113В-сурет
поляризация дәрежесі:
(275)
мұндағы
–
анализатордан өткен жарықтың максимал
интенсивтігі;
–
анализатордан
өткен жарықтың минимал интенсивтігі.
малюс заңы: поляризатор мен анализатордан өткен жарық толқынының интенсивтігі олардың бас жазықтықтарының арасын-дағы бұрыштың косинусының квадратына пропорционал болады.
(276)
екі мөлдір изотропты диэлектриктің шекарасында жарықтың шағылуы және сынуы. екі ортаның шекарасынан шағылған және сынған жарық ішінара поляризацияланады.
114а-сурет 114б-сурет
шағылған сәуледе жарықтың түсу жазықтығына перпендикуляр тербелістердің, ал сынған сәуледе жарықтың түсу жазықтығына параллель тербелістердің үлесі көп болады (114а-сурет).
брюстер заңы: екі мөлдір изотропты диэлектриктің шекарасына түскен табиғи жарық сәулесінің түсу бұрышының тангенсі екінші ортаның бірінші ортаға қатысты салыстырмалы сыну көрсеткішіне тең болса, шағылған жарық толық поляризацияланады.
, (277)
мұндағы 
–
брюстер бұрышы, 
–екінші
ортаның бірінші ортаға қатысты
салыстырмалы сыну көрсеткіші. шағылған
сәуледе жарықтың түсу жазықтығына
перпендикуляр тербелістер ғана орындалады
(114б-сурет).
сынған
сәуле максимал (толық емес) поляризацияланады
және шағылған сәулеге перпендикуляр
таралады.
жарықтың қосарланып сынуы – анизотропты заттардың түскен жарықты әртүрлі фазалық жылдамдықпен екі бағытта таралатын және өзара перпендикуляр бағыттарда поляризацияланған жарық сәулелеріне жіктеу қабілеті.
заттың анизотропиясы – заттың физикалық қасиеттерінің бағытқа тәуелділігі.
кристалдың оптикалық осі – оптикалық анизотропты затта жарық сәулесінің қосарланып сынбай таралатын бағыты.
бір осьті және екі осьті кристалдар – жарық сәулесінің қосарланып сынбай таралатын бір және екі бағыты болатын заттар.
бір осьті кристалдың бас жазықтығы – кристалдың оптикалық осі мен жарық сәулесінің бағыты арқылы өтетін жазықтық.
бір осьті кристалда жарықтың қосарланып сынуы – кристалға түскен жіңішке жарық шоғының кристалдан шыққанда параллель екі сәулеге жіктелуі. кәдімгі сәуле (о– ordinairo ) түскен сәулемен бір түзу
115а-сурет
115б–сурет
бойында, өзгеше сәуле (е– exstraordinairo) басқа жазықтыққа тарайды (115а- және 115б-сурет). о– және е–сәулелер өзара перпендикуляр жазықтықтарда толық поляризацияланады. дұрыс пішінді кристалға тік түскен жарық шоғынан экранда о және е екі ашық дөңгелек шығады (116а-сурет). егер кристалды о–сәулемен бағыттас ось маңында айналдырса, экрандағы о-дөңгелек қозғалмай орнында қалады, ал е-дөңгелек шеңбер бойымен оны айналады. айналу кезінде екі дөңгелектің қиылыспайтын бөліктерінің жарықтылығы өзгеріп отырады. егер экранда о–сәуле максимал жарықталса, е–сәуле «жоғалады» (күңгірттенеді) және керісінше (116а- және 116б-сурет). тек олардың қиылысқан бөлігінде ғана жарықталу өзгермейді.
116-сурет
жарық 
векторының
тербелісі кәдімгі сәуленің кез келген
бағытында кристалдың оптикалық осіне
перпендикуляр болады, яғни о–сәуле
барлық бағытта бірдей 
жылдамдықпен
тарайды. сәйкесінше оның толқындық беті
– сфера (117-сурет). е–сәуленің
әр бағыттағы жылдамдығы әртүрлі 
.
ерекше е–сәуленің
толқындық беті – эллипсоид (118-сурет).
тек оптикалық ось бойында екі сәуленің
жылдамдықтары бірдей болады 
,
(
).
117-сурет
118-сурет
кристалдың
ішінде берілген бағытта өзгеше
сәуленің жылдамдығы кәдімгі сәуленің
жылдамдығынан кем болса 
,
осы бағыттың сыну көрсеткіші өзгеше
сәуле үшін кәдімгі сәуленің сыну
көрсеткішінен артық болады 
осы
шарт орындалатын кристалл оң
кристалл деп
есептеледі. теріс
кристалда керісінше
болады, яғни 
, 