53. Культура.

У першапач. сэнсе культ. разумелася грэкамі як дагляд і вяхаванне чал. Култьтура бывае матэр-ай і дух. і ахоплівае усё тое што створана чалавекам:

1)матэр-ая культура-гэта прадметы вытворчасці,тэхнікі,прылады і збудаванні,

адзенне.Мат. культ. з’яулецца працэссам

узнаулення чал. рода.

2)духоуная культура-гэта чал паняцці, якія зауседы папярэднічаюць матэр-ай

вытворчасці.Да духоунай культ. адносяцца

пазнавальная дзейнасць чал.,традыцыі, ідэалогія,а таксама кантакты паміж людзьмі.

3)масавая культура-узнікае у 18-19ст,як

вынік павышэння дабрабыту звычайнага чал. менавіта гэтаму чалавеку стала прапаноувацца вельмі банальныя формы паводзінау,якія з’яуляюцца лёгкімі для успрыняцця.

3)масавая культура-узнікае у 18-19ст,як

вынік павышэння дабрабыту звычайнага чал. менавіта гэтаму чалавеку стала прапаноувацца вельмі банальныя формы паводзінау,якія з’яуляюцца лёгкімі для успрыняцця.Найбольш змястоуная крытыка масавай культуры прысутнічае у працы Маркузе:”Адмерлы чалавек”

4)суб’ектыуная культура-гэта сістыма сімвалаў,нормау узору паводзін,якія адрозніваюць тую ці іншую групу:карпаратыуную,сацыяльную, канфесійную,сац-ю.

а)нацыянальная субкультура Гэта абазначэнне спецыфікі пэўнага народа, ягонай мовы, культуры, гаспадарчага уклада , адзенне, спевы, танцы.

б)канфесійная субкультура Яна складваецца на аснове агульнай веры і прыналежнасці той ці іншай царквы

в)прафесійная субкультура Яна звязала з межамі працы і прыналежнасці да ягонай прафесіі.

55. Экзістэнцыялізм: быццё сапраўднае і несапраўднае.

Тэрмін экзістэнцыя у перакладзе азнач. існаванне, пры гэтым пад існаваннем разумеецца толькі існаванне унутр. свету чалавека.Гэта філ. узнікла у Герм. пасля 1 сусвет. Вайны (прадстаўн. Хайдэггер і Ясперс) . Значыць экзіс. гэта іррацыянальная філ., якая не апілюе да сілы чалавечага розуму , а шукае нейкія іншыя падыходы.

1.Несапраўднае быццё.Паводле экзіст. у любы час сучаснасці з усімі яе хлопатамі, жаданнямі , спакусамі, патрэбамі закрывае ад чалавека скіраванасць яго да ўласнай смерці. Пагэтаму пры несапр. быцці чал. дзейнічае як нейкі звычайны фізічны прадмет , значыць чал. успрымаецца толькі па аналогіі з інш. людзьмі.

2.Сапраўднае быццё. Гэта ўсведамленне непазбежнасці смерці. Усвядомеўшы непазбежнасць смерці чалавек па новаму можа глядзе на сваё прызначэнне ў дзеянні, ў зямным быцці

54. Філасофія Жыцця.

З другой паловы 19 да пачатку 20ст. адбываецца пераход клас фі-і да новай фазы – некласічнай, якая заснавана на ірацыяналізме (з лац.: irrationalis – неразумны, недасведчаны). Ірацыяналізм аб’ядноўвае самыя розныя філасофскія вучэнні, якія супрацьпастаўляюць розуму – інтуіцыю, веру, інстынкты, містыку, эмоцыі як асноўныя віды пазнання. Прадметам філасофіі робіцца жывы какрэтны чалавек, яго штодзённае жыццё. Ірацыяналізм – вынік крызіса класічнага рацыяналізма. Ірацыянальнай па свайму зместу з’яўляецца і філасофія жыцця. Філасофія жыцця разглядае ўсё жывое, як супрацьлегласць штучнаму, створанаму, сканструяванаму.

Філасофія Фрыдрыха Ніцшэ(1844 - 1900).

Зыходны пункт Ніцшэ – прызнанне таго, што жыццё Еўропы 19 – 20ст. развіваецца ў бок дэградацыі, ўпадку, да катастрофы. Ніцшэ жадае пераадолець гэты ўпадак пры дапамозе сваёй філасофіі. Менавіта гэтаму і прызначаны яго асноўныя творы: “Па той бок дабра і ліха”, “ Так гаварыў Заратустра”, “Воля да ўлады”, “Прыцемкі куміраў, ці як філасофстваваць молатам” і інш. Чалавек разглядаецца Ф. Ніцшэ як ірацыянальная істота, якая кіруецца толькі інстынктамі, неўсвядомленымі жаданнямі. Цэнтральнымі элементамі філасофіі Ніцшэ выступае прырода, чалавек і “воля да ўлады”. Ніцшэ сцвярджае, што культура – сінтэз апалонаўскага і дыянісійскага пачаткаў. Культура старажытнай Грэцыі вызначалася барацьбой паміж культамі багоў Апалона і Дзіоніса, адпаведна культа розума, навукі гармоніі , самаабмежавання і культа зямлі, дзікай прыроды , пладароддзя, жыцця. Крызісны стан чалавека 20ст.- гэта вынік перабольшвання апалонаўскага (рацыянальнага) пачатку над жыццём, інстынктамі, свабодай. Ф Ніцшэ за дыянісійскі пачатак у чалавеку, ягоную моцу, здольнасць да выжывання. У цэлым, Ніцшэ дае негатыўную дэфініцыю чалавеку ў сувязі з тым, што чалавек цывілізацыі не жадае падпарадкоўвацца законам дзікай прыроды і як вынік ігнаруе сваю асноўную прыкмету “волю да ўлады”. У Ніцшэ чалавек – гэта не толькі хвароба, пыхлівая і ганарыстая мошка, але разам з тым чалавек – гэта і “воля да ўлады”. Але большасць людзей, ва ўмовах цывілізацыі, страчваюць “волю да ўлады”, як сваю асноўную прыкмету. І гэта адбываецца ў сілу таго, што мараль і рэлігія духоўна разбурылі чалавека. Пагэтаму чалавек – гэта навылет лжывая, штучная і блізарукая істота, а значыць чалавек не больш, чым “цікавая жывёліна”. Паводле Ніцшэ мараль узнікае і існуе толькі ў асяроддзі слабых людзей, якія пры дапамозе яе жадаюць схаваць сваю слабіну і нікчэмнасць. Сацыяльнай роўнасці Ніцшэ супрацьпастаўляе міф аб няроўнасці людзей: грамадства павінна існаваць у форме расы гаспадароў, якія павінны кіраваць і расы рабоў, якія павінны падпарадкоўвацца.

У цэлым, у філасофіі Ніцшэ пераплецены разнародныя матывы: крытыка грамадства, заснаванага на тэхнагеннай цывілізацыі з рамантызавнай ідэей “чалавека будучага”, які не пагаджаецца з існуючымі заганамі і лжывасцю гэтага грамадства. Ніцшеанства, ў пэўнай ступені паўплывала, на розныя філасофскія напрамкі 20ст., кшталту, філасофія жыцця, прагматызм, экзістэнцыялізм і інш., якія па – свойму тлумачылі спадчыну Ф. Ніцшэ.