73
.pdfжағдайда сөздің көп мағынасының бірі ғана сақталып, қалғандары бұл ұғымды білдіретін төл сөздері болғандықтан, қабылданбай тасталынады [3, 103].
Бірінші подтип бойынша негізгі тілде тек атауы болса, басқа тіл жүйесіне көшкен кезде қабылдаушы тілде тек атауы бұрыннан бар, сондықтан ол тілде тек түр атауына ғана ие болады, яғни жалпылықтан жалқылыққа қарай бейімделу. Мұндай сөздердің қатарына ﻖﻠﻏﺎﻨﻗ (қонағлеқ) сөзін жатқыза аламыз. Бұл сөз қазақ тілінде қонақ күту салты мағынасын білдіреді. Қонақтық сын. Қонақ күту, қонақты сыйлау ғұрпы. Бұл сөздің парсы тіліндегі мағынасына келсек, парсы тілінің түсіндірме сөздіктерінде төмендегідей түсіндірме берілген: ﻼﻐﻨﻗ ,ﻖﻠﻏﺎﻨﻗ (қонағлеқ, қонғола) түркі-моңғол. зат. Үкіметтің қонақтарын қабылдауларға жиналған салықтың түрі. Парсы тілінде түркінің жалпылама ұғымдағы қонақтық сөзі тек бір салық түрінің атауын білдіретін термин сөзге айналған. Екінші подтипке парсы тілінде قآ (ақ) сөзін жатқызуға болады: قآ (ақ) түркі-моңғол. сын. Ақ: قآ ﮫ ﭙﺗ (ақ тәппе) Ақтөбе, اودر ﺂ ﻗ (ақ орду) Ақорда. Қазақ тілінде бұл бірнеше мағынаға ие. Ақ сын. 1. Қардың, сүттің түсіндей аппақ түс. 2.ауыс. Адал, кінәсіз, жазықсыз. Ақ сөзінің түсті білдіретін мағынасы ғана парсы тіліне кірген, ауыспалы адал, күнәсіз, жазықсыз мағыналары бұл сөзге не кірмеген, не сіңісе алмаған.
Парсы тіліне кірген тағы бір түркі сөзі тонаушы мағынасындағы аламаншы сөзі. ,ﯽﭽﻧﺎﻣﻻا ,ﯽﭽﻧﺎﻤﻟآ ﯽﭽﻧﺎﻤﻟا (алман-чи, әламан-чи, әләман-чи) түркі.зат.көне. Тонаушы. Бұл сөз парсы тілінде бір ғана мағынаны білдірсе, бұл мағына қазақ тілінде көп мағынасының бірі ғана. Аламан1 зат. 1. Көпшілік, бұқара. 2. Көне. Шапқыншы қол, жортуылшы топ. Аламан - жортуылшы топ. Көбіне олжа түсіру үшін шапқыншылық жасауға жиналады. 3. Жаужүрек, алған бетінен қайтпайтын, қайсар адам. Аламан2 зат.көне. Қазақ руларының байырғы ұраны. Аламан3 сын. Ұлы, үлкен, аса, зор. Аламан додаға республиканың барлық облыстарынан жүзге жуық аттары қатысты ("Егеменді Қазақстан"). Аламан4 зат. зоол. Егіске зиян келтіретін ұсақ кеміргіштер тобына жататын тышқанның түрі. Аламан5 зат.зоол. Бүркіттің ақиығы, алғыр тұқымы.
Келесі мағынасы тарылған сөз - жатақ. Жатақ1 зат. 1. Мекен, тұрақ. 2.Ұйықтайтын бөлме, жатын бөлме. Жатақ2 зат. Егіншілікпен айналысқан, отырықшы тұрмысқа көшкен байырғы қазақ коғамындағы әлеуметтік жік. Жатақ3 зат.жерг. Жатқанда киетін тақия сияқты бас киім. Жатақ4 зат.жерг.Судын асты, табаны. Жатақ5 зат. Орынан тұрмай, бауырын көтере алмай жата беретін ауру. Ал парсы тіліндегі мағынасын қарайтын болсақ, мекен, тұрақ түгілі, ұйықтайтын бөлме мағынасының өзі тарылып, тек төсекті ғана білдіретін сөзге айналған. قﺎﻄﯾ ,قﺎﺗﺎﯾ (йатақ, йәтақ) түркі.зат. Төсек, ұйықтайтын жер.
Осылайша біршама түркі сөздері парсы тілінде тілдің ішкі заңдылықтарына толық түрде бағынып, фонетикалық, грамматикалық өзгерістерге ұшыраған. Яғни, парсы тіліне енгеннен кейін өзінің көп мағыналылығын жоғалтып, бұрынғыдан азырақ мағына немесе тек бір мағына беретін сөзге айналып кеткен.
Сөздердің мағынасының тарылуымен қатар, кез келген тілге енген сөздердің мағынасының кеңеюі, ұлғаюы да күтілетін құбылыс. Сөздер мағынасының ұлғаюы, яғни сөздің қолданылу аясының кеңеюі халықтың өміріндегі тарихи, саяси, әлеуметтік-экономикалық өзгерістердің орын алуына байланысты болады. Парсы тіліне кірген кейбір түркі лексикасы өз мағынасын ұлғайтып, кең мағына беретін сөздерге айналған.
Мұндай сөздердің қатарына ашу етістігінен алынған ашар сөзі жатады. Бұл сөз парсы тілінде өрісі кеңейіп, кәсіптік құрал мағынасына ие болған. Заманауи техникада қолданылатын бұрайтын кілт мағынасын да білдіреді. Бұл сөзбен жасалған тіркестер осындай бұрайтын кілттердің әртүрлі түрлерінің атауы да болып табылады: رﺎﭼآ (ачар) түркі.зат. 1.Құлыптың кілті. 2. Гайка, бұрайтын кілт. 3. Ойып істеуге арналған қалам [4, 44;5, 11]. Қазақ тілінде бұл сөз кілт мағынасында тек жергілікті диалектілерде қолданылып, керісінше оның орнына қазақтың әдеби тілінде парсының кілт сөзі пайдаланылып жүр. Демек, қазақ тілінде кірме кілт сөзінің түркілік баламасы тек жергілікті диалектте ғана қолданылып, әдеби тілде парсыша баламасы оның орнына жұмсалып тұр.
Бұлкүніпарсытіліндеархаизмгеайналғанаталықсөзіқазақтіліндедекөнергенсөздердіңқатарына жатқызылады. Аталық зат. 1. Көне. Хан ордасында тақ мұрагеріне әскери тәрбие беретін жоғары лауазымдыадам. 2. Тар. Ортағасырдағытүркімемлекеттеріндеханныңжасынанасыпуәзірдәрежесіне жеткен адамға берілетін биік мансап атауы. Дегенмен, бұл сөз парсы тілінде мансап атауын білдіруден мағынасы кеңейіп, туыстық атауға ауысқан. ﻖﯿﻟﺎﺗآ ,ﻖﯿﻟﺎﺗا ,ﻎﯿﻟﺎﺗا (әта-лиғ, әта-лиқ, ата-лиқ) түркі.зат. көне. 1. Шешенің күйеуі, әке орнындағы адам. 2.Тәрбиеші. 3.Қорғаушы. 4.Сефеви дәуіріндегі мансаптың түрі.
Аяқшы сөзі қазақ тіліндегі әдеби шығармаларда кездесетін ас таситын, адамдарға дастарқан басында қызмет көрсететін адамға қатысты қолданылатын болса, парсы тілінде беретін мағынасы әлдеқайда семантикалық жағынан кеңейген. Аяқшы1 зат. Тамақ құюшы, ас тасушы (адам). Аяқшы2
121
зат.жерг. Жәрдемші, қой қоздағанда жәрдем беруші, көмекші, сақпаншы. ﯽﻗﺎﯾا ,ﯽﭽﻗﺎﯾا (әйақ-чи, әйақи) түркі.сын.көне. 1. Шарап құюшы. 2. Аспаз. 3.Дастархан иесі. 4.Қызметші.
Мағынасы кеңіген тағы бір түркі сөзі - қайыс. Қайыс 1. Ер-тұрман әбзелдері мен әртүрлі тұрмысқа қажетті заттар жасау үшін арнайы өңделген, берік болатын мал терісі. 2. ауыс. Берік, мықты, қайыстай төзімді (адам). Енді бұл сөздің парсы тіліндегі мағынасына келер болсақ, قیش (қәйш, қейш) түркі.зат. 1.Былғары. 2.Былғары белдік. 3.Шаштараздар ұстарасының жүзін шығаратын тері. 4. Ашымаған қамырдан жасалған нан.
Кейбір сөздер осылайша парсы тіліне кіргеннен кейін өзінің тар мағыналық шеңберінен шығып, мағыналары ұлғайып, көп мағынаға ие болады. Парсы тіліндегі түркі сөздерінің көп мағынаға ауысуы олардың сапа жағынан дамығандығының көрінісі. Негізінен тілде тың мағына жасау үшін байырғы тума сөздер ұйытқы болады, демек, парсы тіліндегі кейбір түркі сөздері әбден сіңіп, парсының төл сөзіндей біте араласып, кіріп кетсе керек.
Қорыта келе, қаншама ғасырлар бойы көршілес болып, сауда-саттық қарым-қатынасқа түсіп отырған түркі халықтары мен парсы тілді елдердің арасында тікелей тілдік байланыс болғаны айдан анық. Қандай да бір өркениеттің әсері бір жақты болмайтынын естен шығармаған жөн. Осы жайтты ескере отырып, түркі халықтарына араб-парсы тілдерінің әсері қаншалықты болса, түркі тілінің де әсері болғанын ескеріп, түркі тілдерінің де тілдік аренада өзіндік орнын айқындап көрсеткен жөн деп ойлаймын.
Пайдаланған әдебиеттер
1.Жиекбаева А.Б. Қазақ тіліндегі араб, парсы сөздерінің терминденуі. Филол.ғыл.канд.дисс., - Алматы,-2010
2.Рүстемов Л.З. Қазіргі қазақ тіліндегі араб-парсы кірме сөздері. - Алматы: Ғылым,1982.
3.Алжанбаева Ұ.Т. Араб тіліндегі түркизмдер. - Алматы: Қазақ университеті, 2001.
4.Деһхода Ә.А. Лоғатнаме-йэ Деһхода. Парсы тілінің 50 томдық энциклопедиялық түсіндірме сөздігі.
5.Жеменей И. Парсыша-қазақша сөздік.
6.Сейтбекова А. Араб-парсы сөздерінің түсіндірме сөздігі.-Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты, 2014.
7.Талжанов С. Араб тілінің әсері, Қазақстан мұғалімі, 3 июль, № 27,1969; 26 июнь, № 26, 1969.
8.Жәркешова Г. Қазақ тілі мен әдебиеті 1959, № 11, қазан.
9.Есеналиева Ж. Абай шығармаларындағы араб, парсы сӛздерінің қолданылу ерекшелігі, филолог.ғыл.канд.дисс. А.,
1993.
Moldakul M.B.
Al-Farabi Kazakh National University
G.K.Kortabayeva the candidate of Phylology
TURKISM IN DIFFERENT LANGUAGES IN THE WORLD
Turkism is the word or the turn of speech in some language, borrowed from some Turkic language or created according to the pattern of the Turkic word or expression. Turkic is a word borrowed from Turkic languages.
Turkism in the Greek language. After the defeat of the Byzantine army under Manzikert in 1071, the carriers of the Turkic languages and dialects widely spread across the territory of Asia Minor, and from the mid-14th century and the Balkan Peninsula. In the interior regions of Asia Minor, the Cappadocian dialect of the Greek language underwent deep structural reorganization under the conditions of the strongest Turkification [1].
Even in the dialects of the Balkan Greece during the Ottoman period a large number of Turkisms penetrated [2]. Most of which, however, were removed by the purists after the Greek War of Independence. Numerous Turkish borrowings, whole layers of which penetrate even the most basic elements of the language. At the same time, the use of turzism often has an individual and or geographical character: tir [iri] "big" (<iri - iri) "Μεγάλος", πασχά [easter] "other" (<turk baska - baska "head") in the New Greek. «Άλλος»; σεξέντα [seksenda] (<tour. seksen - seksen), "eighty" with the Greek "ογδόντα"; χεμέν [hamen] "urgently" (<hemen tour - hemen) with "αμέσως"; χερίφος [hariphos] <tour. heif with her. "Σύζυγος".
Turkism in Eastern Romanic languages. The Turkicisms in the Eastern Romance languages were the result of their contact with the Turkic tribes of the Polovtsi and the Pechenegs, later the Bujac and Danube Tatars, and also the Ottoman classes. Borrowings from Turkic languages are the cioban (cioban) - shepherd [3], jam (geam) - frame [4]. For example, in the Romanian language there are words penetrated through Turkish space into Romanian language. For example: tour. kahve (arabism) → cafea / kafia / - coffee, tour. pabuç → papuc / papuk / - "boot", tour. çorba → ciorbă / chorbe / - "soup", etc.
122
Turkisms in the Ukrainian language-Turkisms are the result of Ukrainian-Turkic language contacts. In the Ukrainian language there are about 4 thousand Turkisms (without taking into account their own names). More than half of them are commonly used: garbuz, kilim, kishmish, flock, fog, tyutyun, pants, brown, etc. The rest are historisms (bashlik, bunchuk, jura, kanchuk, opancha, slander, sagaidak, yasir, etc.), dialecticisms (bailik, bicak, garam, kavuk, etc.) or are used as exoticisms to describe the Turkic way of life (by, harem, murza, sultan, khan, etc.). The group of exoticisms is practically open and is constantly replenished.
Bulgarisms belong to the most ancient layer of the Turkisms: the bolyarin, the carpet, the quiver, and Boris. The Turkicisms of the ancient Kievan times of the Bulgarian, Khazar, Pecheneg, Kypchak and Tatar origin (sometimes as intermediary links for Mongolian, Persian, Arab borrowings) are characterized by a phonetic transition of sound to: Bogatyr (kypchak. Mong. Bagatura, Bagadur), Khaziain (Old Rus, Kipchak-Bulgar Khusi, Persian, Khoja, Arab, haggi), Kolimaga (Old Russian kolimog, kolimag, ancient Turk * kalymak, Mongolian khalmag), Khazari, Khazari kazar, Khazar), Boldin gori (from balda / balta), Bakhmach / Bohmach (ancient Bohemia), Kozak (from the Cossack).
This is not typical of the Turkicisms of the later period: they mostly retain the initial sound specifics: bairak, a tavern, a kavun, a trap, a calim, a saman, a chabak, a scimitar, and so on. Certain problems arise in the analysis of the parallelism of the Ukrainian and Turkic proper names of southern Ukraine: the Molochnaya / Suteni River (the Turkish milk station), the Chernaya / Karasu River (Turkic Chorniy, Su-water), etc.
Ukr. Babai "grandfather", for the most part is used in the sense of "terrible grandfather", who frighten small children - Chuv. father "grandfather". Among the Scythians, the ancestors of the Chuvashi, the main deity, according to Herodotus, Buoy Papai. The ancestors of the Ukrainians were not honored by another god, but, obviously, they feared giving him terrible traits.
Ukr., Rus. drum, ukr. drum, floor. taraban - chuv. parppan, tat. daraban, tour.balaban "drum".
Ukr. bachiti, sex. baczyć, rus., sl. bačit ', etc. "look, pay attention" - the Turk. bak- "look" (chu pah) "look" Ukr. (spare dialect), batyr, sex. batiar, baciarz "a young man of easy virtue, a rake" - chuv. matyar
"frivolous, windy". Perhaps the word comes from the common Turkic batyr "hero."
Rus. braga, ukr. braga - Max Fasmer admits the origin of the word from the senses of "braga, liquid beer". Obviously, he was referring to the sensuality of the "bard".
Rus. hillock, Ukr. bugir, magura-chuv. makker "hillock, bumpkin".
Ukr. buds "fresh sheep cheese" (made in the form of a head) - chuv. head ".Rus., Ukr. group "- M. Fasmer assumes the Bulgarian origin of the word (v. chata * vătağ" family, house ").Rus. string - chuv. * vĕren "rope, rope").
Turkism in Chinese language-the language of the people is not only a means of communication and information transmission, expression of thoughts, feelings and desires, an instrument and a mirror of the world view, a repository of a vast experience of cognition of the surrounding reality with intergenerational generations, but also a witness of many historical processes. Thus, the ancient ties of the northern nomadic tribes and nationalities with the agricultural population of China were not only reflected in annalistic reports, but time preserved material evidence in the form of archaeological finds; but their centuries-old communication has left its traces in the languages of the interacting peoples. For example, in the Chinese lexicon there is a word from the category of historicismsdu (represented by a very complicated hieroglyph) "banner, a bunch of feathers or tails, strengthened on the crossbar of the royal chariot." In our opinion, it was borrowed in the I millennium BC. from the ancient Turkic language in times of war and peace with the Huns. In the Kazakh language, the lexeme tuw has preserved the direct meaning of 'horse tail hair' (tuw <* tuğ, compare its sinharmonic version of tük 'hair') and portable - the 'banner'.
Perhaps the first prototyurks in China was the ethnos, which left to the east at the head of the family, from which the creators of the state-wu Xia came. According to the Chinese mythological and historical tradition, the founder of the Chinese statehood was the Yellow Emperor - Huang-di, who in the 27th century BC. after a difficult struggle, managed to subjugate the leaders of individual tribes and created his own state in the Kunlun Mountains - far to the west of the Yellow River basin. Modern Chinese scientists are inclined to identify the archaeological culture of the bronze age Erlitou-3 in the valley of the Lohe River, dating from the XVII-XVI centuries. BC. with the dynasty of Xia.
During the second significant wave of migration of proto-Turkic nomads to China, the Zhou dynasty, which ruled for a long time, emerged from 1122 BC. to 249 BC. The Zhou dynasty overthrew the Shang dynasty and ceased after the victory of the Qin dynasty. Despite the assimilation of the aliens among the local agricultural population, the Zhou tribes transferred their cultural achievements to the ancient Chinese and influenced their language.
The well-known scientist of XX Makhmudov in his PhD thesis "Turkisms in the language of Russian monuments of the 11th-14th centuries" (Alma-Ata, 1943) laid the foundations for scientific study of the history of the Russian literary language. In Kazakhstan. As N.I. Gaynudlina notes, "the author made a number of
123
interesting conclusions regarding the contacts of the Russian language with the Turkic languages, which have not lost their scientific significance in our days." An important contribution to the study of Turkisms in the Russian names of the animal world was introduced by the Setar (Almaata, 1971).
In the fundamental work of Mahmudov, "Russian-Kazakh lingo-stylistic interrelationships" for the first time lay the foundations of linguistic studies, which are continued in the studies of more than a dozen of his students. In the lexicographical plan, the dictionary dictionary is very interesting in terms of its volume and the principle of the "Dictionary of Turkisms in Russian" compiled by E.N. Shipova (Alma-Ata: KazSSR Science, 1976, 444 pp.) And which is still unique and unique source for linguists in the study of the Turkisms in the vocabulary of the modern Russian language, since other etymological dictionaries of the Russian language, for example, M. Fasmer, P.Ya. Black, etc. reflect the "whole" vocabulary of the language - both native and borrowed (along with the Turkic).
Therefore, there are all "reasons to assert that the dictionary EN. Shipovoy is recognized at the moment as the best experience in creating a dictionary of Turkisms in Russian. Turkisms in the language of the periodical press of the North Kazakhstan region are the subject of research by Zh. K. Darbayeva (2003) For the first time the variability of the Turkisms in the monuments of Russian writing has become the subject of research by MA. Buribayeva's "Lexical Variation of Turkisms in the Monuments of Russian Literature of the 11th-17th Centuries" (2009), as well as the monograph "Turkisms on the pages of ancient books (lexical variability)" (2009).
They analyzed more than 1500 Turkisms and their lexical variants, found in the monuments of Russian writing, which are classified into the proper lexical and phonemic. The main "axiom" of the study is that "the variability of the Turkic words, like any variability in the language in general, is in the broadest sense of the word an indicator of a certain" model "on the way to the formation of the norm. This explains the choice of the combination "conditional norm"; in synchronous cut, variability is the norm of a literary language, in diachronic it is the formation of a literary language. " Description of the "cultural memory of words" in the Russian-Turkic dialogue of cultures is the subject of ZK Sabitova's monograph "The Past in the Present. Russian-Turkic cultural and language contacts» (Almaty: Қазақ университеті, 2007), in which the Turkisms are considered as a phenomenon of the Eurasian linguistics. Gazdiyeva "The functioning of the native language of the Ingush diaspora in the conditions of Russian-Kazakh bilingualism" presents a solid body of Turkisms (including Arabs and Persians that entered through Turkic languages) from the colloquial speech of Ingush informants. It is noteworthy that the free use of the Turkisms is observed both in the native language of the Ingush and in their communication in Russian.
The researcher notes that the appearance and functioning of loan words in the language is the result of contact between different peoples, ethnicities and cultures; at the political, socio-economic, cultural and military levels. It is especially noted that the conditions for deportation, which the Ingushs experienced in the 1940s, and contacts with the indigenous ethnic group - Kazakhs, could not but be reflected in the Ingush language. Turkicisms in German are considered in the Ph.D. thesis AS. Baymanova "Language adaptation of the Turkisms in German (on the material of artistic texts and lexicographic sources)." The object of her research are "Turkic lexical elements recorded as a result of intercultural and interlingual interaction" registered in dictionaries and graphically formatted in the modern German language system. "
References
1.Old Turkic Dictionary / Authors: В.М. Nadelyaev, D.M. Nasilov, E.R. Tenishev, A.M. Shcherbak, Т.А. Borovkova, L.V. Dmitrieva, A.A. Zyrin, I.V. Kormushin, N.I. Letyagina, L.Yu. Tugushev. - L .: Science. Leningr. Otd-tion, 1969. - 686 p. (The dictionary contains about 20 000 ancient Türkic words and stable expressions)
2.Kobiv Y. 2004. Dictionnaire of Ukrainian science and folk titles of the southeast roslin. Kiev.
3.Baskakov NA Turkism in the Eastern Slavic languages. - M., 1974.
4.Encyclopedia of Ukrainian studies. In the 10th t. / Gol. Ed. Volodymyr Kubiyovich. - Paris; New York: Young Zhittya, 1954-
1989.
• Dictionary of the Turkisms in Russian.
• Dictionary of borrowings from Turkic languages (Turkisms)
124
Бейсенбинова Ж. Б.
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Шығыстану факультеті ТҮРКСОЙ кафедрасы, 1- курс магистранты
Ғылыми жетекшісі: ф.ғ.к, доцент Қыдыр Т.Е.
ӘЛІШЕР НАУАИДІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТІЛ БІЛІМІНЕ КӨЗҚАРАСЫ
Тіл білімі дамуының жаңа дәуірі тілді дамып, өзгеріп отыратын тарихи құбылыс деп танудан, оны зерттеуге салыстырмалы-тарихи әдісті қолданудан басталады. Тіл туралы ғылым тарихында үлкен бет бұрыс болған бұл жайт XIX ғасырдың алғашқы он жылдығында орын тебе бастады. Жаңа әдістің қалыптасуы — ежелгі заманнан басталатын лингвистикалық ой-пікір дамуының заңды, табиғи нәтижесі. XVIII ғасырдың соңғы жартысы мен XIX ғасырдың алғашқы жылдарында лингвистиканың даму қарқыны, бағыты жаңа зерттеу әдісінің қажеттігін айқын көрсетті[1].
Салыстырмалы-тарихи тіл білімінің алғашқы өкілдері В.Бопп пен Р.Раск өз еңбектерінде тілдің дыбыстық жағын тарихи негізде талдауға көбірек көңіл бөлді. Салыстырмалы-тарихи зерттеулерге өз үлесін қосқан орыс түркологтары А.Н. Кононов, В.А. Богордицкий, Е.Д. Поливанов, Н.К. Дмитриев, С.Е. Малов, Э.В. Севортян, Н.А. Баскаков, Э.Р. Тенишев, А.М. Щербак, Б.А. Серебренников, Н.З. Гаджиева, К.М. Мұсаев т.б. ғалымдар салыстырмалы әдіс негізінде жазылған зерттеулері бүгінгі күнгі ғылыми зерттеулерге негіз болып келеді[2]. Алайда Махмұд Қашғари шығыс тіл білімінде алғаш рет осы тәсілді ХІ ғасырда өзінің «Диуани лұғат ат-түрік» еңбегінде қолданған еді. Бұл әдісті қолдану арқылы туыстас түркі тілдерін сипаттамасын береді. Ғалым жайында Н.А. Баскаков «Түрік тілдерін өзара салыстыра зерттеушілердің көшбасшысы»,- деген пікір айтады[3]. Махмұд Қашғари
«Диуани лұғат ат-түрік» шығармасында бір тілдік жанұяға жататын түркі тілдерінің диалектілерін зерттеуінде қолданған еді.
Еуропа мемлекеттерінде алғаш осындай туындыларының бірі ретінде 1538 жылы «De affmitatae linguarum» («Тілдер туыстастығы туралы») атты жарияланған еңбек авторы француз гуманисі Гвилельма Постеллусты атасақ болады. Автор бұл шығармада оған мәлім болған тілдер туралы мағлұмат беріп, туыстас тілдерді ерекшелеп отырады. Соның нәтижесінде тек он екі тілді ғана анықтайды.[1]
Тіл білімі ғылымына Әлішер Науаидің да қосқан үлесі зор. Ақын әрі ғалым, суретші әрі сазгер, мемлекет және қоғам қайраткері, заманының зиялысы Әлішер Науаидың (1441-1501) дүниеге келгеніне 2011 жылы 570 толды. Тарихи тұрғыдан қарағанда, Әлішер Науаи өз дәуірінің жан-жақты дамыған, өнер мен ғылымның басты салаларында бірдей еңбек еткен және сол салалардың әрқайсысында керемет жетістіктерге жеткен, ақындығы, хәкімдігі, әкімдігі тең түскен кемел тұлғасы еді. Ол парсы тілі, парсы мәдениеті белең алып тұрған ортада өмір кешкеніне қарамастан, өзінің шығармаларын, еңбектерін ана тілінде – түркі тілінде – жазды. Бұл түркі әлемі үшін барынша қымбат қазына, ұлы жетістік болды. Ақын шығармаларының жиырма томдығы жарық көрді[4].
Әлішер Науаи түркі тілін араб, парсы сияқты тілдердің шыңына жеткізген, әдеби тіл дәрежесінедейінкөтергендердіңалғашқыларыболыпсаналады. Олпарсыжәнетүркітілдерінжетік меңгерген, ал бұл екі тіл арасындағы салыстырулар жүргізуде ерекше маңызды. Әлішер Науаи өзіне әріжоғары, әріәділбағаберебілген: « Менсындытүркіжәнепарсытілдерінешкімбілмейді»,- деген.
Ұлы шайырдың өз заманында-ақ «Зуллисонайн» (екі тілдің иесі) аталуы тегін емес[5].
1499 жылыӘлішерНауаиәлемдеалғашреттуыстасеместілдердің, яғниәртүрлітілдікжанұяларға жататын тілдердің салыстырмасын жасайды. Ол түркі тілдер жанұясына жататын көне өзбек тілі мен үндіеуропа тілдер жанұясына жататын парсы тілін салыстырмалы түрде зерттей бастайды. Бұл шығарма«Мухәкәмәтул-луғәтәин» («Екітілтуралыпікір») депаталып, негізінентілдіңфонологиялық, лексикологиялық және грамматикалық жақтары қарастырылады.
Ал Еуропа әлемінде бұл сияқты шығарма Әлішер Науаиден кейін бір ғасыр уақыттан соң жарыққа шығады. 1610 жылы Францияда Скалигердің «Diatriba de europeorum linguis» («Еуропа тілдері туралы пікір») атты 1599 жылы жазылған еңбегі жарық көреді. Мұнда авторға таныс еуропа тілдері бойынша 11 «тіл – ана» жіктеледі: төртеуі «ірі» - грек, латын (роман тілдерімен), тевтон (герман) және славян және жетеуі «кіші» - эпирот (албан), ирланд, кимр (бритт) (бретон тілімен), татар, фин (лопар тілімен), венгр, баск. Автор «тіл теңдестігі сөз - теңдестігінде» дегенді ұстанып, сөздерді салыстырады. Өз еңбегінде Құдай сөзінің әртүрлі тілдердегі баламаларын салғастыра салыстырған, алайда Скалигер тіпті латын мен грек тіліндегі құдай (deus, theos) 35 атауларының сәйкес келуіне қарап та «грек пен латын тілі туыс емес пе» деген ойға келе алмаған. Скалигер өз жіктеуін дәлелдеу үшін ешқандай
125
лингвистикалық материалға жүгінбейді. Сөйтіп ол барлық 11 «ананы» (тілді) ешбір туыстық жақындығы жоқ деп пайымдайды[6].
Науаи өзінің «Мухәкәмәтул-луғәтәин» шығармасында алғаш рет әлем тілдерінің классификациясын ұсынады. «Сөздің (тілдің) әртүрлілігі соншама, олардың барлығын сипаттап, топтастыру мүмкін емес. Егер де қысқаша, әрі нақты айтатын болсақ, 72 тілге, 72 халыққа бөлінеді, бірақ тілдер одан да көп. Тілдің саны әлемнің түпкір-түпкірінде қала, қалашық, аудан, ауыл, тау, өзен бойында, аралда өмір сүріп жатқан адамдар тобы қанша болса, соған тепе-тең келеді. Әрбір қоғамдағы топтың тілі басқа топтың, қоғамның тілінен өзгеше. Және де бұл өзгешеліктер басқа тілдерде кездеспейтін, ерекшеліктерімен, жақтарымен көзге түседі»[7].
Науаи тілдердің пайда болуы мен топтастырылуына ерекше көңіл аударады. «Асыл тас секілді бағалы, әрқайсысының өзіндік құндылығы бар, шынайы және құрметке ие үш тілдің түрі бар. Олар түркі, парсы және хинди тілдерінің бастауының түп тамыры...», яғни барлық тілдерің негізі болатын, тек үш тіл ғана бар, сол тілдер арқылы басқа тілдер де жасалынды. Әлішер Науаи тілдерді үш тілдік жанұяға бөліп, «барлық тілдер түркі, парсы және хинди тілдерінен бастау алады»,- дейді. Бұл топтастырылуқазіргітаңдақолданыпжүргенклассификацияғаұқсас, текбірайырмашылықбар. Науаи парсы және хинди тілдерін әртүрлі тілдік топтарға жатқызады. Бұның себебі – тілдер арасындағы айырмашылықтың көптігі[7].
Бұл еңбектің құндылығы әлем ғалымдарының назарын өзіне аударып, шығарма бірнеше рет басылымдардан өтіп, аударылды:
1.1841 жылы белгілі ғалым – шығыстанушы «Мухәкәмәтул-луғәтәинді» басып шығарады. Бұл шығарма Париждің Ұлттық кітапханасында сақтаулы.
2.1882 жылы және 1902 жылы Бақшасарайда.
3.1897 жылы Стамбулда Ахмед Жавдад.
4.1917 жылдың 16 желтоқсанда Қоқанд қаласында Ашурәлі Захирий. литографиялық әдіспен басып шығарады.
5.1925-1926 жылдары Ашхабадта.
6.1903-1908 жылдары Астраханьда.
7.1940 жылы Ташкент қаласында О. Осман және П. Шамсиев.
8.1948 жылы Ташкент қаласында Айбек және П. Шамсиев.
9.1964 жылы Франция қаласында.
10.1966 жылы Лейден қаласында ағылшын тілінде Деверсек.
11.1967 жылы Ташкентте П. Шамсиев.
Науаидың «Мухәкәмәтул-луғәтәин» шығармасында түркі әдеби тіл сөздік қорының байлығы, сөз тудыру тәсілдерінің ерекшеліктері, тіршілікте, тілдік қарым-қатынастағы әрбір нәзік мағынаны білдіретін арнайы жаңа сөз жасау мүмкіншілігінің молдығы жайында маңызды, ғылыми мәні терең пайымдаулар жасалды, жеткілікті деңгейде дәлелденген тұжырымдар көрсетіледі.
Расында, парсытіліндежылаудыжалпыатаумен«гериекәрдән» депкүрделіетістікпенғанажасаса, ал ішудің түрлері былай тұрсын, ішу мен жеуді «хурдән» деген бір-ақ атаумен береді. Мысалы «шәй ішу» дегенді «чой хурдән» десе, «тамақ жеу» дегенді де «ғәзо хурдән» деп, екеуін де бір етістікпен жасайды. Науаидың жазуынша, қымсынмақ, қызғанмақ, телмірмек, безенмек деген сөздердің де парсы тілінде баламасы жоқ. Соған байланысты мысалды түркіше бере отырып, мұндай сезімдерді парсы тілінде сол қалпында жеткізуге болмайтынына тоқталады. Тіпті әрбір ойын түйіндеген сайын ол: «Парсытілді түркі бектері мен мырзалары бұл сөзді парсы тілінде жеткізуді қаласа, не істер екен?», «Парсытілді шайырлар мұндай әдемі мағынаны жеткізуден мақұрым», «парсыда мұндай сөз жоқ» дейді[9].
Әлішер – ұлы тұлға. Әлішер Науаи түркі тілінде жазған теңдесі жоқ шығармалары, ойлары мен толғаныстары – түркі халықтарының ортақ мұрасы. Әлішер Науаи – түркі тілі мен әдебиетін жаннан артық ардақтаған, аялаған, түркі тілі мен әдебиетінің дамуына өлшеусіз зор үлес қосқан данышпан ақын. Ұлы ақын Әлішер Науаи тұлғасы, кемеңгерлігі, оның өміршең әдеби мұралары жылдар өткен сайын қазақ халқының да рухани игілігіне, мәдени байлығына айналып, оның ұлылығы, дарқандығы айқындала бермек. Бұл қазақ, өзбек халықтары арасындағы достық байланыс пен туысқандық мейірдің, мызғымас бірліктің арта түсуіне де ақын жырлары игі ықпалын тигізіп, түбі бір түркі жұртының да дәнекеріне айнала берері хақ.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Амирова, Б.А.Ольховиков, Ю.В.Рождествинскии. Очерки по истории лингвистикии. Москва, 1975
2.Г. Қортaбaевa. Түркі тілдерінің сaлыстырмaлы грaммaтикaсы, Алматы,
3.Баскаков, Н.А. Введение в изучение тюркских языков, Москва, 1989 ж
4.Алишер Навоий. Мукаммал асарлар туплами. 20 томлик (1987-2003)
126
// http://navoi.natlib.uz/
5.https://rel.kz/lisher-nauai-shy-armashyly-y/
6.https://edudocs.net/3032985/
7.Навои, А. Избр. произведения. Т. З. Ташкент, 1948 ж.
8.Қ.Төреәлі «Екі тіл туралы пікір» немесе Әлішер Науаидың қолжазбасында не айтылған?, Ана тілі газеті, 25.02.2016
Мухтар Р.
студент 2 курса специальности «5В020009 - Востоковедение», член клуба молодых востоковедов-аналитиков «Orient.kz» КазУМОиМЯ им. Абылай Хана
Научный руководитель: Шотанова Г.А., к.и.н., доцент кафедры ЯиП региона Ближнего Востока
ВОСТРЕБОВАННОСТЬ ЯПОНСКОГО И КОРЕЙСКОГО ЯЗЫКОВ В КАЗАХСТАНЕ
Доброго времени суток, уважаемые участники конференции. Сегодня я хочу представить Вашему вниманию свою работу, отметив при этом актуальную значимость восточных языков в Казахстане, а в особенности на два более востребованных. Являясь студентом-востоковедом я настроен на профессиональном уровне изучать японский язык, культуру, традиции и ее богатую историю. Также нарядусяпонскимязыком, меняувлекаетикорейский, какодинизсамыхпопулярныхнасегодняшний день как среди молодёжи, так и среди людей среднего возраста.
Такимобразом, объектоммоегоисследованиясталидвавосточныхязыка, знаниекотороговнашем обществе представляется в какой-то степени модным. Хотя в связи с укрепления дипломатических отношений Казахстана с дальневосточными странами, расширением экономического пространства профессиональное знание становиться на уровне необходимого.
Итак, почему же японский и корейский языки становятся более востребованными? По – моему мнению, одной из главных причин является поп-культура. Кумиры молодёжи (чаще всего корейские исполнители), являются, пожалуй, однимизсамыхпервыхпричин, чтосделалопопулярнымкорейский язык, разумеется также кинофильмы, телесериалы, в общем всё, что чаще всего интересует молодёжь.
Также важным фактором, я выделил бы, пожалуй, разработки в сфере косметических услуг, разрабатывая лекарства и косметику из южнокорейских морских водорослей. Надо сказать, что Корея ищет в настоящее время рынки сбыта по всему миру, и Казахстан в списке их потенциальных партнеров является одной из крупнейших среднеазиатских стран. Признаем, что Казахстан на данный момент является, пожалуй, лучшим рынком и объектом всемировых инвестиций. Казахстан молодое государство, вследствие чего ищет все более широких контактов, используя наши подземные и наземные богатства, покупает технологии и нанимает иностранных специалистов. И как известно дальневосточные страны в этом неплохо преуспели.
Согласно статье информационного портала 24 kz . В июле 2017 года, в городе Сеул была показана презентациянатему«инвестицийКореивКазахстан». Согласновыступлениюспециальногосоветника по инвестициям Посольства РК в Республике Корея Олжаса Раева: «Площадь нашей страны больше всей Западной Европы. Поэтому нам необходима возобновляемая энергетика, поскольку некоторые населенные пункты удалены от крупных линий электропередачи. Сейчас за счет альтернативной энергетики мы вырабатываем всего 2 процента электроэнергии. 3 процента мы хотим достичь к 2020 году, 10 процентов к 2030-му. Альтернативная энергетика будет использоваться по мере появления конкурентоспособных технологий» [1].
Здесь же, внимание к себе привлек сотрудник Корейского института окружающей среды Кан Сан Ин, который отметил, что Корея ориентируется на долгосрочное сотрудничество: «Корейцы знают Казахстан как братскую, самую большую страну в Центральной Азии, со стабильной общественнополитической системой и привлекательными условиями для инвестиций. Ваша огромная территория позволяет нам сотрудничать в сельском хозяйстве» [1]. Корейские бизнесмены выразили свою заинтересованность в инвестициях в Казахстан: «До недавнего момента корейские компании много инвестировали в производство и строительство. Но на данный момент вызывает большой интерес сельскоехозяйство, медицина, инфраструктурноестроительствоиторговля. В связисчемсчитаем, что необходима поддержка со стороны Казахстана» [2].
О заинтересованности в нашей стране Корейских партнеров говорит наличие в нашей стране корейских фирм. Судя по статистике их более 400. Основное направление их деятельности – это производство, торговля и строительство. Наряду с этим существуют 27 казахстанско-корейских
127
предприятий, которые работают в химической промышленности, энергетике, производстве автомобилей. Однако наряду с этим в последние несколько лет отмечается снижение объема инвестиции Кореи в Казахстан.
По словам руководителя корейского агентства по торговле и инвестициям KOTRA Канг Санг Ёпа: «С момента установления дипломатических отношений общая сумма корейских инвестиции в Казахстан составила 2 млрд 580 млн долл, объем инвестиции с 2010 по текущий год составила 880 млн долларов. Постепенно растущий объем инвестиций сократился в 2015 году, а в 2016 году составил всего 7 млн долларов».
Присутствиеунаскорейскойсторонывомногомпомогаетиборьбойсбезработицей. Хотяконечно инвесторы сталкиваются и со сложностями [3]. Но этот вопрос мы поднимать в этой теме не станем.
С такой же политикой расширения экономической зоны пространства ставит перед собой Япония. Интересы Японии позволяют нашей казахстанской молодежи учить язык страны «Восходящего солнца». Сложность языка, воспитывает в своих учениках уважение к старшим, уважение к самому себе, честности и порядку. Конечно же, нас с Японией в первую очередь связывает экономическое поле. Эта причина позволяет повысить уровень заинтересованных слушателей японского языка.
Впрошлом году, в Токио был проведён казахско-японский бизнес форум, где казахстанскую делегацию возглавил вице-министр по инвестициям и развитию Ерлан Хаиров. В форуме приняли участие представители Правительства РК, МИР, НК «Kazakh Invest», областных акиматов, а также казахстанские предприниматели. Участники форума обсуждают реальные примеры достижений в области казахстанско-японских бизнес-отношений, инвестиционные возможности в казахстанских регионах, вопросы инвестиционной политики Казахстана и перспективы развития экономических отношений с Японией. Это без сомнения стимул для востребованности языков.
Актуальность знания японского языка повысило бы эффективность в увеличение специалистов со знанием специального языка в области политических и общественных деятелей, дипломатов, экспертов, руководителей разных звеньев. Так как их наличие в нашей стране очень важно, так по официальным данным на казахстанской земле более 150 крупных японских компаний, таких как: Marubeni Corp, METI, NEC, JOGMEC, Tokyo Rope, NYK Group, JETRO и др [3].
Таким образом, из всего этого можно сделать вывод, что актуальность и востребованность объекта изучения объясняется развитием казахстанско-японского и казахстанско-корейского отношений. Тем более, что в нашей стране очень востребованы инженеры в области машиностроения, логистики, косметологии, медицины, в сфере машиностроения, тяжёлой и лёгкой промышленности.
Взаключение хочу сказать, что благодаря развитию отношений между нашими странами, появляются очень много вакантных рабочих мест, где необходимы люди знающие и умеющие разговариватьнавышеуказанныхязыках. Ноеслиябудуговоритьтолькозасебя, тоявыбраляпонский язык ещё будучи учащимся школы. Тогда меня привлек сам язык, а сейчас я начал понимать, что помимо красоты, язык служит инструментом. Сейчас, кроме культуры, меня интересует политика и экономика «Восходящего солнца». Благдарю за внимание!
Список использованной литературы
1.http://24.kz/ru/news/economyc/item/185722-investitsii-yuzhnaya-koreya
2.https://bnews.kz/ru/news/koreiskie_biznesmeni_zainteresovani_v_investitsiyah_v_kazahstan_
3.inform.kz http://www.inform.kz/ru/kazahstan-i-yaponiya-namereny-razvivat-otnosheniya-v-sfere-investiciy_a3080696
128
Сабитова Ф.
КазУМОиМЯ им.Абылай хана Специальность: "5В020700 - Переводческое дело"
Научный руководитель: Теляпова А.Г., PhD докторант, ст.преп.
ИЗУЧЕНИЕ КУЛЬТУРНЫХ ОСОБЕННОСТЕЙ УСТНОЙ КОММУНИКАЦИИ В КОНТЕКСТЕ ДЕЛОВОГО ОБЩЕНИЯ ПОСРЕДСТВОМ ВИДЕОУРОКОВ
Ввек глобализации и стремительного развития новых технологий многие сферы жизнедеятельности человека подверглись значительным изменениям, в первую очередь благодаря созданию компьютера и сети, связывающую почти каждого человека на земле. Деятельность человека также претерпела значительные изменения. Создание Интернета позволило людям обмениваться сообщениями, осваивать множество новую, полезную и доступную информацию, обмениваться полученным опытом с другими пользователями сети и т.д.
Профессиональная сфера жизни человека расширила границы взаимодействия посредством новых технологий. На данный момент межкультурные взаимодействия получили широкое распространение
вполитике, экономике, культуре и т.д. Деловое общение - это один из основных видов коммуникации, позволяющим людям взаимодействовать в рамках официально-делового стиля [1]. Два основных вида коммуникации: устный и письменный жанры делового общения имеют четкие границы, однако официальность общения является связующим звеном между ними. На сегодня существует множество полезной литературы, обучающей ведению делового общения, написанию деловых писем, обучению правил грамматики и лексики официально-делового стиля, а также составлено немало тематических словарей делового общения. Данная подготовка очень эффективна при подготовке к письменному ведению деловых отношений, однако, что касается устной коммуникации, можно отметить наличие специальных аудио и видеоуроков для специалистов, студентов, преподавателей, бизнесменов и т.д. Всё это непосредственно связано с типами восприятия информации, где согласно проведенным психологами опросам, в мире самым распространенным типом восприятия являются люди, воспринимающие информацию посредством зрения (визуалы). Людям легче запомнить сюжет просмотренного фильма или видеороликов, чем прослушать что-либо в течении долгого времени (аудиалы). Что касается людей, воспринимающих действительность посредством ощущений или прикосновений (кинестетики), а также создающих логические последовательности, цифры, слова (дигиталы), то они значительно уступают визуалам. Согласно последним статистическим данным, опубликованным в журнале "Саморазвитие", большое количество визуалов проживает на территории Соединенных Штатов, а также в западной части Европы, что примерно составляет 45% населения, поэтому можно отметить, что большинство обучающих видеороликов снимается именно в данной части планеты. Телерадиовещательная компания "Би-би-си" создала подготовительный видеокурс для изучения делового английского языка "Starting Business English" ("Бизнес английский для начинающих"), данные видеоуроки помогают зрителям познакомиться с основами ведения деловых переговоров, а также правилам поведения и соблюдения норм делового общения. Что касается развития Восточно-азиатских стран, согласно европейской модели, Центральным телевидением Китая также были сняты подобные видеокурсы ведения деловых переговоров. Данные программы являются полезным средством изучения ведения деловых переговоров.
При изучении особенностей ведения делового общения самым важным аспектом является национально-культурная специфика народов. Несмотря на введение международных стандартов проведения переговоров между разными представителями компании, необходимо учитывать культурные различия, т.к. они являются основой построения межчеловеческих отношений [2].
Каждый человек рождается в определенной культуре, растет и развивается, познавая традиции и обычаи своего народа, всё это оставляет след, формируя особые национально-культурные черты и поведение. Согласно Н.М. Громовой рассмотрение национальной специфики народов в аспекте делового общения характеризуется обладанием теми же характеристиками, что и в речевом общении
вцелом [1]. Таким образом, можно заключить, что для достижения целей делового общения каждый участник международных деловых контактов должен учитывать национальную специфику партнеров во всеобъемлющем процессе коммуникации.
Впоследние годы увеличился уровень культурного обмена между студентами, преподавателями, специалистами разных областей, что позволило людям снимать множество видеороликов касательно деловоговзаимодействия[3]. Однимизсамыхпопулярныхвидеороликовявляютсяроликиоразличиях культур и их сопоставлении. Что касается делового английского языка, то в настоящее время существует множество видеоисточников разработанных Оксфордским университетом, а также
129
телекомпанией Australia Network. (Видеоуроки делового китайского) Благодаря комбинированию информации в сфере межкультурной коммуникации и ведению делового общения, можно получить значительные успехи в формировании профессиональных навыков работы.
На сегодняшний день на видеоплатформах представляют различные видеоуроки языковых курсов, атакжелекции, проводящиесяприучастиипредставителейразныхкультур. Такнавсемирноизвестных видеохостингах Youtube, Youku, Tudou и т.д. открыты каналы различных специалистов в области межкультурной коммуникации, психологии и этики ведения деловых переговоров, тренеров и менеджеров, которые могут принести многим пользователям немало полезной информации. Одним из таких каналов является канал языковой школы Динары Мин, находящаяся в Санкт-Петербурге, курс лекции ведения делового общения полезен благодаря не только сопоставлению языковых особенностей, но и также сопоставления китайской культуры в самом Китае, расскажу о внутрикультурных различиях людей проживающих в одном государстве. Также одним из полезных видеокурсов является курс озвучки деловых писем на двух языках: русском и китайском. При одновременном визуальном и аудиальном восприятии делового языка слушателем, формируется правильное представление и запоминаются особенности произношения иностранного языка реципиентом. В видео представлены несколько ситуаций, при рассмотрении выявлены следующие культурные различия:
К примеру, при встрече двух представителей разных национальностей, для обращения ко второму лицу англичанами используется слово Mr. «Мистер» и Mrs. «Миссис», однако в случае отсутствия информации о семейном положении женщины чаще используется слово Ms. «Мисс». При этом фамилия всегда добавляется после слов Mr.,Mrs. Или Ms., например: Mr.Smith, Mrs.Johnson, Ms.Levitt.
Обращение к китайской стороне для мужчины используется слово «господин», для женщин и девушек «госпожа». В китайском обществе принято указывать фамилию человека перед
обращением со словами и , а также чаще используется положение или статус человека в обществе, например: директор, менеджер, секретарь и т.д. В русском обществе чаще используют слова «господин» или «госпожа».
Еще одной характерной национально-культурной особенностью является передача визитной карточки. К примеру:
«Let me introduce myself. I am S.Johnson. I am a manager. Here is my card» Чаще всего данная фраза произносится спокойно и деловито, подается собеседнику правой рукой.
" S " Визитная карточка передается собеседнику обеими руками, что является признаком уважения, в свою очередь собеседник должен прочесть содержание, откладывание визитки в карман является признаком дурного тона в китайском обществе.
Важным культурным различием является собственно приветствие, т.е. вопрос о состоянии дел собеседников. В китайском обществе в отличие от остальных представителей культур, вместо вопроса
"Как Ваши дела?", принято спрашивать "Поели ли Вы?" Данный вопрос задается по причине исторического следствия дел, а также того, что принятие пищи для китайцев является важной частью деловых переговоров. Что касается других культур, то вопрос о делах принято задавать в простой форме
Известно, что помимо этого, культурные различия затрагивают более глубокие сферы бизнеса, к примеру понятие о современной структуре рынка, товаросбыта, маркетинг, менеджмент и т.д. имеют существенные различия. Например:
"
"
"Мы сделаем все возможное, чтобы помочь Вам достичь этой цели, а также сделаем миллионы семей нашими пользователями. Китай обладает огромным рынком, но также и имеет много сильных конкурентов. И чтобы выжить (получить свой "кусок торта") в такой острой конкуренции борьбе, необоходимо проведение углубленных исследований."
В данном ответе можно отметить, что акцент сделан не просто на пользователей продукции, а целой семьи, так как канон семьи в китайском обществе играет важную роль. Также можно отметить, что в деловой беседе часто встречаются фразеологизмы, которые не менее важны для понимания сути говорящего, так как именно в них чаще всего скрывается ключевой момент сказанного собеседником. Проведение исследований важная составляющая работы китайских предприятий.
Что касается внутрикультурных различий, то благодаря лекции-видео школы Динары Мин, лектор Катя Ван представляет слушателям несколько видеороликов, на которых представляются различия
130