Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

неопр.ин-л лекции и практики

.pdf
Скачиваний:
10
Добавлен:
03.06.2015
Размер:
2.05 Mб
Скачать

Практическая часть

«Техника интегрирования»

Интегрирование в отличие от дифференцирования требует от решающего известной изобретательности и смекалки, что вырабатывается в процессе решения.

Если хотите лучше усвоить интегрирование, решайте больше приме-

ров.

1. Непосредственное интегрирование

Примеры:

 

 

 

1. (4x3 3x2 2x + 5)dx = 4x3dx 3x2dx 2xdx + 5dx =

 

 

 

= 4

x3dx 3 x

2dx 2

xdx + 5

dx = 4

x3+1

 

 

3

x2+1

 

2

x1+1

 

+ 5x + C =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 +1

 

 

 

 

 

 

 

2 +1

 

 

 

 

 

1 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x4

 

 

 

 

 

 

 

x3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 4

 

3

 

 

 

2

 

+ 5x + C = x4

 

 

x3 x2 + 5x + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

1

 

 

 

 

 

1

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

dx =

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

dx +

 

 

 

 

 

 

dx

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

x

3

 

 

x2

 

 

x4

 

x3

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x4dx x3dx + x2dx =

 

x4+1

 

 

 

 

x3+1

 

+

 

 

x2+1

 

 

+ C =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 +1

 

 

 

 

 

x3

 

 

 

 

x2

 

 

 

 

 

x1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

+

 

+ C = −

1

x

3

+

1

x

2

x

1

 

+ C = −

 

1

 

+

 

 

1

 

1

 

+ C .

 

3

 

 

2

 

 

1

3

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

2x3

2x2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x2

 

 

xdx

 

 

 

 

3x2 x1 / 2dx

 

= 3x2 x1 / 2 x1 / 3dx =

 

 

2+

1

 

1

 

 

 

 

 

 

3.

 

 

=

 

3x

 

 

3 dx =

 

 

 

 

 

 

 

3

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 / 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

19

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13

 

 

 

 

 

 

 

 

13

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x 6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

18

6

x19 + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 3x 6 dx = 3x 6 dx =

 

3

 

 

+ C =3

 

 

+ C

=

 

 

 

 

 

 

 

13

 

 

19

 

19

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. (sin x +5x2 ex )dx = sin xdx +5x2dx exdx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −cos x + 5 x3

ex

+C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+5x2 dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

dx =

3

 

 

 

 

 

= 3ln

x

 

 

 

+C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.

 

2 sin 2 x

dx = 2

 

 

 

 

dx

 

 

 

dx = −ctg x x + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin 2 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin 2 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7. (

 

x + 5)2 dx = (x 10

 

x + 25)dx = xdx 10x

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

dx + 25dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x2

 

20

x3

+ 25x + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1

 

3

 

 

 

 

 

1

 

 

 

1

 

8. x

 

+5x 1 dx = x

 

 

+5x

 

 

x

 

 

dx = x

 

dx +5x

 

dx x

 

dx =

 

2

2

2

2

2

2

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

5

 

 

 

 

10

 

3

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

x 2

+

x

2

 

2x 2 +C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9.

2sin x

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

dx = 2sin xdx 8

 

 

 

 

+

 

 

 

 

=

 

 

 

x

2

+ 4

x

2

4

x

2

+ 4

x

2

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=2cos x 4arctg 2x + 14 ln xx +22 + C .

10.ctg2 xdx = sin12 x 1 dx = sindx2 x dx = −ctg x x + C .

11.

2x 32xdx = (2 32 )x dx = 18x dx =

 

 

18x

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

ln18

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12.

 

 

dx

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

=

1

 

arctg

 

x

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

10

+ x2

 

 

( 10 )2 + x2

10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10

 

 

 

 

 

 

 

13.

 

 

dx

 

=

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

= 1

 

arcsin

x

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

3 x2

 

 

( 3)2

 

x2

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

14.

 

x2dx

 

=

(x2 +1) 1

dx =

dx

 

 

 

1

 

dx =x arctg x + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 +

1

 

 

x2

+1

 

 

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+1

 

 

 

 

 

 

 

15.

 

x4dx

 

=

(x4 9) +9

dx =

(x2 3)(x2 +3) +

9

dx =

 

 

 

x2 +

3

 

 

x2

+3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 +3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= (x2 3)dx +9

 

 

 

 

 

dx

3)2

 

= x3

3x + 9

arctg

x

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 +(

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ex

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

16.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= exdx + x 2 dx =

 

 

ex 1 +

 

 

3

dx

= ex +

 

3

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= ex

+

x

 

2

 

 

+C = ex

+

 

x

2

 

 

+ C

= ex

2

+C .

 

 

 

 

 

 

3

 

+1

 

 

1

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Внесение под знак дифференциала

Примеры:

1.

sin 3xdx =

1

sin 3xd(3x) = −1 cos3x + C .

 

 

 

dx

 

 

3

 

 

 

d(3x)

 

 

3

2.

 

=

=

 

1

= −

1

ctg3x + C .

 

 

 

 

sin 2 3x

 

 

 

 

sin 2 3x

 

3

 

 

3

3.

 

dx

 

= 1

d(2x +3) =

1 ln | 2x +3 | +C .

 

2x +3

 

 

 

2

 

 

2x +3

 

2

 

 

4.e2xdx = 12 e2xd(2x) = 12 e2x + C .

5.cos(7x 5)dx = 17 cos(7x 5)d(7x 5) = 17 sin(7x 5) + C .

6.ctg xdx = cossin xx dx = dsinsinxx = ln sin x + C .

7.

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

=

 

 

 

 

d(x 3)

=

1

ln

x 3 3

+C .

 

 

x2 6x +6

 

(x 3)2 3

 

 

(x 3)2 3

 

2 3

 

 

x 3 + 3

 

8. esin x cos xdx = esin x d sin x = esin x + C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

d

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

d(1+ x

)

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9.

 

 

 

=

 

 

3

 

 

=

 

 

 

 

=

ln |1+ x

| +C .

 

 

 

 

 

 

 

1

+ x3

1+ x3

3

 

1+ x3

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10.

 

 

cos6x

 

dx =

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

6cos6xdx =

1

 

(sin 6x)4 d(sin 6x) =

 

sin 4 6x

6(sin 6x)4

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

1

 

(sin 6x)4+1

+ C = (sin 6x)3

+ C = −

 

 

1

 

 

 

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

6 (3)

 

 

 

 

 

 

18sin3

6x

 

 

 

 

 

 

 

 

cos3x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d(sin 3x 4)

= 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11.

 

 

 

 

 

dx =

3

(sin 3x 4)15 d(sin 3x 4) =

 

 

 

5 sin 3x 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 sin 3x 4

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 1

 

(sin 3x 4)

1

+1

 

 

+ C =

(sin 3x 4)

1+5

 

+ C =

(sin 3x 4)

4

 

+ C =

5

 

5

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

1

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

1 + 5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

5 (sin 3x 4)4

+ C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12.

 

 

 

 

arctg x

 

 

 

 

 

 

 

arctg xd(arctg x) = 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx =

 

 

 

(arctg x)2 +C =

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 2

(arctg x)3

+C .

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13.

=

1

 

d(

5x)

=

1 ln

5x +

1 +5x2

+C .

 

 

1 +5x2

 

 

 

5

 

1 + ( 5x)2

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14.

dx

=

dx

 

 

=

 

 

 

 

dx

 

=

 

 

 

 

 

d (x / 2)

 

=

 

 

 

 

x

 

2sin(x / 2)cos(x / 2)

sin(x / 2)cos(x / 2)

 

sin x

sin 2

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d(x / 2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

cos2 (x / 2)

=

d(tg(x / 2))

= ln

 

tg

x

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin(x / 2)

 

tg(x / 2)

 

2

 

 

 

cos(x / 2)

15. Не всегда первообразные от одной и той же подынтегральной функции совпадают, что зависит от метода интегрирования.

Вычислим cosdxx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

d

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

2

 

 

 

 

2

 

 

 

 

d tg

 

1 способ:

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 2

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −2

 

 

2

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos x

 

 

 

 

 

 

2

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos

 

sin

 

 

 

 

 

 

 

1 tg

2 x

 

 

 

tg

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

ln

 

tg

 

x

 

1

 

+С = ln

 

tg

 

x

 

+1

 

+С,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −2

 

2

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

tg

 

 

 

 

+1

 

tg

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

π

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d x +

 

 

 

 

 

 

 

 

c учетом

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 способ:

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

cos x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

π

 

 

 

 

 

 

 

 

 

π

 

 

задачи

14

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin x +

2

 

 

 

 

 

 

 

 

sin x

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x + π

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

π

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= ln

tg

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

+C = ln

 

 

 

 

 

 

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tg

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16. x

3

e

x 4

dx =

e

x 4

(dx

4

)

=

 

e

x 4

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

arcsin xdx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

17.

 

 

arcsin x d (arcsin x) = 2 (arcsin x)

 

 

+ C .

 

 

 

2

 

 

 

1 x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d

 

 

 

 

 

 

 

1 ln(x2

 

 

 

 

 

 

 

1 + x4 )+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

dx =

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

18.

 

 

 

 

 

 

 

=

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x4

 

 

 

1

+ (x2 )2

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

19.

 

3x2

+1

 

 

dx =

 

d (x3

 

+ x +

2)

 

 

 

 

2

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx = ln

 

 

 

 

x

 

+ x + 2

 

+ C .

 

x3 + x +

2

 

 

x3

+ x + 2

 

3

 

 

 

20.

(ln x)

2 dx

=

(ln x)

2

d(ln x) =

(ln x)3

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

21.

3 1 +3sin x cos xdx =

1

3 1

+ 3sin x d(1 + 3sin x) =

(1

+ 3sin x) 3

+ C .

3

 

 

 

4

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

d(arccos x)

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

22.

 

 

 

 

 

 

 

= −

=

 

 

 

 

 

 

 

+ C .

 

(arccos x)5

1 x2

 

 

 

 

4arccos4 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(arccos x)5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

23.

 

dx

 

 

 

=

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

=

d(x +1)

=

 

 

 

 

x

2 2x +8

 

 

 

 

 

 

x2 2x 1 + 9

 

 

 

 

9 (x +1)2

 

 

 

 

=

dt

 

 

 

 

= arcsin t

+C = arcsin x +1

+C.

 

 

 

 

 

 

 

 

32 t 2

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

24.

cos x sin xdx = d(sin x + cos x)

= ln

 

sin x + cos x

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

sin x + cos x

 

 

 

 

 

 

sin x + cos x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Замена переменной в интеграле

 

 

 

Пример 1. Вычислить

 

1 x2 dx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

Подынтегральная функция определена при | x |1. Выполним замену

x =sin t , где

 

π

,

π

. Тогда

dx = (sin t)dt = cos t dt ,

1 sin

2

t = cos t .

t

2

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

Следовательно,

1 x2 dx = cos2 t dt =

1

(1 + cos 2t) dt =

1 t +

1 sin 2t + C .

 

 

2

 

2

4

Возвращаясь к переменной x =sin t посредством равенства t = arcsin x , получим

15

1 x2 dx = 12 arcsin x + 12 x 1 x2 + C .

Пример 2. Вычислить интеграл J = x x 5dx .

Решение:

Пусть x 5 = t , отсюда x 5 = t 2 , x = t 2 +5 , dx = 2tdt . Подставив в интеграл, получим

 

 

 

J = (t 2 + 5)t 2tdt = 2(t 4 + 5t 2 )dt = 2 t5

 

 

+10 t3

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Возвратимся к прежней переменной x: J =

2(x 5)

5

 

 

 

10(x 5)

3

 

 

2

+

2

 

+C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 3. Вычислить интеграл J =

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+ex

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Применим подстановку 1 + ex =t , отсюда ex = t 1,

x ln e = ln(t 1) ,

x = ln(t 1) ,

dx =

dt

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тогда

J =

 

 

 

dx

 

 

=

 

 

 

dt

 

 

. Но

 

1

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

1

 

 

 

1

,

поэтому

1

+ex

 

t(t 1)

 

 

t(t 1)

 

t

1

 

 

dt

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

J =

= ln

 

t 1

 

 

ln

 

t

 

+C , или окончательно

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t 1

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+C = x ln(1 + ex )+C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

J = ln

 

 

 

 

ex

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ ex

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

sin 2xdx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 4. Вычислить интеграл J =

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1+sin 2 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 +sin 2 x = t , 2sin x cos xdx = dt , sin 2xdx = dt . Тогда

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

J =

dt

 

= ln

 

t

 

+C = ln(1+sin 2 x)+C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 +ln x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 5. Вычислить интеграл J =

dx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 + x ln x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 + x ln x = t , (1 + ln x)dx = dt , тогда J =

= ln

 

3 + x ln x

 

+C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 6. Вычислить интеграл J =

t

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x 5(1 + 3 x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

= x 5 = t 6 ; t = 6 x 5; =

 

6t5dt

 

=

 

 

 

 

x 5(1 +3 x

5)

t3 (1 + t 2 )

 

 

 

 

 

 

 

x = t 6 +5; dx = 6t5dt

 

 

 

 

6t5dt

 

 

 

 

t 2dt

 

(t 2 +1 1)dt

 

 

 

 

dt

dt

 

 

 

= 6(t arctgt) + C =

=

 

 

 

= 6

 

 

= 6

 

 

 

 

 

 

=

6

 

 

 

 

t3 (1 + t

2 )

t 2 +1

 

 

 

t 2 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t 2 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 6(6 x 5 arctg 6 x 5 )+ C .

 

 

 

 

 

 

 

Пример 7. Вычислить интеграл

 

 

x2 1

dx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

2

 

1, x =

t

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

2

 

t =

 

 

 

 

 

+1

= ∫

t

 

 

 

t

dt =

 

 

x

1dx =

 

 

 

 

2t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx =

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

t2

+1 t2 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

t

2

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= ∫

t 2 +1 1

dt = ∫dt − ∫

1

dt =t arctgt + C =

 

x2 1 arctg x2 1 + C .

 

 

 

 

 

t 2 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

2 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos 6x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 8. Вычислить интеграл

dx.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin4 6x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos6x

 

 

 

 

 

 

t =sin6x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

1

 

 

 

 

 

1

 

 

t

4+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

t4dt =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

=

dt =6cos6xdx

=

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+C =

 

sin4

6x

 

 

 

 

6

6

4 +1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

t4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cos6xdx =

 

 

 

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=−

 

+C =−

 

1

 

+C =[t =sin6x]=−

 

1

 

 

 

 

 

+C.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6 3

 

18 t3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin 2x

18 sin3 6x

 

 

 

 

 

Пример 9. Вычислить интеграл

 

 

 

dx .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 cos4 2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin 2x

 

 

 

t = cos 2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dt

 

 

 

1

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

3 dt =

 

 

3

 

 

 

 

4

 

 

 

dx = dt = −2sin 2xdx

3

 

= −

2

t

 

 

 

 

cos

2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

t

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= −

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin 2xdx

2

dt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

17

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

t

3

+C =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4+3

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

1

 

 

 

3

 

 

3

 

= −

3

+C = −

 

t

3

 

 

 

+C =

 

 

+ С

=

+ C =

 

+ C.

2

4 +3

 

 

 

 

 

1

 

2

 

1

 

23

23

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

cos 2x

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пример 10. Вычислить интеграл

J =

ln2 t +

ln t

dt .

t

 

 

 

Решение:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln t = x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln2 t + ln t

 

= (x

 

+ x )dx =

 

 

 

 

J =

dt =

 

 

dt

 

2

x

2

dx + xdx =

t

dx

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x3

 

 

 

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ 2

x3

+ C = ln3 t + 2

( ln t )3

+ C.

 

 

3

3

 

 

 

 

3

 

3

 

 

 

 

 

4. Интегрирование по частям

4.1. Простейшие примеры

u = x 7;

du = dx

 

 

 

1. (x 7) sin 5x dx =

 

1

 

=

dv = sin 5xdx;

v = dv = sin 5xdx = −

 

cos 5x

 

5

 

 

 

 

 

=15 cos 5x (x 7) 15 cos 5xdx = −15 cos 5x (x 7) + 15 cos 5xdx =

=15 cos5x (x 7) + 15 15 sin 5x +C = −15 cos 5x (x 7) + 251 sin 5x +C .

2.(x + 2)e

=13 e3x (x + 2)

 

 

 

 

u = x + 2;

du = dx

3x dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dv = e3xdx; v = e3x

 

1

 

 

 

1

 

 

 

 

1

 

e

3x

dx =

e

3x

(x + 2)

 

3

 

3

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx = 1 e3x =

3

13 e3x + C = 13 e3x (x + 2) 19 e3x + C .

18

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

t =1 + x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. arctgxdx =

u

= arctg x;

du =

 

 

 

 

 

 

 

= xarctg x

 

 

xdx

=

=

1 + x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x

 

dt = 2xdx

 

 

 

 

 

 

 

dv = dx;

 

 

 

 

v = x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= xarctg x

 

1 dt

= xarctg x

 

1 ln(1

+ x2 )

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4xdx

 

 

 

 

 

 

u = arccos4x;du =

1 16x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

arccos4xdx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

= xarccos 4x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

v = x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 16x2

 

 

 

d (1

dv = dx;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16x2 )= −32xdx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

1

d (1 16x

2

 

 

= xarccos4x

 

(1

16x

 

 

) 2 d (1

16x

 

)=

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

4xdx =

8

 

 

)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= xarccos 4x 1

(1 16x2 )

 

+1

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

2

 

+ C = xarccos 4x

 

 

 

 

1 16x2 + C .

 

 

 

 

 

 

 

8

 

 

 

 

 

 

1

+1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.

 

 

 

 

 

 

2

;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x2ex 2

 

xexdx =

 

 

 

 

 

 

 

x2exdx = u = x

 

 

 

 

 

du = 2xdx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dv = exdx; v = ex

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

u = x

dv = exdx

 

 

= x2ex 2(xex exdx) = x2ex 2xex + 2ex + C .

 

 

 

 

 

du = dx

 

v = ex

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

du =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

u = ln x;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln xdx =

= dx;

v = x

x

 

= xln x x x

 

= xln x dx = xln x x + C .

 

 

 

 

dv

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

u = log2 x;

du =

 

1

 

dx

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7. log2 xdx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln 2

 

x

 

 

= xlog2 x

 

 

 

 

 

 

 

dx

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

v = x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dv = dx;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= xlog2 x

 

x

 

+ C .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

19

8.

 

du =

 

dx

 

 

2

 

 

2

 

 

 

u = arcsin x;

 

1 x2

 

= x

 

x

dx

 

 

x arcsin x dx =

 

 

 

 

arcsin x

 

 

=

 

v = x

2

 

 

2

 

2 1 x

2

 

dv = xdx;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x =sin t; dx = costdt =

x2

 

arcsin x

1 sin 2 tdt =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

cost =

1 t 2

 

 

 

2

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

x2

 

 

 

1

(1 cos 2t)dt

 

 

x2

 

 

 

1

 

sin 2t

 

 

 

=

 

arcsin x

 

=

 

 

 

 

arcsin x

 

 

t

 

 

+ C

=

 

2

4

 

2

 

 

4

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

x2

arcsin x

t

+

sin t cost

+C =

x2

arcsin x

arcsin x

+

x 1 x2

+C .

2

4

 

4

2

 

 

 

4

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9. ex x3dx = x3 (ex dx) = x3dex = x3ex ex dx3 =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x3ex ex 3x2dx = x3ex 3x2 (exdx) =

 

 

 

= x3ex 3x2dex

= x3ex 3(x2ex ex dx2 ) = x3ex 3(x2ex ex 2xdx) =

= x3ex 3x2ex + 6xdex = x3ex 3x2ex + 6(xex exdx) =

=х3ex 3x2ex + 6xex 6exdx =

=x3ex 3x2ex +6xex 6ex +C = ex (x3 3x2 +6x 6) +C .

4.2.Возвратные интегралы

Пример 1. Вычислить интеграл I = a2 x2 dx .

Решение:

 

 

 

 

 

 

u =

 

 

 

 

 

 

 

 

xdx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

2

 

a2

x2

; du =

 

 

 

 

 

 

 

I =

a

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a2 x2

 

=

 

 

 

 

 

 

 

dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

v = x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

dv = dx;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= x a2 x2 +

x2dx

= x a2

x2

x2dx

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a2 x2

 

 

 

 

 

 

 

 

a2 x2

 

 

= x a

2

x

2

(a2

x2 ) a2

dx = x a

2

x

2

a2

x2

a2

 

 

 

a2 x2

 

 

 

a2

 

dx +

a2

dx =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2

 

x2

20