17 Знешняя палітыка рп

Бел. у складзе РП не магла весці самаст. знеш. палітыкі. Але часцей за усе яна яулял. тэатрам ваенн. дзеянняу. Войны:

Лівонская (1558-1583)- вайна Расіі супраць Лівоніі за выхад да Балт. мора. Скончылася для Расіі безвынікова.

Смута у рус. дзярж. у пач. 17 ст. Ілжэдзмітрый І гаспадаранне палякау у Маскве у 1605-1606 гг. Ілжэдзмітрый ІІ і гаспад. у Мас. палякау у 1610-1612 гг.

17 ліп. 1610 г. у Маскве адбыуся мяцеж -цара Вас. Шуйскага адхілілі ад улады. Да улады прыйшла група маск. баяр на чале з Мсціслаускімі, якая прапанавалі запрасіць на Мас. прастол сына караля Польскага– каралевіча Уладзіслава. =У вер. 1610 г. у горад увайшлі палякі. Яны рабуюць народ, разбураюць горад. Пачынаецца рух супраць палякау.

Летам 1611 г. над Расіяй навісла пагроза страты ею незал. Сталіца у руках палякау. На паун.-зах. гаспадараць шведы, з поуд. у Расію урыв. татары. Англічане планавалі захоп рус. поуначы і Паволжа. =У ніжн. Ноугарадзе ствараецца народнае апалчэнне на чале з Мініным і князем Дзм. Пажарскім. 22 кастр.1612 г. апалчэнцы вызвалілі Кітай-горад, а 26 кастр. – здауся у палон гарнізон палякау у Крамлі. Польская ітэрвенцыя у межы рус. дзяржавы скончылся паражэннем.

Вайна РП з Расіяй (1654-1667). Кампанія 1654г. праходзіла паспяхова для рус. арміі. Летам 1655 г. у вайну з РП уступіла Швецыя, хутка заняла Варшаву. У маі 1656 г. цар абвяшчае вайну Шв. і спасае Польшчу ад поунага яе разгрому. У1657 памер Хмельніцкі і прыхільнікі Польшчы імкнуліся парушыць дагавор з Расіяй. Але у 1667г. знясіленыя дзяржавы падпісалі перамір’е на 13,5 г

Пауночная вайна(1700-1721). Данія, Расія, Саксонія і РП заключ. саюз супраць Швецыі. РП імкнулася далуч. да сваей тэр. Ліфляндыю і Эстляндыю. У1700 г. Расія заключ. мір з Турцыяй і аб’явіла вайну Швецыі. Мэты РП не былі дасягнуты. Бел. страціла каля 700 тыс. жых.

Т.ч. войны РП, якія закраналі тэр. Бел., не прынеслі ей якога-неб. здабыткау. Наадварот, руйнаваліся гарады, скарачалася насельн.

18 Сац-эк развіццё Беларусі у РП

Не было стабiль. i ў сац.-экан. разв. Бел. ў XVI—XVIII ст.. Шляхта дзяліл. на: буйн. магнатаў (1,1% феад., валод. 49% сял. гасп.), сярэднюю. шляхту (16%) дробн. шляхту (70% але мела толькі 28% гасп). Ваенн. служба – ганар. абав. шл. = пешая шляхта – 3,6% шл. Шляхта была замкненым сасл., папасць можна было толькі праз сейм ці сеймікі.

Сяляне. У др. пал. XVI—перш. пал. XVII ст. на тэр. Бел. была праведз. аграрн. рэф. (устава на валокi. Жыг. II А. валока– 21.37 га). Усталявал. фальварач. сiст. гаспадарання. Адбыв. канчатк. запрыгоньв. сялян, значна павялiчв. прыгон. ўцiск, растуць даходы шляхты. У вын. рэф. ў Цэнтр. i Зах. Бел. разбурылася сял. абшчына, укаранілася падворнае землекарыст., змянiлiся катэг. сялян: цяглыя – панш., талокі, гвалты,чынш 21р,натур. аброк., асадныя – чынш да 30р., аст. як у цягл., слугі – больш заможныя – конюхі,кавалі і інш. агароднікі, халупнікі, кутнікі – самыя бедныя; Змянілася iх экан. i правав. становiшча, псіхалогія абшчыннага калектывізму пачала замян. псіхалогіяй індывідуалізму.

Мяшчане – нас. гарадоу – купцы, майстры, гандляры, рамесн.. Папаун. за кошт вольных сялян, цекачоу і прыгонных.

З др. пал. 17ст. адсутн. нацыян. адзiнства, сац., этнічнае, рэлiг. процiстаяннi, феад. мiжусобiцы вялi да экан. зянападу. Шматл. войны вялi да разбур. гарадоў i весак, фiзiчн. знiшч. насельн..

Да 60-х гг. 18 ст. с\ гасп. і гарады былі у асн. адноулены. З’яул. парасткі капіталізму. Iдзе рост землеўлад. свецкiх магн., адначас. назiр. залог iх маенткаў. Побач з залогам зямлi ўзнiк. такiя з`явы, як арэнда зямлi, мануфакт., прадпрым. i iнш., што сведчыць аб зарадж. капiталiст. формы гаспадар., дыферэнцыяцыi вескi (с\ гасп. уцягв. у рын. адносіны), ствараецца рынак працоўных рук. Прыкл. з гэтага часу пачын. працэс пераутв. бел. народн. у нацыю, які завярш. у пач. ХХ ст. (калі у 1933г. была уведзена бел. мова). У гарадах назір. маемасная няроунасць, захоп багацеямі гар. Улады, шматнац. склад мяшчан.

Т.ч. сель. і гарадс. гаспадарка Бел. у выніку нястоінай працы народа да сяр. 18 ст. была у асн. адноулена, але гэта не стала асн. трывалага экан. росквіту. Палітычны крызіс вядзе дзяржаву да канчатковай згубы.