- •Тема 1 11
- •Көндәлек аралашуда һәм социаль-мәдәни өлкәдә укучыларның коммуникатив һәм лингвистик компетенцияләрен формалаштыру
- •1.1. Интенция
- •1.2. Аралашу өчен түбәндәге ситуацияләр тәкъдим ителә:
- •1.3. Аралашу өчен түбәндәге темалар тәкъдим ителә:
- •Тема 1 знакомство. О себе. Танышу. Үзең турында.
- •Где вы живете? Где живут ваши родители? буквы и звуки татарского языка
- •Биремнәр
- •Благодарность. Извинение. Прощание.
- •Рәхмәт сүзе. Гафу үтенү. Саубуллашу.
- •Речевые образцы
- •Типы слогов
- •Ударение
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Семья. Родство.
- •Гаилә. Туганлык.
- •Речевые образцы
- •Категория числа
- •Имена числительные
- •Категория принадлежности
- •Категория падежа
- •Холыкнамә характеристика
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Система образования: учебные заведения
- •России и татарстана.
- •Мәгариф системасы: Россиядәге һәм Татарстандагы
- •Уку йортлары.
- •Речевые образцы
- •Местоимения
- •Разряды местоимений
- •Поздравление
- •20 Апреля 2004 года.
- •Автобиография
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Изучение языков.
- •Телләр өйрәнү.
- •Речевые образцы
- •Изъявительное наклонение
- •I бара торган идем бара торган идек
- •III. Бара торган иде бара торганнар иде
- •II бармый торган идең бармый торган идегез
- •Аңлатма язуы объяснительная записка
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Тема 6 работа. Профессия.
- •Речевые образцы
- •Вспомогательные части речи. Послелоги.
- •Гариза заявление
- •Эшкә кабул итү турында гариза
- •Заявление о приеме на работу
- •Эштән китү турында гариза
- •Заявление об увольнении
- •Беркетмә протокол
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Образ жизни. Обычаи. Народные обряды
- •Кешенең яшәү рәвеше. Гореф-гадәтләр. Йолалар.
- •Речевые образцы
- •Условное наклонение.
- •Желательное наклонение.
- •Повелительное наклонение.
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Свободное время. Увлечение
- •Буш вакыт. Шөгыль
- •Речевые образцы
- •Неспрягаемые неличные формы
- •Белдерү объявление
- •Расписка
- •Биремнәр
- •Килешүләр
- •М.Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры»
- •«В.Качалов исемендәге Казан академия рус Зур драма театры»
- •Сүзлекчә
- •Тема 9 отдых. Путешествие
- •Речевые образцы
- •Категория залога.
- •Вспомогательные глаголы.
- •Мин укып чыктым. Я прочитал. Син башлап җибәр. Ты начинай. Яза башла. Начинай писать. Мин сөйләргә керештем. Я начал рассказывать.
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Тема 10 город. Деревня. Достопримечательности. Шәһәр. Авыл. Күренекле урыннар.
- •Междометия
- •Звукоподражательные слова
- •Модальные слова
- •Частицы
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Тема 11
- •Родина. Татарстан. (география, история, экономика)
- •Туган ил. Россия. Татарстан. (География, тарих, икътисад)
- •Речевые образцы
- •Фразеологизмы
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Тема 12
- •Әдәбият, Мәдәният һәм сәнгать
- •Литература, культура и искусство
- •Речевые образцы
- •Простые предложения.
- •Согласование сказуемого с подлежащим
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Тема 13
- •Известные деятели науки и
- •Культуры россии и татарстана
- •Россиянең һәм Татарстанның танылган фән һәм мәдәният эшлеклеләре.
- •Речевые образцы
- •Сложные предложения. Сложносочиненные предложения
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Тема 14
- •Знаменитые татарские писатели и поэты
- •Күренекле татар әдипләре
- •Дәрдемәнд (1859-1921)
- •Богъдай
- •Гаяз исхакый (1878-1954)
- •Локман Хәким
- •Сүзлекчә
- •Габдулла тукай (1886 – 1913) Китап
- •Һади такташ (1901-1931)
- •Хәсән туфан (1900-1981)
- •И минем җандай кадерлем
- •Кайсыгызның кулы җылы?
- •Нурислам Хәсәнов
- •Кичеккән күке моңы
- •Сүзлекчә
- •Тын океанда көрәш
- •Фәнис Яруллин
- •Гөлҗиһан малайлары
- •Сүзлекчә
- •Тема 15
- •Экология: природа и человек.
- •Экология: табигать һәм кеше.
- •Сложноподчиненные предложения
- •Биремнәр
- •Сүзлекчә
- •Библиография
ОГЛАВЛЕНИЕ
КӨНДӘЛЕК АРАЛАШУДА ҺӘМ СОЦИАЛЬ-МӘДӘНИ ӨЛКӘДӘ УКУЧЫЛАРНЫҢ КОММУНИКАТИВ ҺӘМ ЛИНГВИСТИК КОМПЕТЕНЦИЯЛӘРЕН ФОРМАЛАШТЫРУ 4
Тема 1 11
ЗНАКОМСТВО. О СЕБЕ. 11
БУКВЫ И ЗВУКИ ТАТАРСКОГО ЯЗЫКА 12
БИРЕМНӘР 16
ТЕМА 2 19
БЛАГОДАРНОСТЬ. ИЗВИНЕНИЕ. ПРОЩАНИЕ. 19
ТИПЫ СЛОГОВ 20
УДАРЕНИЕ 21
БИРЕМНӘР 22
Сүзлекчә 24
ТЕМА 3 24
СЕМЬЯ. РОДСТВО. 24
КАТЕГОРИЯ ЧИСЛА 27
ИМЕНА ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ 28
КАТЕГОРИЯ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ 29
КАТЕГОРИЯ ПАДЕЖА 30
ХАРАКТЕРИСТИКА 33
БИРЕМНӘР 34
Сүзлекчә 39
ТЕМА 4 41
СИСТЕМА ОБРАЗОВАНИЯ: УЧЕБНЫЕ ЗАВЕДЕНИЯ 41
РОССИИ И ТАТАРСТАНА. 41
МЕСТОИМЕНИЯ 44
Поздравление 45
АВТОБИОГРАФИЯ 46
БИРЕМНӘР 47
Сүзлекчә 50
ТЕМА 5 51
ИЗУЧЕНИЕ ЯЗЫКОВ. 51
ГЛАГОЛ 52
ИЗЪЯВИТЕЛЬНОЕ НАКЛОНЕНИЕ 53
ОБЪЯСНИТЕЛЬНАЯ ЗАПИСКА 58
БИРЕМНӘР 59
СҮЗЛЕКЧӘ 63
ТЕМА 6 64
РАБОТА. ПРОФЕССИЯ. 64
ВСПОМОГАТЕЛЬНЫЕ ЧАСТИ РЕЧИ. 66
ПОСЛЕЛОГИ. 66
СОЮЗЫ 69
ЗАЯВЛЕНИЕ 70
БЕРКЕТМӘ ПРОТОКОЛ 71
БИРЕМНӘР 72
СҮЗЛЕКЧӘ 76
ТЕМА 7 77
ОБРАЗ ЖИЗНИ. ОБЫЧАИ. НАРОДНЫЕ ОБРЯДЫ 77
УСЛОВНОЕ НАКЛОНЕНИЕ. 78
ЖЕЛАТЕЛЬНОЕ НАКЛОНЕНИЕ. 78
ПОВЕЛИТЕЛЬНОЕ НАКЛОНЕНИЕ. 79
БИРЕМНӘР 80
СҮЗЛЕКЧӘ 86
ТЕМА 8 87
СВОБОДНОЕ ВРЕМЯ. УВЛЕЧЕНИЕ 87
НЕСПРЯГАЕМЫЕ НЕЛИЧНЫЕ ФОРМЫ 88
ОБЪЯВЛЕНИЕ 90
РАСПИСКА 90
БИРЕМНӘР 91
СҮЗЛЕКЧӘ 98
ТЕМА 9 99
ОТДЫХ. ПУТЕШЕСТВИЕ 99
КАТЕГОРИЯ ЗАЛОГА. 100
ВСПОМОГАТЕЛЬНЫЕ ГЛАГОЛЫ. 100
БИРЕМНӘР 102
СҮЗЛЕКЧӘ 104
ТЕМА 10 105
ГОРОД. ДЕРЕВНЯ. ДОСТОПРИМЕЧАТЕЛЬНОСТИ. 105
Междометия 106
Звукоподражательные слова 106
Модальные слова 106
Частицы 106
БИРЕМНӘР 108
СҮЗЛЕКЧӘ 117
ТЕМА 11 118
РОДИНА. ТАТАРСТАН. (ГЕОГРАФИЯ, ИСТОРИЯ, ЭКОНОМИКА) 118
фразеологизмы 119
БИРЕМНӘР 120
СҮЗЛЕКЧӘ 128
ТЕМА 12 129
ЛИТЕРАТУРА, КУЛЬТУРА и ИСКУССТВО 129
ПРОСТЫЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ. 130
СОГЛАСОВАНИЕ СКАЗУЕМОГО с ПОДЛЕЖАЩИМ 134
БИРЕМНӘР 135
СҮЗЛЕКЧӘ 141
ТЕМА 13 142
ИЗВЕСТНЫЕ ДЕЯТЕЛИ НАУКИ И 142
КУЛЬТУРЫ РОССИИ И ТАТАРСТАНА 142
СЛОЖНЫЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ. 143
Сложносочиненные предложения 143
БИРЕМНӘР 144
СҮЗЛЕКЧӘ 151
ТЕМА 14 152
ЗНАМЕНИТЫЕ ТАТАРСКИЕ ПИСАТЕЛИ И ПОЭТЫ 152
ДӘРДЕМӘНД (1859-1921) 152
ГАЯЗ ИСХАКЫЙ (1878-1954) 154
ГАБДУЛЛА ТУКАЙ (1886 – 1913) 163
ҺАДИ ТАКТАШ (1901-1931) 164
ХӘСӘН ТУФАН (1900-1981) 165
Нурислам Хәсәнов 166
Зөлфәт Хәким 173
Фәнис Яруллин 177
ТЕМА 15 182
ЭКОЛОГИЯ: ПРИРОДА И ЧЕЛОВЕК. 182
Сложноподчиненные предложения 182
БИРЕМНӘР 184
СҮЗЛЕКЧӘ 190
БИБЛИОГРАФИЯ 202
Көндәлек аралашуда һәм социаль-мәдәни өлкәдә укучыларның коммуникатив һәм лингвистик компетенцияләрен формалаштыру
1.1. Интенция
Билгеле бер коммуникатив мәсьәләләрне чишүдә укучы түбәндәге интенцияләрне үтәргә тиеш:
- сөйләмгә катнашып китү, исәнләшә, үзең белән, я булмаса башка берәү белән таныштыра белү, танышу, саубуллашу, кемгә дә булса мөрәҗәгать итү, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, рәхмәт әйтүгә һәм гафу үтенүгә җавап бирү, тәбрикләү; игътибарны үзеңә юнәлтү, кабатлауны сорау;
- мәгълүматны сорау һәм хәбәр итү: сорау бирү яисә вакыйга, берәр кеше, предмет, предметның саны, сыйфаты, аның кемнеке булуы, эш-гамәл, аның вакыты, урыны, сәбәбе, максаты турында хәбәр итү;
- теләк, үтенеч, максат, таләп итү, киңәш бирү, тәкъдимне, чакыру, риза булу һәм ризасызлык, кире кагу, рөхсәт итү, тыю, сүз бирү, икеләнүне белдерү;
- нәрсәгә дә булса үз мөнәсәбәтеңне белдерү: предметка, фактка, вакыйгага, эш-гамәлгә, аерым бер кешегә бәя бирү; гаҗәпләнү, кызгану, кайгы уртаклашу, кире кагу һәм нәрсәгә дә булса өстенлек бирүне белдерә алу.