Теегин герл 1961 номер 1

Дегид сәәнәр тигхд күцәвә Ока

Деерәс ирсн они төрә зака.

17.

Хальмгин у тег байр кеж,

Хәәртә «Ж,аңһриннь» еөн кеж бәәлә,

Әл бишәс ирсн гиичнр тоож,

Әвртә гидг хүрм угтж бәәлә.

Эдн дотр

туурсн Ока ирж, Эврә улс баатран

дурар услна, Зүркнәннь өөр

кесг орден зерглж,

Заляр падрж теднь нарнд мандлна.

Цаһан буурл өвгдүд Хонһр гинә,

Цевр седклтә эмгдүд

көөркү гинә, Залус цуглрҗ, дәәчин

тууж келнә, Зүркнь бульглсн баһчуд

Окаһур делнә. Күүкд берәд хурад,

бас күүнднә, «Кецү сәәхн бәәсн,»—

— гиж шимнднә. Ока бичкн күүкд дунд. йовна,

Олн зүсн туужинъ

сонсж авна. Дарунь урлдан эклх, зәңг тарва,

Довтлж йовад, чавчдг наадн һарва.

Дәәч залус һавшуиан

үнд үзүлвә,

Дөрлдх саамд

нег-негнәсн үлвә. Туурсн Ока

эднә нааднд орва,

Төвлсн, дайлсн талан есргәд одва.

Тигхд Ока олн әмтн дунд

Тууль мет келгдәд мел бәәвә.

Тег эн үнтә үрән мөнкинд

Туурх цагтнь хаалһ өкән хәәвә.

18.

Төрскән харсх ик дәәнә дунд,

Түүмр татдг товин сумна утанд,

Ж,ир һарсн генерал-полковник нрвә,

Җил-насан бооцад, эн зөрвә.

Мөрн цергэ бачһудт

селвгән өгәд, Модна бачуһар

хортиг давж эргәд, Ока дадмгарн күрх

һазртан ирвә,

Олн жилә туужнь

көвүдт күрвә. «Баһчуд ода дәәнә

шүүврән өгчәнәт, Бу, чашкар сәәнәр

ноолдх кергтәт. Күн танд

модна йозур бнш, Киитн зүрктә ортп,

әәхмн биш; Чашкар ноолддгиг

сән кевәр дастн, Чидлтә чииргәр хортиг

өмнәснь тостн»...

Харулин көвүд хәрү бүүрән олва,

Хортн әлд бәәхинь ирҗ келвә.

Яһж дәврхән күүндчкәд,

манахс һарва, Йова йовж,

балһсна захар орва. Балһсн немшәр

таг дүүрнг унтна, Бийәп ирж бәртл

хортдуд кевтнә. Хортна штабиг одад,

кел авна, Хасн цистернтэ бинзннәс

һал асна.

Дакад манахс дәәсиг

кевтнь хадна, Диилвр үзсн баһчуд

чавчад одна.

Зер-зевинь авад, церг цаарлна,

Зууран харһсн хортна келинь таслна.

«Сәәнәр амртн»,—гиҗ

Ока ирнә, «Сөөдән босхм»,— гиҗ

цергән эргнә. Бүтү модн дотр

ә уга, Бәрнд хортн үзм

әг уга. Түүнә хөөнчн

кесг ноолдан болва, Төмр хаалһин тагт

өсрж салва.

...Дакад кесг эркн төр һардад,

Дәәнә халхар Ока мел гүжрәд,

Көдләд мел йовад йовси болдг,

Кезәчн даалһвриг күцәнә гиҗ келдг...

19.

Эврә өргн тег Окаг күләһәд,

Эңкр үрән аашна гихлә хәләһәд .

Ики холас тосж, мендән өргдмн,

Ирҗ буухлань бәәшнгин сәәнд күргдмн:

Ока майин негн шиндчн ирдмн;

Ока ноябрин доландчн

золһад ирдмп; Ока Деед Советин

суңһвртчн ордмн, Ончта сән өдрмүдчн

ирж ордмн.

Хальмгларн Ока амрад йовдг билә,

Хош, бригадмудар оч гиичлдг билә.

Элстин өөрк бригадт '• нег одва,

Эңгин улсла

өдрин дуусн күүнднә.

Альмта сад

үнд көкрәд бәәнә,

Ар үзгтнь нуурин усн альвлна.

Нег модиг

Ока хәләһәд бәәвә,

Наадн үнн хойрар дакад сурва:

«Үнүнд командирнь кен болҗ бәәхмбн?

Үнәр келҗәнәв,

командир уга болдмби? Кен өндрнь,

командир болх зөвтә, Кенз урһцнь

терүг дахх зөвтә. һол моднь үндчн

уга кевтә, һазаран тигәд

сарсаһад урһҗах бәәдлтә.^ Тана эн садтн

йир сән, Тигхлә хәләҗәх

эзнь бас сән»,.. Бичкн күүкд-көвүд Окаһур өөрдвә,

Бамб цецгәс

цуһар нрҗ бәрүлвә.

«Сурһулян яһҗ суржанат?».

«Сурһулян сәәнәр суржанавдн». «Нернч чини ксмбн?» «Нерм мини Дамба».

«Генерал болхар бәнчи?» «Генерал болхар бәәнәв.» «Генерал болхар седхлә,

Гертәи бича су.» «Генерал болхин төлә Гертэн сууш угав». «Сурһулян сәәнәр дас. Сад урһадг дас». «Сурһулян сәәнәр даснав, Сад урһадг даснав.» Хар сахлан мошкчкад,

Ока кслвэ: «Хальмг теегэн садар

көкрүлхм»,—гивэ. «Модиг мел суулһад

бәәхм»,—болва.

«Менд, амулңг бээтн»,—

гичкэд салва.

20.

Алтн одн туурсн баатринь мсдүлнә„

Ард-ардасн зерглсн

орденмүд мандлна. Окан чееҗ

кесг ачллһар дүүрн, Окан тууҗ

келхлә, чилшго көрң.

Деед Советин депутатд

эн суңһгдла,

Даалһсн төриг Ока күцәдгт сангдла.

Ончта гүн ухаһинь

медж авад, Ока Коммуна партии

һардврар йовад, Хортна емнас ноолдхларн,

ээдго билэ, Хәрү һарлго,

зөрдгин негнь билә. Тесшго киитнд,

түүмр болен халунд, Түрх боранд,

хавр-намрин чиигт

Өдр-сөөһәр чигн

ноолддг билэ,

Өлчртән эн диилвртэ ирдг билэ.

Алтнла эдлэр тиим улсиг тууҗлва,

Алдр нерэн дуудулчкад, тедн холжва.

Теднэ кесн керг манд үлгүр,

Тедн кенд болвчн сээхн үүлдвр.

21.

Ока кесгинь

мөрнә дөрәд күрглә, Ока кеегднь

чик хаалһ үэүллә. Окан баһчудт кесн

1960 ж

ач дала, Окан селвгэр

кесгнь хаалһан олла. Үлгүрнь, авһ ахиннь

ардас босла, Үлү гидгәр сурһулиг

Басң дасла. Эн төрскнь дәәнд

генерал била, Эвра зөргтә

хальмг нерэн дуудулла. Крым деер эн

цусан асхад, Кесг хонгт хортнур зөрж, агсад,

Ноолдсн үүнә

тууҗиг Терски меднэ, Нертэ «Партизанск генерал»—

гиҗ келгдна.

Түүнә хөөн Басн. кесг туурва,

Түүнә дәәчнрәс Прусия эклж күүрвә.

Моиһлин һан халунд зөрҗ һарад,

Маньчжурии урсхлта һолмуд усчҗ һатлад

Баснгин һавшун баатрмуд

Японд күрлә,

Болзгтнь даалһвран күцәһэд

эдн ирлә. Тигәд йовсн үүл

Окан нилч,

Туурсн генерал генерал сурһсн ач...

Түрүтә өңгрсн наснам Тачалин нульмсн болен,

Санад холд уйдсн •Седклим киләсн болен, Хальмг улсин тууҗин

Хәләсн күцл болен, Ирх хүвтә җилмүдин Итклтә ЧИДЛ болен, Эңкр наласн теегән

Эргәд тегәлңгд хәләхинь:

Бооҗад, эрклж. мишәсн

Бальчр күүкд мет

1959 ж.

* * *

Намчлсн цецгин бүчр Нарна тольд гилвкнә, Ноһан заляр герлтж

Наадад, дольгарҗ мелмлзнә, Кишгин дала мет Күриһәд, байҗад кеерпә, Зах уга ууһарн Зүрким авлҗ ээрнә!

Хальмг күүнә чееж, Теегәи хәлэҗ муурхш. Хүвән өрчдән тссҗ Таңһчм сәәхрдгән уурхш!

БАЙР

Поэм

I.

Аршан — Зелмин селэнд Алдр җирһл буслна, Герлтә хаалһта хальмгуд Гер, маларн дүрклнә.

Холас гердәд хәләхлә Хойр нудн байрлна, Өөрдәд күрәд ирхлә Өрчдк зүркн бульглна.

Цомгт бәәсн гермүд Цаһан эрсмүдәрн өснә,

Бамб цецг мет Байн теегән кеерүлнә.

Мал — гер делгрхлә Өрк—бүл өсдг, Маңһдурк батрн гихлә Өлзәтә җирһл тосдг.

II.

Альмн күүкн — саальч, Кензә көвүн — шофер. Аршан-Зелминд бәәдг Колхозин үрдүд эдн.

Арвн тавн үкриг Альмн саальч саана, Көк ширтә «ГАЗ»-иг Кензә шофер зална.

Комсомолии зергләнд өссн Көвүн, күүкн хойр — Көшх, эовхан медхш, Көдлмш күнд гихш.

Нарн суусна хөөн Нәр-наадн эклнә, Колхозин клубд хурад Концертд баһчуд белднә.

Альмна цоксн домбрт Айс орҗ күңкннә, Кензән биилсн би Келн әмтнд болна.

Ьаһ насн гидгтн оамб цецг мет,

Бульглсн зүркн гидгтн Бухсн заһсн мет.

Күүг өөр кедг Кедлмшин әрүн үүлдвр.

Зүркиг наар кедг Зерглсн комсомолии күүндвр-

Альмн Кензәд дурта, Амн үг келхш, Кензә Альмнд дурта Келҗ үгән чадхш.

Дурн төрсн хөөн Ниилл уга бәәдго, Дурн бүүрлсн хөөн Нуувчар тесҗ чаддго.

Кензән келсн үгд Альмн хәрү өгнә:

Аи1ыи^ЛМШәрн Д®рлдә кеһәД ашинь хәләй,— гинә.

Ш.

^кгЛ«лэ'һәрҮ?“" уРлдад

ЗарлснХ тХЛЛһК

хамдад "йТ”’

ХанҗДэднд®Җ ҮҮРМүднь

Кензән машин «ХДЛНӘ’ Күсл кеҗ хәлән^ Ахиг

™Ү«ЭНрнҺаг^ Кензәг аашНсигРи?Ә' Көдлмшүрң уЛмҮЗӘД