Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Биткеев, Җаргаева. Әмд булг. Элст, 1993

.pdf
Скачиваний:
5
Добавлен:
21.04.2023
Размер:
746.47 Кб
Скачать

Аадмган шүүһҽд, Хурсн шүүрмгҽн хагсаҗ идлдҽд,

Хҿҿдҽн сааһад, Ээзгҽн кеҗ идлдҽд,

Темҽн, ямаһан сааһад, Тосан цокҗ идлдҽд,

Мҿрдҽн сааһад, Чигҽһҽн искҽҗ уулдад,

Идх-уухнь иргҽрнь һооҗлдад, Тҿвкнүн амулңгта Җирһлҽр җирһлдҽд,

Хаср, Баср, Балтг, Һалзн Нохасарн малмудан манулад, Шилтг начарн аңһучлад,

Нань, цань Мууһин ухан угаһар амрлдад,

Җирһлдҽд бҽҽцхҽдг бҽҽсмн.

Сарин сарулар сам олҗ авв

Сарин сарулар сам олҗ авв, Саман бергндҽн ҿгүв, Бергм хҿҿрмг хольҗ ҿгвҽ, Хҿҿрмгинь нохад ҿгүв,

19

Ноха кичгҽн ҿгвҽ, Кичгинь һазрт ҿгүв, Һазр ҿвсҽн ҿгвҽ, Ҿвсинь хҿҿнд ҿгүв, Хҿн хурһан ҿгвҽ,

Хурһинь хонцд алҗ ҿгүв, Хонц шилврҽн ҿгвҽ,

Шилвринь авад, мҿрн деер һарад, Мал хҽрүлдг болув, Хаср, Баср, Балтг, Һалзн

Шитлгҽн ҿҿрҽн дахулад, Малмудан хҽрүлҽд, Махан идлдҽд, амрлдад, Җирһҽд бҽҽцхҽдг бҽҽҗ.

Манахн маңһдур нүүҗҽнҽвидн

Манахн, манахн Маңһдур нүүҗҽнҽвидн,

Мацгин селҽһҽр Дҽврн нүүҗҽнҽвидн,

Унһта гүүһҽн Татн нүүҗҽнҽвидн,

Улан үкрҽн Кҿтлн нүүҗҽнҽвидн,

20

Темҽндҽн ацаһан Ачн нүүҗҽнҽвидн,

Тҿҿрүхҽ ботхан Кҿтлн нүүҗҽнҽвидн,

Кҿгшдүд-бичкдүдҽн Суулһн нүүҗҽнҽвидн,

Бичкн бооҗаһан Ачн нүүҗҽнҽвидн.

ЙҾРҼЛМҮД

Нарн кезҽдчн цевр цҽҽтхҽ!

Нарт делкҽ кезҽдчн тҿвкнүн бҽҽтхҽ! Намр үвл хойр кезҽдчн дуланар дүңгҽтхҽ!

Насмдн наснас буутха! Тҿрскндҽн андһаран ҿгий! Тҿвкнүн бҽҽхҽн эрий!

Тҿрсҽн цааранднь сурһмҗлый! Тҿлҗлтин хаалһар залый! Баһчудын чееҗнь байрар дүүртхҽ! Баһ наснь заляр падртха! Бахмҗан кезҽдчн омгшатха!

Байрар кезҽдчн чееҗнь дүүрҗҽтхҽ!

22

* * *

Бҽҽсн һазр-уснбидн Мҿңк бат бҽҽрн болҗ,

Буйн-кишгинь ҿлзҽнь хальдҗ, Элвг-делвгҽр бҽҽцхҽҗ, Бҽрҽтҽ гермдн бҽҽшң болҗ, Бҽҽсн һазр-уснмдн Ҿлзҽ-кишгнь хальдҗ,

Бҽҽсн һазртан күндтҽһҽр бҽҽцхҽҗ, Ҿрк уга гҽртҽн Ҿврмҗтҽ кҿк һалан түлҗ,

Зандн улан цҽҽһҽн уулдҗ, Заңшал болсн махан идҗ, Ҿдмг-һуйртн Ҿмнҽсмдн бичҽ хҿҿһг, Оньдин дҿрвн цагт Маңна тиньгр, Инҽдтҽ-наадтаһар Иньг-амргинҽр

Дүүгҗ-дүрклҗ җирһцхҽтн! Сурһуль-эрдмҽрн зҿҿрҽн кеҗ, Кех кҿдлмштҽн Кезҽдчн белн бҽҽҗ,

Җирһлин сҽҽнҽрнь җирһҗ, Кезҽдчн ни-негнҽр йовцхаҗ,

23

Ҽмҽрн ҿнр-ҿсклңгҽр Гем-зовлң угаһар Эрүл-менд ҿсҗ-ҿргҗҗ, Мал-аһурсарн байн Дала-нала болҗ,

Сҽн, тҿвкнүн, санамр йовх болцхатн!

* * *

Бҽҽрлсн һазр-уснтн Батта мҿңк бҽҽрн болҗ, Бҽрсн гертн утта бат Бҽҽшң болҗ,

Бҽҽсн бийстн гем-зовлң угаһар Эрүл-менд бҽҽцхҽҗ, Хамг сҽн тоотнь немгдҗ, делгрҗ, Хамг му тоотнь ҽрлҗ,

"Я-а", — гих ҿврмҗ угаһар, "Ях", — гих ҿвчн угаһар, Цуг баһчуд чирҽ тиньгрҽр Йовцхах болтха!

Тҿрскндҽн нерҽдсн йҿрҽл

Тҿрскн орн-нутгм Тҿвкнүн бҽҽх болтха! Тҿрсн кҿвүд-күүкдмдн

Тҿрскндҽн туурмҗтаһар церглтхҽ!

Орн-нутгиннь тҿлҽ Оньдиндан эдн урадцтха! Оньчта кергин тҿлҽд Оньдиндан эдн зүткцхтхҽ!

Уудг-иддг хамгмдн Усн кевтҽһҽр делгртхҽ! Урһц-урһмл хамгмдн Усн кевтҽһҽр далватха!

Эдл-ууш хамгмдн Эңгдҽн һазр бүтҽтхҽ! Эңкр орн-нутгм Эңгдҽн бахмҗ болтха!

Баатр Җаңһрт нерадсн йҿрҽлмүд

"Җаңһрин" 550 җилин ҿҿнин Угтулын үрврин нҽр-наадн Утта-батта мҿңк, Ҿлзҽтҽ цаһан хаалһта болтха!

Сансн-седснтн санаһартн күцҗ, Келсн тооттн Күцҽмҗтҽ болҗ,

25

Кесн тооттн күцҽмҗ бҽрҗ, Дутунь күцҗ, Дунднь дүүрч,

Даңгин ярлзсн инҽдтҽ-наадта йовцхаҗ Дҽҽсн уга тҿвкнүнҽр бҽҽцхҽҗ, Ҽҽмшг уга зҿргтҽһҽр, Буцлһн уга омгтаһар, Урадсн ик кишгтҽһҽр, Уух-идх ундтаһар йовцхаҗ.

Оньдин дҿрвн цагт Чирҽ тиньгр, Ээмтн бүтнҽр, Геснтн цадхлң,

Хҿрн тавн насни дүрҽр бҽҽҗ, Үр ҿңглҽһҽн, Эңгин олн улслаһан, Иньг-амрглаһан, Һарсн-тҿрснлҽһҽн Ни-негнҽр,

Ҿр-җҿҿлнҽр йовцхаҗ, Сер-сер сальктаһар, Үвл уга намринҽр,

Зун тату хавринҽр йовцхаҗ, Ҽмҽрн ҿнр-ҿсклңгҽр Ҿсҗ-ҿргҗҗ,

2 6

Эрүл менд, Гем-зовлң уга йовцхаҗ, Мал-аһурсарн олн, Дала-нала болҗ,

Амулңта җирһлҽр җирһх болцхай! Тҿрскн орн-нутг тҿвкнүн бҽҽх болтха!

* * *

Күцҽсн хамгтн бахмҗта болтха, Кех хамгтн тоомсрта күцмҗ бҽрҗ, Ду-биитн, нҽр-нааднтн, Хамг сҽн тооттн йилһрҗ, Цуг үр-ҿңгтҽһҽн, Эңгин олн улстаһан, Иньг-амргудтаһан Ни -негнҽр,

Чирҽ тиньгрҽр йовцхаҗ, Урадсн ик кишгтҽһҽр, Идх-уух ундтаһар, Дҽн-дҽҽсн угаһар, Санамр тҿвкнүнҽр.

Амулң җирһлҽр җирһцхҽҗ, Ҽмҽрн гем-зовлң угаһар ҿсҗ-ҿргҗҗ, Дүүгҗ-дүрклҗ йовх болцхатн!

2 7

Баһчудт нерҽдсн йҿрҽлмүд

Сурсн сурһуль-эрдмтн Оньдин зҿҿчксн зҿҿр болҗ, Хамг күцлтн Күцҽмҗтҽ болҗ, Күцҽсн хамгтн Бахмҗта болҗ, Сансн-седснтн Санаһартн күцҗ,

Келснтн тҿв йовудта болҗ, Кесн кҿдлмштҽн Куцҽмҗ-диилвр бҽрҗ, Кен бичкдүдҽн сурһмҗлҗ, Кен медҽтнрҽн Күндлҗ, тевчҗ, Оньдин кен негнлҽһҽн Ни-негҽр йовцхаҗ, Эң-зах уга Ээлтҽ эңкрҽр йовцхаҗ, Элгн-садтаһан,

Эңгин олн улслаһан, Нег-негнлҽһҽн Иньг-амргинҽр, Ярлзсн инҽдтҽ-наадтаһар, Геснтн цадхлңгар,

2 8