- •1.Прадмет, значэнне і мэты курса «Гісторыя Беларусі». Перыядызацыя гісторыі Беларусі. Асноўныя крыніцы вывучэння
- •2. Першабытнае грамадства - агульны этап у гісторыі чалавецтва. Засяленне тэрыторыі Беларусь Асноўныя заняткі першабытных людзей, іх грамадскі лад.
- •3. Вялікае перасяленне народаў. Рассяленне індаеўрапейцаў. Балты і славяне на тэрыторыі сучаснай Беларусі.
- •4. Тэорыі паходжання беларусаў і тэрміна «Белая Русь».
- •5. Зараджэнне дзяржаўнасці ва ўсходніх славян. Кіеўская Русь. Полацкае і Тураўскае княствы -першыя дзяржаўныя ўтварэнні на тэрыторыі Беларусь
- •6. Эканамічны уклад, грамадскі і палітычны лад першых дзяржаўных ўтварэнняў на тэрыторыі Беларусь
- •7. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага і ўваходжанне беларускіх зямель у яго склад.
- •8. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе Вялікага княства Літоўскага. Рускага і Жамойцкага ў 13-16 стст. Аграрная рэформа Жыгімонта Аўгуста (валочная памера).
- •9. Дзяржаўны і грамадскі лад Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага.
- •10. Асноўныя напрамкі ўнутранай і знешняй палітыкі Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага ў 14-16 стст.
- •11. Язычніцтва на землях Беларусь
- •12. Увядзенне хрысціянства і яго уплыў на развіццё культуры беларускіх зямель.
- •13. Пісьменнасць і асвета на землях Беларусі. Е. Полацкая, к. Тураўскі, к. Смаляціч, а. Смаленскі.
- •14. Архітэктура, выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва ў Беларусі ў 9 – 13 ст.
- •15. Фарміраванне беларускій народнасці. Станаўленне старабеларускай мовы і развіццё літаратуры
- •16. Распаўсюджванне ідэй адраджэння ў Беларусі. Францыск Скарына першадрукар асветнік гуманіст.
- •17. Царкоўна-рэлігійныя адносіны ў Вялікім княстве Літоўскім. Рускім і Жамойцкім і Рэчы Паспалітай. Берасцейская царкоўная унія (1596 г.)
- •18. Архітэктура. Вьтяўленчае і тэатральна-музьтчнае мастацтва Беларусі ў складзе Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага /13 - 16 стст.
- •19. Рэфармацыя на Беларусь Светапогляд і гуманістычная дзейнасць с.Буднага. В.Цяпінскага.
- •20. Люблінская ўнія і ўтварэнне Рэчы Паспалітай. Умовы аб'яднання вкл і Польшчы.
- •21. Дзяржаўны лад Рэчьт Паспалітай. Становішча беларускіх зямель у яе складзе.
- •22. Палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў другой палове 16 – 18 стст.Беларуская вёска.
- •23. Палітычны крызіс Рэчы Паспалітай, спробы рэформ (друг.Пал.18 ст.). Падзелы Рэчы Паспалітай і далучэнне беларускіх зямель да Расійскай імперыі.
- •25. Архітэктура Беларусі ў другой палове 16-18 стст. Выяўленчае мастацтва. Тэатр. Музыка.
- •26. Палітыка царызма на Беларусі ў канцы 18 - 19 стст.
- •27. Грамадска-палітычны рух на Беларусі ў канцы 18 - першай палове 19 стст. Паўстанні 1794 і 1830-1831 гг.
- •28. Вайна 1812 года і Беларусь.
- •29. Адукацыя. Навука і літаратура на Беларусі ў канцы 18 - 19 стст
- •30. Архітэктура. Выяўленчае мастацтва, тэатр і музыка Беларусі ў канцы 18-19 стст
- •31. Адмена прыгоннага права і буржуазныя рэформы 1860 - 1880 гг.У Расійскай імперыі. Асаблівасці іх правядзення на Беларусь
- •32. Асаблівасці развіцця эканомікі Беларусі пасля адмены прыгоннага права ў другой палове 19 ст.
- •33. Паўстанне 1863-1864 гг. На Беларусі, яго вынікі, наступствы.
- •34. Асаблівасці развіцця беларускага этнасу ў парэформенны перыяд. Фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі і яе адлюстраванне ў грамадска-палытычным руху ў другой палове 19 -пачатку 20 стст.
- •35. Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх губерняў ў 1900-1914 гг. Сталыпінская аграрная рэформа і яе правядзенне на Беларусі.
- •36. Грамадска-палітычнае жыццё Расійскай імперыі на пачатку 20 стагоддзя і ўдзел у ім беларускага насельніцтва. Рэвалюцыйныя падзеі 1905-1907 гг. На Беларусь
- •37. Першая сусветная вайна і Беларусь. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. На Беларусі.
- •38. Развіццё культуры Беларусі ў пачатку 20 стагоддзя (1900-1917 гг.)
- •39. Абвастрэнне сацыяльтна-эканамічнага і палітычнага крызісу ў Расіі восенню 1917 г.
- •41. Утварэнне бсср і Літоўска - Беларускай сср.
- •42. Вайна Польшчы і Савецкай Расіі. Другое абвяшчэнне бсср. Рыжскі мір.
- •43. Новая эканамічная палітыка" і асаблівасці яе правядзення на Беларусь
- •44. Удзел бсср ў стварэнні ссср. Нацыянальна - дзяржаўнае будаўніцтва ў Беларускай сср. Палітыка беларусізацыі. Яе асноўныя напрамкі і вынікі.
- •45. Згортванне нэПа. Правядзенне індустрыялізацыі і калектывізацыі ў бсср.
- •46. Усталяванне сістэмы "дзяржаўнага садыялізму" ў ссср і бсср. Палітычныя рэпрэсіі ў бсср, іх трагічныя наступствы.
- •47. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921-1939 гг.) Аб'яднанне Заходняй Беларусі і бсср.
- •48. Развіццё адукацыі. Навукі і літаратуры на Беларусі ў 1917-1941 гг.
- •49. Беларуская архітэктура, выяўленчае мастацтва, тэатр. Музыка і кіно ў даваенны перыяд (1917-1941 гг.)
- •50.Міжнародныя адносіны напярэдадні і на пачатку другой сусветнай вайны. Нападзенне фашысцыстскай Германіі на ссср і абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі.
- •51. Акупацыйны рэжым нацыстаў на Беларусі
- •53. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Наступальная аперацыя Багратыён. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў.
- •54. Беларусы на франтах Вялікай Айчыннай вайны і ў савецкім тыле. Уклад беларускага народа ў Перамогу. Палітычныя і эканамічныя наступствы другой сусветнай вайны для ссср і бсср.
- •55. Міжнародныя адносіны пасля другой сусветнай вайны. Бсср на міжнароднай арэне. Аднаўленне і развіццё народнай гаспадаркі бсср у 1944-1955 гг.
- •56. Грамадска - палітычнае жыццё ў бсср ва ўмовах "'адлігі. Спробы рэфармавання эканомікі ў 1950-1960-я гг.
- •57. Сацыяльна-эканамічнае і палітычнае развіццё бсср у 1970-1980-я гг.
- •58. Развіццё адукацьті. Літаратуры і навукі ў Беларусі ў пасляваенны час (1945-1985 гг.)
- •59. Развіцце беларускага мастацтва ў пасляваенны час (1945-1990 гг.).
- •60. Абвастрэнне ўнутраных супярэчнасцей у ссср, паглыбленне эканамічнага і палітычнага крызісу. Палітыка перабудовы. Чарнобыльская катастрофа і меры па змяншэнню яе наступстваў.
- •62. Эканамічныя і палітычныя пераўтварэнні на Беларусі пасля 1990 г. Змены ў палітычнай сістэме. Прыняцце Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і выбары Прэзідэнта.
- •63. Сацыяльна-эканамічнае і палітычнае развіццё Рэспублікі Беларусь на сучасным этапе.
- •64. Культура Беларусі на сучасным этапе.
37. Першая сусветная вайна і Беларусь. Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. На Беларусі.
Расійскія войскі, церпячы паражэнне за паражэннем у Польшчы, у ліпені 1915 г. здалі Варшаву. Фронт імкліва набліжаўся да Беларусі. У пачатку верасня 1915 г. расійская армія пакінула Вільню, Гродна, Ліду, Брэст і іншыя гарады Заходняй Беларусі. У кастрычніку 1915 г. фронт стабілізаваўся на лініі Дзвінск–Паставы–Баранавічы–Пінск. Значная частка тэрыторыі Беларусі апынулася пад германскай акупацыяй.У сувязі з наступленнем германскіх войск на ўсход рушыў вялікі паток бежанцаў з Польшчы, Літвы і заходніх паветаў БеларусіНа захопленай Гегманіяй тэрыторыі Беларусі ўводзіліся розныя ваенныя павіннасці. На абаронныя работы прыцягвалася ўсё насельніцтва прыфрантавой паласы. Пачаліся масавыя рэквізіцыі жывёлы, прадуктаў харчавання і фуражу.Рэквізіцыі і прымусовыя работы на патрэбу фронту праводзілі і германскія ўлады. Акупанты сілаю забіралі ў сялян коней, кароў, іншую хатнюю жывёлу, прадукты, фураж, адзенне, абутак, прымушалі выконваць розныя павіннасці.У выключна цяжкім становішчы апынулася сельская гаспадарка Беларусі. Больш як палова ўсіх працаздольных мужчын беларускай вёскі была мабілізавана і адпраўлена на фронт.З-за моцнага заняпаду сельскай гаспадаркі амаль перасталі паступаць на рынак прадметы першай неабходнасці, што выклікала рост дарагоўлі, зніжэнне жыццёвага ўзроўню народа.Пачынаючы з 1915 г., на Беларусі назіраецца нарастанне рабочага руху. У 1916 г. стачачны рух ахапіў 11 населеных пунктаў Беларусі. Асноўным патрабаваннем стачачнікаў з’яўлялася павышэнне заработнай платы. Аднак трэба адзначыць, што стачкі на Беларусі ў гэты час адбываліся разрознена, і, як правіла, у іх удзельнічала толькі частка рабочых. Масавага рабочага руху не было.Своеасаблівую форму на Беларусі ў гады вайны набыў сялянскі рух – разгром памешчыцкіх маёнткаў, харчовых магазінаў і лавак.Значна ўзраслі сялянскія хваляванні ў 1915 г. У сувязі з перанясеннем баявых дзеянняў на тэрыторыю Беларусі і ростам рэквізіцый сярод сялян. Аднак у 1916–1917 гг. іх колькасць значна зменшылася.Ваенныя паражэнні расійскай арміі ў кампаніі 1915 г., няўдачы баявых дзеянняў у 1916 г., велізарныя людскія страты выклікалі нездаволенасць салдат. У войсках успыхнулі хваляванні, звязаныя з дрэнным забеспячэннем прадуктамі харчавання і абмундзіраваннем, недахопам зброі і боепрыпасаў. Расло дэзерцірства.22 кастрычніка 1916 г. адбылося паўстанне салдат, казакоў і матросаў на размеркавальным пункце ў Гомелі. Паўстанне ўспыхнула ў сувязі з арыштам аднаго з казакоў. Паустанцы былі жорстка пакараны. Але спыніць працэс разлажэння арміі ўжо было нельга, яна паступова станавілася небаяздольнай.Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. Бел нац рух.У гады вайны адбыліся значныя змены ў. На захопленай Германіяй тэрыторыі вядомыя беларускія дзеячы выступілі з ідэяй стварэння канфедэрацыі ў форме Вялікага княства.Аднак утварыць канфедэрацыю не ўдалося. Германскі ўрад не быў зацікаўлены ў такой дзяржаве.У пачатку 1916 г. у германскім загадзе аб школах акупіраванага краю абвясшчалася беларускую мову раўнапраўнай з польскай, літоўскай і яўрэйскай мовамі. Нягледзячы на супрацьдзеянне польскіх памешчыкаў і ксяндзоў, беларускі нацыяналшьны рух значна ажывіўся.Паступова галоўнымі цэнтрамі беларускага нацыянальнага руху становяцца Петраград, Масква і іншыя гарады Расіі. З явілася некалькі рэвалюцыйных газет.Але цэнзары недазволілі доуга існавацьім.Далейшае развіццё беларускага нацыянальнага руху стала магчымым толькі ў выніку перамогі Лютаўскай рэвалюцыі.Лютаўская рэвалюцыя – з’ява сусветна-гістарычнага значэння. З аднаго боку, яна падвяла рысу пад шматвяковай гісторыяй расійскай манархіі, а з другога – адкрыла шлях да дэмакратычнага развіцця Расіі. Па свайму характару рэвалюцыя была буржуазна-дэмакратычнай. Але ў адрозненне ад рэвалюцыі 1905–1907 гг. яна перамагла. Галоўная яе задача – звяржэнне самадзяржаўя – была выканана. Пасля перамогі паўстання па ўсёй краіне пачалі стварацца Саветы, якія і сталі органамі ўлады. Большасць у Саветах склалі меншавікі і эсэры.У краіне ўстанавілася двоеўладдзе.Звесткі аб перамозе рэвалюцыі ў Петраградзе прыйшлі ў Беларусь 1–4 сакавіка 1917 г. Рабочыя, сяляне, салдаты віталі пралетарыят Петраграда і выказалі намер падтрымаць рэвалюцыю.Асаблівая ўвага была звернута на ўтварэнне Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў.Саветы ў Беларусі прызнавалі кіруючую ролю Петраградскага Савета рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Разам з тым яны прызнавалі і Часовы ўрад.6 сакавіка 1917 г. Часовы ўрад перадаў уладу ў губернях і паветах сваім камісарам, якія выконвалі функцыі губернатараў.У першыя дні рэвалюцыі пачалі стварацца прафсаюзы, якія павялі барацьбу за паляпшэнне эканамічнага становішча працоўных, скарачэнне рабочага дня, павелічэнне зарплаты і інш.Рэвалюцыя паклала пачатак дэмакратызацыі войска.7–17 красавіка 1917 г. у Мінску адбыўся І з’езд ваенных і рабочых дэпутатаў армій і тылу Заходняга фронту. Адным з галоуных арганізатараў з’езда быў Мінскі Савет рабочых і салдатскіх дэпутатау. З’езд прызнаў неабходным для Расіі працягваць вайну з мэтай абароны рэвалюцыі.20 красавіка 1917 г. у Мінску адкрыўся з’езд сялянскіх дэпутатаў. Дэлегаты з’езда выступілі за пераход усёй зямлі ў агульнанародную.Такім чынам, Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя з’явілася пачаткам дэмакратычнага развіцця Расіі, у тым ліку і Беларусі, адкрыла шлях да эканамічнага і сацыяльнага прагрэсу краіны.