mat_analiz_tipovik
.pdf61
Задача. Сформулировать следующие определения
1. lim f(x) = b, |
2. |
lim f(x) = + , |
3. lim f(x) = |
, |
|||||||
x |
→−∞ |
|
x |
+ |
∞ |
|
|
∞ |
x |
∞ |
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
→−∞ |
|
||
|
4. |
lim |
|
|
|
5. |
lim f(x) = + . |
|
|||
|
x a f(x) = −∞, |
x |
→ |
a |
∞ |
|
|||||
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
1.2. Основные теоремы о пределах
Приводимые ниже теоремы справедливы для случаев когда a |
||||||||||||||||||||||||||
число и когда a = ±∞. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
Теорема 1.1 lim C = C,ãäå C постоянная (C const) |
|
|||||||||||||||||||||||||
x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÂÌ |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Теорема 1.2 lim[f(x) |
± |
g(x)] = lim f(x) |
|
МИРЭА |
||||||||||||||||||||||
|
lim g(x) |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
a |
|
|
|
|
± x a |
|
|
|
|
||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
||
Теорема 1.3 lim[f(x) |
· |
g(x)] = lim f(x) |
· |
lim g(x) |
|
|
|
|||||||||||||||||||
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
a |
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|||
Теорема 1.4 lim[C |
· |
f(x)] = C |
· |
lim f(x),ãäå C постоянная |
||||||||||||||||||||||
x a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Кафедра |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
f(x) |
|
|
|
|
|
lim f(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Теорема 1.5 lim |
g(x) |
= |
x→a |
|
|
, åñëè lim g(x) = 0 |
|
|
||||||||||||||||||
x a |
|
|
|
|
lim g(x) |
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
a |
̸ |
|
|
|
|||||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Теорема 1.6 lim |
f(x) |
|
= |
|
∞ |
, åñëè lim f(x) = C = 0, lim g(x) = 0 |
||||||||||||||||||||
x a |
g(x) |
|
|
|
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
̸ |
x a |
|
||||||||||
→ |
ÌÃÒÓ |
|
|
|
→ |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Теорема 1.7 lim |
f(x) |
|
= 0, åñëè |
| |
f(x) |
|
< C, lim g(x) = |
∞ |
|
|||||||||||||||||
x a |
g(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
x a |
|
|
|
||||||
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
Теорема 1.8 lim f(x)g(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim g(x) |
|
|
|
|
||||||||||
= |
lim f(x) |
|
x→a |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[x→a |
|
|
) |
] |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
функция и a принадлежит |
( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
||||||||||||
Теорема 1.9 lim f(x) |
= |
|
f |
lim x |
|
, åñëè f(x) |
элементарная |
|||||||||||||||||||
x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
области определения функции |
|
|||||||||||||||
Теорема 1.10 Пусть lim g(x) = b, lim f(x) = f(b). |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x→a |
|
|
|
|
|
|
y→b |
|
|
|
|
|
|
|
Тогда lim f(g(x)) = f(b)
x→a
62
1.3. Элементарные методы вычисления предела
Пример 1.1. Вычисление предела функции подстановкой (если соответствующая подстановка не приводит к неопределенности):
lim |
5x + 1 |
= |
5 · 2 + 1 |
= |
|
11 |
. |
|
|
|
3x + 2 |
|
8 |
|
|
|
|||||
x→2 |
3 · 2 + 2 |
|
|
( |
0) |
|||||
Раскрытие неопределенностей вида |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
||||||||||
|
Пример 1.2. Вычислить предел функции: lim |
x2 − |
5x + 6 |
. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→2 |
|
|
|
|
x2 |
− |
22x |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
МИРЭА |
||||||||||||||||||
|
Решение: |
Непосредственная подстановка в числитель и знаме- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
натель предельного значения аргумента x = 2 обращает их в 0 и |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
приводит к неопределенному выражению вида |
( |
0 |
). |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Разложим числитель и знаменатель на множители (при этом |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Решение:КафедраИмеем неопределенность вида |
|
(00). Для раскрытия |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
выделяется множитель (x − 2)): |
|
|
|
|
|
ÂÌ |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
lim |
x2 − 5x + 6 |
= lim |
(x − 2)(x − 3) |
= lim |
x − 3 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x→2 |
x2 − 2x |
|
x→2 |
|
|
|
(x − 2)x |
|
|
|
|
|
x→2 |
|
x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
В результате непосредственной подстановки в полученное вы- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ражение предельного значения аргумента получаем: |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
√ |
|
2 |
|
|
ÌÃÒÓ√ 2 |
|
√ |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
x |
|
|
− 5x + 6 |
|
= lim |
x |
− 3 |
|
= |
− |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→2 |
x2 − 2x |
|
√ |
x→2 |
x |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
Пример 1.3. Вычислить lim |
|
|
|
|
|
|
|
− 5 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→4 |
|
|
|
x − 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
этой неопределенности умножим числитель и знаменатель на вы- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ражение, сопряженное числителю: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
|
x + 9 − 5 |
= lim |
|
|
x + 9 − 5 |
|
|
|
|
x + 9 + 5 |
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
→ |
|
|
|
|
x |
− |
4 |
|
|
|
|
→ |
( |
|
|
(x |
− |
4) |
( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
) |
|
|
||||||||||||
|
|
x |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
)x( + 9 + 5 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
63
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
− 16 |
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
x + 4 |
|
|
= |
4 + 4 |
= |
|
4 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
→ |
|
|
(x − 4) ( |
|
|
x |
|
|
+ 9 + 5) |
3 |
|
|
|
|
→ |
|
|
2x |
|
|
+ 9 + 5 |
|
5 + 5 5 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
4 |
√ |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Пример 1.4. Вычислить lim |
1 + 3x − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
Решение: |
В данном примере имеем неопределенность ( |
0 |
). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
знаменатель |
на неполный квадрат суммы, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Умножим числитель√3 2 |
è |
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
. В результате получим |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
òî åñòü íà3 |
( 1 |
2 |
|
|
|
|
|
) |
|
+ |
|
|
1 + 3x + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
lim |
|
|
|
1 + 3x − 1 |
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + 3x − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[( 31 + 3x ) |
|
+ 1 + 3x-+ 1] |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ïåíü x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÂÌ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
2 2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= x→0 (√3 1 + 3x2) + √3 1 + 3x2 + 1 = 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
Кафедра |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
∞) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Раскрытие неопределенностей вида |
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Пример 1.5. Вычислить предел функции: lim |
x2 − 5x + 1 |
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→∞ |
3x2 + 7 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
Решение: |
Делим числитель и знаменатель на наибольшую сте- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÌÃÒÓ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
5x |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
lim |
|
|
x2 − 5x + 1 |
= lim |
x2 |
− |
x2 |
+ |
x2 |
= |
|
|
1 − 0 + 0 |
= |
1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x→∞ |
|
3x2 + 7 |
|
|
|
|
|
x→∞ |
|
|
|
|
3x2 |
+ |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 + 0 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Здесь используются теоремы об арифметических свойствах |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
предела и теорема 7, из которой следует, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
5 |
= 0, lim |
1 |
|
|
= 0, lim |
|
|
7 |
|
= 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→∞ x |
|
|
|
|
|
|
x→∞ x2 |
|
|
|
|
x→∞ x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
64
Раскрытие неопределенностей вида (∞ − ∞)
Решение: Имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
)) |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Пример 1.6. Вычислить lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
+ 3x + 1 − x . |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ ∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ − ∞ |
|
. Умножим и |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
неопределенность вида |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
поделим на сопряженное выражение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
(√x |
2 |
|
+ 3x + 1 − x) = |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− x |
|
|
√ |
|
|
|
|
|
+ x |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
x2 + 3x + 1 |
|
|
x2 + 3x + 1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||
|
|
|
|
= x→+∞ ( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(3x + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√x2 + 3)x(+ 1 + x |
|
|
|
|
|
|
|
) |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= x→+∞ √x2 + 3x + 1 + x = |
|
|
|
|
|
|
- |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[делим |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
числитель и знаменатель на старшую степень знаменателя]= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 + |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
Кафедра→ → |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
= |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
∞ √1 + |
|
|
+ |
|
|
+ 1ÂÌ |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
x2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1.4. Первый и второй замечательные пределы |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Первый замечательный предел . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
МИРЭА |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÌÃÒÓ |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
sin x |
= 1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Пример 1.7. lim |
sin 5x |
|
= lim |
sin 5x |
|
· |
|
5x |
= 1 |
|
5 |
= |
5 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
3x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
0 |
|
|
|
5x |
|
|
|
3x |
|
|
· 3 |
|
3 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
sin αx |
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
sin αx |
|
· |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Пример 1.8. lim |
= lim |
|
cos βx = |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
0 |
tg βx |
|
|
|
x |
|
|
0 sin βx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
lim |
sin αx |
|
|
βx |
|
|
|
|
|
αx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
α |
|
|
α |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
· sin βx |
|
· βx |
· cos βx = |
1 |
|
· |
|
β · 1 = |
β |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= x |
→ |
0 αx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Второй замечательный предел (неопределенность вида 1∞). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
lim(1 + |
x) |
1=x = e, |
ãäå |
|
e ≈ |
|
2.718, |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
65
или, эквивалентно,
lim (1 + 1 )x = e.
x→∞ x
При раскрытии неопределенностей вида 1∞ (т.е. если предел основания равен 1, а показатель стремится к бесконечности) нужно записать основание в виде 1 + α(x), а в показателе выделить
множитель |
1 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2e5 |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 + 5 |
|
|
x = lim |
|
1 + 5 |
|
5 |
= |
||||||||||||||||||||||||||||
Пример 1.9. lim |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
α(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
5 |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x→∞ ( |
|
|
|
|
) |
|
|
|
x→∞ ( |
|
|
|
|
|
) |
|
|
|
|
- |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
] |
x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
[x→a |
|
|
МИРЭА |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + 1 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x + 1 |
|
|
|
x |
|
||||||||||||
Пример 1.10. lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→∞ |
(x − 1) |
|
|
x→∞ (1 + x − 1 − 1) = |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Кафедра |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÂÌ |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 1 |
x |
1 |
|
|
|||||||||
= lim |
|
1 + |
2 |
|
|
|
= lim |
|
|
1 + |
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
− |
|
|
= e2. |
||||||||||||||||||||
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
x→∞ ( |
|
|
|
x 1) |
|
|
|
x→∞ |
|
|
x 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
Замечание |
. Здесь используется теорема 8: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
x |
ÌÃÒÓa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim f(x)g(x) = |
|
|
|
|
|
|
lim g(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim f(x) x→a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
Пример 1.11. lim(1 |
|
|
2x)1=x |
= lim |
|
(1 |
|
|
|
2x) |
1=(2x) |
|
−2 |
= e |
2 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
( |
− |
|
|
|
− |
|
|
|
|
) |
|
|
|
− |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
1.5. Бесконечно малые функции |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
Определение 1.4 Функция α(x) называется бесконечно малой |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ïðè x |
|
|
a, åñëè lim α(x) = 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 1.12. α(x) = sin x бесконечно малая при x → 0.
66
Пример 1.13. α(x) = (x − 5)2 бесконечно малая при x → 5.
1
Пример 1.14. α(x) = √x бесконечно малая при x → +∞.
Определение 1.5 Функция f(x) называется ограниченной в некоторой проколотой окрестности точки a, åñëè M > 0 такое, что при некотором δ > 0 äëÿ âñåõ x (a − δ, a) (a, a + δ),
т.е. удовлетворяющих неравенству 0 < |
|
2 |
|||||||
|x−a| < δ, выполняется |
|||||||||
неравенство |f(x)| < M. |
|
|
- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
МИРЭА |
|
Основные свойства бесконечно малых функций |
|||||||||
1. Сумма (или разность) бесконечно малых функций беско- |
|||||||||
нечно малая функция. |
|
|
|
|
|||||
2. Произведение бесконечно малых функций есть бесконечно |
|||||||||
Кафедра |
ÂÌ |
|
|||||||
малая функция. |
|
|
|
|
|
|
|
||
Теорема 1.11 Если lim f(x) = C = 0 è α(x) бесконечно малая |
|||||||||
|
x |
a |
|
̸ |
|
|
|||
|
|
→ |
|
|
|
|
|||
функция при x → a, α(x) ̸= 0 в некоторой проколотой окрест- |
|||||||||
ности точки |
, òî lim |
f(x) |
= |
∞ |
. |
|
|
||
a |
x |
→ |
a α(x) |
|
|
|
|||
|
ÌÃÒÓ |
|
|
Теорема 1.12 Если |f(x)| < M, òî åñòü f(x) ограниченная функция, α(x) бесконечно малая при x → a, то произведение f(x)α(x) бесконечно малая функция при x → a.
1.6. Эквивалентные бесконечно малые функции
Определение 1.6 Бесконечно малые при x → a функции α(x) è β(x) называются эквивалентными, если
lim α(x) = 1
x→a β(x)
67
(предполагается, что β(x) ≠ 0 в некоторой проколотой окрестности точки a).
Для обозначения эквивалентных бесконечно малых функций используют следующую символику α(x) β(x) ïðè x → a.
Пример 1.15. sin x x ïðè x → 0 (первый замечательный пре-
äåë).
Пример 1.16. 5x2 + 2x 2x ïðè x → 0 . Это следует из того,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷òî |
|
|
5x2 + 2x |
|
|
|
|
5 |
|
|
- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
lim |
= lim |
|
|
= 1 |
2 |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
2x |
( |
|
2 · x + 1) |
||||||||||
|
x→0 |
|
x→0 |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÂÌ |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
МИРЭА |
|||||
Пример 1.17. √25x2 + 3x + 1 |
|
5x |
ïðè x → +∞ (проверить |
самостоятельно).
При вычислении пределов полезны следующие теоремы о замене бесконечно малой функции на эквивалентную в произведении и частном.
Теорема 1.13 Пусть α(x) β(x) ïðè x → a è f(x) произ-
вольная функция, определенная в некоторой проколотой окрест-
ности точки a. Тогда lim (f(x)α(x)) = lim (f(x)β(x)).
x→a x→a
Теорема 1.14 Предел отношения двух бесконечно малых функций не изменится, если их заменить на эквивалентные функции.
Пример 1.18. lim |
sin 5x |
= lim |
5x |
= |
5 |
||||||
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
x→0 sin 3x |
x→0 |
3x |
3 |
||||
|
|
|
|
||||||||
Удобно ввести следующее определение. |
|||||||||||
|
|
Кафедра |
|||||||||
Определение 1.7 Функция f(x) называется бесконечно боль- |
|||||||||||
øîé ïðè |
x → a |
, åñëè lim f(x) = |
∞ |
. |
|
|
|||||
|
|
|
|
x a |
|
|
|
|
|
|
→ |
Теорема 1.15 ФункцияÌÃÒÓf(x) бесконечно большая при x → a |
|
1 |
бесконечно малая функция при x → a. |
f(x) |
68
Основные эквивалентности (при x → 0 )
Таблицу основных эквивалентностей удобно переписать в более общем виде.
|
|
|
1 |
|
sin x x |
|
|
|
|
2 |
tg x x |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
arcsin x x |
4 |
arctg x x |
|
|
|
||||
|
|
|
5 |
|
1 − cos x |
x2 |
6 |
ex − 1 x |
|
|
|
|||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
||||||
|
|
|
7 |
|
ax − 1 x ln a |
8 |
ln(1 + x) x |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||
|
|
|
9 |
loga(1 + x) |
|
|
10 |
(1 + x)a − 1 ax- |
||||||
|
|
|
ln a |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пусть α(x) |
|
|
|
|
|
|
МИРЭА |
|||||||
- бесконечно малая функция при x |
→ a. Тогда |
|||||||||||||
|
|
|
Кафедраα(x) |
|
|
|
||||||||
имеют место следующие эквивалентности приÂÌx → a. |
||||||||||||||
|
1 |
|
sin (α(x)) α(x) |
2 |
tg (α(x)) α(x) |
|
||||||||
3 |
|
arcsin (α(x)) α(x) |
4 |
arctg (α(x)) α(x) |
||||||||||
|
|
|
|
|
(α(x))2 |
|
e (x) − 1 α(x) |
|||||||
5 |
1 − cos (α(x)) |
2 |
|
|
6 |
|||||||||
7 |
|
b (x) − 1 α(x) ln b |
8 |
ln(1 + α(x)) α(x) |
||||||||||
9 |
logb(1 + α(x)) ln b |
10 (1 + α(x))b − 1 bα(x) |
||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
Пример 1.19. sinÌÃÒÓ√x √x ïðè x → ∞
Пример 1.20. tg(x − 2) x − 2 ïðè x → 2
69
1.7. Применение таблицы эквивалентностей к вычислению пределов
Приведем примеры использования теорем о замене бесконечно малой функции на эквивалентную в произведении и частном при вычислении пределов.
В следующих примерах вычислим пределы функций, используя таблицу основных эквивалентностей.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arctg |
|
7x |
|
|
|
|
|
|
|
7x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Пример 1.21. lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
4 |
|
= lim |
|
|
|
|
4 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
e2x |
− |
1 |
|
|
|
x→0 |
|
2x |
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
7x |
|
|
7x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
МИРЭА |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
(ò.ê. arctg |
|
4 |
|
|
4 |
, e2x − |
1 2x ïðè x → 0). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2 3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(3x)2 |
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Пример 1.22. lim |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
(2x) |
2 |
= |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 ln (1 + 2x) |
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
(ò.ê. sin 3x 3x, ln(1 + 2x) 2x ïðè x → 0). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Кафедра |
|
|
|
ÂÌ· ln 5 = |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Пример 1.23. lim |
5tg 3x |
|
− 1 |
= lim |
tg(3x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3x · ln 5 |
|
|
x→0 |
arcsin x |
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
= 3 ln 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
x→0 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2x)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Пример 1.24. lim |
|
1 − cos 2x |
|
= lim |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
= lim |
−2x2 |
|
= |
|
− |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 ln (1 3x2) |
|
|
|
x 0 |
|
|
|
3x2 |
|
|
|
x 0 |
|
3x2 |
|
|
|
|
3 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÌÃÒÓ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Пример 1.25. lim |
|
|
e x − e x |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 sin αx − sin βx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
= lim |
|
|
e x |
|
|
e( − )x − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
1 |
|
(α − β)x |
|
|
= 1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x→0 |
|
|
(α |
(β)x |
|
|
|
|
(α)+ β)x |
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
(·α |
|
|
|
β)x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 sin |
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
· |
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
· |
|
|
|
|
− |
|
|
· |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Пример 1.26. lim |
|
|
ln(cos x) |
|
|
= lim |
ln[1 − (1 − cos x)] |
= |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 (1 + x2)3 |
− |
1 |
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
(1 + x2)3 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
ln 1 |
|
|
2 sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
= lim |
− |
|
|
2 ) = lim − |
|
|
|
|
|
2 = lim |
|
|
( |
2 ) |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
( |
|
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|||
x |
→ |
0 |
(1 + x ) |
|
|
− 1 |
|
|
|
|
x 0 |
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
0 |
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
70
Пример 1.27. lim |
cos 4x − cos 2x |
= lim |
|
−2 sin 3x · sin x |
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
arctg2 x |
|
|
x→0 |
|
|
arctg2 x |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
−2 · 3x · x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
= lim |
= |
− |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
x |
→ |
0 |
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 + 7x4 |
|
|
x3 |
1 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
4 |
|
|||||||||
Пример 1.28. lim |
|
|
|
|
lim |
|
|
= |
|
|
, òàê êàê |
x |
+ 7x |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
ln(1 + 5x) = x |
|
0 5x |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
x3, ln(1 + 5x) 5x ïðè x → 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Пример 1.29. lim |
|
2x3 − 7x6 + sin 5x |
= lim |
|
5x |
= |
1 |
|
. Здесь ис- |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
10x 2x4 |
|
|
|
|
|
|
x→0 10x |
2 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
что имеют место−эквивалентности |
3 |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
пользуем то, |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
- |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−7x +sin 5x |
|||||||||||||||
5x , 10x − 2x |
|
10x ïðè x → 0 (проверить самостоятельно)2. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÂÌ |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
МИРЭА |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Непрерывность функции |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
Кафедра |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
2.1. Определение непрерывности функции. Свойства |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
непрерывных функций |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Определение 2.1 Функция f(x) называется непрерывной в |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
точке x0, åñëè f(x) определена в окрестности точки x0 è |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
lim f(x) = f(x0). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
x→x0 |
|
|
|
|
ÌÃÒÓ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Определение 2.2 Функция f(x) называется непрерывной на |
|
множестве, если она непрерывна в каждой точке этого множества.
Теорема 2.1 Все элементарные функции непрерывны в области определения.
Теорема 2.2 Пусть f(x) è g(x) непрерывные в точке x0 ôóíê- ции. Тогда f(x) ±g(x), f(x) ·g(x) также непрерывные в точке
f(x)
x0 функции. Если g(x0) ≠ 0, òî g(x) - непрерывная в точке x0 функция.