- •Ўқув-услубий мажмуанинг таркибий тузилиши
- •Мажмуанинг қисқача аннотацияси
- •Тошкент – 2019
- •I.Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни
- •II. Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари
- •III.Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари)
- •IV. Амалий машғулотлар бўйича кўрсатма ва тавсиялар
- •VI. Мустақил таълим ва мустақил ишлар
- •VII. Асосий ва қўшимча ўқув адабиётлар ҳамда ахборот манбаалари* Асосий адабиётлар
- •Қўшимча адабиётлар
- •Интернет сайтлари
- •Асосий қисм Фан бўйича маъруза мавзулари ва уларнинг мазмуни
- •Амалий машғулотларнинг тахминий мавзулари
- •Лаборатория ишларини ташкил этиш бўйича кўрсатмалар
- •Курс ишини ёзиш кўзда тутилмаган Мустақил ишни ташкил этишнинг шакли ва мазмуни
- •Тавсия этилаётган мустақил ишларнинг мавзулари
- •Дастурнинг ахборот-услубий таъминоти
- •Фойдаланиладиган адабиётлар рўйхати Асосий адабиётлар
- •2019 Йил “_____” август
- •Тошкент – 2019 й.
- •1. Ўқув фани ўқитилиши бўйича услубий кўрсатмалар
- •2. Маъруза машғулотлари
- •3. Амалий машғулотлар
- •4. Мустақил таълим
- •5. Фан бўйича талабалар билимини баҳолаш ва назорат қилиш меъзонлари
- •Якуний назоратни “Ёзма иш” асосида ўтказиш
- •6. Асосий ва қўшимча адабиётлар ҳамда ахборот манбалари Асосий адабиётлар
- •Қўшимча адабиётлар
- •Интернет сайтлари
- •Маъруза машғулотлари режаси маъруза машғулотлари режаси
- •Мавзулар бўйича матн аннотацияси ва охирги янгиликлар
- •1. Инвестиция: моҳияти, асосий турлари ва таркиби
- •2. Макроиқтисод ва инвестициялар алоқадорлиги
- •3. Инвестициялар таҳлилида асосланиладиган асосий иқтисодий концепциялар
- •Фирма бойлиги ўкбқ мбқ
- •4 . Ўзбекистон инвестиция сиёсатининг моҳияти ва йўналишлари
- •5. Иқтисодиётни ривожлантиришни асосий йўли – лойиҳаларни яратиш ва амалга ошириш
- •1. Лойиҳа нима?
- •Лойиҳанинг асосий элементлари қуйидагилардир:
- •2.Лойиҳаларнинг классификацияси
- •3. Лойиҳа ҳаёт даврининг асосий босқичлари
- •4.Лойиҳа муҳити
- •5. Лойиҳа объектлари ва субъектлари.
- •6. Лойиҳалар таҳлилининг моҳияти ва вазифалари
- •7. Лойиҳалар таҳлили тузилмаси
- •8. Давлатнинг иқтисодий фаолияти ва инвестиция лойиҳалари
- •1. Лойиҳаларни тайёрлаш тушунчаси
- •2. Инвестиция лойиҳалари ҳужжатларини тайёрлаш босқичлари
- •3. Инвестиция имкониятларини қидиришни ташкил қилиш
- •4. Лойиҳаларни бирламчи тайёрлаш ва бизнес режаларни ўрни
- •Бизнес-режанинг таркиби
- •5. Лойиҳани якуний варианти ва унинг техник-иқтисодий ҳамда молиявий жиҳатдан маъқуллиги
- •Тиа бўлимларининг тахминий тузилмаси қуйида келтирилган:
- •1. Инвестиция лойиҳаларини танлашда молиявий-иқтисодий баҳолашнинг роли
- •2. Дисконтлаш ҳақида тушунча
- •Бугунги олинган бир сўм, келгусида олинадиган бир сўмдан қиймат жиҳатидан каттадир.
- •3. Аннуитетнинг келгуси қиймати
- •4. Аннуитетнинг жорий қиймати
- •5. Рента қиймати
- •1. Инвестиция лойиҳаларини молиявий-иқтисодий баҳолашнинг моҳияти ва усуллари
- •2. Инвестиция лойиҳаларини молиявий – иқтисодий баҳолашда пул оқимларини дисконтлашга асосланган услублари
- •3. Инвестиция лойиҳаларини баҳолашнинг содда услублари
- •Рои ебит( 1- т) [ ( c .Й.Б.-c.Й.О):2]
- •1. Рақобатлашувчи инвестициялар ҳақида тушунча
- •2. Муқобил инвестициялар.
- •3. Инвестиция лойиҳаларининг амал қилиш муддатларидаги фарқлар.
- •4. Харажатларга кўра самарадорликни баҳолаш усули.
- •5. Ускуналарни таъмирлаш ёки алмаштириш ҳақидаги қарорларни асослаш.
- •1. Лойиҳаларни техник таҳлил қилишнинг вазифалари ва таркиби
- •2. Лойиҳаларни ишлаб чиқишнинг техник муаммолари
- •3. Лойиҳаларни жойлаштириш ўрни
- •4. Харажатлардаги ўзгаришлар
- •5. Лойиҳани амалга ошириш ишлари графиги
- •1. Нима учун экологик таҳлил керак?
- •2. Экологик таҳлилнинг вазифалари
- •3. Экология бўйича лойиҳа-смета хужжатларини тайёрлаш
- •4. Экологияни молиялаштириш манбалари.
- •1. Ижтимоий таҳлилнинг моҳияти ва таркибий қисмлари
- •2. Аҳолининг ижтимоий-маданий ва демографик хусусиятлари
- •3. Лойиҳа ва маҳаллий маданият талаблар
- •4. Лойиҳалардан манфаатдорликни таъминлаш масалалари
- •5.Ижтимоий лойиҳаларда хотин-қизларнинг роли
- •6. Ижтимоий таҳлилда мутахассислар масаласи
- •1. Институционал таҳлилнинг моҳияти ва мақсадлари
- •2. Институционал таҳлил тузилмаси
- •3. Лойиҳа иштирокчилари фаолиятидаги доимий муаммолар
- •4. Бозор иқтисодиёти институтларни ташкил этишга таъсир этувчи омиллар
- •5. Лойиҳаларнинг инвестициялардан кейинги босқичига эътиборсизлик
- •1. Молиявий таҳлилнинг моҳияти ва турлари
- •2. Молиявий рентабеллилик таҳлили
- •3. Молиялаштиришга эҳтиёж таҳлили
- •4. Лойиҳани эксплуатация қилувчи ташкилотнинг молиявий таҳлили
- •5. Лойиҳанинг молиявий самарадорлигини фойда баланси ёрдамида аниқлашнинг оддий усули
- •1. Иқтисодий таҳлилнинг моҳияти. Иқтисодий таҳлилни молиявий таҳлилдан фарқли жиҳатлари
- •2. Иқтисодий таҳлилнинг йўналишлари. Лойиҳасиз ва лойиҳа асосида ривожланишни қиёсий таҳлили
- •3. Иқтисодий таҳлилда яширин баҳолар
- •4. Манфатлар ва харажатларни ўлчаш услублари ва муаммолари
- •1.Лойиҳаларда ноаниқлик ва қалтислик тушунчалари.
- •2. Қалтисликларни бошқариш усуллари.
- •3. Қалтислик учун мукофот.
- •4 Лойиҳаларнинг қалтисликка чидамлилиги таҳлили.
- •5. Инвестицияларда қалтислик даражаси.
- •6. Инвестицияларда қалтислик даражасини босқичма-босқич баҳолаш
- •Мавзуга оид адабиётлар, журналлар ва интернет тармоғидан олинган тарқатма материаллар
- •Мақолалар
- •Мавзулар бўйича тақдимот слайдлари ва видео роликлар
- •Фанга доир видео маърузалар, видео роликлар
- •Қўлланиладиган педагогик технологиялари шарҳи қўлланиладиган педагогик технологиялари шарҳи
- •Маъруза машғулотларнинг ташкил этишнинг асосий шакллари
- •Маърузалар турлари вауларга хос хусусиятлар
- •2. Амалий машғулотларни ташкил этишнинг асосий шакллари
- •Амалий машғулотлар турлари ва уларга хос хусусиятлари
- •3. Маъруза ва амалий машғулотларда қўлланиладиган педагогик технологиялар
- •График ташкил этувчилар
- •Кластерни тузиш бўйича ўқув топшириғигайўриқнома
- •«Нима учун?» схэмасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •«Қандай?» диаграммасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •«Нилуфар гули» схэмасини тузиш бўйича ўқув топшириғига йўриқнома
- •Мустақил таълимга оид топшириқлар мустақил таълимга оид топшириқлар
- •Глоссарийлар глоссарийлар
- •Интернет сайтлар
- •М.С. Касимов
4. Лойиҳаларни бирламчи тайёрлаш ва бизнес режаларни ўрни
Лойиҳаларни бирламчи тайёрлаш йўналишсининг асосини бизнес - режа ташкил етади. Кичик лойиҳалар учун бизнес-режа биринчи даражали асословчи ҳужжат ҳисоблансада, катта лойиҳаларни тайёрлашда оралиқ ҳужжат вазифасини ўтайди, холос.
Бизнес-режанинг йўналиши тадбиркорларга қуйидаги вазифаларни ҳал этишга ёрдам беради:
1. Бўлуси савдо бозори ривожланишининг ҳажми ва истиқболини ўрганиб чиқиш;
2. Бозор учун керакли маҳсулотларни ишлаб чиқариш харажатларини баҳолаш, ишнинг унумдорлигини аниқлаш учун ўз товарларини сотиш мумкин бўлган нархларни қиёслаш;
3. Уни сотишнинг дастлабки йилларида тўсиқларини топиш;
4. Бизнес ҳолатини мунтазам назорат қилиш мумкин бўлган кўрсаткичларни аниқлаш.
Бизнес-режанинг таркиби
Ҳар қандай бизнес ўз хусусиятларига эга, бинобарин, ҳар қандай вазиятларда қулай бўлган «стандарт» режа мавжуд бўлиши еҳтимол. Ҳар қандай бизнес-режанинг ягона синалган тузиш тамойили мавжуд.
Бизнес-режа хулосалардан бошланиши лозим, уларни сиз энг охирги навбатда ёзасиз, лекин айнан улар бизнес-режангизнинг дастлабки пункти бўлиши лозим. Хулоса/резуме қисқача – 2-3 бет атрофида бўлиши лозим. Резюме - бу мустақил реклама ҳужжатидир, чунки унда бизнес-режангизнинг асосий қоидалари, ҳолати мавжуд бўлади. Бу кўпгина доимий инвесторлар ўқийдиган ягона қисм ҳисобланади. Инвестор еса, авваламбор қуйидаги маълумотни билишни хоҳлайди: кредит миқдори, қандай мақсад учун кераклиги, қоплашнинг кўзда тутилган муддатлари, ким лойиҳани инвестициялашни хоҳлаши, қарздор қандай шахсий маблағларга эга? Агар резуме аниқ, содда ва ишонарли қилиб ёзилган бўлса инвестор ёки бизнес режа ўқиётган експерт уни барча сахифаларини ўқишга қизиқади ҳамда астойдил ўрганишга киришади.
5. Лойиҳани якуний варианти ва унинг техник-иқтисодий ҳамда молиявий жиҳатдан маъқуллиги
Лойиҳаларни техник-иқтисодий ва молиявий асослашда, унинг барча жиҳатлари (яъни техник, молиявий, тижорат жиҳатлари) билан боғлиқ бўлган муаммоларни муқобил суратда кўриб чиқилади. Бу вазифани фақат иқтисодчиларнинг ўзларигина уддалай олмайдилар, шу сабабли лойиҳаларни тайёрлашнинг бу босқичида турли соҳадаги мутахассислар гуруҳи иштирок этиши мақсадга мувофиқ бўлади.
Булар:
шу тармоқда иш тажрибасига эга бўлган иқтисодчи (иложи бўлса мутахассислар гуруҳига иқтисодчи раҳбарлик қилиши керак);
маҳсулот реализация қилинадиган бозорни таҳлил қиладиган мутахассис(маркетолик);
маҳсулот ишлаб чиқариш технологиясини яхши биладиган бир ёки бир неча муҳандис-технолог;
маҳсулот хусусиятларини, уни сотишда юзага келиши мумкин бўлган муаммолар, хизмат кўрсатишни яхши биладиган муҳандис-конструктор;
шунга ўхшаш ишлаб чиқаришларни барпо этиш билан шуулланган қурувчи-муҳандис;
шу турдаги ишлаб чиқаришларда харажатлар ҳисобини юритиш бўйича мутахассис.
Тиа бўлимларининг тахминий тузилмаси қуйида келтирилган:
1. Лойиҳаларни вужудга келтириш шарт-шароитлари ва ғояси:
1.1. Лойиҳа ғоясининг мазмуни.
1.2. Лойиҳа ташаббуслари.
1.3. Лойиҳа бўйича маълумотлар.
2. Бозор таҳлили ва маркетинг стратегияси:
2.1. Умумиқтисодий таҳлил.
2.2. Маркетинг бўйича изланишлар.
2.3. Лойиҳа стратегияси асослари.
2.4. Маркетинг концепцияси.
2.5. Маркетинг тармоқлари ва харажатлари.
3. Лойиҳани ресурслар билан таъминланганлиги:
3.1. Хом ашё ва материаллар таснифи (классификацияси).
3.2. Материалларга бўлган талабнинг ўзига хос хусусиятлари.
3.3. Материал ресурслар мавжудлиги ва уларни етказиб бериш.
3.4. Материалларни етказиб беришмаркетинги.
3.5. Бутловчи маҳсулотлар ва материал ресурслар харажатлари.
4. Лойиҳалардаги объектларни жойлашадиган ўрни ва атроф-муҳит:
4.1. Объект жойлашадиган жой таҳлили.
4.2. Табиий муҳит.
4.3. Атроф-муҳитнинг таъсирини баҳолаш.
4.4. Ижтимоий-иқтисодий сиёсат.
4.5. Лойиҳаларнинг инфратузилмаси ҳолати.
4.6. Лойиҳа учун жойни танлаш.
5. Лойиҳалаш ва технология:
5.1. Ишлаб чиқариш дастури ва қувватлар.
5.2. Лойиҳа учун технология танлаш.
5.3. Лойиҳа учун технология сотиб олиш.
5.4. Лойиҳа учун асосий ҳужжатларни тайёрлаш.
5.5.Лойиҳа учун керакли машиналар ва ускуналарни танлаш.
5.6. Аҳоли учун уй-жой қуриш.
5.7. Техникавий хизмат кўрсатишга қўйиладиган талаблар.
5.8. Умумий инвестиция харажатларини баҳолаш.
6. Лойиҳалар кўрсатилган корхонани ташкил қилиш ва бошқа харажатлар:
6.1. Корхонани бошқаришни ташкил этиш.
6.2. Лойиҳалашни ташкил этиш.
6.3. Умумхўжалик ва умумишлаб чиқариш харажатлари.
7. Меҳнат ресурслари:
7.1. Ижтимоий-иқтисодий ва маданий муҳит.
7.2. Ходимларнинг тоифа бўйича меҳнат ресурсларига талаби.
7.3. Штат жадвали.
7.4. Ходимларни ўқитиш-ўргатиш ва қайта тайёрлаш режаси.
7.5. Ходимлар меҳнатига ҳақ тўлаш харажатларини баҳолаш.
8. Инвестиция лойиҳасини амалга оширишни режалаштириш:
8.1.Инвестиция лойиҳасини амалга оширишни режалаштиришнинг мақсади.
8.2. Лойиҳаларни амалга ошириш босқичлари.
8.3. Лойиҳаларни амалга ошириш графиги.
8.4. Лойиҳаларни амалга ошириш бюджэти.
9. Инвестиция лойиҳаларини молиявий таҳлили ва инвестицияларни баҳолаш:
9.1. Лойиҳалар молиявий таҳлилининг мақсади ва вазифалари.
9.2. Лойиҳа харажатларини баҳолашнинг таҳлили.
9.3. Лойиҳаларнинг иқтисодий самарадорлигини баҳолаш услуби.
9.4. Инвестиция лойиҳаларини молиялаштириш.
9.5. Ижобий ТИАни вужудга келтириш учун лойиҳа ғояси мамлакат ва ҳудуддаги умумиқтисодий шароитларга мос келиши керак.
4-мавзу. Инвестиция лойиҳаларини молиявий-иқтисодий баҳолашнинг услубий асослари