30 Вопрос

Послевоенное устройство мира. Версальско-Вашингтонская система.

Пасля заканчэння пешай уветнай вайны карэнным чынам змянилася мижнеароднае становишча еурапейских краин и ЗША.

Дзяржавами-пераможцами (ЗША, Великабрытани, Францыя, Япония) была створана В-в систэма мирнага урэгулявання. Яе аснову склали Версальски мирны дагавор 1919 и звязаныя з им дагаворы з былыми саюзниками Германии. Версальски мирны дагавор—галоуны дакумент мирнага урэгулявання пасля першай сусветнай вайны (1914-18) быу падписаны 28 чэрвеня 1919 у Версали.

Дагавор вырашау тэратарыяльныя, ваенныя, эканамичныя и иншыя пытв=анни. Паводле дагавора Германия вяртала Францыи Эльзал и Латарынгию, перадавала Бельгии акруги Эйпен, Мальмеды и Марэнэ, Дании—пауночны Шлезвиг, прызнавала незалежнасць Польшчы, Чэхаславакии, Люксембурга, абавязвалася паважаць незалежнасць Аустрыи. Да Чэхаславакии и Польшчы адыходзила частка зямель.

Тэрыторыя Германии на левым беразе Рэйна и правы яго бераг на адлегласць 50 км падлягали дэмилитарызацыи. Саарски вугальны басейн пераходзиу у пойную уласнасць Францыи. А Саар заставауся на 15 гадоу пад кираваннем Лиги нацый. Германия пазбаулялася усих калоний, сферы уплыву, уласнасци и прывелеяу за мяжой, сухапутная армия Германии скарачалася да 100 тыс чал. Забаранялася мець падводныя лодки, ваенную и марскую авиацыю. Таксама Германия павинна была выплациць рэпарацыи.

Па иницыятыве прэзидэнта ЗША Вильсана была створана першая у гисторыи мижнародная арганизацыя па развиццю супрацоуництва миж народами и забеспячэнню мира и бяспеки у свеце—Лига Нацый. Яе статут быу уключаны у Версальски мирны дагавор 1919 и иншыя даргаворы В-В систэмы. Першапачатковыми членами стали 42 дзяржавы, у лик яких уваходзили краины,што удзельничали у вайне на баку Антанты, або далучылися да яе и 13 запрошаных нейтральных дзяржау. У 1920-34 у склад Лиги нацый была прынята яшчэ 21 дзяржава. У тым лику Германия и СССР. Наступным крокам стварэння В-В систэмы быу Сен-Жэрменски мирны дагавор 1919. Дагавор зафиксавау распад Аустра-Венгерскай имперыи пасля паражэння у вайне и стварэння на яе тэрыторыи шэрагу самастойных дзяржау. Дагавор забараняу Аустрыи мець ваенную авацыю и флот +рэпарацыи.

Часткай В-В систэмы быу Нейски мирны дагавор з Балгарыяй падписаны 1919 у Парыжским прадмесци Нейи. Пераможцы значна урэзали тэрыторыю Балгарыи. Наступнай была Венгрыя. 4 чэрвеня 1920 быу падписаны дагавор. Паводле яго тэрыторыя Венгрыи скарацилася у 3 разы. Падобны лес напаткау Турцыю. Выник—падзел Асманскай имперыи и уласнай турэцкай тэрыторыи.

Па иницыятыве ЗША 1920 была скликана у Вашынгтоне Канферэнцыя па абмежаванню марскога узбраення и па далека-усходних и цихаакеянских пытаннях. Выник: сумесная абарона уладанняу у цихаакиянским раене, абмежаванне марских узбраенняу, дагавор роуных магчымасцей для гандлю и прадпрымальництва усих краин.

Рашэнни Вашынгтонскай канферэнцыи дапоунили Версальски мирны дагавор 1919 и стали састауной часткай В-В систэмы.

Выники: 1) забеспячэнне пануючага становишча некальких буйных краин-пераможцау

2) далучэнне да краин-пераможцау германских калоний, арабских тэрыторый.

3) прызнанне новых незалежных дзяржау, якия узникли у цэнтральнай и пауднева-усходней Еуропе дзяржавами-пераможцами.

4) падзел свету узмацниу супярэчнасци памиж буйными дзяржавами, што и прывяло да яе распаду 1 верасня 1939 с пачаткам Другой Сусветнай вайны.