15. Першыя рэдактары і супрацоўнікі савецкіх выданняў ў гады грамадзянскай вайны.

“Звязда”, “Советская Белорус.”, “Гомельская праўда”, агітплакат, “Раздаваім фашысцкую гадзіну” выдаваліся у выключна цяжкіх умовах. Адказны сакратар гэтага агітплаката – Анатоль Астрэйка.

Р. Дзегцяроў апісваў дні работы рэдакцый газет у прыфрантавым Гомелі.

З часткі супрацоўнікаў рэдакцый “Савецкай Беларусі” і агітплаката “Раздаваім фашысцкую гадзіну” быў сфарміраваны новы эшалон-друкарня. Узначаліў друкарню таленавіты беларскі журналіст і пісьменнік Мікола Вішнеўскі. Былы сакратар Слуцкага падпольнага РК КП (б) Б.А. Сцяпанава піша, што ўся перыядычная літ-ра, газеты, якія атрымлівалі партызаны, зачытваліся літаральна да дзірак.

16 студзеня 1942 г. “Савецкая Беларусь” надрукавала артыкул сакратара ЦК КП (б) Беларусі П.К. Панамарэнкі “Беларскі народ у барацьбе з нямецкімі акупантамі”.

Газеты Беларусі публікавалі паведамленні Саўніфармбюро, артыкулы аб правале нямецкага плана акружэння і ўзяцця Масквы.

16. Друк вызваленных абласцей Заходняй Беларусі (1939-1941гг).

Шматгадовая барацьба за сацыяльнае і нацыянальнае вызваленне Зах.Бел. пераможна закончылася ў верасні 1939 г., калі руку брацкай дапамогі свім заходнебеларускім братам працягнулі працоўныя СССР. Да 25 верасня часцямі Чырвонай Арміі былі паўнасцю вызвалены землі Заход.Бел.

Народны паэт Я.Коалс у адкрытым лісце “Братам Зах.Бел.” пісаў: “Ці маглі мы спакойна стаяць у баку і глядзеціь на вашы мучэнні...”.

Упершыню працоўныя ЗБ маглі свабодна трымаць у руках “Правду”, “Известия”, “Звязду”.

Газеты рэспублікі з радасцю пісалі аб вызваленчым паходзе Чырвонай Арміі, аб тым, як яе сустракае народ.

25 верасня ў Гродна пачала выходзіць “Свабодная Беларусь”. На працягу верасня –кастрычніка выйшлі газеты “Рабочы”, “Полесская правда”, “Красное знамя”. З’явіліся перыядычныя выданні ў Лідзе, Навагрудку, Стоўбцах, Лунінцы і інш.гарадах. Газеты друкавалі пастановы мясцовых органаў улады, расказвалі аб жыцці працоўных усей Савецкай краіны, станваіліся праваднікамі ідэй партыі, барцьбітамі за перамогу сацыялізма, за новае шчаслівае жыцце працоўных былой Зах.Бел. у брацкай сям’і народаў Савецкай краіны.

Указам Прэзідума Вярхоўнага Савета БССР ад 15 студзеня 1940 г. н тэрыторыі былой ЗБ былі створаны вобласці. Друк адыграў значную ролю ў выбарах у Народны сход ЗБ, Вярхоўны Савет СССР і БССР (1940, сакавік) і мясцовыя Саветы (1940, снежань). “Чырваная звязда” змясціла 26 перадавых артыкалў, прысвечаных выбарам, выдавалі лістоўкі з біяграфаіямі кандыдатаў у дэпутаты,расказвала аб іх на сваіх старонках. 20 кастрычкніка валожынская раенная “Іскра” выступіла з перадавым артыкулам “Шырэй размах выбарчай кампаніі” аб падрыхтоўцы да выбараў у мясцовыя Саветы.

7 сенжня 1940., напярэданні выбараў у мясцовыя Саветы дэпутатаў працоўных, “Чырвоная змена” змясціла старонку “Фабрыка “Ардаль”. Фабрыка была вядома сваімі рэвалюцыінымі традыцыямі. Зразумела, што многія раенныя і абласныя газеты карысталічся прыемам параўнання (што было і што естць). Матэрыялы друкавалія ў падборах заметак, на разваротоах, на мэтавых палосах. “Вольная праца” 16 лютага 1940г. Змясціла старонку “Нашы дасягненні за чатыры за паловай месяцы ў лічбах”. 17 лістапада 1940 г. “Чырваная звязда” выйшла з раваротам “За 14 месяцаў Савецкай улады”. “Чырвоная звязда” пісала пра поспехі першых калгасаў. Шмат увагі удзялялася жыццю і барацьбе працоўных у Польшчы. Журналіст Г. Баяраў настаронках “Звязды” выступіў з артыкулам “Голад і вайна –праграмма германскага фашызму”, “Каланіяльныя патрабанні фашысцкай Германіі”, “Антыфашысцкі рух у Германіі”. 21 чэрвеня 1941 г. Суботнія газеты былі апошнімі сведкамі мірнага часу. “Віцебскі рабочы” змясціў перадавы артыкул “Эканамічная адукацыя кадраў”.