5. Беларускае пытанне і нацыянальна-дэмакратычны друк 1918- 1920 гг. Дзейнасць газет “Вольная Беларусь”, “Звон”, “Беларусь”.

грамадска-палiтычная, эканамiчная i лiтаратурная газета «Вольная Беларусь»выходзiла з мая 1917 г. да лiстапада 1918 г. у Мiнску. Гэта нашы янальна-дэмакратычнае выданне. Рэдкалегiя выступала за дзяр-жауную аутаномiю у складзе Расii, а пасля абвяшчэння БНР пад трымала iдэю незалежнай дэмакратычнай Беларусь. Газета рас крывала змест гэтага паняцця i выступала супраць iмперыялiс-тычнай палiтыкi Германii i Польшчы, крытыкавала бальшавiкоу за класавы падыход у рэвалюцыйных пераутварэннях i савецкi урад за разбуральную эканамiчную палiтыку i кабальныя для Бе ларусi умовы савецка-германскiх мiрных перагаворау у Брэсце, куды самастойная беларуская дэлегацыя была не дапушчана. Рэдкацыя iмкнулася друкаваць артыкулы па беларускай гiсторыi, адстой-вала аб'ектыуную неабходнасць развiця беларускай мовы, лiта-ратуры i на гэтай падставе вылучала магчымасць аб'яднання па-трыятычных сiл. «Вольная Беларусь» на сваiх старонках часта узнiмала i сцвярджала заклiк: «Жыве Беларусь!». Газета выхо-дзiла адзiн раз на тыдзень. Пэуны час рэдагавау яе Я. Лесiк. Найболып вядомыя беларускамоуныя празаiкi i паэты змя-шчалi свае творы у «Вольнай Беларусi». упершыню тут былi надрукаваны камедья В. Дувнiа-Марцiнкевiча «Пiнская шляхта", першая рэдакцыя паэмы «Сымон-музыка» Я. Коласа i вядомыя беларускiя творы.

У час белапольскай акупацыi актывiзавалi дзейнасць нальна-дэмакратычныя аргаюзацыi. У Мiнску з 25 жнiуня да 19 кастрычнiка 1919 г. выходзьла штодзённая палггыка-эк мiчная газета «Звон», а з 21 кастрычтка 1919 г. i да 9 лiпеня 1920 г. яе замяшла штодзённая палггыка-эканаьпчная 1 лггара-турная газета «Беларусь».

выданнi нацыянальна-дэмакратычнага кiрунку, якiя рас-працоувалi iдэалогiю беларускай дзяржаунасцi, што i падкрэсi-валася у першым нумары «Звона». Гэтыя iдэi былi грунтоуна развiты у газеце «Беларусь». Рэдакцыя ставiла сваей мэтай аб'яднаць дэмакратьгчныя сiлы дзеля стварэння суверэннай беларускай дзяржавы. Выкананне такой задачы бачылася у вызваленнi Беларусi ад акупантау i выбары варыянту дзяржаунага будаунiцтва: ад iснавання самастойнай БНР да стварэння дэмакратычнай канфедэрацыi з Украiнай, Польшчай i Прыбалтыйскiмi рэспублiкамi, адмауляючы усялякi саюз з Расгяй.

«Беларусь» выходзiла штодзённа. на старонка абмяркоувауся шырокi спектр палiтычных праблем. Пытаннi

уласнасцi i землеупарадкавання, выступленнi супраць акупацыйнага плебiсцыту i далучэнне Беларусi да Польшчы, мiжнародныя праблемы i падзел, уладкаванне у'нутранага жыдця (беларусiзацыя, развццё адукацыi, беларускай культуры), росквiт дзяржавы магчымы толькi пры апоры на сваю тэорыю i духоуныя традыцыi народа i iнш.

Газета «Беларусь» уяуляе сабой выдатны прыклад развiцця беларускай публiцыстыкi. На яе стронках друкавалiся Я. Колас, Зм. Бядуля, Я. Карскi, М. Гарэцкi, М. Чачот, А. Луцкевiч i iнш. У дзейнасцi рэдакцыi газеты атрымала пацвярджэнне аснова нацыянальнай iдэi: сабода, незалежнасць, справядлiвасць. Аутары газеты «Беларусь» прадоужылi традыцыi нашанiуцау у асвятленнi преблем бел мовы, гiсторыi i культуры.