- •1.Экологияны оқытудың теориялық негіздері
- •1.1 Экология ұғымының мазмұны
- •1.1.1 Курс мәні мен міндеттері
- •1. 1. 2 Биоценоздың құрылымы
- •1. 1. 3 Экожүйелер
- •1. 2. Ағза және орта
- •1. 2. 1 Ағза және орта.
- •1. 2. 2 Орта факторлары және олардың ағзаға әсері.
- •1. 2. 3 Өсімдіктердің температураға адаптациялануы:
- •1. 3. Тіршілік етуші неізгі орта.
- •1. 3. 1 Тіршілік етуші негізгі орта және оларға ағзалардың адаптациялануы (бейімделуі).
- •1. 3. 2 Фильтрация (сүзу) - қоректену көзі.
- •1. 4 Биологиялық ырғақтар.
- •1. 4. 1 Биологиялық ырғақтар.
- •1. 4. 2 Тіршілік формалары. Биотикалық қатынастар
- •1. 5. Популяция. Демографиялық құрылысы, популяция саны және оның табиғаттағы айналымы.
- •1. 5. 1 Популяция.
- •1. 5. 2 Популяцияның жыныстық құрылымы
- •1. 5. 3 Популяцияның жастық құрылымы
- •1. 5. 4 Популяцияның кеңістік құрылымы
- •1. 5. 5 Популяция динамикасы
- •1. 6. Тірі ағзалардың бірлестіктері. Биоценоз, биотоп, биогеоценоз, экожүйе. Қоректену тізбегі – сукцессия
- •1. 6. 1 Тірі ағзалардың бірлестіктері.
- •1. 6. 2 Биоценоздың құрылымы
- •1. 6. 3 Экожүйелер
- •1. 7. Биосфера
- •1. 8. Әлеуметтік экология
- •1. 8. 1 Жер экожүйесіндегі адамзат
- •1. 8. 2 Экологиялық демография
- •1. 8. 2 Экологиялық демография
- •1. 9. Қолданбалы экология немесе табиғатты қорғау.
- •Практикалық жұмыс №1
- •Практикалық жұмыс №2
- •Практикалық жұмыс№3
- •Практикалық жұмыс №4
- •Практикалық жұмыс № 5
- •Практикалқ жұмыс №6
- •Практикалық жұмыс №7
- •Практикалық жұмыс №8
Практикалық жұмыс №8
Таұырып: Жер экожүйесіндегі адамзат. Экологиялық демография.
Сұрақтар:
Неліктен адамды биоәлеуметтік түр деп атайды?
Жануарладың қай түріне әлеуметтік мінез- қылық тән деп ойлайсыңдар? Неліктен?
Неліктен адам мен биосфера бір – бірінен бөлінбейді деп айтады?
Мына ұғымдарға түсінік беріңдер: адаптация, стресс, дистресс. Олардың мәнін түсіндіріңдер, мысалдар келтіріңдер.
Қоршаған ортаға әлеуметтік адаптацияланудың мәні неде?
Әлеуметтік ортаның экологиялық мәдениетті қалыптастырудың алғы шарты екендігін дәлелдеңдер.
Адамзат демографиясының экологиялық ерекшеліктері неде?
Адам санының һсуі бар ма, болса қандай қарқынмен өсуде?
Адам демографиясының әлеуметтік- географиялық ерекшеліктері.
Адамның демографиялық болашағы қандай?
Тапсырма:
Адам баласының толық жеңген және оның толық бақылауындағы ауруларды атаңдар. Қандай аурулар әлі де болса адамдар арасында жоғарғы деңгейдегі өлім шығынына әкеліп соғады? Қандай соңғы шыққан ауруларға дәрі әлі табылған жоқ?
Аам тамақ рсурстарының жетіспеушілігі қандай жолдармен жоя лады және өз өмірінде әлеуметтік – экологиялық жағдайын қамтамасыз ете алады?
Дамушы елдерге көмек көрсетуші қандай халық аралық ұйымдарды білесіңдер?
Отбасын құру бағдарламалары қандай формаларда жүзеге асырылады?
XXI ғ бүкілдүниежүзілік экологиялық міндеттердің мақсаты қандай және олар қандай жолдармен жүзеге асырылуда?
Қолданылған әдебиеттер.
Молдахметов З.М., Ғазалиев А.М., Фазылов С.Д. Экология негіздері. Қарағанды, 2002
Вернадский В.И. Биосфера. М., Мысль, 1967
Чернова Н.М., Былова А.М. Экология. М., Просвещение, 1981
Радкевич В.А. Экология, Минск, Высшая школа,1997
Горышина Т.К. Өсімдіктер экологиясы, М., Высшая школа, 1979
Одум Ю. Экология. М., Мир,1986
Одум Ю. Экология негіздері, М., Прогресс, 1975
Дажо Р. Экология негіздері, М., Прогресс, 1975
Риклефе Р. Жалпы экология негіздері, М., Мир, 1979
Чернова Н.М. Экология негіздері, М., Просвещение, 1995
Горелов А.А. Экология, М., Центр, 2000
Данилов П.С. Әлеуметтік экология, М., Просвещение, 1991
Воронков Н.А. Жалпы экология негіздері, М., Издатльство Рандеву А.М., 1999
Наумов Н.П. Жануарлар экологиясы, М., Высшая школа, 1963
Акимова Т.А., Хаскин В.В. Экология, М., ЮНИТИ,1998
Лосев А.В., Провадкин Г.Г. Әлеуметтік экология, М., Владос,1998
Бродский А.К. алпы экология бойынша қысқаша курс, С- П, 1992
Бейсенова А.С., Шілдебаев Ж.Б., Саутбаева Г.З. Экология, Алматы, Ғылым,2001
Тарасов А.О. Экология және табиғатты қорғау, М., 1990
Алексеев С.В. және басқалар, Эколгия практикумы, М., АО МДС, 1996
Чернова Н.М. Экологиядан лабораториялық практикум, М., Просвещение, 1986
Қосымша әдебиеттер.
Новикова Ю.В. Адам және қоршаған орта экологиясы, М., 1998
Саданов А.К., Санбаева З.С. Экология, М., Алматы, Агроуниверситет, 1999
Плешаков А.А. Төменгі сынып оқушыларына арналған экология, М., Просвщение, 1995
Шклярова О.А. Мектеп экоглогиясын меңгеру. Мектептегі биология, №3,1990
Кузнецова О.Б. әне басқалар, Мектептің экологиялық паспортизациясы, Вологда,1993
Экологиялық терминер сөздігі, Алматы, Рауан,2000
Агаджанян И.А. Адам және биосфера, М., Знание,1987
Будыко М.И. Глобалды экология, М., Наша Ксенгарня,1971
Стандницкий Г.В., Родионов А.И. Экология, СПБ, Химия,1997
Вронский В.А. Қолданбалы экология, Ростов- на Дону, Феникс,1996
Агаджанян Н.А., Трошин В.И. Адам экологиясы, М.,1994
Фелленберг Г. Қоршаған ортаның ластануы, М., Мир,1997