Таужыныстарының және минералдардың пьезоэлектрлік қасиеттері.
Пъезоэлектрлік эффект деп – кейбір кристалды заттарда механикалық кернеуден не деформация әсерінен электрлік поляризация қасиетінің пайда болуы. Пъезоэлектрлік кристалдары бар белгілі типтегі симметриялы монокристалдарда, сол сиякты поликристалды агрегаттарда пъезоэлектрлік поляризация байқалады.
Пъезоэлектрлік эффект деформация не механикалық кернеу жане кристалды заттардың бетіндегі механикалық кернеудің әсерінен пайда болатын σ зарядтардың тығыздығы арасында пропорционалды тәуелді келуімен, деформация бағыты не бир түрдегі механикалық түрдегі кернеудің әсерінен, белгілі бетте пайда болған тұрақты зарядымен , кері эффект болуымен сипатталады. Пъезоэлектрлік эффектісі өте жоғарғы минералдар теллур, селен, гринокит, цинкит жане кадмосолит жартылай откізгішті сипатта болады.
Т.ж-дағы пъезоэлектрлік эффект тек қана монокристалдарда ғана емес олар поликристалды агрегаттарда да болады.
Пъезоэффекттің шамасы мен жыныстардың кварц құрамының өсүін ретіне қарай 3 топқа бөлеміз: 1-құмтастар; 2- граниттер, гнейстер; 3- кварцтар желісі.
Таужыныстарының саздылығы.Петрофизикада шөгінді жыныстардың саздылығына аса мән беріледі. Саздылық деп тау жынысы құрамында майда, орташа (dэф<001-0,001 мм) бөлшектердің болуын айтады. Саздылық гранулометриялық анализ арқылы екі әдіспенанықталады. Бірі – құрғақ саз массасының құрғақ жыныс массасына қатынасын анқтау, екіншісі – құрғақ саздың көлемінің құрғақ жыныс көлеміне қатынасын анықтау. Бұларды тиісінше меншкті массалық саздылық және меншікті көліемдік саздылық. Шөгінді жыныстардың құрамында (мөлшерлік dэф< 0,01 мм) майда бөлшектердің ішінде кварц, опал, халцедон, биотит, мусковит, лимонит, перидот, титаномагнетит, пирит болуы мүмкін. Бірақ бұл фракцияның негізгі құрамы – сазды минерал. Сондықтан фракцияны түгелдей сазды компонент деп те атайды. Сазды минерал қатарына гидрослюдалар, каолинит, монтмориллонит, палыгорскит, иллит, т.б. жатады. Осындай сазды мин-ң тау жыныстарының құрамында көбеюі, демек саздылық өсуі, петрофизикалық параметрлерге едәуір әсер етеді. Кварц әртүрлі полиминт коллекторлардың кеуектілігін, өтімділігін өзгертеді, сүзгіштік-сыйымдылық қасиеттерін төмендетеді. Саздар мұнайды, газжы бөгеуде литологиялық қалқа (экран) рөлін атқаруы мүмкін.
Таужыныстарының басты физикалық қасиеттері.Таужыныстарының негізгі физикалық қасиеттері келесі екі түрге жіртеледі: 1. Физикалық – тығыздық, кеуектілік, влагоемкость, жылуөткізгіштік, дыбысөткізгіштік, электрөткізгіштік және т.б. 2. Механикалық қас-ет – беріктілік, серпімділік, созылымдылық немесе ырғақтылық, абразивтілік (түрпілік).
Таужыныстарының гранулометриялық құрамы дегеніміз не?
Таужыныстарының магниттелуі. Индуктивті және қалдық магниттелу деңгейлері.
Тау жыныстарының немесе рудалы дененiң жалпы магниттелу деңгейi қалдық және индукциялық магниттелулерден тұрады. Табиғи қалдық магниттелу, олардың бастапқы балқыған жаратылысы кезiнде жердiң магнит өрiсiмен магниттелу әсерiнен болады. Қалдық магниттелу жердiң геологиялық даму тарихында өзерiссiз қалады. Солндықтан да таужыныстары жердiң ежелгi магнит өрiсiн анықтауда «таснұсқалар» ролiн атқарады. Жердiң магнит өрiсi уақыт өткен сайын өзгерiсте болатынын және таужыныстары мен рудалардың бастапқы бағыты тектоникалық процестердiң әсерiнен өзгеретiнiн еске алсақ, онда бүгiнгi олардағы қалдық магниттелу бағытының басқа болуы түсiнiктi болады.
Жергiлiктi сыртқы магнит өрiсi әсерiнен магниттелген таужыныстарының магниттелу деңгейi индукциялық магниттелу деп аталады. Бұл магниттелу деңгейi таужыныстардың магниттiк қаблеттiлiгiмен тiкелей байланысты.
Жалпы алғанда, магниттелу деңгейi I магниттелген дененiң магниттiк ерекшелiгiн сипаттайды. Ол бiркелкi магниттелген денелер үшiн магниттiк моменттiң Мм көлемiне V қатынасымен сипаттайды.
I =
Таужыныстарының жылуөткізгіштігі мен жылусыйымдылығының температура мен қысымға тәуелділігі
Таужыныстарының жылуфизикалық (теплофизикалық) сипаттамалары
Таужыныстарының палеомагниттік сипаттамалары
Таужыныстарының физикалық қасиеттері табиғи және зертханалық тәсілдермен анықтағанда қалай өзгереді. Егер өзгерсе, бұл қандай себептерге байланысты.
Таужыныстарының тығыздығы мен кеуектілігі (анықтамалары және өлшеу әдістемелері)
Таужыныстарының жылуөткізгіштігіне қандай факторлар әсер етеді?
Таужыныстарының ылғалсыйымдылығы. Абсолютті және салыстырмалы ылғалдық
Таужыныстардың серпімділік қасиеттерін зерттеу әдістемесі
Таужыныстардың кеуектілік коэффициенті дегеніміз не? Кеуектіліктің қандай түрлерін білесін?
Таужыныстардың су-,мұнай және газқанықтылықтары
Таужыныстардың көлемдік деформациясы
Таужыныстардың серпімділік қасиеттері. Гук заңы
Таужыныстардың сейсмоакустикалық қасиеттері. Серпімді толқындардлың басты түрлері
Тығыздық пен кеуектілік арасындағы байланысты сипаттаңыз
Тиімді және салыстырмалы өтімділіктер
Химиялық байланысты су дегеніміз не?
Юнг модулі, ығысу модулі, жан-жақты сығылу модулі, Пуассон коэффициенті – осы басты серпімділік тұрақтыларының физикалық сипаттамалары
Ш.Мұртазаның ел басна түскен азапты күдері қолдан жасалған аштықтан қырылған екі миллион халықтың тағдыры, арқау болған пьесасын белгілеңіз. “Бесеудің хаты”.
Ш.Мұртазаның романын белгілеңіз “Қызыл жебе”.
Ш.Мұртазаның романын табыңыз “Қызыл жебе”.
Ш.Мұртазаның Т.Рысқұлов туралы драмалық туындысын көрсетіңіз. “Сталинге хат”.
Ш.Мұртазаның Т.Рысқұловтың өмірі туралы жазған шығармасын белгілеңіз. “Қызыл жебе”.
Ш.Уалихановтың Жанақ ақынның айтуымен ең алғаш қағазға түсірген жырын белгілеңіз “Қозы Көрпеш – Баян Сұлу”
Ш.Уалиханов “көшпенділер философы” деп кімді бағалағанын анықтаңыз. Асан қайғыны.
Ш.Уалиханов 1857 жылы кімнің ұсынысымен орыс географиялық қоғамының толық мүшесі болғанын белгілеңіз. Семенов-Тян-Шанский.
Ш.Уалиханов Кадет корпусын неше жасында бітіріп шыққанын табыңыз. Он сегіз.
Ш.Уалиханов кімнің ұсынуымен Орыс жағрапиялық қоғамының толық мүшелігіне сайланғандығын белгілеңіз. П.П.Семенов-Тян-Шанский.
Ш.Уалиханов мұраарын айрықша зерттеген адамды белгілеңіз. С.Мұқанов.
Ш.Уалиханов нені 5-ке бөліп қарастырғанын табыңыз. Қазақ өлеңі.
Ш.Уалиханов өміріне арнап пьеса, роман жазған қаламгерді табыңыз. С.Мұқанов.
Ш.Уалиханов өміріне қауіп төндірген, бірақ атағын әлемге әйгілеген саяхатын белгілеңіз. Қашғария саяхаты.
Ш.Уалиханов пьесасы (С.Мұқанов) қай жылы сахнаға қойылғанын табыңыз 1954 ж.
Ш.Уалиханов пьесасының авторын табыңыз. С.Мұқанов.
Ш.Уалиханов пьесасының авторын табыңыз. С.Мұқанов.
Ш.Уалиханов “Манас” жырын зерттеуі жайлы не айтуға болатынын табыңыз. “Манасты” бірінші боп баспаға ұсынып, орыс жұртшылығына таныстырды.
Ш.Уалихановтың балалық шағы өткен мекенді табыңыз. Сырымбет.
Ш.Уалиханов тың генерал Черняевтен бөлініп кету себебін табыңыз. Жергілікті Халыққа жасаған зорлығына төзбегендіктен.
Ш.Уалихановтың ең алғашқы жазып алған ауыз әдебиеті нұсқасын белгілеңіз. “Қозы Көрпеш – Баян сұлу”.
Ш.Уалиханов тың еңбегін көрсетіңіз. “Жоңғария очерктері”.
Ш.Уалиханов еңбегін табыңыз. “Сот реформасы” туралы.
Ш.Уалихановтың Жанақ ақынның айтуымен ең алғаш қағазға түсірген жырын белгілеңіз. “Қозы Көрпеш – Баян сұлу”.
Ш.Уалихановтың неге аға сұлтан болғысы келгенін белгілеңіз. Халқын әкімдер мен зорлықшыл бай қазақтардан қорғағысы келді.
Ш.Уалиханов Орталық Қазақстан, Жетісу мен Тарбағатайды аралаған кезінде жазылған еңбектерінің атын табыңыз. “Тәңірі”, “Қазақтардағы шамандықтың қалдығы”.
Ш.Уалихановтың патша өкіметінен реформаларына қатысты ойын білдірген шығармасын табыңыз. “Сот реформасы туралы жазбалар”.
Ш.Уалихановтың пікірін табыңыз. Манас – даланың “Иллиадасы” тәрісзді.
Ш.Уалихановтың саяхатшы географ досын атаңыз. П.П.Семенов-Тян-Шанский.
Ш.Уалихановтың туындысын белгілеңіз. “Жоңғария очерктері”.
Ш.Уалихановтың халық аңызына байланысты пікірін табыңыз (“Оңтүстік Сібір руларының таралуы туралы ескертпелер”). Халық аңыздары мен ертеілерінің негізгі өмірмен, шындықпен байланысты.
Ш.Мұртазаның “Бесеудің хаты” драмасындағы кейіпкерді табыңыз. Елеусіз.
Шабылып жатқан қалқың бар, аймағын көздеп көрмейсің – деген сөздерді Асан қайғы кімге арнап айтқандығын табыңыз. Жәнібек ханға айтты.
“Шағырмақ бұлыт жай тастар” кімнің шығармасы екенін анықтаңыз. Шалкиіз.
“Шағырмақ бұлыт жай тастар” қай жыраудың шығармасы екенін анықтаңыз. Шалкиіз.
“Шағырмақ бұлыт жай тастар” кімнің шығармасы екенін анықтаңыз. Шалкиіз.
“Шағырмақ бұлыт жай тастар” өлеңінің авторын белгілеңіз. Шалкиіз жырау.
Шалкиіз жырау қай биге толғау шығарғанын анықтаңыз. Темір.
Шалкиіз жыраудың “Қоғалы көлдер, құм сулар” толғауының не жайында екенін анықтаңыз. Өмірдің өткінші екендігі.
Шалкиіз жыраудың өлеңін белгілеңіз: “Би Темірге”.
Шалкиіз жыраудың өлеңін табыңыз. “Шағырмақ бұлт жай тастар”.
Шалкиіз жырларының басты тақырыбын анықтаңыз. Батырлық.
Шалкиіз жырларының басты тақырыбын белгілеңіз. Ел бірлігі.
Шалкиіз қай батырға артап толғау шғарғанын анықтаңыз. ЕрШобан.
Шалкиіз қай бидің көмекшісі болғанын белгілеңіз. Темір.
Шалкиізшығармашылығына жатпайтын қатарды анықтаңыз. “Еңсейгенбойлы Ер Есім”
Шалкиіз: Бір жақсымен дос болсаң, Азбас-тозбас мүлкі етер. Бір жаманмен дос болсаң. Жімле ғаламға күлкі етер, - деп қандай мәселені қозғағандығын анықтаңыз. Достық, жолдастық.
Шалкиіздің “Алаштан байтақ өзбаса” толғауы қай жинаққа енгенін белгілеңіз... “Алдаспан”.
Шалкиіздің “Асқар, асқар, асқар тау...” толғау қай жинаққа енгенін анықтаңыз. “Алдаспан”.
Шалкиіздің “Жебелей жебе жүгірген” толғауы қай жинаққа енгенін анықтаңыз. “Алдаспан”.
Шалкиіздің шығармасын табыңыз. “Асқар, асқар, асқар тау”.
Шалқұйрықты сұрағаным, ерге лайық ат еді, ермінсін деп едім, Құба інгенді сұрағаным, ер қосын ортсын деп едім... дейтін кейіпкерді белгілеңіз. Кенжтай.
Шатай, Ынтақбай, Ұмсынай Жүсіпбек Аймауытовтың қай драмасының кейіпкерлері екенін табыңыз. “Қанапия-Шәрбану”.
Шәкен, Шолпан, Таймас, Күлпаш қай романның кейіпкерлері екенін атаңыз. “Дауылдан кейін”.
Шекер, Ордабай, Шәмші Жүсіпбек Аймауытовтың қай прозалық шығармасының кеіпкері екенін табыңыз. “Күнекейдің жазығы”.
Шәкәрім “Дубровский” романын, “Боран” повесін кімнен аударғанын табыңыз. А.С.Пушкин.
Шәкәрім “Ләйлі-Мәжнүн” дастанын шығыстың қай ақынынан алып, қазақша жырлағанын белгілеңіз. Физули.
Шәкәрім А.С.Пушкиннің “Дубровский” романы мен “Боран” повесін қазақ тіліне қалай аударғанын табыңыз. Өлеңмен.
Шәкәрім ақынның мына өлең жолдарын қай шығармасынан алынғанын белгілеңіз. “Жігіттер! Бұл өлеңді жазған мәнім Емес қой жастықпенен салған әнім. Қос қайсы, қаза қайсы, таза қайсы? Аларсың , көп ғибрат, Байқағаның”. “Еңлік -Кебек” поэмасы.
Шәкәрім аударған “Дубровский” романының авторын көрсетіңіз. А.Пушкин.
Шәкәрім аударған шығарманы табыңыз. “Дубровский”.
Шәкәрім аудармасын анықтаңыз. “Дубровский”.
Шәкәрім қай шығарманы аударғанын анықтаңыз “Дубровский”.
Шәкәрім Құдайбердіұлы қай жылы ақталды, табыңыз. 1988 ж.
Шәкәрім құдайбердіұлының ағартушылық бағыттағы өлеңін белгілеңіз. “Насихат”.
Шәкәрім Құдайбердіұлының өлеңін анықтаңыз. “Адамдық борынын”.
Шәкәрім орыстың қандай ақын-жазушыларының шығармаларын аударғанын көрсетіңіз. А.Пушкин, Л.Толстой.
Шәкәрім өз өлеңінде ұстазым деп көрсеткен адамды табыңыз. Л.Н.Толстой.
Шәкәрім поэмасын табыңыз “Айсұлу-Нартайлақ”.
Шәкәрім поэмасын табыңыз. “Қалқаман-Мамыр”.
Шәкәрім поэмасынтабыңыз. “Ләйлі-Мәжнүн”.
Шәкәрім поэмасын табыңыз. “Еңлік-Кебек”.
Шәкәрім шығармасын беогілеңіз. “Нартайлақ-Айсұлу”.
Шәкәрім шығармасын табыңыз “Қалқаман-Мамыр”.
Шәкәрімді жауыздар қалай қорлағанын белгілеңіз. Сүйегін құдыққа тастайды.
Шәкәрім “Қазақ айнасы” өлеңдер жинағы қайда, қашан жарық көрді, табңыз. 1912 ж. Семейде.
Шәкәрім “Қалқаман-Мамын” дастанында Мамырды атып өлтірген кім екенін анықтаңыз. Көкенай.
Шәкәрімнің “”Қалқаман-Мамыр дастанындағы Әнет баба бастаған туыстарының Қалқаманды іздемеу себебін табыңыз. Жоңғарлар шапқыншылығына Ұшырап, өздері тоз-тоз болғандықтан.
Шәкәрімнің “Қалқаман-Мамыр” дастанындағы Қалқаман мен Мамырдың қосылуына кедергі болған жағдайды табыңыз. Екеуі немерелес туыс болғандықтан.
Шәкәрім “Қалқаман-Мамыр” дастанындағы Қалқаманның өз еліне ренжіген соң қайда кеткенін белгілеңіз. Ұлы Жүз Едулбайдағы нағашыларына кетеді.
Шәкәрімнің “Қалқаман-Мамыр” дастанындағы Мамырды атып өлтірген Көкенайдың кім екенін табыңыз. Аталас туысы
Шәкәрім “Қалқаман-Мамыр” дастанындағы Мамырдың әкесін анықтаңыз. Мәмбетей руынан шыққан бай.
Шәкәрімнің “Қалқаман-Мамыр” дастанындағы Мамырдың қандай екенін белгілеңуз: Сұлу, ақылды, еркекшора қыз.
Шәкәрімнің “Қалқаман-Мамыр” поэмасындағы кейіпкердің бірі табыңыз. Әнет баба.
Шәкәрім “Қалқаман-Мамыр” поэмасындағы кейіпкерлердің бірін табыңыз. Көкенай.
Шәкәрімнің 1912 жылы Семейде басылған өлеңдер жинағын табыңыз. “Қазақ айнас”.
Шәкәрімні Абайға жақындығын табыңыз. Немере інісі.
Шәкәрімнің Абайдың өнегесін үлгі ету қажеттігін баяндайтын өлеңін белгілеңіщ. “Жастарға”.
Шәкәрімнің ағартушылық нысанасын жария еткен әйгілі өлеңін табыңыз. “Жастарға”.
Шәкәрімнің азамат және ақын ретінде қалыптасуына ерекше әсер еткен кім, табыңыз. Абай.
Шәкәрімнің ғұмырнамалық өлеңін табыңыз. “Мұтылғанның өмірі”.
Шәкәрімнің дастанын табыңыз. “Еңлік-Кебек”, “Айсұлу-Нартайлақ”.
Шәкәрімнің әкесінің атын табыңыз. Құдайберді.
Шәкрімнің қай жылы толық ақталғаны белгілеңіз. 1988ж.
Шәкәрімнің Л.Н.Толстойдан аударған шығармасын табыңыз. “Асархадон патша”, “Үш сауал”
Шәкәрімнің лақап атын (псевдоним) табыңыз. Мұтылған.
Шәкәрімнің музыка зерттеушісі А.В.Затаевич нотаға түсіріп алған әнін табыңыз. “Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек.
Шәкәрімнің өлеңін табыңыз. “Дүние мен өмір”.
Шәкәрімнің өлеңін табыңыз. “Жастарға”.
Шәкәрімнің өмірінін соңғы жылдарында жазылған шығармасын табыңыз. “Мұтылғанның өмірі”.
Шәкәрімнің сөзін де, әнін де өзі шығарған туындысын табыңыз. “Бұл ән – бұрынғы әннен өзгерек”.
Шәкәрімнің сүйегін құдықтан қазып алып, жерлейтін баласының атын белгілеңіз. Ахат.
Шәкәрімнің туған жерін табыңыз. Семей облысы, Абай Ауданы.
Шәкәрімнің туындысын табыңыз. “Ләйлі-Мәжнүн”.
Шәкәрімнің Физули жырлаған қай шығарманы қазақшаға аударғанын табыңыз: “Ләйлі-Мәжнүн”.
Шәкәрімнің шығыс ақындарының шығармаларын қазақша жырлаған дастанының атын белгілеңіз. “Ләйлі-Мәжнүн”.
Шәкәрімнің шығыс, батыс ғалымдарының шығармаларымен танысқаннан кейін жазған Шекпен жауып өзіне қайтарамын, - деген үзіндінің аторын табыңыз. М.Мақатаев.
Шернияз, “Жәмсал”, “Ағаш ат” дастандарының авторын табыңыз. Ә.Найманбаев.
Шернияз Жарылғасұлы өмір сүрген ғасырды табыңыз. ХІХ ғ.
Шернияз Жарылғасұлы өмір сүрген жылдарды көрсетіңіз. 1817-1881 жж.
Шернияз Ар жақта Арнғазы дүмбірлеген, Байеке, елің бар ма Бүлдірмеген? –деп кімге айтқанын анықтаңыз. Баймағамбетке.
Шерхан Мұртазаның “41- жылғы келіншен” әңгімесінің жазылу себебін түсіндіріңіз. Түс.
Шерхан Мұртазаның “Бесеудің хаты” атты драмасындағы кейіпкерді анықтаңыз. Сталин.
Шерхан Мұртазаның туған жерін табыңыз. Жамбыл облысының Жуалы ауданында.
Шешендік арнаудың негізге мазмұнын құрайтын тілектерді анықтаңыз. Қуанышқа бата беру, ауыр қайғыны жеңілдету үшін тоқтау айту, елін, жерін қастерлеуге қорғауға үндеу.
Шешендік өнердің кеңінен дамып биіктеген кезеңін анықтаңыз. ХV-XVIII.
Шешендік өнердің кеңінен дамып биіктеген кезеңін көрсетіңіз. ХV-ХVIII.
Шешендік сөздердің басты ерекшелігін көрсетіңіз. Халқымыздың даналық ойның үлгісі.
Шешендік сөздегі жанрлық түрлерінің санын белгілеңіз. 3
Шешендік толғаудың ерекше түрін көрсетіңіз. Қанатты сөздер.
Шешенің балаларын сүюі”өлеңінің авторын анықтаңыз. Міржақып Дулатов.
Шешесі қайтыс болып, әкеі тастап кеткен кезде бауырларына әке орнына әке, шеше орнына шеше болып, қамқорлық жасаған Қамажай қай шығарманың кейіпкері екенін белгілейіз. Д.Исабеков “Әпке”.
Шиыршықтап қыл арқан ескеніңде, Қу шолаңты саялық дескеніңде, Құ шолақты соғымға сойып алып, Бүржекейден көрерсін көшкеніңді” шумағының айтыстың қай түрінен алынғандығын анықтаңыз. Жануарлар мен адамдар айтысы.
Шоқан білім алған оқу орнын белгілеңіз. Омбыдағы Кадет корпусы.
Шоқан бірінші рет баспаға ұсынып, орыс ғалымдарына таныстырған жыр. “Манас”.
Шоқан Еуропаға ашылған терезе сияқты болды” деп баға берген ғалымды табыңыз. Г.Н.Потанин.
Шоқан жазып алған ертегіні белгілеңіз. “Өлі мен тірінің достығы”.
Шоқан жаып алғанжырды табыңыз. “Манас”.
Шоқан жалпы жолдастарына, сонң ішінде маған, ол еріксіз. “Европаға ашқан терезе” сықылды болды”, - деген сөздің авторын табыңыз. Г.Потанин.
Шоқан жерленген жерді атаңыз. Алтынемел тауы баурайындағы Көшентоған деген жер.
Шоқан жөнінде тұңғыш көркем шығарма жазған жазушыны анықтаңыз. С.Мұқанов.
Шоқан Орталық Қазақстанды, Жетісу мен Тарбағатайды аралап, қазақ халқының тарихы мен әдет ғұрпы ұғымына байланысты қандай еңбектер жазғанын белгілеңіз. “Тәңірі”, “Қазақстандағы шамандықтың қалдығы”.
Шоқан орыстың атақты қай жазушысымен хат алысып тұрғанын белгілеңіз. Достоевский.
Шоқан өз еңбектерінде ауыз әдебиетінің көне мұраларының жатқа жеткізген қандай жыршы ақындардың аттарын атағанын белгілеңіз. Орынбай, Шөже, Жанақ.
Шоқан өзі жинаған қазақты ауыз әдебиеті нұсқаларын, “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырын қай профессорға бергенін анықтаңыз. Березинге.
Шоқан саяхатқа барған Қашғар Провинциясының орналасқан орнын белгілеңіз. Қытайда.
Шоқан туралы естелік қалдырған Г.Н.Потанин кім екенін анықтаңыз. Саяхатшы, географ, этнограф.
Шоқан Уалиханов кадет корпусын қай жылы, неше жасында бітіргенін табыңыз. 1853 жылы, 18 жасында.
Шоқан Уалиханов кадет корпусын, неше жасында бітіргенін таыңыз. 18 жасында.
Шоқан Уалиханов қай жылдары өмір сүргенін табыңыз. 1835-1865 жж.
Шоқан Уалиханов қай жылы Қырғыз елін зерттеу экспедициясына қатысқанын көрсетіңіз. 1856 ж.
Шоқан Уалиханов Құлжа қаласында немен шұғылданғанын табыңыз. Жоңғария тарихымен шұғылданды.
Шоқан Уалиханов қырғыздың қай жырын бірінші рет баспаға ұсынып, орыс ғалымдарына таныстырғанын табыңыз. “Манас”.
Шоқан Уалиханов Орталық Қазақстан, Жетісу, Тарбағатайды аралап, қазақ халқының тарихы, әдет-ғұрпы, діни ұғымдары туралы жинаған материал – еңбегін белгілеңіз. “Тәңірі”.
Шоқан Уалиханов Шығыстану әлеміне құйрықты жұлдыздай жарқ етіп шықты – деп бағалаған орыс орыс академигін атаңыз. Н.И.Веселовский.
Шоқан Уалихановтың еңбектерін табыңыз “Жоңғария очерктері”, “Қырғыздар туралы жазбалар”.
Шоқан Уалихановтың туған жерін көрсетіңіз. Қостанай облысы, Құсмұрын бекеті.
Шоқанға “Еуропаға ашқан терезе” деп баға берген ғалымды белгілеңуз. Г:Н.Потанин.
Шоқанды “Қазақтар туралы жазатын орыс әдбиетшісі деп кім айтқанын анықтаңыз”. Орыс оқымыстылары.
Шоқанның “Жоңғария очерктерінен” алынған үзіндіні белгілеңіз... Адамның басынан салынған мұнаралар пайда бола бастады...
Шоқанның “Қырғыздың ескі мифтерінен, аңыздарынан, ертегілерінен жиналып, бір адам төңірегіне топталған энциклопедия” –деген пікірі шығармаға байланысты екенін анықтаңыз. “Манас”.
Шоқанның Атығай Арыстанбай ақынның аузынан жазып алған шығармасын атаңыз “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жыры.
Шоқанның әдебиетші ғалым екендігін танытатын туындысын табыңыз . “Манас”.
Шоқанның ел ішіндегі аңыз-әңгімелерден, халық жырлары мен дастандарынан алғашқы жазып алған шығармасының атын табыңыз. “Қозы Көрпеш- Баян сұлу”.
Шоқанның қазақ өлеңдерін нешеге бөлгендігін анықтаңыз. 5
Шоқанның Қашқарға барғандағы лақап атын көрсетіңіз. Әлімбай.
Шоқанның Омбыдағы кадет корпусындағы таңдаулы ұстаздарын табыңыз. Костылекий, Гонсевский.
Шоқанның шын атын табыңыз. Мұхаммедқанафия.
Шоқпыт (Әбубәкір) – кімнің әкесі екенін белгілеңіз. С.Торайғыров.
Шоқпыттың шаруасы” өлеңініңавторын табыңыз. С.Мұқанов.
Шоң серіктігі” атты мәдени ағарту ұйымын құрмақшы болған ақынды белгілеңіз. С.Торайғыров.
Шортанбай ҚаНайұлы қазақ халқын тәуелсіздіктен айыра келген қай саясатқа қарсылық білдіргенін табыңыз. Отаршылдыққа.
Шортанбай Қанайұлы Өмірінің соңғы кезінде қай бидің қолында болғандығын анықтаңыз.
Жанғұтты би.
Шортанбай Қанайұлының “Зар заман” өлеңі неше түйдектен тұратынын көрсетіңіз. 14.
Шотанбай Қанайұлының өлеңдерін белгілеңіз. “Зар заман”.
Шортанбай Қанайұлының өлеңдеріндегі сарындарды белгілеңіз. Қазақ даласына келген сауданы айыптау, елдің ақшаға құнығуын сынау.
Шортанбай Қанайұлының өлеңін табыңыз. “Опасыз жалған”.
Шортанбай Қанайұлының өлеңінен алынған үзіндіден не туралы айтылғанын анықтаңыз. Асылық азған заманда, Алуан-алуан жан шықты. Қазақ даласына келген сауда.
Шортанбай Қанайұлы өмір сүрген жылдарын көрстіңіз. 1818-1881 жж.
Шортанбай Анайұлы төмендегі өлең тармақтарында не айтылғанын анықтаңыз:Бай кедейді көрмейді. Кедей байға ермейді. Қызметін бір күн қылмаса, Майлы сорпа бермейді. Қазақ аулындағы тап жігінің ашылғандығы.
Шортанбай Қанайұлының туған жерін көрсетіңіз. Оңтүстік Қазақстан облысы, Түркістан.
Шортанбай Қанайұлының туған жерін көрсетіңіз. ОңтүстікҚазақстанОблысы, Түркістанаудан, Қаратау-Қарнақ жері.
Шортанбай Қанайұлының шығармаларында кімдердің қатты сынға түскендігін анықтаңыз. Орыс патшасы, жандарал, майырлар.
Шөк! – деп қандай малға айтлатынын анықтаңыз. Түйеге.
Шөкен, Шолпан, Шолпан, Таймас, Күлпаш қай романный кейіпкерлері екенін атаңыз. “Дауылдан кейін”.
Шөптің жаманы – қара қоға, құстың жаманы сауысқан еді” дейтін ертегі кейіпкерлерін анықтаңыз. Жаман.
Шу, Іле, Көксу, Қаратал өзендерін суреттейтін ақынды табыңыз. І.Жансүгіров.
Шумақтағы бунақ санын анықтаңыз. Кең дүние, төсіңді аш, мен келемін, Алынбаған ақым бар сенде менің. Бұйрат құмдар – бйығып шөлдегенім, Бура бұлттар – бусаным терлегенім. 3.
Шумақтағы ұйқастың түрін табыңыз. Арықтар, көшелер әрқандай, Ұйысқан, үзіоген арқандай. Үй-жайлар қираған қалқандай, Кірпіштер Түйілген Талқандай. Шұбыртпалы.
Шумақтағы Ұйқастың түрін табыңыз. Гималайда қуат бар. Қозғалды оны кұрауға. Гималайда ұлы от бар, Таянып тұр тұтауға. Шалыс.
Шумақтың әсерлілігін күшейту мақсатындағы соңғы сөздің қайталану түрін анықтаңыз. Алты құлаш ақ найза, Ұсынып шаншар күн қайда, Садақ толы сайгез оқ Созып тартар күн қайда? ???????????
??????????????????????????????????????????????????????
Шұғаның белгісі” повесі (Б.Майлин) қай жылы жазылғанын табңыз. 1914 ж.
Шұғаның белгісі” повесіндегі болыс Құрманның кім екендігін анықтаңыз. Есімбектін туған құдасы.
Шұғаның белгісі” повесінің авторын табыңыз. Бейімбет Майлин .
Шұғаның белгісі” повесінің кейіпкерін белгілеңіз. Әбдірахман.
Шұғаның белгісі” туындысының авторын белгілеңіз. Б.Майлин.
Шұғаның белгісіндегі” Сюжеттің шарықтау шегін анықтаңыз. Есімбектің Әбдірахманды Тұтқыннан босатуы.
Шұғыла” әңгімесінің авторын табыңыз. Ғ.Мүсірепов.
Шығыстан сызылып таң келеді. Мен немісті өлтіруге жөнелдім”, - деп жазған Шығыс ұлы кім екенін табыңыз. Б.Бұлқышев.
Шығайбай қандай образ екенін белгілеңіз. Сараң.
Шығайбай, Бізбикеш деген бейнелер қай аңыз кейіпкеріне қатысты екенін табыңыз. Алдар Көсе.
Шғарма арқауындағы негізгі оқиғаның әуелгі туындау себебі неге тән екендігін көрсетіңіз. Сюжеттің байланысына.
Шығармадағы кейіпкерлер Бақтығұл, Тектіғұл, Сәт, Сәлмен образдары М:Әуезов қай шығармасында кездесетінін белгілеңіз. “Қараш-қараш оқиғасы”.
Шығарманың кейіпкері деген ұғымға лайқ анықтаманы белгілеңіз. Шығармадағы адамдардың көркем бейнесі.
Шығарманың мазмұны немен сипатталатындығын анықтаңыз. Тақырып, идеямен.
Шығарманың тақырыбы деген ұғымға сәйкес келетін жауапты көрсетіңіз. Жазушының көркем шығармасына негіз, арқау еткен өмір құбылыстарының түйіні.
Шығарманың экспозииясы дегеніміз не екенін табыңыз. Шығарманың дайындығы.
Шығыс ғалымдары “екінші үстаз” деген атақ берген оқымысты ғалым ақынды белгіліңіз. Әл-Фараби.
Шығыс Қазақстан облысы, Мақаншы ауданындаға “Бақты” ауылында дүниее келген әнші, сазгер ақынды көрсетіңіз. Әсер Найманбаев.
Шығыс қызы Жаннаға ай жарығында отырып хат жазатын боздақ жігіт кім, табыңыз. Б.Бұлқышев.
Шығыс қызы Жаннаға ай жарығында отырып хат жазатын боздақ жігітті табыңыз Б.Бұлқышев.
Шығыс ұлы! Біздің қазіргі уақыттағы орнымыз қанды майдандағы қызу ұрыста ғой ” деп басталатын үзінді Баубек Бұлқышевтың қай еңбегінен алынғанын белгілеңіз. “Шығыс ұлына хат”.
Шығыс ұлына хат ” кімнің туындысы екенін анықтаңыз. Б.Бұлқышев.
Шығыстан сызылып таң келеді. Мен немісті өлтіруге жөнелдім”, - деп жазған Шығыс ұлы кім екенін табыңыз. Б.Бұлқышев.
Шығыстың Аристотелі” атанған адамды табыңыз Әбу Насыр Әл-Фараби.
Шығыс ұлы! Біздің қазіргі уақыттағы орнымыз қанды майдандағы қызу ұрыста ғой ” – деп басталатын үзінді Баубек Бұлқышевтың қай еңбеңнен алынғанын белгілеңіз. “Шығыс ұлына хат”.
Шықшы тауға, қарашы кең далаға, Мәз боласың, ұқсайсың жас балаға, Ол шеті мен бұл шетіне жүгірсең, Шаршайсың ба, құмарың бір қана ма?” Өлеңнің авторы кім екенін анықтаңыз. Қ.Аманжолов.
Шын сырым”, “Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек” өлеңдерінің авторын белгілеңіз. Шәкәрім Құдайбердіұлы.
Шыңы – бұлт, екпіні – жел, аттар – қаңбақ”. (І.Жансүгіров) :Мұнда көркем бейнелеудің қай түрі бар екетін табыңыз. Метафора.
Шыңырау ” повесіндегі бас кейіпкерді табыңыз. Еңсеп.
Шыңырау” повесінің авторын табыңыз. Ә. Кекілбаев.
Шырағым қызым, әрдайым, осындай рақымды бол, саған мұның үшін құдай рақым етер”. Бұл ұзінді Ыбырай Алтынсариннің қандай әңгімесінен алынғанын табыңыз “Шеше мен бала”.
Шырайды қайғы жасырмай, Күлкінің енті кезермес”, - деген Абай өлеңіндегі асты сызылған сөздер троптың қай түріне жататынын белгілеңіз. Кейіптелу.
Шыңғысхан, Шағатай Мұхтар Шахановтың қай шығармасының кеіпкері екенін табыңыз. “Отырар”.
Ы
Ы.Алтынсарин“Береке кеткен елдерде” деген өлеңінде берекенің кетуі деп есептеген әрекетті көрсетіңіз. Атаға ұл, анаға қыз қарсы келу.
Ы.Алтынсарин“Қазақ хрестоматиясын” қай алфавиттің негізде жасағанын көрсетіңіз. Орыс
Ы.Алтынсарин “Қазақ хрестоматиясына” енген әңгіме мысалды белгілеңіз. “Қайырымды түлкі”.
Ы.Алтынсарин “Қазақ хрестоматиясына” енген шығармаларды қайдан алынғанын белгілеңіз. Аударма және өз Шағармалары.
Ы.Алтынсарин “Қазақ хрестоматиясын” қай алфавиттің негізінде жасағанын көрсетіңіз. Орыс
Ы.Алтынсарин арман еткен, 1864 жылы ашылған Торғай мектебіне қанша бала оқуға келгенін табыңыз. 14 қазақ баласы.
Ы.Алтынсарин әңгімелерінің ең Негізгі тақырыбын көрсетіңіз. Еңбекті сүю және қадірлеу.
Ы.Алтынсарин жұмыс істеп жүргенде қай профессормен танысқанын белгілеңіз В.Гринорьев.
Ы.Алтынсарин қаә әңгімесінде “Бағып-қағуда көп мағына бар” деп, ұрпақ тәрбиесіне көңіл бөлу қажеттігін көрсеткенін табыңыз. “Бақша ағаштары”.
Ы.Алтынсарин құрастырған “Қазақ хрестоматиясының” алғашқы беті қандай өлеңмен ашылғанын табыңыз. “Кел, балалар, оқылық!”
Ы.Алтынсарин оқыған Орынбордағы орыс-қазақ мектебінің ашылған жылын көрсетіңіз. 1850 ж.
Ы.Алтынсарин өзі сұранып, рұқсат алып мұғалім болуға барған мектебі қай қалада болғанын белгілеңіз. Торғай
Ы.Алтынсарин өлеңін табыңыз. “Өнер-білім бар жұрттар”.
Ы.Алтынсарин туралы естеліктер” деген атпен Қазан қаласында басылып шыққан кітаптың авторын табыңыз. Н.И.Ильминский.
Ы.Алтынсарин үлгісімен тәрбиелік мәндері қысқа әңгімелер жазған жазушыны табыңыз. С.Көбеев.
Ы.Алтынсарин үлгісіндегі педагогог-жазушыны табыңыз. С.Көбеев.
Ы.Алтынсарин ұйымдастырған тұңғыш мектеп қай жылы қай қалада ашылғанын белгілеңіз. 1864жТорғайда.
Ы.Алтынсарин “Қазақтар мені құшағын жая қарсы алды. Мектепке балаларын беріге ынталы адамдар толып жатыр”, - деп, қай орыс досына хат жазғанын белгілеңіз. Ильминский.
Ы.Алтынсарин атасы Балғожа би қай мектепке оқуға бергенін табыңыз. Орынбор орыс-қазақ мектебі.
Ы.Алтынсарин “Әке мен бала” әңгімесіндегі ұстанған қағидасын табыңыз. Аз жұмысты қиынсынсаң, көп жұмысқа тап боларсың.
Ы.Алтынсарин “Қазақ хрестоматиясына” кіргізгендерін белгілеңіз. Өлеңдер мен Әңгіме-новеллалар.
Ы.Алтынсарин “Аз жұмысты қиынсынсаң, көп жұмысқа тап боласың”деп түйінді ой айтқан шығармасын белгілеңіз. “Әке мен бала”.
Ы.Алтынсариннің “Асыл шөп” әңгімесінің кейіпкеоін табыңыз. Зылиха мен Бәтима
Ы.Алтынсариннің “Бай баласы мен жарлы баласы” әңгімесінің кейіпкерін белгілеңіз. Асан.
Ы.Алтынсарин “Қазақ хрестоматиясына” енген ауыз әдебиеті Үлгісіндегі аңыз-әңгімесін белгілеңіз. “Лұқпан хакім”.
Ы.Алтынсариннің “Қазақ хрестоматиясына ” енген материалдардың біразы қайдан алынғанын табыңыз. Лев Толстойдың балаларға арналған Кітаптарынан.
Ы.Алтынсариннің “Қазақ хрестоматиясына” енген өлеңдерінің бірін белгілеңіз. “Өнер-білім бар жұрттар”.
Ы.Алтынсариннің “Қазақ хрестоматиясына” енген өлеңдерінің негізгі тақырыбын белгілеңіз. Оқу, білім.
Ы.Алтынсариннің “Қазақ хрестоматиясына” кіргізгендерін белгілеңіз. Өлеңдер мен әңгіме-новелалар.
Ы.Алтынсариннің “Қыпшақ Сейітқұл” әңгімесіндегі оқиға орнын көрсетіңіз. Торғайдағы Қабырға өзені.
Ы.Алтынсариннің “Таза бұлақ” деген әңгімесінде – Бұлай болса адамға да әбірет сол “Біреуге жақсылық етсең, ол жақсылығыңды ешкімге міндет етпе” дегені болса керек, - деген сөздер бар. Осындағы “әбірет” сөзінің мәнін анықтаңыз. Ғибрат, үлгі-өнеге.
Ы.Алтынсарин 1876ж. Петербург, Қазан қалаларына қандай мақсатпен барғандығын табыңыз. Орыс ағартушыларының оқулықтарын зерттеуге.
Ы.Алтынсариннің алғашқы қазақ мектебі қай жерже ашылғанын абыңыз. Торғайда.
Ы.Алтынсариннің белгілі әңгімесіндегі жарлы баласының есімін табыңыз. Үсен.
Ы.Алтынсариннің егіншілікке, өтырықшылыққа үндейтін шығармасын белгілеңіз. “Қыпшақ Сейітқұл”.
Ы.Алтынсариннің Әділетсіздік көрген қарапайым адамның монологы түрінде жазылған өлеңін табыңыз. “Залым төреге”.
Ы.Алтынсаринның әңгімесін табыңыз. “Қыпшақ Сейітқұл”.
Ы.Алтынсариннің әңгімесін табыңыз “Мейірімді бала”.
Ы.Алтынсариннің жастарға бата ретінде жазған шығармасын белгілеңіз. “Өнер-білім бар жұрттар”.
Ы.Алтынсариннің жылмезгіліне арналған өліңін белгілеңіз. “Жаз”.
Ы.Алтынсариннің И.Крыловтан аударған шығармасын белгілеңіз. “Қайырымды түлкі”.
Ы.Алтынсариннің қазақ қауымына озық мәдениетті елдердің үлгі-өнегесін көрсету идеясын ұстанған туындысын белгулеңіз. “Өнер-білім бар жұрттар”.
Ы.Алтынсаринні қыздар мектебін қай жерде ұйымдастырғанын белгілеңіз. Ырғызда.
Ы.Алтынсариннің орыс досын көрсетіңіз. Ильминский.
Ы.Алтынсариннің өлеңін табыңыз. “Залым төреген”.
Ы.Алтынсариннің өлеңін табыңыз. “Кел, балалар, оқылық”.
Ы.Алтынсариннің өлеңін табыңыз. “Өнер білім бар жұрттар”.
Ы.Алтынсарин өмір сүрген уақытын белгілеңіз. 1841-1889 ж.ж.
Ы.Алтынсариннің Торғай облысы мектептерінің инспекторы болып жүрген кездегі ашқан оқу орындрын көрсетіңіз. Қолөнер және қыздар, оқытушылар мектебін ашты.
Ы.Алтынсариннің ұйымдастыруымен ашылған тұйғыш қыздар мектебі қай қалада, ашылғанын көрсетіңіз. Ырғызда.
Ы.Алтынсариннің ұрлық, барымтаның түбі қорлық екенін дәлелдеген туындысын табыңыз. “Қыпшақ Сейітқұл”.
Ы.Алтынсариннің халық аңызына жаңаша мазмұн берген әңгімесін беогілеңіз. “Атымтай Жомарт”.
Ы.Алтынсаринның шығармасын табыңыз “Асыл шөп”.
Ы.Алтынсариннің қыздар мектебін қай жерде ұйымдастырғанын белгілеңіз. Ырғызда.
Ы.Сандыбайұлының “Жасымнан халқымды сұлу сөздің нәріне қандығанақын едім. Халқым да мені еркелетіп маңдайымнан сипап құрмет тұтты. Соның арқасында Сарыарқаны Сайрандап ғұмыр кештім”, - деп, өз өміріне шолу жасаған шығармасын табыңыз. “Қалдырған”.
Ы.Сандыбайұлының ару қыздың сұлу сипатын аса нанымды етіп бейнелеп берген өлеңін көрсетіңіз. “Қарақат көз”.
Ы.Сандыбайұлының өлеңін табыңыз. “Жиырма бес”.
Ы.Сандыбайұлының “Жасымнан халқымды сұлу сөздің нәріне қандықған ақын едім Халқым да мені еркелетіп, маңдайымнан сипап құрмет тұтты. Соның арқасында Сарыарқаны сайраңдап ғұмыр кештім”, - деп өзөміріне шолу жасаған шығармасын табыңыз. “Қалдырған”.
Ыбырай алғаш оқуға қанша қазақ баласын қабылдағанын белгілеңіз. 14