- •1.Экологияны оқытудың теориялық негіздері
- •1.1 Экология ұғымының мазмұны
- •1.1.1 Курс мәні мен міндеттері
- •1. 1. 2 Биоценоздың құрылымы
- •1. 1. 3 Экожүйелер
- •1. 2. Ағза және орта
- •1. 2. 1 Ағза және орта.
- •1. 2. 2 Орта факторлары және олардың ағзаға әсері.
- •1. 2. 3 Өсімдіктердің температураға адаптациялануы:
- •1. 3. Тіршілік етуші неізгі орта.
- •1. 3. 1 Тіршілік етуші негізгі орта және оларға ағзалардың адаптациялануы (бейімделуі).
- •1. 3. 2 Фильтрация (сүзу) - қоректену көзі.
- •1. 4 Биологиялық ырғақтар.
- •1. 4. 1 Биологиялық ырғақтар.
- •1. 4. 2 Тіршілік формалары. Биотикалық қатынастар
- •1. 5. Популяция. Демографиялық құрылысы, популяция саны және оның табиғаттағы айналымы.
- •1. 5. 1 Популяция.
- •1. 5. 2 Популяцияның жыныстық құрылымы
- •1. 5. 3 Популяцияның жастық құрылымы
- •1. 5. 4 Популяцияның кеңістік құрылымы
- •1. 5. 5 Популяция динамикасы
- •1. 6. Тірі ағзалардың бірлестіктері. Биоценоз, биотоп, биогеоценоз, экожүйе. Қоректену тізбегі – сукцессия
- •1. 6. 1 Тірі ағзалардың бірлестіктері.
- •1. 6. 2 Биоценоздың құрылымы
- •1. 6. 3 Экожүйелер
- •1. 7. Биосфера
- •1. 8. Әлеуметтік экология
- •1. 8. 1 Жер экожүйесіндегі адамзат
- •1. 8. 2 Экологиялық демография
- •1. 8. 2 Экологиялық демография
- •1. 9. Қолданбалы экология немесе табиғатты қорғау.
- •Практикалық жұмыс №1
- •Практикалық жұмыс №2
- •Практикалық жұмыс№3
- •Практикалық жұмыс №4
- •Практикалық жұмыс № 5
- •Практикалқ жұмыс №6
- •Практикалық жұмыс №7
- •Практикалық жұмыс №8
Практикалық жұмыс №1
Тақырып: Курстың мазмұны мен міндеттері. Экологияның ғылым ретінде қалыптасуы
Сұрақтар:
Оқылып отырған пән неліктен экология деп аталған ?
Курстың мақсаты мен міндеттері қандай ?
Экология қандай биологиялық ғылымдармен байланысты ?
Экологияғылымының қысқаша даму тарихы ?
Экологияның дамуына ғалымдардың (Аристотель, Теофраст, Эрезийский) қосқан үлесі ?
Өрлеу дәуіріндегі ғалымдар еңбектері ? (А. Цезальпин, Д. Рей, Ж. Турнефор)
Жаратылысты зерттеудің 17-18 ғғ үлесі ? (А. Реоюр, Л.Траммбле, С.П. Крашенинников, И.И. Лепехин, П.С. Паллас, Ж. Бюффон, Ж.Б. Ламарк, А. Гумбольт, К.Ф. Рулье, Э. Геккель, К. Мебиус )
Гидробиологтардың, фитоценологтардың, ботаниктердің, зоологтардың экологиялық мектептері ? (Ч. Адамс, Вд, С.А. Зернов, В.Н. Сукачев және бақалар. Шет елдік ғалымдар- Америкадағы Ф. Клементе, Даниялық К. Раункиер, Швециядағы Г. Дю Рие, Швецариядағы И. Браун - Бланке)
XX ғасырдың 30-40 жж ғылымдардың үлкен үлесі? (К.А. Тимириязев, Д. М. Кашкаров, В.В. Догель, Ч. Элтон, С.А. Северцов, С.С. шварц, Н.П. Наумов, А. Тенели, В.И. Вернадский)
Практикалық жұмыс №2
Тақырып: Ағза және орта. Ағзаға әсер етуші орта факторлары.
Сұрақтар:
Адаптация дегеніміз не ?
Жарыққа байланысты өсімдіктердің экологиялық топтары және оған адаптациялану ?
Өсімдіктердегі қандай температуралық адаптацияны білесің ?
Өсімдіктерге жарықтың аз түсуіне байланысты болатын адаптациялану мен оған бейімделушіліктерді атау ?
Өсімдіктердің жоғарғы температураға адаптациялану топтары ?
Суға байланысты өсімдіктердің экологиялық топтарын сипаттау ?
Жарыққа байланысты жануарлар адаптациясы мен экологиялық топтарын атау ?
Температураға байланысты жануарлардың адаптациясы мен экологиялық топтары ?
Ылғалдылыққа байланысты жануарлардың адаптациялануы ?
Тапсырма:
Кеппешөптерді пайдалану. Таблицалар немесе видеоматериалдардан анықтау:
Өсімдіктердің жарыққа байланысты экологиялық топтары;
Өсімдіктердің температураға байланысты экологиялық топтары;
Өсімдіктердің суға байланысты экологиялық топтары;
Жануарлардың жарыққа байланысты экологиялық топтары – жарық сүйгіштер, көлеңке сүйгіштер ?
Жануарлардың температураға байланысты экологиялық топтары – салқын қандылар, жылы қандылар ?
Жануарлардың ылғалдылыққа байланысты экологиялық топтары – гидрофилдер, ксерофилдер, медафилдер ?
Әдістемелік ұсыныстар:
Материалды жинақтап алған соң және экологиялық топтарды анықтаудан кейін мына таблицаларды толтыру:
Таблица 1
Өсімдіктердің ортаның абиотикалық факторлар әсеріне байланысты бейімдеушілігі
-
№
п/п
Өсімдіктер
Жарыққа байланысты адаптация
Температураға байланысты адаптация
Ылғалдылыққа байланысты адаптация
Таблица №2
Жануарлардың ортаның абиотикалық факторлар әсеріне байланысты бейімдеушілігі
-
№
п/п
Жануарлар
Жарыққа байланысты адаптация
Температураға байланысты адаптация
Ылғалдылылыққа байланысты адаптация