- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Bantigiń qayda, sińlim?!
(Gúrriń)
Onınshıda oqıp atırmız. Bir kúni klass jetekshimiz Bazar apa Áwezova kelip:
-Erteń hámme súwretke barıp pasportqa súwretke túsesizler,-dep eskertti.
Hámme bilgeninshe kiyindik, tarandıq. Al, klaslasımız Gúlzar Ótemuratova bolsa sol mektep forması, bantigi menen súwretxanaǵa kirip keldi.
-Sen nege basqa kóylek kiymediń? Nege bantik taqtıń?-dep ján-jaqlama sorawǵa tuttıq.
Sonda ol mıyıǵınan kúlip:
-Haw, bul oqıwshılıq dáwirden estelik ǵoy. Keyin usılay kiyinip bantik taǵıp júre alamız ba?-degen edi.
Onıń juwabı hámmemizge unadı. Keyin haqıyqatında da hesh qaysımız mektep formasın kiymedik te bantik taqpadıq ta.
Al, studentlik dáwirdiń birinshi jılı kurslaslarım Altıngúl Óteniyazova menen Gúlistan Baynazarova shashlarınıń ushlarına bantik taǵıp kelgeni bar.
Oqıwshılıq dáwir… Mektep forması, bantigi hám kishkene papkası onıń belgileri emes pe? Endi ol belgilerden nishan da qalmaǵan.
Barlıǵı da ózgergen. Hátte aytılıp atırǵan qosıqlar da ózgeshe.
Qaptalımnan ısqırıp eki qız ótti. Olardıń ısqırıǵı mektep qapısına jaqınlap qalǵan sol bir dúrkin qızlardı toqtattı. Demek, bular da oqıwshılar eken dá, dep qıyalımnan ótkerdim. Ayaqların dik-dik basıp asfalt joldı qaq jarıp ketip baratır. Al, meniń qıyalımdaǵı soraw maǵan tınıshlıq berer emes.
-Bantigiń qayda, sińlim?... (Z. Qojıqbaeva, 167 sóz).
Bayan jobası:
Qızlardıń súwretke túsiwi.
Gúlzardıń mektep formasında súwretke túsiwi.
Oqıwshılıq dáwirdiń belgisi.
Házirgi oqıwshılardıń ózgesheligi.
Qaraqalpaq ańızları, ápsanaları hám sheshenlik sózleri. Nókis, “Qaraqalpaqstan”, 1992, 10-11-betler.
Quslar patshası (Ápsana)
Bayaǵı ótken zamanda quslardıń patshası bolıptı. Kúnlerden bir kúni quslar patshası ózine quslardıń párinen úy saldırmaqshı bolıptı. Quslardıń bárin jıynaptı. Quslardıń ayaǵına tusaw saldırıptı. Hámme quslar kelse de bayıwlı kelmepti. Shaqırtıwshı barsa, uyasına kirip kete beripti. Eń aqırında bolmaǵan soń quslardıń patshası bayıwlını shaqırıp kel,-dep, qarshıǵanı jiberipti. Qarshıǵa ushıp barıptı, bayıwlı qarshıǵanıń kelgenin bilmey, uyasınıń awzında xabarsız, párwayı pálek bolıp otırǵanda, qarshıǵa jelkesinen shırp etip ilip aladı. Jelkesinen búrip alıp, quslardıń patshasınıń aldına aparıptı.
Quslar patshası:
-Nege shaqırǵanda úsh kúnnen beri kelmeyseń?-dep soraptı.
Sonda bayıwlı:
-Taqsır, úsh kúnnen beri kelmegenim-oy oylap atır edim,-depti.
-Ol qanday oy?-depti quslar ptshası.
-Taqsır, siz qustıń párinen úy saldırmaqshı bolıpsız. Qurı pár úy bolama? Ol úydiń shańaraǵı qayda, keregesi qayda, uwıǵı qayda sonı oylap otır edim,-depti.
Sol waqıtta quslar patshası oylanip kórse, shańaraqsız, uwıqsiz, keregesiz úy bolmaytuǵının ańlap, quslardıń ayaǵınan tusawların alıp, darqan etipti. Sóytse bayıwlınıń kelgenin kútpey-aq quslardı jula baslaǵan eken, sonda hámme quslardan burın jarǵanattı julǵan eken. Basqa quslarǵa gezek kelgende bayıwlını da alıp kelgen eken. Quslardıń ishinde ǵarǵa menen shımshıq tusawın sheshiwge asıǵıp ushıp ketipti. Jarǵanattıń júnsiz bolıwı, ǵarǵa menen shımshıqtıń adımlamay, sekeklep júriwi sonnan qalǵan eken,-deydi. (Ápsana, 190 sóz).
Sózlik: Shańaraq, kerege, uwıq-Qara úydiń zatları.
Bayan jobası:
Patsha ne qılmaqshı boladı?
Bayıwlı qanday oy oylaydı?
Patsha quslardı ne sebep azat etedi?
Ǵarǵa menen shımshıqtıń sekeklep júriwi.
Haywanatlar hám ósimlikler dúnyası xalıq awızeki dóretpelerinde. Tashkent, 2009, “Shashma print” baspası, 82-23-betler.