- •Baylıq penen aqıl Tekseriw diktantı
- •Jazlawda Kóshirip jazıw diktantı
- •Qasharmannıń qızıgı Kóshirip jazıw diktantı
- •Qarlıǵash Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Kesirtkeler Tallaw diktantı Sanlıq sózlerdi tabıń.
- •Poshsha torǵay Saylanba diktantı
- •Aǵashlı-putalı ósimlikler Saylanba diktantı
- •Baǵman hám balalar Dóretiwshilik diktantı
- •Ilimli elge nur jawar Erkin diktantı
- •Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Aq terek Túsindiriw diktantı Kelbetlik sózlerdi tabıw
- •Súwretli diktant
- •Shıraq Yadtan jazıw diktantı
- •Miyrigúl
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Bóz kóylek Tekseriw diktantı
- •Tábiyat biziń dostımız Kóshirip jazıw diktantı
- •Jolbarıs penen ayqastım Kóshirip jazıw diktantı
- •Ata jurtı Túrkistan Tallaw diktantı Menshikli atlıqlardı tabıw
- •Kishipeyil insan Tallaw diktantı Almasıqtı tabıw
- •Jıl qayırıw Saylanba diktantı
- •Balıqlar qalay qıslaydı Saylanba diktantı
- •Ullı mámleketlik isker, alım hám shayır Dóretiwshilik diktantı
- •Jiyren túege bas qayǵı Erkin diktantı Almasıq sózlerdi tabıw
- •Qaraqalpaq hayal-qızlarınıń kiyimi haqqında Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Eki sestiń qatara keliwi
- •Sózlik diktantı
- •Ǵamxorlıq Túsindiriw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Oqıǵan bala Túsindiriw diktantı Teksttegi irkilis belgilerin tabıń
- •Súysinip kettim Yadtan jazıw diktantı
- •Isti usılay basladım Tekseriw diktantı
- •Adasıp qalǵan qız Kóshirip jazıw diktantı
- •Sútilmek Kóshirip jazıw diktantı
- •Zergerlik óneri Tallaw diktantı Kelbetliklerdi tabıw
- •Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı
- •Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı
- •Mıńlardıń biri Saylanba diktantı
- •Densawlıq – tereń baylıq Dóretiwshilik diktantı
- •Ernazar Alakóz – xalıq batırı Dóretiwshilik diktantı
- •Taza hawa – tánge dawa Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Tábiyat hám adam Túsindiriw diktanti Qosımtalardıń qosılıwı menen qosarlı hám eki sestiń dizbeklesip keliwi hám jup sózlerdiń qollanılıwı
- •Súwretli diktant
- •Adam ózin qay jerde qalay uslap tutıwı kerek Yadtan jazıw diktantı
- •Kiyiktiń hújimi Yadtan jazıw diktantı
- •Tekseriw diktantı
- •Ádeplilik-aǵla pazıylet Kóshirip jazıw diktantı
- •Tók tawı Kóshirip jazıw diktantı
- •Ótmishtegi qara úyler Tallaw diktantı Baslawısh hám bayanlawısh gáp aǵzaların tabıń
- •Qaraqalpaq qara úyi Tallaw diktantı Almasıq sózlerdi tabıń
- •Sinonimlerden damitant tabıw
- •Ustaz-atańday ullı Dóretiwshilik diktantı
- •Haqıyqat dos haqqında Dóretiwshilik diktantı
- •Ádiraspan Erkin diktantı Kómekshi sózlerdiń qollanılıwı
- •Nawrız – báhár bayramı Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı Sózlerdi buwınǵa bóliw
- •Qúdiretli kúsh Túsindiriw diktantı Menshikli atlıqlardıń jazılıwına itibar beriń.
- •Súwretli diktant
- •Yadtan jazıw diktantı
- •Úlkemizde Nawrız bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Internatta
- •Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse) Tekseriw diktantı
- •Qaraqalpaq awılları Tekseriw diktantı
- •Quslar qaytqan kún (Povest) Kóshirip jazıw diktantı
- •Qaraqalpaq qızı (Roman) Kóshirip jazıw diktantı
- •Tallaw diktantı Dánekerlerdi tabıw
- •Jolbarıstıń balasın ólimnen qutqardım
- •Saylanba diktantı
- •Shınqobız
- •Saylanba diktantı
- •Qarlıǵash haqqında ápsana hám haqıyqatlıq Dóretiwshilik diktantı
- •Bolarsań Dóretiwshilik diktantı
- •Jaqsılıq etseń ózińe… Erkin diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Sózlik diktantı
- •Kóp sóziniń qollanılıwına mısallar jazıw
- •Til haqqında naqıl-maqal hám danalıq sózler jazıw
- •Qaraqalpaq qızı (Romannan úzindi) Túsindiriw diktantı
- •Aqıllı iyt Túsindiriw diktantı Astı sızılǵan sózlerge itibar beriń
- •Súwretli diktant
- •Nawrız-báhár hám miynet bayramı Yadtan jazıw diktantı
- •Bayanlar
- •Kúshik penen bala (gúrrin‘)
- •Jesir (povest)
- •Anamnıń aq súti
- •Túlki menen gúze
- •Nápsiqaw jılan (Qısqa gúrriń)
- •Eshek hám ógiz (Ertek)
- •Qara qozı
- •Arıslan hám adam (Ertek)
- •Aqıllı bala
- •Qaraqalpaqnama (Roman-esse)
- •Qara qus (Hújjetli gúrriń)
- •Nannıń qádiri yamasa qarǵa aylanǵan un (Anam aytqan ápsana)
- •Bantigiń qayda, sińlim?!
- •Quslar patshası (Ápsana)
- •Arıslan menen qoyan
- •Úyrektiń uyası
- •Qayır-saqawatlı is
- •Jılan hám hákke
- •Qaytıp kel, búlbúllerim
- •(Ertek)
- •Bir etek alma
- •Uya sırı
- •Qutlıayaq
- •Arıslan, bóri hám túlki (Ertek)
- •Abonement
- •(Ertek)
- •Qasqırlar menen betpe-bet
- •Qawınnıń shiresi
- •Túye, qoyan hám shıbın. (Ertek)
- •Ǵarrınıń kóz jasları
- •Poshsha torǵay
- •Mútájlik úyretedi (Ertek)
- •Bay hám eshek (Ertek)
- •Qus haqqında ertek (Ertek)
- •Áshkaralanǵan jin
- •Jılqımannıń gápi
- •Tóbesi tesilgen shápki
- •Shıǵarma
- •Tabılmas doslıq (Ertek)
- •Hákim-Ulıqpan (Ertek)
- •Adamnıń ómiri Ertek
- •Shıǵarma jumısı ushın temalar
- •I variant
- •II variant
- •III variant
Qara qozı
(Gúrriń)
Qozını iyt talap ketkenin bilip, úyiniń eki jaǵındaǵı qońsıları keldi. Olarda boyın tikley almay, jerde jatırǵan qozıǵa ayawshılıq bildirip turdı.
-Quyrıǵın ońbaǵanday etip julıp alıptı, endi kele bolıwı shamalı soyıp taslay ber,-dedi Qartjan.
Soyıwǵa obal ǵoy, ele kishkene, doktorǵa kórset. Jarasına dóńgelek dárini maydalap sepse táwir bolıp ketedi,-dedi Atamurat.
Qońsılarınıń sózin ún qatpay tıńlaǵan Nazarbay qozıǵa ayawshılıq penen kóz almastan qarap, ne qılıw kerekligi tuwralı oylanıp qaldı.
Qońsıları azıraqtan keyin ketip qaldı.
-Aǵa, qozını endi soyasań ba?-dedi kishkene Barlıqbay kózinen jası aylanıp.
-Joq, soyadı degen ne, doktorǵa kórsetemiz, emleydi, qozı táwir bolıp ketedi,-dedi aǵası balalarına qarap. Muńayıp turǵan balaları azǵana bolsa da kewili kóterileyin dedi.
Nazarbay bir jaqqa ketip qaldı. Balaları qarawıllap, qozınıń basınan ketpedi. Aradan biraz waqıt ótken soń Nazarbay qasına mal shıpakerin ertip, qaytıp keldi.
Shıpaker qozını kórip, ukol saldı, jarasına jaǵatuǵın dári berdi. Qozını tislegen iytti tekserip kórdi. Iyttiń házirshe juǵımlı awırıwı joqlıǵın anıqladı. (J. Ábdireymov, 148 sóz).
Bayan jobası:
Iyttiń qozını tislewi.
Qozını soyıw tuwralı pikirler.
Kishkene Barlıqbaydıń qozını ayawı.
Mal shıpakeriniń keliwi.
Shıpakerdiń islegen emi.
Arıslan hám adam (Ertek)
Bir qul óz xojayınınıń úyinen qaship ketken edi. Bir jıldan soń onı tutıp aldı. Qashqanı ushın jabayı haywanlarǵa taslamaqshı boldı.
Qápesten aybatlı arıslandı shıǵarıp jiberdi. Qorıqqanınan haywan qulǵa qaray umtıldı. Biraq birden toqtap qaldı. Quldıń aynalasında sekirdi. Qul da úndemey turıp, bul sahra patshasın sılap-sıypadı. Bul jaǵday hámmeni hayran qaldırdı. Bunıń sebebin quldan soradı. Ol adamlarǵa mınalardı ayttı:
-Men xojayınımnıń úyinen qashqannan soń, dalalardı gezdim. Men qattı sharshadım, meniń bir kózim bir jarıqqa tústi. Ol jerge kirdim, sharshaǵanımnan dárriw uyıqlap qaldım. Bir waqıtta qorqınıshlı dawıstan oyanıp kettim, aldımda arıslan baqırıp tur eken. Onıń ayaqları qanǵa boyalǵan arıslan qanǵa boyalǵan ayaǵın kóterip maǵan kórsetti. Ayaǵına shógirtek tiken kirgen eken. Alıp tasladım da jarasın bayladım, qolıma basın qoyıp, uyqıǵa ketti. Sonnan beri biz ekewimiz birge tura basladıq.
Men arıslannıń úyinen shıǵıp, adamlar arasına kettim. Biraq meni tutıp aldı. Ólimge húkim etti. Mennen keyin arıslandı ańshılar tutıp alǵan bolsa kerek. Biz, mine usı jerde ushırasıp, bir-birewimizdi tanıdıq. (Ertek, 153 sóz).
Bayan jobası:
Qul ne qıldı?
Arıslan qulǵa qalay qaradı?
Qul bul tuwralı ne dedi?
Q. Matrazov. Gúlzardıń sawǵası. (Gúrrińler hám qosıqlar). Nókis, “Qaraqalpaqstan”, 1997, 3-bet.
Aqıllı bala
(Gúrriń)
Nurnazar menen Rinat úydiń aldına túsirilgen qumda oynap otırar edi. Olardıń qasınan úlken jastaǵı qolına hassa uslaǵan ǵarrı ótip qaldı. Birden Nurnazardıń esine ákesiniń aytıp qoyǵan násiyatı tústi de, ornınan ırǵıp turıp:
-Assalawma-áleykum ata-dedi.
-Waleykum-assalam, kóp jasa. Júdá ádepli bala ekenseń, ákeńe raxmetler jawsın!-dedi ótip baratırǵan ǵarrı.
Sońınan negedur Rinatqa qarap, basın shayqap-shayqap jolın dawam etti.
-Áne, kórdiń be, men ádepli balaman,-dedi quwanǵanınan Nurnazar.
-Ákeme de raxmetler jawsın dedi. Al saǵan bunday gápler aytpadı.
-Awa, jaqsı bolmadı. Endigiden bılay men de ádepli bala bolaman, dep Rinat basın tómen salıp turıp qaldı. (Q. Matrazov, 93 sóz).
Bayan jobası:
Nurnazar ákesiniń násiyatın qalay orınladı?
Ǵarrı balalarǵa ne ayttı?
Rinattıń wádesi.
Q. Matrazov. Gúlzardıń sawǵası. (Gúrrińler hám qosıqlar). Nókis, “Qaraqalpaqstan”, 1997, 3-bet.
Eki dos
(Gúrriń)
Báhár kúnleriniń biri edi. Nurnazar menen Quwanısh mektepten qaytıp kiyatır. Ekewi de bir klasta oqıydı. Úyleri de qońsı turadı. Quwanıshtıń kózi birden Aman atanıń úyiniń aldındaǵı erte azan menen egilgen aǵash shúllikshelerine tústi:
-Anaǵan qara, Nurnazar, rogatkaǵa toǵanaq etiwge qayım eken,-dep suwırmaqshi bolıp juwırıp-aq bardı.
-Quwanısh, suwırma onı. Aman atam kórip qalsa ne deymiz? Ol bul aǵashlardı bizlerge saya, kóshege kórik berip tursın, dep egip qoyǵan joq pa?-dedi Nurnazar.
Óziniń nadurıs háreketine uyalıp qalǵan Quwanısh kósheni boylap juwırıp ketti. (Q. Matrazov, 77 sóz).
Bayan jobası:
Balalar mektepten kiyatırıp neni kórdi?
Quwanısh ne qılmaqshı boldı?
Nurnazar onı qalay toqtattı?
T. Qayıpbergenov. Qaraqalpaqnama (Roman-esse). Nókis, “Qaraqalpaqstan” baspası. 1998, 14-bet.