрлер
- •5. Жер қыртысындағы элементтерді анықтаудың түрлері. Биогендік және сулы ерітінділер.
- •1)Жеке минералдық түрлер
- •6. Жер қыртысындағы элементтерді анықтаудың түрлері. Магмалық балқымалар және техногендік қосылыстар.
- •1)Жеке минералдық түрлер
- •7. Жер қыртысындағы элементтерді анықтаудың түрлері. Сұйық дисперсті және коллоидты түрі.
- •1)Жеке минералдық түрлер
- •8. Жер қыртысындағы элементтер миграциясының негізгі заңдылықтары.
- •9.Химиялық элементтер миграциясының типтері.
- •10. Химиялық элементтер миграциясының ішкі факторлары. Атомдардың гравитациялық қасиеті.
- •11.Химиялық элементтер миграциясының ішкі факторлары. Байланыс қасиеттері.
- •12. Химиялық элементтер миграциясының ішкі факторлары. Химиялық қасиеттері және радиоактивтілік қасиеттері.
- •13. Химиялық элементтер миграциясының сыртқы факторлары. Температура.
- •14. Химиялық элементтер миграциясының сыртқы факторлары. Қысым.
- •15. Химиялық элементтер миграциясының сыртқы факторлары. Ортаның химиялық құрамы.
- •16. Химиялық элементтер миграциясының сыртқы факторлары. Сутекті иондардың концентрациясы.
- •17. Химиялық элементтер миграциясының сыртқы факторлары. Тотығу-қалпына келтіру жағдайы және организмдер тіршілігі.
- •18. Химиялық элементтер миграциясының сыртқы факторлары. Геоморфологиялық белгілері. (Жанама іздеу белгілері. Геоморфологиялық белгілер)
- •19. Геохимиялық аномалиялар туралы жалпы түсініктер.
- •20. Аймақтық және жергілікті аномалиялар.
- •21. Перспективті және перспективті емес аномалиялар.
- •22. Оң және теріс геохимиялық аномалиялар.
- •23. Табиғи және техногенді геохимиялық аномалиялар.
- •24. Химиялық элементтердің ассосациясы туралы жалпы түсінік.
- •25. Іздеу критерийлері және іздеу белгілері.
- •26. Геохимиялық ландшафттар туралы түсінік.
- •27. Геохимиялық түсірулер. Мақсаты және міндеттері. ???
- •28. Рудалы кенорындардың алғашқы ореолдары.
- •29. Магмалық кенорындардың алғашқы ореолдары.
- •30. Пегматитті кенорындардың алғашқы ореолдары.
- •31. Постмагмалық кенорындардың алғашқы ореолдары.
- •32. Алғашқы ореолдардың геохимиялық белдемділігі.
- •33. Кен маңайындағы сыйыстырушы жыныстардың өзгеруі.
- •34. Индикатор-элементтердің ореолдары.
- •35. Алғашқы ореолдардың морфологиялық ерекшеліктері.
- •36. Экзогенді кенорындардың алғашқы ореолдары.
- •37. Шашыранды кенорындардың ореолдары.
- •38. Инфильтрациялық кенорындардың ореолдары.
- •39. Шөгінді кенорындардың ореолдары.
- •40. Стратиформдық кенорындардың ореолдары.
- •41. Туынды шашырау ореолдарының жаралуының жалпы заңдылықтары.
- •42. Литохимиялық шашырау ағындары. Классификациясы және қысқаша анықтамасы.
- •42. Литохимиялық шашырау ореолдары. Классификациясы және қысқаша анықтамасы.
- •43. Шашырау ағындарының жаралуы және негізгі ерекшеліктері.
- •44. Биогеохимиялық шашырау ореолдары.
- •45. Гидрохимиялық шашырау ореолдары.
- •46. Атмохимиялық шашырау ореолдары.
- •47. Шлихты шашырау ореолдары.
- •48. Пайдалы қазба кенорындарын іздеудің литохимиялық әдістері.
- •49. Литохимиялық сынамаларды алу және өңдеу.
- •50. Пайдалы қазба кенорындарын іздеудің гидрогеохимиялық әдістері.
- •51. Гидрогеохимиялық іздеу кезіндегі сынамаларды алу жұмыстары.
- •52. Пайдалы қазба кенорындарын шашырау ағындары және ореолдары бойынша литохимиялық іздеу жұмыстары.
- •53. Шашырау ағындары және ореолдары бойынша литохимиялық іздеу кезіндегі сынамаларды алу жұмыстары.
- •54. Пайдалы қазба кенорындарын биогеохимиялық іздеу әдістері.
- •55. Биогеохимиялық іздеу кезіндегі сынамаларды алу және өңдеу жұмыстары.
- •56. Пайдалы қазба кенорындарын атмохимиялық іздеу әдістері.
- •57. Атмохимиялық іздеу кезіндегі сынамаларды алу жұмыстары.
- •58. Пайдалы қазба кенорындарын іздеудің шлихті әдісі.
- •59. Шлихті іздеу кезіндегі сынамаларды алу және өңдеу жұмыстары.
- •60. Қолданбалы геохимияда қолданылатын негізгі теориялық тұжырымдар
1)Жеке минералдық түрлер
2)Минералдардағы изоморфты қосылыстар.
3) Биогендік түрі.
4) Сулы ерітінділер
5) Сұйық дисперсті орталы коллоидтар.
6) Техногендік қосындылар
7) Магмалық балқымалар.
8) Шашырау күйі.
Сұйық дисперсті орталы коллоидтар. Элементтерді анықтаудың бұл түрі табиғатта кеңінен таралған. Бұлар континентті және мұхиттық суларда кездеседі, одан басқа, «өзінің кейпін білдіретін ландшафтың өте маңызды бөліктері, немесе коллоиды күйде болады, немесе өзінің жаралу процесінде коллоидты күйден өткен болып келеді» (А.И.Перельман, 1975). Сұйық дисперсті ортада, дисперсті (өзгеру - шашырау) фаза қатты және газ тәрізді күйде болуы мүмкін. Геохимиялық іздеулер үшін бірінші жағдай маңызды болып келеді. Мұнда дисперсті фаза металлдармен (Au, Ag, Pt, Bi, Sn және т.б.); металлдардың гидроксидтерімен (Fe(OH)3, Ti(OH)4, Al(OH)3 және т.б.); оксидтермен (MnO2, SiO2 т.б.); сульфидтермен (PbS, ZnS, Sb2S3, As2S3 және т.б.); сазды минералдармен (галлуазит, каолинит, монтмориллонит және т.б.) сипатталады.
Табиғатта коллоидтардың түзілуі екі негізгі әдіспен жүзеге асырылады:
1) дисперсиялық (кристаллдық заттың бұзылуы кезінде)
2) конденсациялық (молекулалық бөлікшелердің коллоидтық мөлшерге дейін қосылуы кезінде).
Дисперсиялылықтың өте жоғары дәрежесінде және дисперсиялық фазаның үлкен шамасы кезінде коллоидты жүйелер бос энергияның үлкен қорына ие болады. Оның өз еркімен төмендеуі сорбцияға ұшыратады.
8. Жер қыртысындағы элементтер миграциясының негізгі заңдылықтары.
«Химиялық элементтердің миграциясы» терминін 1923 жылы геохимияға А.Е.Ферсман енгізген. Бұл түсінікті ол, Жер қыртысындағы шашырауға және концентрацияға апаратын химиялық элементтердің орын ауыстыруын анықтайтын процестер кешені деп түсінді.
Жер жағдайындағы химиялық элементтердің миграциясы атомдық (инертті газдар, булар, сынап булары және т.б.), иондық (ерітінділер, балқымалар және коллоидты жүйелер), молекулярлық (ерітінділер, силикатты балқымалар) немесе коллоидтық, сонымен қатар дисперсті (таужыныстардың және минералдардың сынықтары) формада жүзеге асады.
Химиялық элементтер миграциялық қабілеттілігіне байланысты, яғни геохимиялық процестерде орын ауыстыруының интенсивтігімен өзара бөлінеді. Сонымен қатар, элементтердің миграциялық қабілеттілігі миграция ортасының термодинамикалық жағдайына байланысты өзгеріп отырады.
Белсенді мигранттардың қатарына жер қыртысының ауқымында орын алатын термодинамикалық жағдайлардың кең диапазонында оңай миграцияланатын химиялық элементтерді жатқызуға болады.
Осы элементтердің атомдары магмалық балқымаларда да, ерітінділерде де, сонымен қатар гипергенез белдемінің ерітінділерінде де оңай орын ауыстыра алады. Мысалы белсенді миграцияланатын элементтерге галогендер, сілтілі металлдар және т.б. жатады. Белсенді емес мигранттар (мысалы платина тобының элементтері) тек қана термодинамикалық жағдайлардың тар диапазонында (магмалық балқымалар) протокристаллизация сатысы - базальтты магманың оливинді таужыныстар жаралу кезіндегі дифференциациясы(перидотиттер, дуниттер, пироксениттер, габбро, нориттер ) кезінде миграцияланады. Жер қыртысының көптеген элементтері белсенді мигранттар болып келеді.
Химиялық элементтердің миграциясы көптеген факторлар нәтижесінде туындайды, бірақ оларды екі топқа бөлуге болады: 1) ішкі – химиялық элементтердің және оның қосындыларының атомдарының қасиеттерімен байланысты, 2) сыртқы – миграция жағдайының термодинамикалық шарттары.