- •2. Мемлекет және құқық теориясының заңгер-құқықтанушылар, Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарының қызметкерлері үшін тәжірибелік маңызы.
- •Мемлекеттің пайда болуының экономикалық және әлеуметтік алғы шарттары.
- •6. Мемлекет ұғымы және оның белгілері.
- •7. Мемлекеттің мәні. Мемлекеттің мәніне деген таптық және жалпы әлеуметтік көзқарастар.
- •8. Мемлекеттің типологиясының формациялық және өркениеттік көзқарастары.
- •9. Мемлекет нысанының (құрылысы) түсінігі, оның элементтері.
- •10.Басқару нысаны: түсінігі және түрлері.
- •Республика белгілері :
- •11. Мемлекеттік құрылым нысаны: түсінігі және түрлері.
- •12. Мемлекеттік (саяси) режим :түсінігі , түрлері.
- •13. Демократия : түсінігі және оның нысандары.
- •14.Мемлекеттің міндеттері және функциялары: түсінігі, мазмұны және жіктелуі.
- •Мемлекеттің функцияларын жүзеге асыру нысаны – бұл оның функцияларын жүзеге асырушы мемлекеттік органдар қызметінің түрлері.
- •Қызмет аясына қарай мемлекет функциялары сыртқы және ішкі болып бөлінеді.
- •Мемлекеттің сыртқы функциясы – алдында тұрған ішкі мақсаттарын орындаумен байланысты мемлекет қызметінің негізгі бағыты.
- •16.Мемлекеттің сыртқы функциялары. Қызмет аясына қарай мемлекет функциялары сыртқы және ішкі болып бөлінеді.
- •17.Мемлекеттің функциясын жүзеге асырудағы Қазақстан Республикасының ішкі істер орғандарының рөлі.
- •18. Мемлекеттік аппарат түсінігі. Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппарат құрылымы.
- •19.Мемлекеттік орған: түсінігі және белгілері.
- •20.Қазақстан Республикасының мемлекеттік аппаратын ұйымдастыру қағидалары және қызметі.
- •21. Қазақстан Республиканың ішкі істер органдарының мемлекет аппаратындағы орны.
- •22. 1994 Жылдан осы уақытқа дейін Қазақстан Республикасының ішкі істер органдарының реформалануы.
- •24. Қазақстан Республикасының заң шығару билігі.
- •27. Саяси жүйе: түсінігі және құрылымы.
- •28. Құқық түсінігінің негізі тұжырымдары.
- •29. Құқықтың мәні және оның қоғам мен мемлекет өміріндегі рөлі.
- •30. Әлеуметтік және техникалық нормалар. Әлеуметтік нормалардың түрлері.
- •31. Құқық нормасы: түсінігі және белгілері
- •32. Құқық нормасының құрылымы.
- •33. Құқық нормасы мен нормативтік акт баптарының ара қатынасы
- •34. Құқық нормасының жіктелуі
- •35. Құқықтың нысандары (қайнар көздері)
- •36. Құқықтық әдет – ғұрып.
- •37. Сот (әкімшілік) прецеденті
- •38. Келісім шарт құқық қайнар көзі ретінде
- •39. Нормативтік - құқықтық акт: түсінігі және түрлері
- •40. Заң: түсінігі, белгілері және түрлері
- •41. Нормативтік актілердің уақыт, кеңістік жағынан және тұлғалар бойынша әрекет етуі.
- •42. «Нормативтік құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасының 24.03.1998 жылғы заңына жалпы сипаттама
- •43. Қазақстан Республикасының қолданылатын құқығының түсінігі
- •А. Заңнамалық актілерге және заңнамаға мыналар жатады:
- •44. Қазақстан Республикасы ішкі істер органдары қызметінің нормативтік – құқықтық негізі.
- •45. Қоғамның құқықтық жүйесі: түсінігі мен құрылымы. Құқықтық семья
- •46. Романо – германдық құқықтық семья
- •47. Англосаксондық құқықтық семья
- •48. Мұсылман құқығы
- •49. Құқықшығармашылық: түсінігі және түрлері.
- •50. Заңшығарушылық үрдіс: ұғымы мен кезеңдері.
- •51. Нормативтік актілерді жүйелеу: ұғымы мен түрлері.
- •52. Құқық жүйесі: ұғымы және элементтері.
- •53. Құқықтық институт.
- •54. Құқық саласы.
- •55. Құқықтың реттеу пәні.
- •56. Құқықтық реттеудің әдістері.
- •57. Материалдық және процессуальдық құқық
- •58. Құқықтық қатынас түсінігі.
- •59. Заңды факт
- •60. Құқықтық қатынас құрамы (элементтері)
- •61. Құқықтық қатынас субъектілері
- •62. Құқықтық қатынас объектілері
- •63. Құқықтық қатынас мазмұны
- •64. Құқықты іске асыру: түсінігі және нысандары
- •65. Құқықты қолдану.
- •66. Құқықтық нормалар қолдану актілері: түсінігі, түрлерінің ерекшеліктері
- •67. Құқықтағы ақаулық және оның орнын толтыру әдістері
- •68. Құқықтағы мирасқорлық және жаңару. Құқық рецепциясы.
- •69. Құқық нормасын талқылау
- •70. Талқылау әдістері (тәсілдері)
- •71. Субъект бойынша талқылау түрлері
- •72. Құқықтық сана түсінгі, құрылымы және түрлері
- •73. Құқықтық сана, құқықтық тәртіп және құқықтық мәдениет
- •74. Құқықтық нигилизм түсінігі және нысандары
- •75. Заңдылық түсінігі және қағидалары
- •76. Заңдылық жағдайына әсер етуші факторлар.
- •77. Заңдылық және тәртіп. Тәртіп түрлері.
- •78. Құқықтық тәртіп және қоғамдық тәртіп түсініктері, олардың қатынасы.
- •79. Құқықтық мінез-құлық түсінігі, оның түрлері.
- •80. Құқықбұзушылық түсінігі, оның белгілері, түрлері.
- •81. Құқықбұзушылық құрамы
- •82. Заңды жауапкершіліктің түсінігі және қағидалары.
- •83. Заңды жауапкершілік түрлері.
- •85. Мемлекет пен құқық, олардың арақатынасы.
- •86. Тұлғаның құқықтық мәртебесі.
- •87. Азаматтық қоғам: ұғымы мен құрылымы.
- •88. Азаматтық қоғам және Қазақстандағы мемлекет.
- •89. Құқықтық мемлекет: ұғымы және негізгі тұжырымдамалары.
- •90. Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан – 2030» жолдауындағы мемлекет және құқық мәселелері
73. Құқықтық сана, құқықтық тәртіп және құқықтық мәдениет
Құқықтық сана – қолданыстағы және қалаған (тілеген) құқыққа деген адамдардың қатынасын көрсететін сезімдері мен елестерінің, көз қарастары мен эмоцияларының, бағдары мен бағалауының жиынтығы. Құқықтық сана дегеніміз адамдардың жаңа қабылдаған заңдарға, нақты бір нормативтік құқықтық актінің жобасы және т.с.с. деген қалаған (қолдаған) немесе бас тартқан реакциясы.
Құқықтық сана жүйелі ұтымды қалыптасуын, көтермелеуді, оңды әлеуметтік дамуына мүмкіндік тудыруды талап етеді. Әлемдік құндылық және ұлттық мәдениет көрінісі болып табылатын адамдардың санасының интеграциялануына бағытталған жүйелі шаралар, саяси-құқықтық идеялар, нормалар, қағидалар құқықтық тәрбие ретінде көрініс тапқан.
Құқықтық тәрбие дегеніміз мемлекеттік орган және қоғамдылықтың азаматтар мен лауазымды адамдардың құқықтық сана мен құқықтық мәдениетін қалыптастыруды мақсат тұта отырып, бағыттаған қызметі.
Құқықтық тәрбие – күрделі үрдіс, келесі құрамдас бөліктерден тұрады:
тәрбие субъектілері (мемлекеттік органдар, мемлекеттікқызметкерлер, саясаткерлер, оқытушылар,, журналистілер және т.б.);
тәрбие объектілері (азаматтар, еңбек ұжымдары, әлеуметтік топтар және т.б.);
тәрбие мазмұны (адамдардың заңды және саяси құндылықтарға, идеяларға, қағидаларға, ақпараттарға, тәжірибеге және т.б. қатынасының көрінісі);
тәрбие әдістері (сендіру, марапаттау, жазалау және тәрбие объектілеріне әсер ететін басқа да психолого-педагогикалық тәсілдер);
тәрбие нысандары.
құқықтық білім беру (мектепте, арнайы орта және жоғары оқу орындарында құқықтық білімді меңгеру);
құқықтық үгіттеу (тұрғындар арасында теледидар, радио, басқа да бұқаралық ақпарат құралдары арқылы құқықтық идеялар мен құқықтық талаптарды таратуды көздейді);
заңды тәжірибе (алдымен құқыққолдану қызметі үрдісіне азаматтардың қатысуы арқылы заңды ақпараттар мен білімдерді таратуға ықпал етеді);
өзіндік тәрбиелеу (құқықтық құбылыстарды өзі талдаумен, өзіндік оқумен, жеке дағдысымен байланысты);
Құқықтық тәрбиені азаматтардың құқықтық ақпаратына ғана әкеп тіреуге болмайды. Бұл Конституция ережелері және қолданыстағы негізгі заңдар, адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына қатысты өте терең үрдіс.
Жеке тұлғаның құқықтық мәдениеті – құқықты білу және түсіну, сонымен қоса, әрекеттің оларға сәйкес келуі. Жеке тұлғаның құқықтық мәдениеті құқықтық санамен тығыз байланыста, соған әкеп тірейді. Бірақ ол құқықтық санаға қарағанда кең, немесе өзіне оның психологиялық және идеологиялық элементтерін ғана емес, заңды мәні бар мінез-құлықтарды да қамтиды.
Заңды нормаларды білетін және түсінетін барлық адамдарды құқықтық мәдениетті адам деп санауға болмайды. Құқықтық мәдениетті адам заңды ережелерді біле отырып, оның нұсқауларын сақтау қажеттілігімен үйлестіріп және өз қызметінде оларға жүгінеді.
Сондай-ақ, жеке адамның құқықтық мәдениеті келесі құрамдас элементтерден тұрады:
психологиялық элемент (құқықтық психология);
идеологиялық элемент (құқықтық идеология);
мінез-құлыққа байланысты элементі (заңды мәні бар мінез-құлықтар).
Жеке адамның құқықтық мәдениеті адамның құқықтық сауаттылығын, құқықты пайдалана білу икемділігін және дағдысын, өз мінез-құлқының заңды норма талаптарына бағындыруын қамтиды.
Қоғамның құқықтық мәдениеті – қоғамның құқықтық сана және құқықтық белсенділік деңгейі, заңды нормалар мен заңды қызметтердің ілгерлеу деңгейі.
Қоғамның құқықтық мәдениеті құрылымы келесі элементтерден тұрады:
қоғамның құқықтық сана және құқықтық белсенділік деңгейі;
заңды нормалардың (құқықтың дамудеңгейі, заңды мәтіндердің мәдениеті және т.б.) ілгерлеу деңгейі;
заңды қызметтердің (құқықшығармашылық, құқыққолданушылық және құқыққорғау қызметтерінің мәдениеті) ілгерлеу деңгейі.
Қоғамның құқықтық мәдениеті жалпы мәдениеттің бір бөлігі бола отырып келесі факторлармен сипатталады:
құқықтағы нақты қажеттілік;
елдегі заңдылық және құқықтық тәртіп жағдайы;
қоғамдағы білімнің және заң ғылымының даму деңгейі.