13. Пытанні развіцця навукі, культуры і адукацыі на старонках перыядычных выданняў у сярэдзіне 50-х– першай палове 60-х гг. Хх ст.

Развівалася далей і белар. нац. культура. Імены: Я. Купалы, Я. Колаа, К. Чорнага А. Куляшова і інш. Прадстаўнікоў белар.творчай інтэлігенцыі сталі шырока вядомымі. У чэрвені 1940 г. у Маскве прайшла Першая дэкада бел.мастацтва і літ-ры. Задоўга да дэкады пачалося асвятленне падрыхтоўкі да яе на старонках газет “Звязда”, “Советская Белорусіія”. Газеты друкавалі рэцэнзіі на новыя спектаклі ў драматчыных і оперных тэатрах, пісалі пра новыя раоты белар. кампазіт., выканаўцаў, скульптараў, мастаўкоў, пра юбілеі А. Астроўскага, В. Караленкі, Д.Пісарава, І.Тургенвеа і інш.рус.пісьмен.

У “Звязде”, “Советск.Белорусс.” выступалі М. Клімковіч, П. Глебка, М. Калачынскі, С. Дзяргай, П. Броўка, М. Паслядовіч, Ф. Шынклер, К. Крапіва, К. Чорны, М. Лынькоў, Э. Самуйленак. Але трэба сказкаць, што сустрычы чытачоў з пісьменнікамі былі не вельмі частымі, а творы, што друкаваліся былі іншы раз не лепшымі. У “Звяздзе” з рэцэнзіямі на новыя творы бел.пісьм. часта выступаў М. Кліомковіч. У газеце перажаваюць вельмі сухія, напісаныя казеннай моваю артыкулы і заметкі.

Няма ўдумлівага падыходу: ці захвальваюць, ці “кладуць на лапаткі”. Мала аб драматургіі і тэатры”.

18 чэрвеня 1940 г. у“Звяздзе” з артыкулам “Да вынікаў дэкады” выступіў намеснік старшыні камітэта па спрапвах мастацтваў пры СНК БССР А. Саладоўнікаў. Ен расказаў, як маскоўскімі гладачамі былі ўспрынячты работы опернага тэатра-оперы Я. Цікоцкага “Міхась Падгорны”, А. Туранкова “Кветка шчасця”, А. Багатырова “У Пушчах Палесся”.

14. Беларускія выданні аб эканамічных рэформах 60-х гг. Хх ст.

Пасля ХХ з’езда КПСС перыядычныя выданні больш увагі пачалі ўдзяляць пытанням эканомікі, гаспадарчага будаўніцтва. Узрастала рля друку ў асвяленні сацыялістычнага спаборніцтва, эканамічнага стымулявання.

У гады сямігодкі “Советская Белоруссія” ўвяла рубрыкі “Гавораць удзельнікі спаборніцтва”. “Праблемы сямігодкі”, “На кантролі – якасць”, “Эканамічная рэформа і прадмрыемства”.

На старонках газет друкаваліся эканамічная агляды, арганізоўваліся завочныя эканамічныя школы, эканамічныя лекторыі і г.д. У газетах з’явіліся рубрыкі “Расказы аб сямігодцы”, “Лічбы сямігадовага плана”, “Твой сябра эканоміка”.

Перад журналістамі, якія пішуць на сельскагаспадарчыя тэмы, паўсталі новыя праблемы, і сярод іх важнейшая – навучыць думаць эканамічна.

Друк Беларусі глыбока асвятляў падрыхтоўку і затым святкаванне 50-годдзя БССР і КПБ.

Генаральны сакратар ЦК КПСС Л.І. Брэжнеў дай высокую ацэнку сродкам масавай інфармацыі ў справаздачным дакладзе. У выніку яшчэ больш узрасло іх уздзеянне на развіцце эканомікі, навукі і культуры, на ўсе грамадскае жыцце.

15. Публіцыстыка а. Адамовіча (агульны агляд).

Адамовіч Алесь (1927-1994), беларускі пісьменнік, літаратуразнавец, крытык, грамадскі дзеяч. Член-карэспандэнт АН Беларусі (1980), доктар філалагічных навук (1962), прафесар (1971). Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1971). Скончыў БДУ (1950). Вучыўся на Вышэйшых сцэнарных курсах (Масква). Працаваў у БДУ, Інстытуце літаратуры АН Беларусі, Маскоўскім універсітэце, быў дырэктарам Усесаюзнага навукова-даследчага існтытута кінамастацтва. У сваіх літаратуразнаўчых працах («Беларускі раман», 1961; «Маштабнасць прозы», 1972; «Браму скарбаў сваіх адчыняю», 1974; «Літаратура, мы і час», 1979) глыбокі эстэтычны аналіз мастацкіх твораў спалучаў з гуманістычнай канцэпцыяй успрымання літаратуры і жыцця, з прынцыпамі праўдзівасці і гістарызму. У рамане-дылогіі «Партызаны» (Ч. 1-2, 1960-1963), «Хатынскай аповесці» (1972), дакументальных кнігах «Я з вогненнай вёскі» (1977, разам з Я.Брылём і Ў.Калеснікам), «Карнікі» (1980), «Блакаданая кніга» (1977-1981, разам з Д.Граніным) асэнсоўваў паводзіны чалавека ў экстрэмальных сітуацыях ваеннага часу, праблемы захавання духоўнай спадчыны беларускага народа, паказваў антычалавечую сутнасць фашызму, псіхалогію здрадніцтва. Аўтар пацыфісцкай лірыка-драматычнай аповесці на фантастычны сюжэт «Апошняя пастараль» (1987), публіцыстычных кніг актуальнага грамадска-палітычнага гучання («Выберы - жыццё», 1986; «Дадумваць да канца: Літаратура і трывогі стагоддзя», 1988; «Мы - шасцідзесятнікі», 1991; «Апакаліпсіс па графіку», 1992). Сваёй літаратурнай творчасцю і грамадскай дзейнасцю А. сцвярджаў прыярытэт агульначалавечых каштоўнасцей, неабходнасць дэмакратычных перамен, захавання дзяржаўнага суверэнітэту, духоўна-культурнага адраджэння беларускай нацыі. Тэматыка публіцыстыкі: перабудова, дэмакратызацыя, галоснасць, выкрыццё ўсіх наступстваў аварыі на ЧАЭС.