Һурвн зург

(Кслвр)

Нег дакж «Правда» газет умшжалав. Газетин зурһадгч халхд ним Указ барлата бәәж:

«ЧИГИРИН Ю. Ф. УЛАН ОДН ОРДЕНӘР АЧЛХИН ТУСК СССР-н ДЕЕД СОВЕТИН ПРЕЗИДИУМИН УКАЗ.

Советин хойр күүнә жирһл харслһнд зөрмг, баатр йовдл үзүлснднь Чигирин Юлий Федоровичиг Улан Одн орденәр ач- лхмн.

СССР-н Деед Советин Презндиумнн ахлач Л. Брежнев. СССР-н Деед Советин Президиумин сегләтр М. Георгадзе.

Москва, Кремль.

1962 Ж. Сентябрин 13.»

Эн Указин дор иим ахр соңсхвр бәәнә:

«Эн жилин июнь сарин 15-д комсомолец Юлий Чигиринә бээдл- жирһлд ик байрта өдр билэ. Эн одр көвүн төмр хаалһин инженермүд белддг Харьковск институтд дипломн проект йир сәәнәр харсв. Баһ наста специалиста тосхач — гиен, төмр хаалһин инженер нерн зүүгдв. Тер баһ көвүнә емн ик делгү, өргмжтә, билг-эрдмән цугтнь олзлх оргн хаалһ секгдв.

Хойр одр давхла... Южн төмр хаалпин Октябрьск станции плат­форм деер Юлий билә. Генткн көвүн хаалһ деер хойр күүкд кү үзв, цааһаснь поезд ик хурдар аашна. Әәмшг үзчкәд, күүкд улс әәмҗ одв. Әмсхүлин хоорнд Юлий платформ деерәс һәрәдж бууһад, хойр күүкд күүг хажугшан түлкәд, зергү бәәсн хаалһд зогсжасн төмр хаалһин со- ставд шахв. Хойр күүкд күн—М. Савенкова болн А. Сафонова—әмд үлдцхәв, хойр күүнә жирһл харссн Юлий бийнь алгдж одв».

Эн ахр соңсхвр умшчкад, би кесгтән менрәд суувв. Баатр йовдл! Эн баатр йовдл нанд талдан баатр йовдлин тускар сана орулв.

Нанд һурвн зург бәәнә. Тер ,һурвн зургиг би арвн долан җилин туршарт хадһлж йовнав.

һурвн зург бор цааснд зурата. Эвксн эвкәрәрн тер һурвн цаасн, зәрм һазрарн шурдж оч. Терүнд би бурута бишв. Арвн долан жил хоо- ран тер зургудиг нанд үлдәхд, цаасдуднь тиим билә. Шурдж одсн билә.

һурвн зург мини чемоданд дүрәтә бәәнә. Би тедниг хая-хая һарһж авад хәләнәв. Хәләсн цагтан би тер һурвн зургиг дегд уданд хәләнәв. Хәләһә-хәләһә бәәтл, цааснд зурата зургуд көндрсн болад ирнә. Тер

цагт босад, зургудиг чемоданд хәрү дүрхәр седнәв. Болв мини седвә- риг һарм соцсж, өгхш. Зургудиг дүрлго, «кесгтән бәрәд, хәләһәд зогснав. Зәрмдән һурвн зургиг герин эрсд хадхар седнәв. Болв әәсм күрнә. Нарна гегәнд цааснь шарлад, зурсн зургуднь билрҗ одх гиҗ әәнәв.

Эн һүрвн зургас хаһцх санан нанд уга. Эн һурви зург нанд дегд ик үнтә. Тедниг би эңкрлҗ герәслнәв. Герәслх чигн зөвтәв.

һурвн зургин туск тууҗ эн...

Дәәнә цаг билә.

Би көдлмшәсн хәрҗ аашлав. һартан йовсн күрз, чавчур, сәвүр һурвиг склад бәәсн будкд оркчкад, би станц хәләһәд һарув.

Ики холас әмтнә шууга соңсув. Паровоз. хәәкрхлә, ноһан-ноһан хувцта салдсмуд гүүлдәд, вагон болһнар сууцхав. Станцд зогсҗасн поезд, намаг күртл, көндрәд һарв.

Перрон деер бәәсн әмтс һаран дайлдад, поездин ардас хәләлдәд, кесгтән зогсцхав. Удлго тедн хашан үүдәр һарлдад, поселкүр темцәд, неҗәдәр хошадар уульнцсар тарцхав.

Би станцур күрч ирүв. Намаг ахлач дуудулж. Ухалад, тоолад йовхнь — һарһсн хаҗһр уга. Генткн ахлач дуудхла — алңгтрсн деерән, әәмҗ йовнав.

Төмр хаалһин стрелке арчдгар орад һурвн сард көдлҗәнәв. Стрел- ксән оньдин цеврәр бәрнәв. Күүнәс шоодлһ соңсад угав. Юцгад дуудҗ бәәдг болхув?..

Станции дежурн, поездиг йовулчкад, һартан бәрҗәсн дарцган ва- ленкиннь түрәд дүрчкәд, төгрг хар махлаһан дарҗ өмсәд, герүр орҗ одв.

Ахлачин кабинетин үүднә бәрүләс авад татад секхәр седчкәд, ар- дан эргәд хәләвв. Залу күн, керг күцәхләрн, ардан хәләдго зөвтә. Би эндүһин үүләр — тер йосиг эвдҗ оркув.

Ардан эргн, перрон деер цааран хәләһәд зогсҗасн бичкн көвү үзүв. Көвүн намаг икәр соньмсав. Өмсҗ йовх күлтнь ут болен учрар, хормань һазрт күрчәнә. Тал-дундаһарн деес бүслҗ.Барун һартан хусм модн тайг бәрҗ. Төрүгән түшәд зогсжана.

Би көвүн тал ардаснь өөрдәд, келҗәнәв:

— Көвүн, һанцарн ю хәәҗ зогсҗанач? Хәр, даарнач.

Тер ормаон көндрсн уга. Мини келоиг чигн нам төртән авсн уга. Тагчг.

— Нернчн кемби?—гиҗ дакнас сурад, би көвүнә өмн биид һарув.

Көвүн, урдклаһан әдл, хәрү өгсн уга. Хәләхләм: терүнә хойр нүд- нәснь һарсн цегән ик-ик дусалмуд, шил шүлзә кевтә, коткр, бичкн хам- риннь хаҗуһар, хавчгдсн шана дееһәрнь һоожад бәәнә.

— Көвүн, чамаг кен өөлүлвә?— болҗ, икәр алңгтрҗ би сурув.

Тер, һаруд деер шовуд үргәхәр тәвсн бә кевтә, көндрсн уга.

«Ода энчн, келн-амн уга, дүлә күн болҗана» гиҗ санад, би көвүнә зүн һартаснь бәрхәр седүв.

— Бийим бичә көндә!— гиҗ 'көвүн, генткн нөөрәсн серен мет, шү- рүтәһәр келәд, тохаһан сегсрәд авб.

— Яһвчи?— Юңгад энүнд зогсжанчи?— болҗ терүнд би дакнас сурвр өгүв.

Көвүн өмнк кевтән, ус балһсн мет, тагчгрж одв.

Көвүнә толһа деерән өмссн хар тиирцгнь кесг хаһрхата. Күлтнь халас тәвлһнәс көлтә зузарад, ямаран өңгтәнь медгдҗ өгшх. Семәж одсн чирәнь хурняста, һаран түшҗәх тайгнь, даарад әрвҗго өкәҗәх нурһнь көвүг, бичкн өвгнә бәәдл һарһна.

Көвүнә бәәдләс мини зүркн хорсад одв. Би өвдглж сууһад, көвүнә ээм деер арһулхан һаран тәвв. Терүнә нульмсар дүүрң нүдн тал ширтҗ .чәләһәд, дакнас сурув:

— Кениг күләҗәнәчи?

— Бааҗаһан...— болҗ көвүн, гүүнәр саналдж, әрә сонсгдм арһулар хәрү өгв.

— Баажачн яһла?

Көвүн дакад тагчг болж одв. Мини сурсн сурвр. бәәдлнь, көвүнә врчдк чивһсиг көндәһәд оркв: нүднәннь завкд һарч ирәд мелмлзжәсн нульмсн, шил дееһәр һооҗсн хурин дусалмуд мет, түргн-түргн һоожв.

— Баажачн хамаран одла?— болҗ, көвүн эцгән альдас күләҗ бәәхинь медхәр, би шинәс сурув.

— Дәәнд...

— Дәәнд?..

— Э...

■Ковүнд өвдкүртә сурвр өгсндән бийән гемшәһәд, терүнәс суржанав: — Эк бәәну?

— Бәәнә.

— Нернь кемби?

— Келхшв.

— Юңгад?

— Бийим бичә ээрәд бә.

«Кавун дор ормдан, зүн көл деерән эргәд йовхар седв.

— Арһулджа көвүн, нерән кел?— болж би адһж сурув.

— Нерн угав.

— Нерн уга күн бас бәәдви?

— Би норн угав.

•Көвүн, нанар ик аца авсн кевтә, зулхар седв. Би терүнә тайгаснь татад зогсавв.

— Тәв гннәв, хәрнәв.

— Нернчн кемби?? Нерән келхләчн — сулдхнав.

— Нерм—некән идән.

— йосн нернчн?

Көвүн келән «һарһад үзүлчкәд, һартан бәрсн тайган нанд үлдәһәд, гүүһәд йовж одв.

Станнин ахлач Михаил Александрович, намаг орж ирхлә келв:

— Су, Бадм.

Ахлачин жаөлнәр келсн үгәс, әәмж йовсн мини әәмлһн хәәльж одв. Би, ноһан цемгәр хучата столин өөр бәәсн стул деер болһамҗтаһар аярхн суувв.

— Көдлмш таасгджану?—болж Михаил Александрович сурв.

— Таасгджана,—гиҗ би, салдс күүнэһәр босҗ хәрү өгвв.

Үвлин цагт стрелке арчна гидг зөвәр күнд көдлмш. Ташр деернь— Сиврин һазрт. «Нанд зәрмдән, цаон нигтәр орсн цагт, зөвәр күнд болна. Болв би мууһан медүлх санан угав.

— Сән, сән,— гиж келәд, ахлач, унтрҗ одсн папиросдан һал ке- һәд, амндан авад, ховдгар хойр-һурв кииләд татчкад, амн хамр хойрарн тәмкин көк ута пүргүләд бәәв.

— Чамаг зург зурж чадна гиж сонсув. Үннйи?

Михаил Александрович нан тал эцпинәһәр хәләв.

— Чаддв. Зуг сәәнәр зурж чаддгов.

— Нә, нә. Бичә ачрх. Зурсн зургичн үзүв. Ермотик үзүлвә.

Ермотнк — гиен, узловой станции партийн комитетин сегләтр. Ми- ниһәр болхла, тер икл мектә күн. Күүнлә үг күүндхләрн, эс медгчәр

Альманах М 1

сурврмуд вгә бәәҗ, дотр бәәсн седклиг цугтинь келүләд авчкна. Ермо- тикиегдакж, намаг стрелк арчж'бээтлм ирәд, ю-бис <күүндә бәәж, мини бәәдл-жирһлин тускар цугтинь медж авад, ташр деернь, нуувчар хадһ- лжасн зургта альбомин тускар бас келүләд авчкв. Дакад тер альбо- миг үзүлтл нанд амр-зая өгсн уга. Тер мектә сегләтр мана станции ах- лачд мини альбомин тускар келчксн бәәдлтә.

Ахлач нанла олн үг күүндснго. Келжәнә:

— Маңһдурас ав-н зурачар көдлхмч.

— Мини стрелке яахмб?

— Стрелке арчх кун олдх, зург зурдг күн бүкл станцд уга.

— Нә, тигәд, би ю кехмби?

— Түрүләд карикатур зурхмн.

— Ямаран?

— Таня 'Поскребышева, Аня Вшывкова хойраг меднчи?

— Меднә.

— Тедн стрелкән дегд буэрар бәрцхәнә.

— Би меднәв. Оньдин теднлә, бузр стрелксәс көлтә, цүүглдәд һа;рдув.

— Нә, тедниг зурхм'Н.

— йир сән.

Би ахлачин кабинетәс һарув.

Хәрҗ аашад одак бичкн көвүнә тускар санж йовнав. «|Бааҗаһан күләҗәнәв»-.— писн үгин утх наад ода сәәнәр медгдж бәәнә.

Нернь кен болхв? Хәләһич терүг, бат бәрцтәһинь. Намаг иткж не- рән келҗ өгсн у га. Ашднь би көвүнлә таньлдхв...

•Би улан шуһуд көдлдг болув. Өндртэн хойр метр, өргндән күс- дундур метр шитә дурсар' келгж өгв. Терүнд залху хойр куүкиг бузр стрелкстәһинь зурх даалһвртав.

Үдин хөөн мана станцд цергин улета дакад нег эшелон ирҗ зог- св. Әмтн агчм'ИН зуур хурад күрч ирв. Тедн салдсмудла хутхлдҗ одв.

Би бас, ичэнәсн һарсн зурмн мет, улан шуһуһасн һарч ирәд, тер әмтс хәләжәнәв. _ ,

Хаҗуһас хәләхлә - зүркн ишкрәд бәәнә: көгшн эмгдүд баахн- баахн залуоиг күзүнәснь теврчкәд, хойр халхаснь селн үмсәд, усн-цасн уульцхана Эмгдин уйдлһнд авгдшгон кергт, өвгд «урһан үүрчксн, те- дүкнд баатр кевәр б-ийән бәрж зогсжацхана. Күүкд, берәд баир ичр хойрнь хутхлдад, негт салдсмудин өмн тачкнж инәлдәд, негт теднә келсн үгәс ичн-эмәһәд, хооран һарцхана.

Захан күн болһн салдсмуд дунд ах-дүүһән, элгн-садан, эцг, залу- һан, таньдг-үздг күүһэн хәәцхәнә. Салдсмуд олн, таньдг улс харһхш.

Станции дежурн һартан улан дарцг бәрсн һарч ирв.

— Эн юн дәәчнр болжахмб?— гиж би терүнәс сурвв.

— Дәәнә нуувч,— гичкәд, дежурн инәв.

Эшелон көндрәд һарв. Әмтн тарцхав. (Би сүл күртл бәәв. Улан шуһу талан эргәд'һархларн, би дакад одак көвүг узвв. Тер ормдан, тер кев- тән зогсжана. *

Көвүнә ардас өөрдәд одув.

— Менд, залу!—болж өргмжтәһәр көвүнлә мендлүв.

Көвүн хәрү өгсн уга. Статуй мет, көндрж бәәхш. Би терүнә өмн һарув. Көвүнә чирә, хорһн шам кевтә, царцж оч.

|Нанд келх үг олдсн уга. Көвүн намаг эс үзсн бәәдлтәһәр, бийнь бийдән келв: ^т

— Баажа дакад уга.

— Бааҗачн ашднь ирх,— гиҗ би эндәснь тосж, таалсн дууһар келүв.

|Көвүн намаг шиңкән үзв. Көләсм өөдән чирә күртлм хәләчкәд, ми­ни хәләцлә хәләцнь зөрлцхлә, уурлж келв:

— Чи дакад намаг ээрхәр ирвчи?

Хәрүднь би санам зовҗ сурув:

— Даарвчи?

'К®вүн, халаста күлтиннь хормаг секәд, көлән хәләв. Камчиҗ одсн ■нк һосна хоцгшарас бүтрсн кенчр үзгдв. Уурта бәәсн көвүн заратрчкад, ээлттәһәр хәрү келв:

— |Көлм невчк даарад бәәв.

— Нан тал одад дуладий.

— Альд бәәдвчи?

— Хашан цаадк улан шуһуд көдлжәнәв.

— Керлдхгойи?

— Кен?

— Чпни ахлач.

— Уга. Би һанцарн бәәнәв.

Көвүн намаг дахад һарв.

Көвүн улан шуһуд орж при, булңгд бәәсн хусм модан үзв. Гүүж одад терүг авв.

— Мини тайг.

|Би буру гисн угав. (Кввун хусм модан авхла, би терүнд келүв:

— Бешин еөр сууһад, көлән көлчә.

Көвүн пол деер суухар седв. .Нүүрснәс үлдсн яршгиг көмлж тәвәд, деернь газет делгҗ өгүв. |Көвүн суучкад, һосан тәәлв. Киртә цугла заа- гаснь улаж одсн бичкн көл һарч <ирв. Хойр көлән бешин амнд шаххар седв, халун болад хәрү татад авчкв.

Көл дорнь цаас делгж өгүв. Бешин өөр көвүн дуладж авчкад, нанд ханад, ээлттәһәр күүндх гиж санжанав. Табуретк тәвәд хажуднь сууһад авчкув. Көвүн нан тал хәләһәд сурв:

— Дакад ээрхәр бәәнчи?

— Уга.

— Чини нерн кемби?

— Бадм.

— Сәәхн нерн бәәж-

— Чини нерн кемби?

— Борис.

— Боря...

— Би бичкн бишв.

— Кедүтәвчи?

— Сәәхн юмбчи!

— Кедүтәһән меддговчи,— болҗ би хордхавв.

— Меднэв — келшгов.

— Би арвн долатав.

Көвүн хойр һариннь хурһиг тоолв. Мини «аснд терүнә һарин хурһд күрч өгсн уга.

— Чи көгшн бәәжч,— гиж аш сүүлднь Боря шиидв.

— Кедүтәһән (һариннь хурһдар үзүл,— болж би көвүнд селвг өгүв.

— Чи комендант болвзгоч,— гиж келәд, Боря цугла'Ьан авад, кө- лән цуглхар седв.

— Яһнчи?— болҗ би адһж сурув.

— Хәрнәв.

— Бәәҗә.

— Баавм күләжәдг болх.

— Баавинчн нерн кен билә?

— Некән идән.

— Мини экин нерн — Байрта. Чини экин нерн кемби?

— Икәр медхлә — шулуһар көгшрхч,— гиж Борис хәрү өгв.

Көвүнә келсн — бийиннь үг биш. Икчүдин үг дураж келҗәхнь аанд медгдв, тиик дутман көвүн намаг улм өврәв. Бичкн гихәс — дегд кевшүн, ухата, ик гихәс — нурһнь бичкн, то сәәнәр медхш.

Боря камчхр ик һосан өмсәд, хаһрха хар тиирцгән дарж авад. тан- ган бәрәд үүдн тал һарв. (Көвүнә ардас би келүв:

— Станцд ирсн цагтан, нааран орҗ ирәд дуладн бә.

Боря хәрү егсн уга. һарч одв.

Терзәр ардаснь хәләвв. Өвгн күн кевтә тайган түшәд, хойр талан нәәхләд, товр-товр ишкәд, поселк хәләһәд йовад одв.

Дәәмд хойр зүсн иуувч бәәнә. 'Нег нуувчнь сейфд дүрәтә мет. һан- цхн күн меднә, эс гиж тоота күн меднә. Талдан мег нуувч бәәнә. Тернь келлһн угаһар медгднә: нүдн илткҗ оркна.

Эн өдрмүдт деед үзгәс дорд үзгүр йовдг салдсмуд ачсн эшелон- мудин то икдж одв. Терүг дахад, станции дежурна келсн «дәәнә нуувч» чигн илткгдв.

Деед үзгин хортн —шемшин фашистнр тохм тасрад уга. Әмнь һар- чах алач-махч ац кевтә, сүүлин нуһрсндан утхин мөргн деер торж, әрә киитә бәәнә. Әмтн өрүн, асхн диилвр күләж бәәнә. Болв дорд үзгт бас нег ик өшәтн бәәнә. Тер өшәтиг — япона самурайиг — эс тохм таслхла, нарта делкәд дакад амр-заям уга болхмн.

Дежурна келсн «дәәнә нуувч» ним болж һарв: |Рокоссовскнн цергиг дорд үзгүр зоөҗәсн бәәҗ.

Мана поселкин әмтн, эшелон ирх болһн, мүүһәд-нүгшәд станцорна. Арһан ядсн үүл: цуһар ах-дүүһән харһх пиж иццхәнә.

Мини таньл Боря чигн, теднлә әдл, теднлә хамдан, эцгән харһхмн болвзго гигәд стамцас һардган уурв. .

Боря ода, мини дуудлһн уга, бийнь .нам тал, улан шуһуд орж ирнә.

<6.

«һартан балтата күүкдиг таалхд өкәр» гиж келцхәнә. Миниһәр бол- хла, һартан балтата күи бичкн күүкдиг аадрулхд эвтә.

Тер дәәнә күнд цагла балтан тасрха үзгддго билә. Нег дакҗ эк- дән келәд, би өдмгин тасрха гертәсн хавтхлад һарув.

Боряг нам тал орж ирхлә, би хавтхасн өдмгин тасрхаһам һарһж өгүв.

— Керго,— 1ГИ-ГӘД Ьоря авсн уга, биинь шүлсән зальгад оркснь нэ­па д дегд сәәнәр медгдв.

— Юнгад?

—. Чи меклхәр бәәнәч.

— Чамаг мекләд би альдаран одх биләв.

Көвүн өдмгин тасрхаг авб. Би эс медсн бәәдлтәһәр, дуусжаон зурган цааранднь эурув.

— Кениг зуржанчи?— болад Боря нанур оордв.

— Чи таньшгоч.

— Иим бәәдлтә кун бас бээдви? Келнь укрин келнлэ эдл ут„ Би алң болув. Үкрин келн ут болдгиг эн яһж меддв?

Ковуг хордхахин кергт би келув:

— Укрин келн ахр болдмн.

— Тнгхлэ — чи һәрггәч,— гиж Боря намаг баев.

— Укрин келн ахр,—болж би авгдҗ бээхшв.

— Ут.

— Ахр.

- Ут.

— Яһҗ меднэчи?

— Аав Далч зуна цагт әмтнә укр хәрүлхлә, би некд болдув,— гиж көвүн цәәлһв.

— Нә, тигхлә чи зөвтә бәәҗч,—болж би Боряла зөвшәрвв.

Кевүн намаг шүүсндән ик байрта бәәв. Тер генткн келв:

— Әмтәхн бәәж..

Цааран хәләһәд, зуржасн зурган төгсәжәсн би, көвүн юуна тускар келсинь оньһж медлго, сурув:

— Юн?

— Өдмг.

Эн үгәс мини зүркм хорсад одв. Көвүн кесгәс наарн өдмг идәд уга бәәснь — ил медгджәнә.

— Баавчн көдлнү?

— Уга.

— Юнгад эс көдлнә?

Көвун хәрү өгсн уга. Зуг саналдчкад келв:

— Чн, Бадм, му күн бәәжч.

Үнн цаһан седкләрн көвүг хәәрлсн тоон уга болв: тер бийим му келжәнә. Борян келен үгәс мини дотр бий хордад одв. Көвүн тал эр- гәд, шүрүтәһәр сурув:

— Юнгад?

— Кү наад бәрнәч?

— Чи альдас меднәч?

Көвүн мини зуржасн зург тал өргәрн заңһад келв:

— Әмд күүг тнгж бас муурулж зурдви?..

Мини седвәр басгдв. Бәәсн билг-эрдмән һарһад, эн түрүн зурган зуржанав. Таня Аня хойрла би хамдан стрелке арчдгар көдлдг биләв. Тедн көдлмшдән ирчкәд, нег-негнләһән шимлдәд орж одцхана. Стрелк- сэн бузрар бәрдгәс көлтә, нег дакж аюл болж одн алдв. Би теднлә кесг дакж цүүгләв, керлдләв. Тер тоот ууран ода бәрж авхар седәд, хойр үр куүкиг келинь утар, әмтн наад бәрәд инәдгәр зурлав. Хойр куүкнә стрелке, теднә күүндлһ хәләһәд, усн-цасн уульлдҗ бәәнә.

Бичкн көвүнә келснәс нанд ичртә болҗана. Күүг,— орчлңгин кее- рүл күүг,— .кезәдчн мууһар наад бәрҗ, басж зурж болшго бәәж, бичкн күүкдин бийнь тер йовдлиг гемшәжәнә, бурушажана. Саг болх кергтә.

Суулһд бәәсн цаһан цердиг шоткар шүүслж авад, седклән тәвәд, зурсн зурган биллҗ хайхар седжәтлм, ардм тачкнсн инәдн соңсгдв.

— Ха-ха, ха!!! Әвртә зург болж!..

Эргәд хәләхләм, маштг нурһта Ермотик элк хатад инәҗәнә. Арднь Михаил Александрович зогсчксн, бас инәжәнә.

Боря, ноха үзсн мис мет, бөгдиһәд, герин эрслә шүрглдәд үүдн тал һарч авчкад, «әминь авх шулмс ирсн кевтә» һарад гүүв.

— Эй, көвүн зогс!— гиж ардаснь Ермотик хәэкрв.

— Юн көвүмби?— болж Михаил Александрович сурв.

— Боря... Борис,— гиж би хәрү өпвв.

Таня Аня хойрин хуурмг .көдлмшин тускар планерк деер кесг дакҗ күүндвр 'һарла. Күүкд чикрх болад үгән өгчкәд, цөөкн өдрмүд давхла, өгсн үгән мартчкдг билә. Стрелкснь урдк кевтән бузр бәәдмн.

Теднә зургиг олн әмтн хурдг, станции гернн һаза, ик нүр һазрт, эрсд хадв.

Әмтн, бал деер хурсн батхнс (кевтә, зург деер дарцад унж одв.

Хойр күүкн, 1нүдндән доһлң нульмста₂ станции ахлач тал гүүлдж ирцхәв.

— Михаил Александрович, зургиг авч хайтн, биди дакж хажһр йовдл 'һарһшговдн,— болҗ ээрцхәв. Ахлачиг үгдән эс орхла — ууль- цхав.

Эн тоот намаг омгшав. Болв Борян 'келсн үг уханасм һардган уурв. Күүг, Борянаһар болхла, басҗ зурсн күн — му күн болж һарчана. Таня Аня хойр сәәхн күүкд. Сәәхн күүкдиг муурулж зурсн хажһр бол- хий? Орчлңгин заясн сәәхниг күчәр муурулҗ болхий?

Уга, Боря, чи зөвтә бишч. Өн-пнь сәәхн болвчи, ү.ндснь му болхла, бидн теднә дуту-дундиг чиклх зөвтәвдн. Эн тоолвр намаг төвкнүлв,.

Боряг орҗ ярхлә, би сурув:

Өцклдүр юңгад зулвчи?

—А, тер ик улсчн өршәңһу уга.

— Юцгад?

— Намаг нег залу, .вокзалд дуладж бәәтлм, чикнәсм чирәд паза көөҗ һарһва.

— Чи альвлсн болхговч.

— Уга. Тер .намаг хулхач гивә. Би күүнә негчн картав көндәж үзәд угав. Сурад авдв.

Көвүн эн саамлаһан медәтә күн болҗ медгдв. 'Келнь кевчкев гигәд бәәнә.

— Чи боднцг әмтнәс цуглулдвчи?— болж, терүнә келсиг тааж би суржанав.

— Ода я^,һ гинәч. Экм гемтә кевтнә.

— Бас ах-дү бәәнү?

— Уга. Би ээҗин ор һанцв.

— Аав Далч г.иснчн кемби?

— Баавин сади өвгн.

— Хамдан бәәдвта?

— Уга. |Күн муурхла, кен хамдан бәәнә болһнчи?..

— Уоднь хамдан бәәдг билтә?