Теегин герл 1961 номер 1

Дакад невчк бәәҗәһәд,

офицер келвә:

«Драгунмудиг дерәцүләд орквчи? —

гиҗ инәвә.

Өөрнь числҗ зогсчкад, хәрү өгвә,

Өмннь соңссн үлгүрән

Ока келвә: «Арһулд хазг,

тач күүлг гинәв, Ардчн драгун

унад үлдвә гипәв...»

Хөөннь Окад

Пиитрәс авч ирҗ, «Хаана хәәрлж

нерәдсн мерә» гиж, Ачта бичг,

Арслңга тәәлүр хойрнг Амлж келәд

комзндирнь бәрүлсн

болдг.

2.

Мнцһн йисн зун тавдгч жил

Мөләлдсн хүвсхүл Әрәсәд болень ил.

Тер ончта зәңг орчлңг кедлә,

Тсигин хазгуд үнүг бас медлә.

Эн үүлдвр

Окан зүркнд прлә, Энгин угатьнр

босж орлцхар зөрлә. Әлд үнн бәәхиг

эдн сурла, Әрәсән харчудин ухаг

тигәд медлә. Үүтхн зесгәс

зулх дурн тунла, Үүдәд ирхләрн

Теегән Ока санла. Дервн жил үлүд

мөрн деер, Дөрәһән суһлл уга

мел кеер

йовад йовла,

Олн дунд һавшун нер авла.

Эн өндәж ишкләд, чавчдг дассн,

Эрчмнәд гүүсн мерное буудг болен,

Дакад хәрү мордад, йовҗ йовад,

Дор һазрт кевтсн альчур авад,

Харвх цагт

мөрп деерәс хала, Хортн бултсн

шивән толяр тусхала.

3.

Сурһуль төгсвә, алтн жола эргвә:

Серҗннсн салькн өмнәснь ирж сергәвә.

Теегин хаалһ өмннь

мер зурва, Төөлтә харнь халхларн

тавлхдан орва. Нег таньдг хотнас

хойрдгчднь ирвә, Нутг-пурһна улс

байрлн күүрвә.

Түрүн сән өдрлә Ока һарад,

Таньл үзл улсан хәәж харһад,

Күр ксх наг үпд олдва,

Кссгтәи эн Семен Буденнла күүндвә.

Түүнә хөөн эн хойр йосндан

Таньдг үүрнр болад,

хамдан йовснь

Мсл әмтнд үзгдәд бәәдг билә,

«Мөрән ндлцүлн йовж дуулдцхана»,— гилә.

Эн хонр цолта наг болхла,

Эврә зовлцг-жирһлән тоолҗ келхлә,

Санан-седкл чигн дала болад,

Сөрәд келх үг бас харһад,

Зүркнә бульглсн ә биистнь соңсгдҗ,

Залу сәәхн цогцстнь

зөрг орҗ. «Ока»,— гиҗ

Семен Буденный сурж.

Олмһа келәрн нәәһинь йосар нилһж,

«Цергин сурһулиг

цөкртлән даснач, сурнач,

Цаг-болзгнь болад, хәрәд ирнәч,

Гер-мал гих юмп уга,

Гесән теҗәм

тәрәнә һазр уга,

Нарт делкә

юцгад ним болна?

Негнь негнәннь мухла юнгад болна?

Тер хажһр, гиж би санжанав,

Тегшәр әмтн бәәҗ чадх гнжәнәв...»

Буденна үг чикиг Ока меднә,

Бипнь ухаһан туңһаһад, тагчг сууна,

Үгнн күндәс эн мөңкин эклдмп,

Үр Окань у.хаһан тәвж соцсдмн.

4.

Үүмәтә зәңг:

«дән болжана»,— гилдвә, «Үктлон нсмшлә ноолдхмн»—

гиҗ келлдвә.

Хазгуднн баячуднь көөрлдәд, мел бәәцхәнә,

«Хаана, бурхна, төрскнә

төлә»,— гилдцхәвә.

Хургас Ока герүрн хәрхәр һарва,

Хар сахлан мошксн Буденный харһва.

«Ока, чамд

эн дән кергтәй?

Уга! дән керго, тиим эсий?» —

Игҗ Семен Мпханлич келх орта,

Ик дә Манчжурт үзснь лавта.

Дакад хойр үүриг дән салһва, Довун зесгс эднд

гернь болва.

Семен Михаилнчин келсн үг Окан

Седкләснь һарш уга болҗ орква...

«Ока, чамд эн дән ксргтәй?

Уга! Дән керго, типм эсий?»

Үдү мет ухан кесгдиь орва,

Үүрнриннь зөрг дәәнә зовлңгас хәрвә.

«Юуна төлә игҗ дәәлдж йовнавдн,

Яһсн бндн цусан асхж йовнавдн?.»

5.

Үрн-саднг әлдәрән болвчн көөһәд,

Үзг-чпг уга тигхд кеһәд,

Кен әлд йовхнь

медгддго билә, Кен әлд хорсиг

хәәдго билә. Учр тиим чнгп

болх зөвтә,

Улан шорад даргдсн

зүн кевтә,

Дәәнә көлд йовсн бәрнд харһшго,

Дәәнә аюлар үкснь бәрпд олдшго.

Түдү мет

Ока Семен хонраг, Түмн, сай ээжнрин

олн үрнрнг Дәәнә һашута заль шарж утла,

Дааврта бууһпн сумн

цогцднь шаагдла. Хойр җилин эргцд

Ока йовад, Хорта дәәнә зовлңгинь

медж авад: «Кезә эн аюл

чилхм болхви, Кенд эн дән

кергтә болхвн?» —

Игж арвн доладгч җнл алдар,

Иткх большевнстск цааснд хәрү өгсәр,

Эн үүрнртәһән

күр кеһәд йовва,

Эн лавта кевэр хортан таньва.

Дакад Ока Ленина тускар сонсва,

«Дэн керго, һазр ас!» — гивэ.

6.

Кеду ээжин урн

даэнд хорва,

Кеду эцгнн кевун

цусан асхва. Тиим һалд орҗ Ока хорсва, Тенсн нег сумн унунд тусва.

Турун шавин учрар Ока хэрвэ,

Төрскн һазрурн эн курэд ирвэ.

Шаван эдгәснә хөөн Ока санва,

Шарклулх дәәпүр одхан эн таньва.

Хар зөңгдән уклур ирх куч]!.

Хаана йосна тела ноолдх кучр.

Тигэдчн эн болх уха олва,

Теркэ хазгуд дунд взводный болва.

Эдн Пастуховин шахт деер бәәлә.

Эрдмтэ большевикуд бас олн билэ.

Тер алднд Ока уурнр олва, Туурсн хувсхул

Пиитрт болсиг сонсва.

Көдлмшчнр: «Өдмг ас!» — гиҗ сурж,

«Керго, дәәһән чнлэ», — гиж келж.

Окала Михаил гидг

дархн харһж - «Ончта, утхта бичг тарха»,— гиж.

Шин йовдлин

учринь медэд авчксн, Шишлң тернг

хаһлх болад оокчксн. Ока большевистск

даалһвр эклэд куцэвэ,

Олнд узгдм

һазрур бичгуд цацва. Михаил үнлә харһхларн

мел сурдмп:

«Мана кун юн болва»,— гндми.

Ока түүнә емнэс

хәрү өгдми,

Олмһа кслэрн эн

игж келдмн:

«Мана есаул ода уханго бээнэ,

Мөгдг большевикиг олж өгтн»,— гипэ.

«Үрн-садм

угатя-зүдү»,— гинэ...

Деер эн тоотиг лавта медхлэ,

Дакад кен гемтэнь

эс келхлэ, Намаг тедн

дарг уга алжана,

Нуувчар хээтн»,—

гиж панд келпэ...

Михаил пгж Окаг келсинь сонсдмн,

Маасхлзн бээж, үүртән даалһвр өгдмн

«Теднә элгн-садн манд юмби?

Төрскпә жирһләс бидн туруг сольхмби?

Уга! Ока, көдлмшчнрин поолдан

унт3.

Улана йосн мак хойрт кундтэ!

Ока,

цаһан хан ширәһәс бууж,

Ончта зәңг, тер хувсхулин тууж.

Болв йосп мана һарт уга,

Бас ноолдх наг чнлэд уга.

Өмәрән бас йовх цаг бәәһә,

Өдр зуур ирсн Керенский сууһа.

Төрскндән хүүвин йосан авхла — жирһл,

Тер нагт сулдхвр ирхнь ил.

I.

Керенский йосна өмнәс мөләлдҗ босад,

Кссг көдлмшчнр

негдҗ прэд ноолдад, Хазгин цергүдлә

эдн цусан асхла, Хальмг Ока

бас тедниг дахла.

Түнәсн эн Салин тесгүр һарва,

Тспд Ока баячудла ноолдхар ирвэ.

Маңһдуртнь Платовск деер Буденнла харһна,

Мел үнәс хооран хамдан церглпэ.

«Чамд терчн сэн сурһмж. өгч,

Чи Сүлинә шахтиг ямаранинь медснч.

Би чамд, үр, нкәр байрлжанав,

Бууһаи авчкад, көдлмшчирлә йовсндчн ханжанав»,—

Игҗ Буденный Окад келж сууна,

Итклтә үүрнр

өмнк кергэп санна.

Угатьир Совет тогтаһад,

иоолдх болва, Үкх җир'һх хойрии

иегннь олва. Нег-нсгэи йилһдгән

харчуд уурва, Нпицҗ хазг, хальмг хойр зөрвә.

Җир һарсн дүңгә өвгн босва,

Җирһл хәәҗ эн

баһчудла йовва. Цуурхсн генерал Поповд

эн келвә: «Цаһан седкләр

улана көвүд бултуллав,

Үнән келчкәд үкнәв,

ал намаг, Үкл нрх,

әрвлх уга чамаг.»—

Игәд эн захап секәд үзүлвә,

Ивтрж цаһана сумн

өрчинь күүлвә.^

Хальмгин нертә байн Сәрснә Авш

Харчудин хортн болчкад, цаһачудас салхш.

Улана йосна улсиг алхларн урнхтна.

Улан һал дотр хайхларп бахтна.

8.

«Үкл өргн дор»,— гиж келдг,

«Үүлнн шалтан

кү тосна»,— гпдг. Үдү метэр,

Ока кел бэргднэ, Үксн мөрн дориь

көлнь даргдна. Генераласн магтал соисх

цаһачуд адһна. Гейн Попов Окаг

казамдт хадһлна.

Харулчнр дотрк улачудпг медей уга,

Хальмг Кулиша Эрнжэниг харлен уга.

Хариһуд үүрнр

Окаг дахад зулва, Хасн бууһин сумн

аһарт дуулва.

Манцин һол деерәһәр эдн һарва,

Манахс цуһар менд Буденнур ирвэ.

Дакад Семен Мнханлич

Платовскур дэврвэ, Дала улс

Үкләс җирһлүр ирвэ. Энд Салин партнзанмудла

ниилҗ мордва, Эврэ дурарн Будепнта

хамдан ноолдва. Коммуна партии нилч

делгүдән күрвә, Күидтә даалһврта Ленинәс

Ворошилов ирвэ. Сталин партпзанмуднг

негдүлх уха егвэ,

Советин төлә

ноолдх церг кевэ. Батта һардврар йовх

селвг күүндвә.

Болх үг гиж

Ворошиловиг күндлвә. Зэрмснь эн териг

бурутхкар седвэ,

Залус саак кевәрн

йовхан хәәлдвә. Түүг кесгнь

хаҗһр гиж келвә,

Теегин үрн Ока

нег мөслвә: «Манд негхн хаалһ

ода бәәнә, Москваһур түшх,

тигҗ ухан зөрпә»...

Үүнә хөөн

диилвр ирәд новва, Үлгүрт орсн эдн

чидл авва. Цаг үрәл уга

Ока бәәнә,

Цергин сурһуль көвүдтән дасхад бәәнә.

Чаңһ-чиирг мөрнд— нег керг,

Чашкдан һавшун боях— бас керг.

Эн тоот сурһмҗ

хөөннь туслва,

Эрдм дассн көвүднг зөргәр услва.

Нег дакж.

өрүн-өрлә дүнгәлә Ноолдх сам

эднд харһж. ирлэ.

...Клим Ворошилов Буденнд заквр өгчәнә,

Кевтл уга, сөөһәр йовтха ГПЖӘНӘ,

Цусан асхад, кесг хонгт тесэд,

Цаһана хазгудла ноолджах мартыновцнрт күрәд,

Нөкд болад султхтха — гиж даалһва,

Ноолдх хортнла

улачуд өрлә харһва...

Эврә цергән цаһачудин өмнәс йовулчкад,

Энд-тендэн юн болҗахиг хәләчкәд,

Толһан ташуд Ока бийән белджэнэ,

Тавн һавшун нөкдтән эн келҗәнә:

Манахс нег-негнэсн

салңһуд йовна, Му боладчн

одм ухан орна;

Нама дахад дэвртн,

өмәрән зөртн! Нерән бичә һутатн, дәврәд ортп!»

Тавн үүнә һалвс

гүүлгәд һарва, Тоосн арднь

улаж үлдәд тарва. Ока түрүн йовсн

офицсриг чавчва, Олнг деерәһәр

толһань долдалад одна. Хажу таласнь дәврсн

күчр болва, Хазгуд хәрү һарад

дорасн зулва. Окан толһалсн улст зөрг орва,

Очн кевтә эдп шатж туурва.

Дегид сәэнәр тигхд Ока дәәлдвә, Даалһвран күцәспд

Клим ханлт өргвә.

9

Аһш балһсна наад бий алднд,

Аврлт уга и к дәәнә ноолданд,

Ока кесг зөргтә йовдл һарһва,

Онц тууж болм юмн харһва.

Тундутов нойна

офицер церглә бәрлдәд.

Теегәр көөһәд эднүр чавчн дәврлдәд,

Дакадчн кесг цаһана полке цокла,

Даңгин хортдуд мел цогцан сакла.

Нег дакҗ

Буденный Окад кслнә: «Нег «кел»

авч ир»—,гинә.

Үүрнриннъ өмн

Ока йовж йовад,

Үүрмг баран һархла,

дурнаван авад,

Харвад хәләхлә,

хортна харул болва, Хәәкрәд дәврхләнь

хәрү һарад зулва.

Негинь Ока күцәд, чашкам өргвә:

«Нагаһан хай, нама дах!»—гивә

Дакад хойрдгч «келмг» авхар седвә,

Дарук хазгинь көөж. бәрхәр шиидвә.

Тигҗ йовад

Ока ардан хәләвә. Түрүңк «келнь»

цааран зулад әрлвә. Ода көөснәннь мөрн

әмнднь орлцва, Ока хойрас

негнчн уга үлдвә Болв «туулас»

кергчн уга бнлә, Бултсн хортна бәәрн

ил билә.

Дарунь үүг уга кех болва,

Даалһвриг яһҗ күцәхән

Ока тоолва.

10

Эврә өсҗ-боссн

нутг-нурһиг, Эвдәд тарасн

мөгдг цаһана хазгнг, Көөх төр Буденна

цергт тусва,

Кесгнь улан цусал түпд асхва.

Ока эднә бәәсн хутор үзгдвә,

«Орад һарнй»—гиж. залус күүндвэ.

Буденнас зөв авад,

Ока үлдвә, Баатрмуднь ода

бу, чашкан белдвә.

Киитн үвлин

өрүн өрлә дүңгә,

Күүнә ә уга, дүңг-дүлә.

Хутор Эльмутин өөрк хотхр болва,

Хурдлулад орад одм һазр болва.

Городовиков дәәчнрт ним даалһвр өгчәнә:

«Гер болһниг бүсләд

авчктн»,—гиҗәнэ.

Дакад бәасән һарһал,

хәәкрҗ эактн, Дала большевик ирвә,

һартн!—гитн.

Би мөрчтәһән

хоти дунд күләжәнәв, Бу угаһар

илгәһәд бәәтн гнҗәнәз».

Далаһар Окаг мөрчтәһинь күләлһсн уга,

Дотрк шалвртаһан,

деерәи хувцн уга. Дала болен хазгуд

ирәд бәәцхәнә,

Дегдрлдәд богшурһа кевтә чичрәд бәәцхәвә.

Яралдулад эдниг зогсачкад,

тоолсна хөөн,

йисн зун йирн болен мөн...

Деернчн дәәчнр авад нрәд бәәнә,

Дала болен зөөринь цуглулад бәәнә.

Дарунь Окан церг Буденнла харһва,

Дәвүр таласнь

хортдур орхар һарва.

11.

Негдгч мөрн Әәрм

Сватово авна,

Нертә Ока «цаһана подполковник»

боли а. «Господин ротмистр,

подполковник келжэнэ. Генерал унд

танас эшелон күләжэпә;

«Нааран торһлго йовултха»,—гиж закжана,

«Не, хойриь белн, илгэхви?»—гижэнэ.

Эшелоне дарунь удлго күрәд ирвэ,

Эвинь олҗ Ока

тосҗ бэрвэ.

Түүнә хөөн цаһана ротмистр бурва.

Телефона трубкар эн кенинь сурва...

«Би чини

цаһана күн бишв,

Буденна цергин нег дээч Окав;

Эшелон илгәсндчн чамд икәр ханжанав,

Эврән ирәд бәргдхләчн әмд үлдәжәнәв:

Хәлә, эврән мед, зулхла зул,

Хар теңгсәс

киитн цур бәрүл...»

12

Сөөни өрәлин дүнгәд Нахичеваньд күрәд,

Суниһәд унтсн кевтә уульниар дүүрәд.

Окан церг орад авад оркна,

Орсн гермүд болһнднь җидмүд өлвкнә.

Нег герт дун домбр күнкннә,

Нәр болж бәәхнь

лавта медгднә. Үнүнүр Ока

арһул ирәд зогспа, Үүднәс һарсн күн

өмнәснь тосна. Согту цаһана хазгур

пистүл хәләнә, Сумн әркин эзиг

эврәһән кенә.

Мөрчтәһән Окаг герүр орад ирхлә,

Маисилдәд кесг цаһачуд әркдсн сууна.

Командирам такж бәэсн хазгуд алнгтрна, Көндрл уга бәргдсндәп

эдн ормалдна.

Дакад Ока хонх гер хәәиә.

Дүмбр бәәшңгин өөр мерой сөөнә.

Эн герт гиичнр

ирхмн бәәж. Эв уга болсар

дутад бәәҗ. Цаһачудт белдсн

упдн сән сәнж. Цагтан тернь Окад

кергтә болж. Манкопин уулта һазрас

һарч зөрәд, Мииһн дууна һар

дүнгәд күрәд, Буденна мөрн Әәрм

Украпнд хурва, Болзглсн цаглаһан эдн ирж туурва.

Ока Пархоменко хойриг

темдглж закла,

Они, даалһвр

авч хаалһ секлә. «Казатин Бсрдичев хоорпдкиг

цеврлтхә» — гилә. «Киевд бәәсн Пульсудскнг

салһтха,»—гилә. «Түүнә хөөн

энүнә Әәрмиг бидн

Тал-талднь таслад-үсләд одхвди»,—

Игж Буденна келсн чик болна,

Итклтә хойр баатр үгән олна.

Дәәнә ноолдан

эклгдх болад ирнә, Дөрәһән ишклсн

Ока урадж зерна. Падрен товнн

һал сөнь цәәпә,

Полыиин мөрп цергпг манахс көөнә.

йовһн дәәсиг Пархоменко хамҗ чавчна,

Йнлһәд. салһад эдниг дарунь күүчнә.

Буденна өгсн даалһвр цагтан күцәгдҗ,

Баатрмуд магтал авсн байрта бәәцхәж...

14

Хойрдгч мөрн цергә Әәрм бүрдәх,

Хар мөртә Врангелиг

дәврж сүрдәх, Даалһвр деерәс

хальмгин үрн авна, Дарунь үнүг күцәхәр

Ока йовна.

Өмнән тәвсн төр

болад ирвә, Өдрнн дуусн йовад,

хортнур күрвә.

Негдгч дәврлһнд цергнь диилврәр туурва,

Нсртә Врангсләс баатрмуднь әәхән уурва.

Дарук ноолданд эдн белдж зөрвә,

Дсгц орад, хортна мууд күрвә.

Түүнә хөөн Ока Чонгарур агсва,

Толһалж йовсн цергиь

хортиур асва. Хортн Чонгарнн тагтиг

батлснь лавта,

«Хойр көлт авшго»

— гиҗәх кевтә. Чидлән үнд цуглулад

орксн дигтә, Чирмл уга маиҗах кесг харулта.

Болв Ока дәврхәр ода шнидчкж,

Бальчгта булм деерәһәр өвс дсвсчкҗ.

Түрүп деерәһәрнь мөртә церг һарва,.

Тован чпрсп тачанке бас дахва.

Бууһин дун товин әәлә нинлвэ,

Батлсн Чонгариг

Окан церг диилвә. Тигәд Окан дпвнзпг

Чонгарск гивә, Туурсп үүнә дәәчнр

Крымур првә. Хар теңгспн усн

дарунь үүмвә, Хортн түнд

үрүдсн ксвәр чнвпә.

15.

Генткн Памир деер

үвл болҗ,

Гүн цаси

машина хаалһ булҗ. Ик уулин на

Мургаба бәәнә,

Идх —уухар балһсн

йосндан түрнә. һуйрта машнд

зуур торж гинә, һалв мет шуурһнд

даргдҗ гинә. Москваһас онц даалһвр

Городовиковд ирнә, «Мургабт жилә хот

күргтхә»,—гииә. Окан өмн тәвсн

төр зовлнгта,

Оныинь олад тоолхла,

күцхнь лавта. Цергин көвүдиг

«маши белдтхә»,— гивә.

«Цаг бачм,

маңһдур һархмн»—,гивә.

...Өмннь Алайск ик зо үзгдвә,

Өөдмд машид уульн дуулад гиинлдвә.

Хойр мнңһ һар Чигирчнкүр күрх,

Хальтрад цаснд тулсн төгә күрздх,

Кесг оли түрх сам харһва,

Көвүд машинәсн бууһад, йовһар һарва.

Күүг машин деерән эс амрава,

Күн машиг чнрж түлкхдән орва.

Тнгә йовҗ сән хаалһд күрвә,

Теңгрлә хадлдсн уулин ораһур зөрвә.

Үүнә белд машид нрәд зогсва,

Үүрмг цаста шуурһн өмнәснь босва.

Болв машид

гиинлдн бәәҗ үрввә, Бас нег уулд

эдн күрвә.

Цань бас ик зовлңг харһва,

Цасиг нүклә йовҗ Цергчнр арһва.

Кесг дакж

нас деерән нураһад,

Күчр гим эв-эсв туңһаһад,

Ишкм-ишкмәр эдн йовад йовва,

И к гидг уулиг өөдләд авва.

Тигж бәәтл,

һал падрад одва, Түрсән мартад, салдсмуд бпилҗ тавшлдва.

Юн болсннь Ока эс медәд,

Яһсн-кегсинь сурхар эн седәд,

Гүүһәд ирхләнь өмнәснь көвүд инәлдвә,

Гармонь татад, генткн би бииллдвә.

«Үр, күндтә командарм, танд соңсхжанавдн,

Үсрәс даву уулиг

бидн дөрәцүлвдн; Ода цуһар

эн уул деер,

Орҗах шин җилин сәәхн сүүр,

Такҗ цуһар нәр-наад кеҗәпәвдн,

Туурх мана

өмнк хаалһ йөрәҗәнәвдн...»

Ока үүрнртәһән шин җилиг угтчкад,

Одн болен сәәхн Москваһан санчкад,

Дор ормдан сууһад, бичг бичвә,

Дурта үр Буденндап

игҗ келүлвә: «Үр, зөргтә йовдлд чи дурталмч,

Үнәр маниг келҗәхиг, чи медлч!

Бидн келсн болзгтан

Мургабт ирхвдн,

Байр кеҗ әмтст хот күргхвдн;

Зуг өмн түрү харһх зөвтә,

Заалайск зоог

бас дамшх кергтә...»

Хәрү эднә өмнәс салькн көдлвә,

Харңһурҗ шуурад, һалв болҗ догдлва.

Орчлңгин аюлиг цуһар сөрҗ дәврвә,

Ока командарм

түрүн йовж зөрвә. Ишкм ишкмәр

эдн йовад йовва, Ик гидг мөсиг

хамхлад давва. Уулин зо өмннь

күриҗ үзгдвә, Улм гүҗрҗ көвүд

көдлхәр седвә. Ишкм ишкмәр

эдн йовад йовва,

Ик зоог

эврәһән кеһәд авва. Баатрмудин өмнәс

мөртә күн аашпа,

Байрта зәңгтә эн ирж бууна.

Өмннь дөрвн зун

күн көдлжәж, Өндр зооһин ца

хаалһ цеврлжәж. Үүрнр дакад

зовлңг бас эдлвә, Үсүр уга

һалвта шуурһн көдлвә. Күн киидән давхнхла,

чееж бүтвә, Кесг улс

уулин гемәр гемтвә. Дөрвн мицһ һар

Көзүл-Аратд Дамшҗ Окан баатрмуд

ирҗ һарад, Мургаба балһсна

һалин герл үзвә Месн зүрктә баатрмуд

доргшан җисвә. Улан Бергин баатрмудиг

әмтн тосва, Угтх’ то°*. байрлх

УЛС өсвә. Аальмгип эңкр үрн

Хяп°Ка туУРва» Лалун ссдклин үг

чилхәп уурва.

16.

г"Т'Х“ш

ГеР«Н «вр Т>,гхдДӘВРвЭ'

И»мХГ-

ИкРх?ЛГи?лер^х Күчр'

Дамд Х"врЬэ күлэх« күчр.

Дорд”/-"'

„^нраинц

Эдниг немщт ® Орусс бәәнә.

~йир хату гх

а;

Түрү-зүдү улсин хүвд эовна.

Советин церг Польшла дарунь харһна, Сөрглдж нег-негнләһән ноолда һарһна.

Өмәрән мөрн церг сөңглж орна,

Өмннь хортн

агчмин зуур торна. Мөрн цергин харулиг

Ока көөнә, Машина терзәр эн

хортиг хәәнә. Өөрән һурвн күүтә

новад йовна, Өмннь баахн балһсн үзгдәд одна.

Эврә танк цергән

эдн давва,

Эргәд йовһн цергән һарад йовва.

Күүнә балһсна чонҗ

хоңхан цокад,

Күикнүләд өмннь бәәсн ил соңсгдад,

Балһсна улс уульнц дунд хурад,

Бу, пистүләи атхсн, полицай йовлдад,

Өмннь мел шууглдад, цуһар бәәцхәнә,

Өндәһәд теднүр хәләчкәд, Ока келҗәнә:

«Машина хурдар

гүүлгҗ одад зогс, Мини келсиг

дун уга соцс!» Шофер машина хурдар ирәд зогсва,

Шар погонта офицер Окаг тосва:

«Теңгр болен генерал соңсхитн эржәнәв,

Төр-үүл

му биш гижәнәв»...

Тигҗ келчкәд, эн хәрү күләвә,

Терүгинь Ока медчкәд, емнәснь келвә:

«Улан церг

тана балһсиг бүслчквә,

Удлго ирх, танур живрән делчквә.

Зер-зевән

өмнән тәвтн гиҗәнәв, Зергләд цааһан

һарад зогстн гижәнәв...» Түүнә хөөн

зер-зевинь авва, Телеграф суңһгинь

бас керчәд йовва. Тигҗ бәәтл,

танкистнр орад ирвэ. Тернополь хәләһәд,

Ока цааран зөрвә.

...Эн балһсиг

авсна хөөң Ока

Эврән церг һардад,

йовх зака

Деерәс ирсиг соңсн адһҗ өтрлвә,

Долан час асхар цергән көтлвә.

Машид герл угаһар һарад йовна,

Мел өмнк цергүдән күцәд давна.

Генткн хәләхлә, дала церг үзгднә,

— Гүүлгәд орхм,— глҗ зака өгнә.

Машина дуд жингп доцһдад асна,

ДАанахс дундаһарнь һарчкад, тосад зогсна.

Түүнә хөөн машиднн шамс шатва,

Түүмр орсн кевтә цәәһәд одва.

Тигхлә күүнә зүркн пшкрх лавта,

Төмр зөргтәнчн бас хәәлх зөвтә.

Өмнк машина командир

үүдән секвә, Өлвкүлж тован хортнур

хәләлһн зогсва: «Зер-зевән огәд,

цааран һартн,

Зергләд зогсчкад, бичә күн көндртн!»

Окан зөрмг йовдл

икәр туслва,

Олмһа эсвәрн хортна полкиг засва.

Үүнә хеөн Ока Львовур орва,

Үлгүрт уга эсвәр кесгинь дарва.