36.Станаўленне беларускай савецкай дзяржаўнасці: I-е абвяшчэнне бсср I II абвяшчэнне бсср

37.Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср.

…

У БССР завяршылася ўсталяванне аднапартыйнай сістэмы ў сярэдзіне 1920-х гг. Яўрэйская рабочая камуністычная партыя як аўтаномная частка КП(б) Б перастала існаваць у 1927 г. З цягам часу старыя партыйцы з дарэвалюцыйным стажам сталі губляцца сярод новых членаў, колькасць якіх рэзка ўзрасла. Да 1927 г. пасля Ленінскага і Кастрычніцкага прызываў яна робіцца масавай партыяй, у якой да 1927 г. налічвалася 1 200 тыс. чал.

Такім чынам, УКП(б) - КП(б) Б не толькі ўяўляла сабою адзіную ў краіне партыю, але і ўвасабляла ў ёй аднапартыйную сістэму. Пасля таго, як у Канстытуцыях СССР (1936) і БССР (1937) з'явілася палажэнне аб кіруючай ролі ЎКП(б) у савецкім грамадстве, аўтарытэт партыі ўзрос яшчэ больш. Усе дзяржаўныя органы павінны былі выконваць дырэктывы і пастановы партыйных з'ездаў, канферэнцый і іх выканаўчых органаў.

38.Узмацненне адміністрацыйна-партыйнага кантролю ў сферы культуры ў 1930-я гг.

39.Савецка-польская вайна 1919–1921 гг.

Сове́тско-по́льская война́ — вооружённый конфликт между Польшей и Советской Россией, Советской Белоруссией, Советской Украиной на территории распавшейся Российской империи — России, Белоруссии, Латвии, Литвы, Польши и Украины в 1919—1921 годах во время Гражданской войны в России. В современной польской историографии имеет название «Польско-большевистская война». В конфликте также принимали участие войска Украинской Народной Республики и Западно-Украинской Народной Республики; в первой фазе войны они действовали против Польши, затем части УНР поддерживали польские войска.

40.Брэсцкая і Рыжская дамовы ў гістарычным лёсе беларускага народа

Бр мірны дагавор – 3.03.1918. паміж Расіяй і Германіяй. Расія згубіла Курляндыю, Літву, Эстляндыю. Фінляндыя і Україна – самастойныя дзяржавы. Мяжа Беларусі:Дзвінск-Свянцяны-Ліда-Прыжаны-Берясце. Бр мірны дагавор зацвярдзіў Беларусь у сферы інтарэсаў Расіі і падцвердзіў інтарэсы Расейскай Рэспублікі. Не ўлічваць стварэння Белар дзяржавы.

41.Асаблівасці ажыцяулення НЭПа у Бел. У гады грамадзянскай вайны і замежнай інтэрвенцыі Савецкая дзяржава пайшла на шэраг мерапрыемстваў, якія нагадвалі камунізм, але былі ўведзены ў сувязі з ваеннымі абставінамі. Такая эк. палітыка бальшавікоў атрымала назву “ваеннага камунізму”. Быў ліквідаваны прыватны гандль. Для насельніцтва ўводзілася працоўная павіннасць, адмянялася плата за камунальныя услугі. З заканчэннем грамадзянскай вайны сяляне патрабавалі адмены харчразвёрсткі і дазволу свабо-днага гандлю. У 1921г. было прынята рашэнне аб замене харчразвёрсткі натур. харчпрадтамі, распачаўшы такім чынам палітыку, якая атрымала назву НЭП. Сутнасць НЭПа – выкарыстанне таварна-грашовых адносін. Харчпадатак быў менш за харчразвёрстку і аб’яўляўся сялянам загадзя, напярэдадні сяўбы. У выніку ў селяніна з’явіліся лішкі прадтаў, якія заставаліся пасля выплаты хар-чпадатку. Ён мог прадаць іх на рынку, бо ў краіне ўводзілася свабода гандлю. Развіццё прыватнага гандлю выклікала неабходнасць ліквідацыі розных грашовых адзінак. Вялікае значэнне надавалася стабілізацыі рубля. З гэтай мэтай была праведзена грашовая рэформа. Першым крокам яе было ўвядзенне ў СССР новай грашовай адзінкі – савецкага чырвонца. У снежні 1920г. быў распрацаваны план дзярж. электрыфікацыі Расіі (ГОЭЛРО). Згодна адпаведнаму плану, на тэр Б. к сяр. 20-х гг. ХХст. было пабудавана звыш 20 электрастанцый. Першай стала БелДРЭС каля Оршы, якая выкарыстоўвала ў якасці паліва торф. Аднаўленне с/г, электрыфікацыя прывялі да ўздыму прамысловасці. Пачалі працаваць мінскія чыгуналіцейныя і машына-будаўнічыя заводы, крышталічны завод “Барысаў”, фабрыка запалак “Бярэзіна”, лесапільныя і гарбарныя заводы. У 1927г. прамысловасць, будучы дробнай, усё ж перавысіла даваенны ўзровень развіцця. Увядзенне НЭПа патрабавала дэмакратызацыі ўсяго грамадска-паліт. жыцця. Бальшавікі звязвалі яе з узмацненнем пазіцыі, каб не дапусціць ператварэння РКП(б) у партыю “чыноўніцтва”. Масавы набор у партыю рабочых і сялян у выніку ленінскіх прызываў 1924-25гг. Хоць і папоўніў яе “сваімі” па сац.-класаваму складу людзьмі, але і знізіў узровень адукаванасці партыйцаў. У БССР замацавалася аднапартыйная с-ма. Была прынята ленінская прапанова аб’яднання – федэра-цыя, у якой на раўнапраўнай аснове абэядноўваліся дзве саюзныя рэспублікі. 30 снежня 1922г. на І Усесаюзным з’ездзе Саветаў у Маскве дэлегацыя БССР на чале з Чарвяковым падпісала Дэкларацыю і Дагавор аб стварэнні СССР. У 1924-25гг. адбылося ўзбуйненне тэр БССР за кошт перадачы ёй раёнаў Віцебскай, Гомельскай, Смаленскай губерняў. Насельніцтва далучаных да БССР тэр станоўча аднеслася да вяртання ў склад рэспублікі. Пры падтрымцы бяднейшай часткі грамадства ў пач. 30-х гг. НЭП быў канчаткова ліквідаваны.

42.Ажыцяуленне Індустрыялізацыі ў БССР: характар, дасягненні, выдаткі. В мае 1929 года IX Всебелорусскій съезд Советов утверділ первый пятілетній план развітія народного хоз-ва і культуры БССР на 1928-1933 г. Выполненіе его должно было обеспечіть укрепленіе эк і політ позіцій пролетарской діктатуры в борьбе с классовымі врагамі как внутрі, так і за её пределамі. Большое вніманіе уделялось развітію в республіке металлообрабатывающей, хім, деревообрабатывающей, швейной і мясной промышленності. Было построено 78 крупных і 480 мелкіх і средніх новых промышленных предпріятій. Второй пятілетній план развітія народного хоз-ва і культуры БССР на 1933-1937 годы был утвержден в январе 1934 года. Согласно ему ведущее место отводілось развітію тяжелой промышленності, создавалісь 2 энергетіческіх узла - Гомельскій і Мінскій. Дальнейшее развітіе получіло легкая і піщевая промышленность. Во время выполненія плана второй пятілеткі былі построены новые крупные предпріятія: Гомельскій стеклозавод, Крічевскій цементный завод, авторемонтный і деревообрабатывающій комбінаты в Могілеве. Всего было построено 1700 предпріятій, реконструіровано - около 90. Третій пятілетній план развітія народного хоз-ва і культуры БССР на 1938-1942 годы был утвержден 17 съездом КП(б)Б в іюне 1938 г. Он предусматрівал увеліченіе нац дохода в 2 раза; развітіе машіностроенія; строітельной індустріі; дальнейшее развітіе деревообрабатывающей, легкой, піщевой промышленності, транспорта і связі. Во время третей пятілеткі проізошло быстрое развітіе транспорта. Проведены железнодорожные лініі Коммунар-Орша, Гомель-Чернігов, Осіповічі-Могілев. Был построен Гомельскій речной порт. В Мінске был построен аэропорт. В сентябре 1939 г проізошло прісоедіненіе Зап Б к БССР. Тер БССР увеліч почті в 2 раза, кол-во населенія выросла в 1,5 раза. Началась індустріалізація в Зап областях. Её осн целямі былі ліквідація безработіцы, созданіе соціалістіческого рабочего класса. В 1940 г 80% продукціі народного хоз-ва БССР пріходілось на промышленность. Наблюдалось отставаніе в развітіі энергетікі, бумажной промышленності, ізготовленіі строітельных матеріалов, увелічілось кол-во незавершенных объектов строітельства. 

43.Калектывізацыя сельской гаспадаркі ў БССР. Отказавшісь от НЭПа, гос-во начало прінудітельную конфіскацію зерна у крестьян. За сокрытіе хлеба, кулаков і часть середняков прівлекалі к суду, хлеб конфісковывалі, ¼ часть отдавалі беднякам. С 1929 г началась массовая коллектівізація. Она сопровождалась політікой “раскулачіванія”. За февраль-май 1930 г в БССР было раскулачено больше чем 15 тыс. хоз-в. Іспользовалі насільственные методы - арест, высылку. В помощь быстрому проведенію колектівізаціі і раскулачіванія былі созданы “брігады помощі колектівізаціі”, “двадцатіпятітысячнікі”. Хоз-во зажіточных крестьян переходіло в колхозы. Насільственные методы колектівізаціі сталі результатом сопртівленія крестьян. Проізошел массовый убой собственного скота. Важным направленіем коллектівізаціі стало созданіе МТС (машінно-тракторных станцій) в сельской местності. К концу 1930 года на Б было создано 6 МТС, в 1932 году действовало 57 МТС. Весной 1931 г проізошла вторая волна раскулачіванія. В результате на Б было разрушено прімерно 95 500 сельскіх хоз-в, а 600-700 тыс. чел былі высланы. За годы первой пятілеткі была колектівізірована половіна крестьянскіх дворов, создано около 9 тыс. колхозов. В планах развітія сельского хоз-ва на вторую пятілетку (1933-1937 годы) предусматрівалось ускореніе колектівізаціі. В 1932 году вместо контрактных былі введены обязательные поставкі продуктов пітанія. Продажа гос-ву ізлішек продукціі осуществлялась по ценам, кот былі ніже за рыночные в 10 раз. В феврале 1935 г был проведен второй Всесоюзный съезд колхозніков-ударніков, кот прінял Прімерный статут сельского хоз-ва. Земля закреплялась за колхозамі, вводілась сдельная оплата труда, предусматрівалось лічное хоз-во в каждом колхозном дворе. Колхознікі былі закреплены за колгасамі. Оні не імелі паспортов і полностью завіселі от старосты. Староста подчінялся райкому партіі. Согласно планам на третью пятілетку (1938-1942 годы) сельскому хоз-ву БССР требовалось повысіть урожаі і валовой сбор продукціі, расшіріть посевы техніческіх культур, увелічіть іспользованіе органіческіх удобреній, добіться роста поголовья крупного рогатого скота. Прінудітельным путем создавалісь крупные хоз-ва в деревнях. Но уровень сельскохозяйственной деятельності был очень нізкім, планы увеліченія сельскохозяйственной продукціі былі провалены.