3.4 Іргетас табанындағы қысымдарды (кернеулерді) анықтау

а) Іргетасқа орталықтан түсетін жүктеме кезінде іргетас табанының астындағы орташа қысымды анықтаймыз:

Р_орт = = , кПа (3.6)

Мұндағы: N₀ – іргетастың кесіндісіне түсетін есептік жүктеме, кН;

N_ірг – іргетас салмағынан түсетін есептік жүктеме, кН;

N_топ – топырақ салмағынан түсетін есептік жүктеме, кН;

N_ірг + N_топ – жүктемелер, іргетас табанына түсетін

N_ірг + N_топ = b ∙ l ∙ d ∙ γ_орт

P_орт = + γ_орт ∙ d (3.7)

P_орт = + 30 ∙ 1,3 = 297 ≤ R = 327

б) Іргетасқа орталықтан тыс түсетін жүктеме кезінде іргетас табанының астындағы орташа қысым мен бірге шеткі екі қысымдарды анықтаймыз:

Р_max = + γ_орт ∙ d ± (3.8)

^min

Р_max = 297 ± ; Р_max = 370 кПа

^min Р_min = 224 кПа

W = = 0,56

Мұндағы: М_о – іргетас кесіндісіне түсетін есептік момент, М_о=41 кН ∙ м;

W – кедергілік момент, W = , мұнда b – іргетас табанының ені, l = іргетас табанының ұзындығы l=1,83м;

3.5 Іргетасты есептегенде төмендегі шарттар тиісті қанағаттану керек:

• орташа қысым үшін: Р_ОРТ ≤ R

297 ≤ R = 327

• максималды қысым үшін: Р_MAX≤ 1,2R

370 ≤ 1,2 ∙ 327 = 392,4

• минималды қысым үшін: P_MIN ≥ 0

P_MIN = 224 P_MIN ≥ 0

Бұл шарттарда R – топырақтың есептік кедергісі (3.5) формуламен анықталады. Іргетасты жобалау кезінде іргетас табанындағы қысымдар (Р_ОРТ, Р_MAX, P_MIN) мен негіздіктегі топырақтың есептік кедергісі R айырмашылығы арасындағы) 10 – 15% - тен аспау керек.

3.6 Іргетастың шөгуін есептеу

Негіздік қабатының қалыңдығының деформациясын шектеу әдісі. Көпір тірегінің іргетасының шөгуін мына формуламен анықтаймыз.

S = h_с ∙ q₀ ∙ P_орт (м) (3.6.1)

Мұндағы: h_с – іргетас астындағы негіздіктегі топырақтардың сығылыштық тереңдігін қалыңдығы, м, (0,4b); h_с = 0,4 ∙.

q₀ – негіздіктегі топырақтың салыстырмалы сығылғыштығы, МПа ^-1, кПа ^-1 q₀ = = 0,015 МПа ^-1 ( q₀ = ; E₀ – топырақтың деформация модулі тапсырмада берілген);

ᵝ – коэффициент топырақтардың түрлеріне байланысты:

Құмдарға – 0,76

Құмдақтарға – 0,72

Cаздақтарға – 0,57

Саздарға - 0,43

S =