- •Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі Қазақ гуманитарлық заң университеті экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебі
- •Дәріс, семинар, практикалық, тәжірбиелік сабақтардың тақырыптық жоспарлары (тәжірбиелік жұмыстар)
- •Соөж және сөж тапсырмаларын орындаудың тақырыптық жоспарлары
- •Әдебиеттер тізімі Негізгі
- •Қосымша
- •Глоссарий
- •Білімдер бағалау жалпы шкаласы
- •Студенттердің білімін тексеру өлшемдері
- •Студенттер тарапынан түскен шағымның рәсімделуі.
- •Карта учебно-методической обеспеченности дисциплины
- •Дәріс сабақтарының курсы
- •№ 6 Дәріс. Қазақстан монғол жаулаушылығы дәуірінде (XIII ғасыр)
- •Монғолдардың Қазақстан территориясын жаулап алуы. Ұлыстық жүйенің қалыптасуы.
- •Ұлық-Ұлыс және Ақ-Орда тарихы.
- •Монғолдардың Қазақстан территориясын жаулап алуы. Ұлыстық жүйенің қалыптасуы.
- •Ұлық-Ұлыс және Ақ-Орда тарихы. Қазақстан территориясын монғолдардың жаулап алуы. Ұлыстардың қалыптасуы.
- •XVI ғасырда Қазақ хандығының нығаюы мен дамуы.
- •XVII-ші ғасыр мен XVIII басындағы Қазақ хандығының саяси тарихы.
- •XVI-ші ғасыр мен XVIII басындағы Қазақ хандығының әлеуметтік-экономикалық дамуы.
- •XVI- ші ғасыр мен XVIII басындағы қазақ мәдениеті.
- •XVIII ғасырдың аяғындағы Ресейдің қазақ жеріне жүргізген әскери-саяси жүйесі.
- •1822 Және 1824 жылдардағы Жарғылар.
- •XVIII-ші ғасыр мен XIX ғасырдың іі жартысындағы әскери-казактары мен шаруаларының Қазақстан жерлерін отарлауы.
- •Қазақстанның саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуы.
- •1886, 1891 Жж. Реформалар. Қазақстан территориясына алғаш қоныс аударушылар
- •XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан Экономикасы.
- •XIX ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті.
- •13 Дәріс. Хх ғ. Басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуы.
- •1916 Жылғы Ұлт-азаттық қозғалыс.
- •1917 Жылғы революция қарсаңындағы Қазақстандағы қоғамдық-саяси жағдай.
- •1916 Жылғы ұлт-азаттық көтеріліс.
- •№ 14 Дәріс. Қазақстанда кеңес билігінің орнауы
- •1917 Ж. Қазан төнкерісі және кеңес билігінің орнатылуы.
- •1917-1918 Жж. «Алаш» және «Үш жүз » партиялары.
- •Жоспар:
- •1946-1964 Жылдардағы Қазақстанның экономикалық дамуы. Тың игеру жылдары.
- •1946-1964 Жылдардағы саяси жағдай.
- •Семинар №1 Семинар сабағының тақырыбы Қазақстан тарихына кіріспе
- •Семинар № 2 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 3
- •Семинар № 5 Семинар сабағының тақырыбы
- •XVI-xviIғғ. Қазақ хандығы
- •Семинар № 6 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 7 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 8 Семинар сабағының тақырыбы
- •XiXғ. 22-24, 60-90 жылдардағы реформалар Отарлаудың аяқталуы.
- •Семинар № 9 Семинар сабағының тақырыбы
- •XiXғ. II жартысындағы Қазақстандағы экономикалық жағдай. Капиталистік қатынастардың дамуы.
- •Семинар № 10 Семинар сабағының тақырыбы
- •10.3. Алаш-Орда автономиясы тарихы
- •Семинар № 11 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 12 Семинар сабағының тақырыбы Қазақстандағы бұқаралық Қуғын-сүргін
- •Семинар № 13 Семинар сабағының тақырыбы
- •Семинар № 14 Семинар сабағының тақырыбы
- •1965-1991 Жж. Қазақстан. Қайта құру жылдарындағы қазақстан.
- •Семинар № 15 Семинар сабағының тақырыбы
- •1991-2007Жж. Тәуелсіз Қазақстанның тарихы
- •Гуманитарлық және жаратылыстану бағытындағы пәндерді өткізуге арналған әдістемелік нұсқаулық
- •1.2. Білімді бақылауға арналған материалдар
- •1.3. Дәріс сабақтары бойынша әдістемелік нұсқаулық
- •1.4. Семинар, сөож сабақтары бойынша және сөж тапсырмаларын орындау жөніндегі әдістемелік нұсқаулық
- •Гуманитарлық және жаратылыстану пәндер кафедрасында қолданылатын дәстүрлі әдістерге жалпы шолу
- •Оқытудың инновациялық-техникалық құралдарын қолданылуына шолу
13 Дәріс. Хх ғ. Басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуы.
Мақсаты мен міндеттері:
- ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның экономикалық жағдайын, ерекшеліктерін, өкіметтің аграрлық саясатын ашып көрсету. Ұлттық интеллигенция қалыптасуының кезендерін көрсету. Интеллигенция, қоғамдық қайраткерлерінің тарихи тағдырларын жан жақты ашып жеткізу.
Жоспар:
1. ХХ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуы, столыпин реформалары.
2. 1916 жылғы Ұлт-азаттық қозғалыс.
3. 1917 жылғы революция қарсаңындағы Қазақстандағы қоғамдық-саяси жағдай.
4. «Алаш» қозғалысы және «Алаш-Орда» үкіметінің қызметі.
Әдебиеттер тізімі:
Қазақстан тарихы. I-IVТ. Алматы, 1996-98
Қазақстан тарихы. Очерктер. Алматы, 1994.
Қазақтар 9 томдық анықтамалық т.1-9. Алматы , 1998.
Артықбаев Ж.О. қазақстан тарихы: Оқулық – хрестоматия. Астана, 2000.
ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуы, столыпин реформасы.
П.А.Столыпин – министрлер кеңесінің төрағасы және ішкі істер министрі 1906-1911ж жасады, оның алғы шарты – шаруаны жердің меншік иесі қылу.
Столыпин реформасының негізі үш құжатта берілген. 1. Жарлық “Шаруалардың жерге иелік ету, жер пайдалану туралы үкіметтің қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы” 1906ж.
9 қарашада ол мемлекеттік Думада қаралып Заң түрінде қабылданды. 1911 ж 29 мамырда “Жер қатынастарын реттеу туралы” Заң қабылданды.
1907ж 1 қаңтарынан шаруалардың общинадан шығу кезінде төлейтін құн алып тасталынды. Столыпин реформасы шаруаларға көші қон бостандығын әперді, егер барған жерлері ұнамаса, өз еліне қайтып келу құқын берді. Бұл реформаның нәтижесінде шаруалар көптен қоныс аудара бастады, әсіресе Қазақстанға В.А.Трясевский шенеулік айтуынша, қазақтарда 30 млн. дес. Жер артық және қайтып алуға жатқызылған. Тартып алынған жерлерді 10-15-20 жыл ішінде қоныстандыру белгіленген. Сонымен бірге одан басқа темір жол, қалалар, салуға казак әскерлеріне тиісті жерлер тағы да алынған. Дегенмен, осындай ұлан-байтақ жер алқаптары барлық қоныс аударуға ниет қылғандарды сидыра алмады.
Реформаның қайғылы қорытындысы: қазақтардың жаппай жерсізденуі, кедейленуі, шиеленісуі. Олар стихиялық түрде қарсылық көрсете бастады: қожайындарын ұрып-соғып, салық төлеуден бас тартып, малдарын айдап әкетіп, егіндерін улап т.б. тұрғылықты халық өздерінің байырғы жерлерінен айрылып, енді өз құқықтарын заңды қорғау үшін – билік басындағыларға көптеген арыз, өтініштер жазды, олардың көбі архивтерде сақталған. Сонымен бірге қоныс аударушылардың да жер қатынастарына көңілі толмады. Нәтижесінде қазақтар мен қоныс аударушылар арасында келіспеушіліктер туып отырды.
Қоныс аудару саясатын ел қоғамы үнемі талқылап отырған, ол әрқилы баспасөздегі жарияланымдардан көрінеді. Бұл аспект аграрлық саясаттың құрамдас бөлігі ретінде мемлекеттік Думада көтеріліп отырды. Олар Ресейдегі жерсіз шаруалар мәселесін қоныс аудару арқылы шешуге тырысты. Тұрғылықты халыфқтың пікірімен ешкім санаспады.
Қазақ халқының мүддесін қорғау туралы І мемлекеттік Думада 1906ж Орынбор губерниясының депутаты И.Седельников сөз сөйледі, қоныс аударуды тоқтату туралы ұсыныс жасады. ІІ мемлекеттік Думада да депутаттардың бір бөлігі, аграрлық мәселені талқылау барысында “Әлсіздерге күш көрсетуге қарсы пікір айтты. Осы таластардан кейін, енді Думаның бюджет пен қоныс аудару комиссиясы үкіметке, қазақтардың жер орналастыруы туралы” Заң жобасын ұсынды. Бірақ Заң қабылданбады. Жетісу облысындағы қоныс аудару ісінің меңгерушісі Велецкий аймақтағы аштық туралы жеткізді, оның себебі қоныс аудару ісінің реттелмеуі Қазақстанда бұл іспен қазақ ғылыми, саяси қайраткер, публицист Ә.Бөкейханов жақсы таныс еді. Ол, Щербина – мемлекеттік І Дума депутатымен бірге соның экспедициясының жұмысына қатысады. Ол өз халқының мүддесін қорғап, жерді зорлап алуға шегнеуліктердің асыра сілтеуіне қарсы шықты.