- •Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
- •Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
- •«Туризм» кафедрасы
- •«Бекітемін»
- •Модуль – tour22117 «Туризмдегі зерттеу»
- •5В050900- «Туризм» мамандығының студенттеріне арналған астана 2012
- •1.Tour22117 «Туризмдегі зерттеу» модулі бойынша силлабус
- •5В050900 - «Туризм» мамандығының бакалавриатына арналған
- •1.Курс оқытатын «Туризм» кафедрасының доцент м.А., э.Ғ.К. Ш.С.Нұрмұхамедова
- •3.Өткізу уақыты және орны: 1 семестр, сабақ кестесіне сәйкес
- •5.5.Модульді оқытудың жоспары
- •6.Негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі:
- •6.1. Негізгі әдебиеттер
- •6.2. Қосымша әдебиет
- •7. Білімді бақылау және оның нәтижелік бағасы:
- •8. Оқу тәртібінің саясаты
- •2.Оқу пәні бойынша глоссарий
- •3.Қысқаша дәрістер конспектісі Шолу дәрісі
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиет
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Бақылау сұрақтары
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Дәрістерге әдістемелік нұсқау
- •Әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары
- •Қорытынды
- •Қосымша әдебиеттер
- •5.Білімгерлерге арналған өзіндік жұмыс тапсырмалары
- •1.Қоғамдағы ғылымның ролі және кіріспе. Қазақстанда ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру
- •2. Ғылым жөніндегі жалпы мәліметтер.Даму кезеңдері
- •3.Турбизнес негіздері және туризмнің функциялары, ғылыми зерттеулерінің мақсаты мен міндеттері
- •4. Туризм туралы ғылыми білімдердің негізгі құрастырушысы
- •5. Туристік қызметтерді зерттеудегі әдістемелік көзқарастар
- •6. Заманауи туризмді дамытудың негізгі қағидалары
- •7. Туристік қызметтерді зерттеуде жалпы ғылыми әдістерді қолдану
- •8. Турбизнестің әлеуетті мүмкіндіктерін тану және туристік қызметтер зерттеулеріндегі әдістер
- •9. Туристік кәсіпорындағы әдістемелік даярлаудың мәні мен модельдеу әдісі
- •10. Турбизнестегі менеджмент және маркетинг әдістері
- •11. Туристік кәсіпорындағы маркетингтік қызмет, басқарушылық модельдері және олардың ерекшеліктері
- •12. Туризмде қолданылатын зерттеудің спецификалық және турөнімді өткізудің әдістері
- •13. Туристік кәсіпорынның экономикалық мүмкіндіктерін анықтау
- •14. Турбизнестегі маркетингтік зерттеулер және туризмдегі мәселелерді шешудің математикалық бағдарламалау әдістері
- •15. Туризмдегі ойындар теориясы және турбизнесті дамытуға бағытталған әдістер
- •6. Ағымдағы және аралық, қорытынды бақылауларға арналған материалдар мен сұрақтар
- •7.Оқу процесін мультимедиялық сүйемелдеу
Бақылау сұрақтары
1.Туристік бизнес негіздерін атаңыз?
2.Туристік қызметтің қазіргі заманғы нарығы дегенді қалай түсінесіз?
3.Туризм функцияларын атаңыз?
4.Ғылыми зерттеудің мақсаты мен міндеттері қандай?
5.Туризмдегі ғылыми зерттеулердің мақсаттарын атаңыз?
Қорытынды
Туризмдегі мемлекеттік саясат, миллиондаған адамдардың жақсы демалуын қамтамасыз ету қажеттілігі пайда болғанда басталады. Бұл мәселені шешудегі ең басты мәселе ол - еңбек демалысын жақсы өткізуді жоспарлаған азаматтар мен қонақүйлердің санын білу маңызды.
Туризм – азаматтар өзінің интеллектуалдық, этикалық және психологиялық талаптарын қанағаттандыра алатын қонақжайлық индустриясының маңызды бөлігі.
Туризмнің маңызды мәселесінің бірі – коммерциялық қызмет енгізуде жаңа формалар мен әдістерді іздеп табу болып табылады. Келешектегі туризм нарығының сипатын болжау, кәсіпкерлік формалары мен әдістерін әзірлеу дегеніміз - бәсекелестерден артықшылық, туризмдегі (турбизнес) өз кәсіпкерлігінде жетістік пен табысқа жету.
Туристік қызметтің қазіргі заманғы нарығы – бұл өзара байланысқан және қарама-қайшылықтағы әдерістердің араласуы. Турбизнесті, оның заңдылықтарын өте жақсы білуге, меңгеруге болады, дегенмен әрбір нақты жағдайдың өз ерекшелігі болады. Тәжірибелі болу, менеджердің интуициясы, оның жан-жақты білімі тез шешім қабылдауға, бәсекелестің әлсіздігін дереу көріп, өз міндетін шешуде пайдалануға көмек беруі тиіс.
Орындаушының мақсатты нақтылы түсінбеуі немесе дұрыс жеткізбеуінен жақсы нәтижелерге қол жеткізу мүмкін емес. Мақсат пен міндетті қойған кездегі ой мен істің нақтылығы мен тиянақтылығы - коммерциялық қызмет кепілі.
Дәрістерге әдістемелік нұсқау
Туризмдегі ғылыми зерттеулер курсы үшін бұл тақырыптың үлкен мәні бар, бірақ сонымен қатар барлық туристік бизнес пәндері үшін де.Мұнда туристік бизнес негіздері, туристік қызмет туралы, туризм функциялары, ғылыми зерттеудің мақсаты мен міндеттері сияқты маңызды сұрақтар қарастырылды.
Тақырыпты оқығаннан кейін студент жоғарыда қарастырылған сұрақтар жайлы толық мағлұмат алулары керек.
Әдебиеттер
1.Барчуков И.С. Методы научных исследований в туризме: учеб. пособие. – М.: Издательский центр «Академия», 2008.
2.Биржаков М.Б. Введение в туризм: – М.: СПб.: Невский фонд, Олбис, 1999.
3.Квартальнов В.А. Туризм: Теория и практика. Избранные труды.В 5 т. Т.1: Гуманитарные проблемы развития туризма: история и современность. Т.3: Новые цели и функции туризма: экономика и управление. – М.: Финансы и статистика, 1998.
Қосымша әдебиеттер
1.Тимохина Т.Л. Организация приема и обслуживания туристов, М., 2004
2. Ушаков Д.С, Туроперейтинг, «Март», Москва, 2004
3.Ильина Е. Н., Туроперейтинг: организация деятельности, Москва, 2005
Дәрістің мақсаты: туризм туралы ғылыми білімнің негізі және қоғам өміріндегі маңызын
ашып қарастыру болып табылады.
Дәріс сұрақтары:
1.Туризм туралы ғылыми білімнің негізі
2.Туризмнің қоғам өміріндегі маңызы
Тақырып бойынша негізгі түсініктер: стратегия, тактика, туристік пакет, стратегиялық жоспарлау, бизнес-жоспарлау, компьютерлік технология, психология, менеджер, маркетолог, әлеуметтік, техникалық.
Туризм туралы ғылыми білімнің негізінде стратегия мен тактика жатыр.
Қазақстанда туризмнің даму стратегиясы жалпы ел мен аймақтарда туризмді дамытудың мәні, сипаты мен әдістеріне ғылыми негізделген жүйені көрсетеді, атап айтқанда қонақ үйлер кешені құрылысы, жолдар мен көлік, денешынықтыру-сауықтыру орталықтарын дамытуға қойылатын талаптардан көрінеді.
Туризмді дамыту стратегиясы жекелеген аймақтардың даму басымдығын, сонымен бірге елдің жекелеген орманды-қорықты аумақтарын анықтайды. Туризм стратегиясы – жалпы экономиканың даму деңгейінің басты көрсеткіші.
Тактика кәсіпорын шаруашылығы мен оның құрылымдарының теориясы мен практикасын қамтиды. Ол нарықытың бағыттары мен сегменттері бойынша бөлінетін ерекше қызмет болып табылады. Әдетте, туристік компаниялардың әрбір бөлімі немесе қызметі немесе құрылымдық бөлімшесі нарықта өз тактикасын әзірлеп, жүргізеді. Ол өзін дамытуда өте тез және серпінді, құрылымнан тыс өзгерістердің бәріне (валюта курсының өзгеруі, түрлі аймақтардағы техногендік апаттық жағдайлар) және ішкі өзгерістерге, мәселен, /кадр тұрақсыздығы, тиімсіз туристік пакеттер/ жылдам бейімделеді
Ғылыми білімдердің бірлігі ғылыми мәселелерді әзірлеудің кешенді сипатын анықтайды. Мысалы, стратегиялық жоспарлау, бизнес-жоспарлау, компьютерлік технология, психология және тағы басқа ғылыми білімдерге сүйенбейінше, туризмді басқару жүйесі мен әдістерін жетілдіру мүмкін болмайды.
Ғылыми мәселелерді шешуге кешенді көзқарастар қажет, өйткені жалпы теориялық, іргелі, сонымен бірге, қосалқы сипаттағы терең зерттеулер жүргізуге арналған жаңа мүмкіндіктер, түрлі ғылымдардың тоғысуымен айқындалады, оны толығымен пайдаланған жөн.
Туризмнің қоғам өміріндегі маңызы
Қазіргі күні туризм демалыс түрінен тұтас индустрияға айналды, оған көптеген туристік қызмет түрлері кіреді. Туризм мен саяхат ұйымдастыру, қонақ үй бизнесі, экономика т.б. қызметтердің түрлері тығыз байланысты. Осының бәрі де турбизнес термині ұғымына енеді. Турбизнесте жаңа мамандықтар пайда болды: турөнім, туроператорлар, турагенттер, менеджерлер, маркетологтар және т.б.
Турбизнесте қызмет істейтін мамандарға туризмнің алдында тұрған міндеттерді, туризм қызметі барысында оларды шешу жолдарын білу өте маңызды. Сонымен, туризм тұтас ғылымға айналды, оған нысандар, принциптер/ұстанымдар/, заңдар, зерттеу категориялары мен әдістері кіреді.
Қазіргі заман жағдайында туризм қоғамның түрлі жағдайлары мен құбылыстарына әсер етеді, мәселен, әлеуметтік және техникалық әдерістерді қамтиды.
Әлеуметтік процестерге туристік қызметті жүргізуді экономикалық тұрғыда қамтамасыз ету жатады, яғни, адамдардың еңбек демалысын тиімді пайдалануы үшін оларды моральдық және психологиялық тұрғыда әзірлеу, көптеген адамдардың демалу жағдайын жақсарту, демалыс орындарын көбейту жјне сапалы қызмет көрсету.
Осы реттегі үрдістерге тереңірек зерттеу жүргізілуінен, мынадай ғылымдар пайда болды: «Санаторий-курорт ісі», «Туризмдегі менеджмент және маркетинг», «Туризм нарығы», «Халықаралық туризмді дамыту», «Туризм экономикасы», сонымен бірге, туризм саласында психология, педагогика, заң ғылымдарының пайда болып, дамуы. Олар туризм қызметі мен соған сәйкес қызмет түрлерінің шектесу жағдайларын көрсетеді, өйткені олар мазмұны бойынша, бірінші жақтан, туризм ғылымы құрамына, екінші жағынан – сәйкес ғылымдардың арнайы салаларына кіреді.
Туризм қызметі тиімді болуы үшін, арнайы техникалар мен түрлі құрылыс құрылымдары мен нысандарды дамыту қажет.