Литература и лекции / МатАнализ20171220
.pdfТеорема о четв¼ртом замечательном пределе
lim ex ¡ 1 = 1 :
x!0 x
Доказательство
lim |
ex ¡ 1 |
= |
· |
y = ex ¡ 1; x = ln(1 + y) |
¸ |
= lim |
y |
= |
|
|
|||||||
x!0 |
x |
|
y ! 0 |
y!0 ln(1 + y) |
|
|
lim 1 |
1 |
|
||||
|
y |
! |
0 |
|
|
||
|
|
|
|
= |
|
= 1 : |
|
lim |
ln(1 + y) |
|
1 |
||||
|
|
|
|
||||
y!0 |
|
y |
|
|
|
Теорема о пятом замечательном пределе
lim (1 + x)¹ ¡ 1 = ¹ :
x!0 x
Доказательство
Введ¼м новую переменную y = (1 + x)¹ ¡ 1. Тогда y ! 0 ïðè x ! 0,
y = (1 + x)¹ ¡ 1 () 1 + y = (1 + x)¹ () ln(1 + y) = ln(1 + x)¹ () () ln(1 + y) = ¹ ln(1 + x) ()
Верн¼мся к вычислению предела:
lim |
(1 + x)¹ ¡ 1 |
= lim |
y |
= lim |
|
y |
¹ ln(1 + x) |
= |
|||
|
|
|
|
|
|
||||||
x!0 |
x |
x |
0 |
x |
x |
0 |
µx ¢ |
ln(1 + y) |
¶ |
||
y |
!0 |
y |
!0 |
||||||||
|
|
! |
|
! |
|
|
|
|
|
y
lim = y!0 ln(1 + y)
= |
lim |
¹ ln(1 + x) |
¢ |
lim |
1 |
= ¹ |
¢ |
lim |
ln(1 + x) |
¢ |
|||||
x |
ln(1 + y) |
x |
|||||||||||||
x |
! |
0 |
y |
! |
0 |
|
x 0 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
y
|
lim 1 |
1 |
|
||||
|
y |
! |
0 |
|
|
||
|
|
|
|
= ¹ ¢ 1 ¢ |
|
= ¹ : |
|
lim |
ln(1 + y) |
|
1 |
||||
|
|
|
|
||||
y!0 |
|
y |
|
|
|
Определение "О" символики Пусть
lim ®(x) = 0 ; |
lim ¯(x) = 0 ; |
x!x0 |
x!x0 |
òî åñòü, ®(x) è ¯(x) бесконечно малые в точке x = x0 :
1. Åñëè |
¯(x) |
= |
·0 |
¸ |
x!x0 |
||||
lim |
®(x) |
|
0 |
= 0 ; |
|
|
|
31
òî принято говорить, что ®(x) есть бесконечно малая более высокого порядка малости, чем ¯(x) ; и принято обозначать это короткой записью
®(x) = o (¯(x)) :
x!x0
2. Åñëè |
¯(x) |
= |
·0 |
¸ |
x!x0 |
||||
lim |
®(x) |
|
0 |
= K ; |
|
|
|
ãäå K 6= 0 ; K 6= 1 ; òî принято говорить, что ®(x) è ¯(x) есть беско-
нечно малые одного порядка малости, и принято обозначать это короткой записью
®(x) = O (¯(x)) :
x!x0
3. Åñëè |
¯(x) |
= |
·0¸ |
= 1 |
|
x!x0 |
|
||||
lim |
®(x) |
|
0 |
|
; |
|
|
|
|
òî принято говорить, что ®(x) è ¯(x) åñòü эквивалентные бесконечно малые, и принято обозначать это короткой записью
®(x) » ¯(x) : |
(43) |
x!x0
Замечание Эквивалентность бесконечно малых и отношение (43) íå следует понимать, как
тождественное равенство функций.
Пример
lim tan x
x!0 x
следовательно,
sin x
=lim
x x!0cos x
tan x » x :
x!0
|
1 |
|
sin x |
|
= lim |
1 |
|
lim |
sin x |
|
= 1 |
|
1 = 1 ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
µcos x |
¢ |
|
x |
¶ |
cos x |
¶ |
|
¶ |
¢ |
|||||
|
µx!0 |
¢ µx!0 x |
|
|
Пример
lim |
1 |
cos x |
= lim |
2 sin2 x2 |
= |
y = x2 ; |
y ! 0 |
|
= lim |
2 sin2 y |
= lim |
|
1 |
|
sin2 y |
= |
|
|
¡x2 |
x2 |
·x = 2y |
¸ |
(2y)2 |
µ |
|
|
¢ |
y2 |
|||||||
x!0 |
x!0 |
|
|
y!0 |
y!0 |
2 |
¶ |
32
2 |
¢ y!0 |
µ2 ¢ |
y |
¢ y |
¶ |
2 |
¢ |
µy!0 y |
¶ ¢ |
µy!0 y |
¶ |
2 ¢ |
|
¢ |
2 |
|
||||||
1 |
lim |
1 |
sin y |
sin y |
|
= |
1 |
|
lim |
sin y |
|
lim |
sin y |
|
= |
1 |
|
1 |
|
1 = |
1 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
следовательно, |
1 ¡ cos |
x |
|
|
|
|
lim |
= 1 ; |
|||||
|
||||||
2 |
|
|||||
x!0 |
x |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||
следовательно, |
|
|
x2 |
|||
1 ¡ cos x » |
||||||
|
|
: |
||||
2 |
||||||
|
x!0 |
|
|
|
Замечание На основе двух последних примеров, а также на основе доказанных ранее заме-
чательных пределов строится Первая таблица эквивалентных
1. |
sin x |
» x : |
|
|
||
|
|
x!0 |
|
|
|
|
2. |
tan x |
» x : |
|
|
||
|
|
x!0 |
|
x2 |
||
3. |
1 ¡ cos x |
» |
||||
|
: |
|||||
2 |
||||||
|
|
|
x!0 |
|
|
|
4. |
ln(1 + x) |
» x : |
||||
|
|
|
x!0 |
|
|
5. exp(x) ¡ 1 » x :
x!0
6. (1 + x)¹ ¡ 1 » ¹ ¢ x :
x!0
Замечание
Åñëè °(x) бесконечно малая в точке x0 ;
x!x0 |
°(x) |
= · |
y ! 0 |
¸ |
lim |
sin °(x) |
|
y = °(x) |
|
|
|
|
|
òî
= lim sin y = 1 :
y!0 y
следовательно, sin °(x) » °(x) : На основе такого рассуждения строится
x!x0
33
Вторая таблица эквивалентных
1. |
sin °(x) |
» °(x) : |
|
|
||||
|
|
x!x0 |
|
|
|
|
|
|
2. |
tan °(x) |
» °(x) : |
|
|
||||
|
|
x!x0 |
|
(°(x))2 |
|
|||
3. |
1 ¡ cos °(x) |
» |
: |
|||||
|
|
2 |
||||||
|
|
x!x0 |
|
|
||||
4. |
ln(1 + °(x)) |
» °(x) : |
|
|||||
|
|
x!x0 |
|
|
||||
5. |
exp(°(x)) ¡ 1 |
|
» °(x) : |
|
||||
|
|
|
x!x0 |
|
|
|||
6. |
(1 + °(x))¹ ¡ 1 » ¹ ¢ °(x) : |
|||||||
|
|
|
|
x!x0 |
|
|
Теорема о замене бесконечно малых на эквивалентные в произведении и в частном под знаком предела
Åñëè
òî
®(x) » ®1(x) ; è ¯(x) » ¯1(x) ;
x!x0 x!x0
lim |
®(x) |
= lim |
®1(x) |
: |
|
¯(x) |
¯1(x) |
||||
x!x0 |
x!x0 |
|
Доказательство
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
®(x) |
|
¢ ®1(x) |
|
|
||||
lim |
®(x) |
= lim |
®1(x) |
|
|
||||||||||||||
|
¯(x) |
|
|
|
¯(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
x!x0 |
|
x!x0 |
|
|
¢ ¯1(x) |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯1(x) |
|||||||||
|
lim |
®(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
®1(x) |
|
|
|
|
®1(x) |
|
1 |
|
|||||||||||
= |
x!x0 |
lim |
= |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
lim |
¯(x) |
|
¢ x!x0 |
¯1(x) |
1 |
||||||||||||
|
|
¯1(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
x!x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
0 |
®1((x)) |
|
®1(x) |
1 |
||||
|
|
|
® x |
|
|
|
|
|
|
|
! |
B |
¯1((x)) |
¢ ¯1 |
(x)C |
||||
|
|
@ |
|
|
|
|
|
|
A |
|
x x0 |
¯ x |
|
|
|
|
|
||
¢ |
lim |
®1(x) |
lim |
|
®1(x) |
||||
|
|
|
|
¯1(x) |
|||||
x!x0 |
¯1(x) = x!x0 |
|
=
:
Доказательство закончено.
34
Пример
= lim
x!0
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ p3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
lim |
|
|
|
1 + x sin(2x) |
1 ¡ 4x2 |
= |
|
0 |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
·0 |
¸ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
x!0 p |
|
x tan(3x) |
³ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
´ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
= x 0 |
³ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
´ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
x |
|
|
|
3x ¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
¢ |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
lim |
(1 + x sin(2x))2 ¡1 |
|
¢ |
¡ |
|
|
1 + (¡4x2) |
3 ¡1 |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
! |
|
|
|
|
|
1 |
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x2 |
¢ |
1 |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
||||||
x!0 |
|
|
|
|
|
|
3x2 |
1 |
¡ x!0 ¡ |
|
|
3 |
|
¡ 1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
= lim |
(1 + x sin(2x))2 |
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
1 + (¡4x2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
21 ¢ x ¢ sin(2x) |
|
|
|
|
|
|
31 ¢ (¡4x2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
lim |
|
|
|
|
|
lim |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
= x |
! |
0 |
|
3x2 |
|
|
|
|
|
¡ x 0 |
|
3x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
21 ¢ x ¢ 2x |
lim |
31 ¢ (¡4) |
|
= lim |
|
|
21 ¢ 2 |
|
|
|
lim |
31 ¢ (¡4) |
|
= |
1 |
+ |
4 |
= |
7 |
: |
||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|||||||||||||||||||||||||||||
3x2 |
¡ x 0 |
|
|
x 0 |
|
|
|
¡ x 0 |
3 |
|
|
|
|
3 9 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
! |
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Замечание Заменять под знаком предела бесконечно малые на эквивалентные в сумме и в
разности, вообще говоря, нельзя.
В последнем примере, во избежание такой замены, сначала предел разности был замен¼н на разность пределов, и только затем в каждом из двух пределов замена на эквивалентные в числителе дроби была произведена на законных основаниях. При замене предела разности на разность пределов есть риск появления неопредел¼нности
[1 ¡ 1] ; но в данном случае риск оправдался: неопредел¼нность не появилась.
Определение |
производной функции в точке |
|
|
|
|
|
|
||
Функция f : X ! Y имеет в конечной точке x |
производную, если суще- |
|||
ствует предел |
f(x + |
x) ¡ f(x) |
|
|
|
lim |
: |
||
|
|
|||
|
x!0 |
x |
|
В данном пределе x переменная, x постоянное значение.
Понятия "функция имеет производную в точке" и "функция дифференци- |
||||
руема в точке" равноценны. |
|
|
|
|
Обозначения: |
|
lim f(x + |
x) ¡ f(x) |
|
f0(x) = df(x) |
= |
: |
||
dx |
|
x!0 |
x |
|
35
Замечание Очевидно, что производная константы есть ноль.
Определение правосторонней производной функции в точке
f0(x+0) = |
df(x+0) |
= |
lim |
f(x + |
x) ¡ f(x) |
: |
dx |
|
x |
||||
|
|
x!+0 |
|
Определение левосторонней производной функции в точке
f0(x |
0) = |
df(x¡0) |
= |
lim |
f(x + |
x) ¡ f(x) |
: |
|
|||||||
¡ |
|
dx |
|
x |
0 |
x |
|
|
|
|
|
!¡ |
|
|
|
Теорема о связи производной с односторонними производными Следующие два утверждения равносильны.
1.Существуют и равны односторонние производные f0(x¡0) = f0(x+0).
2.Существует производная f0(x).
Без доказательства.
Замечание Очевидно, что если одно из двух утверждений этой Теоремы верно, то
f0(x) = f0(x¡0) = f0(x+0) ;
|
|
df(x) |
= |
df(x¡0) |
= |
df(x+0) |
: |
|
|
|
dx |
|
|||
|
|
dx |
|
dx |
|||
Определение |
дифференцируемости функции на множестве |
||||||
|
|||||||
Если функция f : X ! Y |
дифференцируема 8x 2 X, |
то принято говорить, что функция f дифференцируема на множестве X.
Замечание Иногда, во избежание путаницы, для значения производной в точке использу-
ются обозначения:
36
f0(x)jx=a
¯
df(x)¯¯ dx ¯x=a
вместо f0(a), |
|||
вместо |
df(a) |
||
|
|
||
dx , |
|||
|
Аналогичные обозначения применяются и для односторонних производных.
Пример |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x + |
x) ¡ x |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
(x)0 = |
lim |
= lim |
= |
lim 1 = 1 : |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x!0 |
|
|
x!0 |
x |
x!0 |
|
|
|||||||||
Пример |
|
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
¢ |
0 в принцие верно, но неудобно: не совсем понятно, что здесь |
|||||||||||||||
имеется в виду. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Обозначение |
|
p+0 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
Лучше записать так: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
px 0 |
|
|
|
|
|
|
p |
|
¡ p |
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
¯ |
|
|
= |
lim |
x |
0 |
lim |
|
1 |
= + |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
(по теореме о связи бесконечно¯ |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
ìàëîé и бесконечно большой). Мы показали, что право- |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
¡ |
|
|
¢ |
¯x=+0 |
x!+0 |
x |
x!+0 |
p |
x |
|
1 |
сторонняя производная функции px в точке 0 существует, но бесконечна. Нетрудно догадаться, что ëåâîсторонняя производная функции px
Теорема о достаточном условии непрерывности функции в точке
Пусть f : R ! R: Пусть f(x) имеет конечное значение и конечную производную в точке x .
Тогда
f(x) непрерывна в точке x .
Доказательство Существование конечной производной функции в точке означает, что существует
и конечен предел |
|
f(x + |
x) ¡ f(x) |
|
|
|
|
|
|
||
|
lim |
= A : |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
||||||
Тогда |
x!0 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|
x!0 |
µ |
|
x ¡ |
f(x) |
¢ |
¶ = |
|||
x!0 |
|
|
|||||||||
lim (f(x + |
x) f(x)) = |
lim |
|
f(x + |
x) |
|
x |
||||
|
|
|
|
|
|
|
37
|
|
= |
lim |
f(x + |
x) ¡ f(x) |
lim |
x = A |
¢ |
0 = 0: |
||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
x |
|
¢ |
x |
0 |
|
|
|
||
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
Доказательство |
|
| |
|
|
{z |
|
|
} |
| |
|
|
{z |
|
} |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
61= |
|
|
|
|
|
=0 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
закончено. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Теорема |
об арифметических действиях над производными функций |
||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
Если существуют и конечны производные u0(x) |
|
è v0(x), òî: |
1. (u(x) + v(x))0 = u0(x) + v0(x) :
2. (u(x) ¡ v(x))0 = u0(x) ¡ v0(x) :
3.
4.
(u(x) ¢
µu(x) v(x)
v(x))0 = u0(x) |
¢ |
v(x) + u(x) |
¢ |
v0 |
(x) : |
||||||
¶ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
u0(x) |
¢ |
v(x) ¡ u(x) ¢ v0(x) |
|
|
|||||||
= |
|
: |
|||||||||
|
|||||||||||
|
|
|
v(x)2 |
|
|
|
|
Доказательство |
приводится только для Пункта 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
(u(x) |
¢ |
v(x))0 |
= lim |
u(x + |
|
x) ¢ v(x + x) ¡ u(x) ¢ v(x) |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
lim |
u(x + |
x) ¢ v(x + |
|
x) ¡ u(x) ¢ v(x + |
x) + u(x) ¢ v(x + |
|
x) ¡ u(x) ¢ v(x) |
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x!0 |
x) ¢ v(x + |
x) ¡ u(x) ¢ v(x + |
x |
|
|
|
|
|
|
u(x) ¢ v(x + |
x) ¡ u(x) ¢ v(x) |
|
||||||||||||||||||||||||||||
= |
lim |
u(x + |
x) |
+ lim |
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x!0 |
|
|
|
x ¡ |
|
x |
|
¢ |
|
( |
|
+ |
|
)¶ |
+ |
x!0 |
x!0 |
x |
¡ |
|
x |
|
( |
|
)¶ = |
|
||||||||||||||
|
|
|
x!0 µ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
µ |
|
|
|
|
|
¢ |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
= |
lim |
u(x + |
|
x) |
u(x) |
|
v |
|
|
x |
|
x |
|
|
lim |
|
v(x + |
x) |
|
v(x) |
|
u |
|
x |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
x) ¡ u(x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x) ¡ v(x) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
= |
lim |
u(x + |
¢ |
lim v(x + |
|
x) + |
lim |
v(x + |
¢ |
|
lim u(x) = |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x 0 |
|
|
x |
|
x 0 |
|
|
|
|
|
x |
! |
0 |
|
|
|
x |
|
|
|
x |
! |
0 |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= u0(x) ¢ v(x) + v0(x) ¢ u(x) : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
Использовано равенство |
|
lim u(x) = u(x). Оно верно, поскольку под знаком |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
предела нет зависимости от |
|
x. |
x!0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
Использовано, также, равенство |
lim v(x + |
|
x) = v(x), |
которое верно, если |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x!0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
функция непрерына. Непрерывность следует из дифференцируемости по предыдущей теореме.
38
Замечание В следующей теореме очень несподручно было бы пользоваться обозначением
f0(a).
¯
Обозначение df(x)¯¯¯ намного удобнее.
dx x=a
Теорема |
о производной сложной функции |
|
|
|
|
|
¯y=g(x) è |
||
|
|
|
dy |
|
|||||
|
Если существуют и конечны производные |
|
|
||||||
|
|
|
|
df(y) |
¯ |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
то существует и конечна производная |
df(g(x)) |
; |
¯ |
|
|
|||
|
|
dx |
|
¯ |
|||||
|
прич¼м, вычисляется она по формуле |
|
= dy |
||||||
|
|
(dx |
|||||||
|
|
df g(x)) |
|
|
df(y) |
¯ |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
dg(x) ; dx
¢ dg(x) :
y=g(x) dx
Доказательство
|
|
|
df(g(x)) |
= lim |
f(g(x + |
x)) ¡ f(g(x)) |
¢ |
1 = |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
dx |
x |
! |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
lim |
|
|
f(g(x + x)) f(g(x)) g(x + x) g(x) |
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
= |
µ |
|
|
|
|
|
x ¡ |
|
|
|
|
¢ g(x + x) |
¡ g(x)¶ |
|
|||||||||||||||||||||
|
x!0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
µ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|
|
¶ |
|
|
|||
|
|
lim |
f(g(x + x)) f(g(x)) g(x + x) g(x) |
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
= |
g(x + x) |
¡ g(x) |
|
¢ |
|
|
|
|
|
|
x ¡ |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
x!0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
lim |
f(g(x + |
x)) ¡ f(g(x)) |
¢ |
lim |
g(x + x) ¡ g(x) |
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x 0 |
|
|
g(x + x) |
|
¡ |
g(x) |
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
= |
lim |
f(g(x + x)) ¡ f(g(x)) |
¢ |
|
dg(x) |
= |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
g(x + x) |
¡ |
g(x) |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
= · |
|
|
|
|
|
|
! |
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¸ = |
||||
y = g(x); |
|
y = g(x + x) |
g(x); g(x + x) = g(x) |
+ |
y = y + y; |
|||||||||||||||||||||||||||||||
x ! 0; |
|
|
|
|
|
|
y ! 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
lim |
|
f(y + |
y) |
|
|
f(y)) |
|
dg(x) |
= |
df(y) |
¯y=g(x)¢ |
dg(x) |
: |
|
||||||||||||||||||||
|
= |
y!0 |
|
|
y¡ |
|
|
|
|
¢ |
|
dx |
|
|
|
|
|
dy |
dx |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
Доказательство закончено.
Теорема о производной степенной функции
(xn)0 = nxn¡1.
39
Доказательство |
|
x)n ¡ xn = |
lim |
x |
|
¢ |
³ |
xn |
|
¡ 1´ = xn |
|
lim |
(x xn |
|
¡ 1 |
||||||||||||||||||||||||||
(xn)0 = |
lim |
|
(x + |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
(x+Δx)n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+Δx)n |
|
|
|||
|
x |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¢ |
x |
|
0 |
|
|
|
|
||
|
! |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||||
¢ |
|
|
¡ |
|
¢x |
|
= ¢ |
! |
|
|
|
|
|
x¢ |
|
|
|
|
|
|
|
x ¢ |
|
|
! |
|
|
xx¢ |
|
|
|
||||||||||
x!0 |
|
|
|
x!0 ¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x!0 ¡ |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x+Δx |
n |
¡ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + |
x |
n |
¡ 1 |
|
|
|
xn |
|
|
|
|
|
1 + |
x |
n |
¡ 1 |
|
|||||||
= xn |
lim |
|
|
|
x |
|
|
xn |
|
lim |
|
|
x |
|
|
= |
|
lim |
|
x |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
· y ! 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
= |
¸ |
= |
|
x ¢ y!0 |
|
|
y |
|
¡ |
|
= |
|
|
|
¢ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
xx = y |
|
|
xn |
lim |
(1 + y)n |
|
|
1 |
|
|
|
xn¡1 |
|
n : |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=
=
Теорема о производной логарифмической функции
0 |
1 |
|
0 |
|
1 |
(a > 0 ; a 6= 1) |
. |
||
(ln x) |
= |
|
; |
(loga x) |
= |
|
|
|
|
x |
|
x ln a |
|
Доказательство
(ln x)0 =
= x1 ¢
x!0 |
|
|
|
|
x |
|
¡ |
|
|
|
|
|
x!0 |
|
|
|
¡ |
|
x |
|
¢ |
= |
|
x!0 |
|
|
¡ |
|
x |
|
¢ |
|
||||||||
|
|
ln(x + |
|
|
x) |
|
|
ln x |
|
|
|
|
ln |
|
x+Δx |
|
|
|
|
|
|
|
ln 1 + |
x |
|
|
||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
x |
|
= |
||||
¡ |
|
|
|
¢ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¢ y!0 |
|
|
|
|
|
|
|
x ¢ |
|
|
|
||||||||||||||
x!0 |
|
xx |
|
|
|
|
· y ! 0 |
|
¸ |
x |
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|||||||||||||||||
|
ln 1 + |
x |
|
|
|
|
|
xx |
= y |
|
1 |
|
|
|
|
|
ln (1 + y) |
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|||||||||||||||
lim |
|
|
|
x |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
1 = |
|
; |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
(loga x)0 |
= µ |
ln x |
¶ |
0 |
|
|
1 |
|
¢ (ln x)0 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
= |
|
|
= |
|
|
¢ |
|
|
= |
|
: |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
ln a |
|
ln a |
|
ln a |
x |
x ln a |
|
|
|
|
Теорема |
о производной показательной функции |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
(ex)0 = ex ; (ax)0 = ax ¢ ln a (a > 0 ; a 6= 1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Доказательство |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x+Δx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(ex)0 = lim |
ex+Δx ¡ ex |
= |
lim |
ex ¢ ³e ex |
¡ 1´ |
|
= ex |
¢ |
lim |
|
exe¢ex |
x |
¡ 1 |
|
= |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||||||||||||||||
|
|
x |
! |
0 |
|
|
x |
x 0 |
|
x |
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
¢ |
x!0 |
|
|
|
|
! |
|
¸ |
¢ y!0 |
|
|
! |
¢ |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
x |
· y ! 0 |
y |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
= ex |
|
|
lim |
e |
x |
¡ 1 |
= |
x = y |
= ex |
lim |
ey |
¡ 1 |
= ex |
|
|
1 = ex ; |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
(ax)0 = ³¡eln a¢x´0 |
= ¡ex ln a¢0 = ex ln a ¢ (x ln a)0 = ex ln a ¢ ln a = ax ¢ ln a : |
|||||||||||||||||||||||||
Теорема |
о производных тригонометрических функций |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
(sin x)0 |
= cos x ; |
(cos x)0 = ¡ sin x ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40