Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

salkynbek_kztarihy_umk_kz_2011

.pdf
Скачиваний:
59
Добавлен:
13.03.2015
Размер:
781.46 Кб
Скачать

көрсетілетін үлкен құрмет пен сенімге итермеледі. 2007 жылы қараша айында өткен ұйымның сыртқы істер министірлерінің Мадрит кездесуінде еліміздің 2010 жылы төрағалығы бір ауыздан мақұлданған болатын. Еліміздің ЕҚЫҰ-на төрағалық жұмысы бұрыннан қалыптасқан үш өлшемнің: əскери-саяси, экономикалық-экологиялық жəне гуманитарлық саладағы адам құқықтарын

қорғау мен дамыту бойынша өрбуде. Елбасымыз 2010 жылы қаңтар айында

 

Қазақстанның

ұйымға

төраға

 

қызметіндегі

бағдарламалық

сөзінде

ұйым

аясындағы басымдық бағыттарды айқындап берді. Ол Сенім, Дəстүр, Ашықтық,

 

Төзімділік

сынды

адам

құндылықтары

 

аясында

жүргізілетін.

бол

Қазақстанның

төрағалығы

барысында атқарылған

үлкен

шаралардың

біріне

əлемдік

тұрақсыздықтың,

есірткі

тасқынының

орталығына

айналған

Ауғанстанға қатысты атқарылып жатқан жұмыстарды айтуымызға болады.

Ауғанстан мəселесіне қатысты Қазақстанның төрағалық жұмысы аталған«үш

 

өлшем» аясынан да кеңейіп, материалдық көмек берумен кеңейтілді. Еліміз

 

Ауғанстан

еліне əлемнің назарын аудара отырып, ондағы тұрақсыздықты

 

шешуге ЕҚЫҰ-ның белсенді іс-əрекеттерге баруын, материалдық көмек беруін

 

ұдайы көтеріп келеді. Қазақстанның Ауған мəселесін шешудегі өз ұсынымы

 

жанжалдасушы

барлық

жақтарды

ортақ келісімге

шақыра

отырып, ушыққан

 

мəселелерді

шешу. Бұған Ауған еліндегі қарсыласушы топтар мен оларға

сырттан «көмек» қолын созып отырған елдерді қатыстыра отырыпқана қол

 

жеткізуге болады. Яғни тек күш көрсету, əскер кіргізу мен жағдайды түзетем

 

деу мəселені одан ары ушықтыру болып табылатындығына назар аударту.

Қазақстан Ауған еліндегі жанжалдарды саяси реттеудегі ұсыныс қадамдарымен

 

қатар, бұл елге материалдық көмегін аяп отырған жоқ. Еліміз тарапынан астық,

 

ұн, мұнай өнімдерін беріліп

келеді.

Биылғы жылы

Ауған жастарын

еліміздің

 

жоғарғы оқу орындарында оқытуға50 млн доллар көлемінде қаржы бөлінді. Қыркүйек айында Ауған жастарынының алдыңғы легі қазақ топырағына аяқ басып оқуларын бастап кетті.

Ұйымның төрағасы аясындағы Қазақ елінің нақты қадамдарын көрші Қырғызстан еліндегі жағдайды барынша бейбіт реттеу, азамат соғысының өрістеп кетуіне мүмкіндігінше жол бермеу, қираған тұрғын үйлер мен нысандарды қалпына келтіруге көмек қолын созу əрекеттерінен айқын көруге болады.

2010 жылдың сəуір айында Қырғыз елінде болған төңкеріс оның артынша орын алған елдегі ұлтаралық жанжал Қырғыз еліндегі саяси, экономикалық жағдайды қиындатып жіберді. Мыңдаған қарапайым жандар өз елін тастап, көрші мемлекеттерге бас сауғалап кетті. Елбасымыз осы оқиға орын алған кезден бастап, əлемнің жетекші елдерімен жəне Қырғыз елімен көрші мемлекет басшыларымен ұдайы пікір алмаса отырып, оқиғаның одан əрі ушықпауына

барынша күш салды. ЕҚЫҰ-ның төрағасы ретінде ұйым аясындағы мүмкіндіктерді қарастыра отырып, ұйым мүшелерімен кеңесе отырып, ондағы жағдайды реттеу жөнінде бірнеше конференциялар мен семинарлар өткізілді. Қырғызстандағы қарсыласушы жақтарды тəртіпке келтіру үшін ұйым мүшелері жергілікті тəртіп сақшыларына жəрдемдесу үшін онда ЕҚЫҰ-ның кеңесші полицейлерін кіргізу жөнінде шешім қабылданды. Қазіргі таңда бұл əрекетке

121

Қырғыз елінде қарсылық танытушы күштер болғанымен де бұның өз жемісін берері сөзсіз. Өйткені Қырғыз елінде мəселенің ушыққаны соншалықты ондағы оқиғаның дүмпуі əзірге басылмай тұр.

Қазақстанның көрші Қырғыз еліне көмегі екінші жағынан алғанда

экономикалық тұрғыдан көрініс беруде. Қазақ

елі Қырғыз

экономикасын

қалпына келтіру үшін10 миллион доллар көлемінде жəрдем берді. Жалпы

 

алғанда

Қырғызстандағы

тұралған

экономиканы, ұлтаралық

жанжал

барысындағы қираған елді-мекендерді қалпына келтіру үшін100 миллионға

 

жуық қаржы қажет болса, еліміз осы мəселеге əлемнің назарын аударып,

қаржылай көмек беруге шақыруда.

 

 

 

 

 

 

 

ЕҚЫҰ

 

Қазақстанға

ұйымның

төрағалығын

сеніп

тапсырғандағы

атқарылатын

негізгі

жұмыстардың

біріне

Қазақстанның

 

өзі

мүше

болып

табылатын

ТМД-ның

аумағындағы

кейбір

мемлекеттер

арасындағы

жер

мəселесіне байланысты туындап, оның арты қарулы қақтығыстарға ұласқан

жанжалдарды бейбіт жолмен реттеу жатты.

 

 

 

 

 

 

Қазақ

елі ұйым аясында бұл мəселелерге байланысты бұған дейін

қабылданған бейбіт келісімдерді сақтай отырып, оны жандандыру, басталған

 

келісімдерді одан əрі жалғастырып, келесі сатыға көтеру жұмыстарын жүргізді.

 

Армения

мен

Əзірбайжан, Молдава

 

мен

Приднестрове, Ресей-Грузин

 

шиеленістерін шешуде кездесулер, семинар кеңестер мəселелерді талқылаулар секілді жұмыстарды жүргізіп, жанжалдасушы тараптар жағынан қордаланған мəселелерді шешуге бағытталған оң қадамдарға мұрындық болды.

Жалпы алғанда, Қазақстанның ЕҚЫҰ-на төрағалық жұмысы барысында атқарылған шаралар, бастамалар, ұсыныстар ұйым аясынан шығып, жаһандық сипат алып келеді. Қазақстанның қай бастамалары болмасын ортақ əлем, ортақ үйіміз тұрғысынан көтеріліп, сенім, дəстүр, ашықтық, төзімділік сынды төрт тұғыр ауқымында жүргізілуде.

2011 жылы Қазақстан Республикасы əлемдік ынтымақтастықты дамытудағы өзінің бұрынғы бай тəжірибесін жалғастыра отырып, Ислам ынтымақтастығы ұйымына төрағалық қызметін атқаруда. Оның ізгілікті жұмыстарын алдағы уақытта көретін боламыз.

Негізгі әдебиет: 4(425-442), 5(433-588), 6(233-255), 7(319-370).

Қосымша әдебиет: 10,39,40,51,52,54,58,83,84,85,86,87,88,89,95,98,103,104, 105,106.

Бақылау сұрақтары: 1) Қазақ КСР-ның тіл туралы заңы; 2) Қазақ ССР-нің мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясы; 3) КСРО-ның ыдырауы ТМДның құрылуы; 4) Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі туралы Заңы; 5) Тәуелсіз Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық ;дамуы6) Тәуелсіз Қазақстанның ішкі қоғамдық-саяси дамуы; 5) Тәуелсіз Қазақстанның сыртқы саясаты; 7) Тәуелсіз Қазақстандағы мәдени-ағартушылық процестер; 8) ҚР

Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдаулары және іргелі еңбектері.

122

2.3 Семинар сабақтарының жоспары

1-семинар сабақ тапсырмалары:

1 Қазақстан тарихына кіріспе;

2 Қазақстан тас ғасыры дəуірінде (б.з.б. 2,6 млн. ж. – б.з.б. 3 мың ж.).

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Тарихтың

мән-мағынасы; Отан тарихын білуге міндеттілік; «Қазақстан тарихы» пәнінің

мақсаты мен міндеттері; «Қазақстан

тарихы» пәнін оқытудың

әдістері.

Қазақстан тарихының

дерек көздері; Қазақстан тарихының деректік қоры;

Дерек көзі дегенге

түсінік; Дерек

көздерінің түрлері: жазба

деректер,

археологиялық материалдар, ауыз әдебиеті; Дерек көздерімен жұмыс жасау әдісі; Тарихнама.

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Палеолит. Адамның пайда болуы (антропогенез); Африка мен Азия территорияларындағы негізгі антропологиялық жаңалықтар; Қазақстанның табиғат жағдайлары және ертеде өмір сүреген гоминиттердің ортасы; Тас ғасырын археологиялық дәуірлеу және оның хронологиясы; Қазақстан палеолитін зерттеу тарихы және оның қорытындылары. Мезолит; Плейстоценнен голоценге өту; Мұзбасудың шегінуі; Қазақстанның мезолит ескерткіштері; Табиғат жағдайлары мен еңбек құралдарының әсерінен шаруашылықтағы өзгерістер; Садақ пен жебенің пайда болуы; Тас еңбек құралдары - микролиттер мен макролиттер. Неолит; «Неолит революциясы»; Дайынды иемденуден шаруашылықтың өндіруші формасына өту; Мал шаруашылығы мен егіншіліктің пайда болуы; Қазақстандағы неолит

тұрақтары;

Батыс

Қазақстандағы

Келтеминар

мәдение; Ортіалық

Қазақстандағы

Атбасар

мәдениеті; Торғай

жырасындағы

Маханджар

мәдениеті;

Матриархаттық-рулық қоғамның

дамуы. Энеолит; Тас

еңбек

құралдарымен қатар мыс құралдардың қолданылуы. Кетпенді егіншілік пен мал өсірудің таралуы. Орал-Ертіс өзен аралығындағы энеолит. Ботай мәдениеті. Маңғыстаудағы энеолит ескерткіштері.

Негізгі әдебиеттер: 1(7-58, 68-99), 4(5-16), 5(3-8, 913), 6(3-13, 14-18), 7(3-5, 6-12), 8(3-10, 11-23).

Қосымша әдебиеттер: 6,8,9,19,22,27,28,34,35,36,38,39,40,41,42,43,45,47,

48,57,58,61,6370,71,78,80,83,84,85,92,95,106,113.

Бақылау сұрақтары: 1) Тас ғасырындағы Қазақстан қандай археологиялық дәуірлерге бөлінеді?; 2) Қазақстанда қандай палеолит ескерткіштері бар?; 3) Мезолиттің ерекшеліктері қандай?; 4) Қазақстандағы Келтеминар, Атбасар, Мақанжар мәдениеттеріне сипаттама беріңіз; 5) Ботай мәдениеті туралы түсіндіріңіз.

2-семинар сабақ тапсырмалары:

1Қазақстан жеріндегі қола дəуірі (б.з.б. ХҮІІІ – б.з.б. VIII ғғ.);

2Қазақстан аумағындағы тайпалар одақтары мен алғашқы мемлекеттік құрылымдар (б.з.б. ҮІІІ - б.з. Ү ғ.).

123

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Кезеңдерге

бөлу; Малды бағып өсіру, жайылымдық-жайлауда өсіру, көшпелі мал өсірушілікке ауысу; Патриархат; Мүлік теңсіздігі; Жеке отбасының пайда болуы; Этникалық қауымның дамуы; Андронов мәдениеті; Беғазы-Дәндібай мәдениеті; Ботай, Тоқсанбай алғашқы қала үлгілері.

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Ерте темір дәуірі; Көшпелі мал шаруашылығына жаппай өту; Скиф-сақ қауымдастығы; Сақ-савраматтар; Сақ мемлекеттік құрылымы; Сақтардың мәдени-тарихи мұрасын қабылдап, жалғастырған Жетісудағы Үйсіндер мемлекеті; Сырдария бойындағы Қаңлылар мемлекеті; Ғұндардың Орталық Азиядағы тұңғыш көшпелі империясы; Ғұн тайпаларының батысқа«Ұлы қоныс аударуы»; Ғұндардың Шығыс және Орталық Қазақстанда Юебань мемлекетін құруы.

Негізгі әдебиеттер: 1(101-152, 158-293), 4(17-30, 30-56), 5(13-18, 19-42), 6(18-23, 24-42), 7(12-19, 20-34), 8(32-43, 44-117).

Қосымша әдебиеттер: 4,8,9,19,36,58,71,78,92,95,101.

Бақылау сұрақтары: 1) Қола дәуірі қанша кезеңге бөлінеді?; 2) Андронов мәдениетіне сипаттама беріңіз; 3) Беғазы мәдениетінің зерттелуі; 4) Сақтардың өнері мен мифологиясы; 5) Үйсіндердің мәдениеті; 6) «Қаңлы» этнонимі; 7) Ғұндардың тегі туралы.

3-семинар сабақ тапсырмалары:

1 Қазақстан жеріндегі ерте ортағасыр мемлекеттері (ҮІ - ІХ ғғ.); 2 ҮІ-ІХ ғғ. Қазақстанның экономикалық жəне мəдени дамуы.

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Түрік және

Батыс Түрік қағанаттары; Түргеш және Қарлұқ қағанаттары; Оғыз мемлекеті; Қимақ қағанаты.

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Көшпелі

өркениет, оның дамуының өзіндік

ерекшеліктері; Шаруашылық-мәдени

типтері: мал бағу, егіншілік; Ұлы

жібек жолы бойындағы қалалар мен

қоныстар; Дала мен қала; Ерте түрік жазуы және түрік мәдени ескерткіштері; Түріктердің наным-сенімдері мен әдет-ғұрыптары; Тәңірге сену; Христиан, буддизм, манихейлік, ислам діндерінің таралуы; Мұсылман мәдениеті; Йолық Тегін; Әл-Фараби; Жанах әл-Қимақи;

Негізгі әдебиеттер: 1(296-341, 347-392), 4(58-70, 81-96), 5(43-60, 81-94), 6(42-53, 53-59), 7(35-40, 51-60), 8(118-176, 178-187, 203-207).

Қосымша әдебиеттер: 4,8,9,18,23,30,31,33,36,53,58,71,74,78,92,95,101,109, 110,111.

Бақылау сұрақтары: 1) Көне түріктердің тегі туралы; 2) Батыс түрік қағанатының мемлекеттік құрылымы; 3) Түрік қағанатының құрылуының тарихи маңызы; 4) Л. Гумилев және оның «Көне түріктері»; 5) Түркештердің

124

арабтарға қарсы күресі; 6) 751 жылы араб және қытай әскерлерінің Талас бойындағы шайқасы, оған қарлұқтардың қатысуы; 7) М. Қашқари оғыздар жөнінде; 8) Қимақ бірлестігіне кірген тайпалар; 8) «Әлемдік төрт патшалық» концепциясы; 9) Түрік жазуының ескерткіштері; 10) әл-Фараби және оның ғылыми мұралары.

4-семинар сабақ тапсырмалары:

1 Қазақстан жеріндегі дамыған ортағасыр мемлекеттері (Х - ХІІ ғғ.); 2 Х - ХІІ ғғ. Қазақстанның экономикалық жəне мəдени дамуы.

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Қарахан

әулетінің мемлекеті; Қарақытай мемлекеті; Найман және керейт ұлыстары; Қыпшақ хандығы.

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Көшпелі мал өсірушілік қоғамдағы шаруашылық мәдениет типтері; Қалалар; Сауда; Қолөнер; Ақша айналымы; Ұлы Жібек жолы және оның Қазақстандағы тармақтары; Материалдық мәдениет; Рухани мәдениет; Діни наным-сенімдер; Исламның көшпелілер арасына тарауы; Мұсылман мәдениеті жүйесіндегі Қазақстан; Ғалымдар мен ойшылдар - М. Қашқари, Ж. Баласағұн, А. Жүгінеки, А. Ясауи.

Негізгі әдебиеттер: 1(398-435, 454-506), 4(70-81, 81-96), 5(61-80, 81-94), 6(42-53, 53-59), 7(40-51, 51-60), 8(188-202, 203-221).

Қосымша әдебиеттер: 4,8,9,18,23,30,31,33,36,53,58,71,74,78,92,95,101,109, 110,111.

Бақылау сұрақтары: 1) Қарахандар мемлекетіндегі «иқта» жүйесі; 2) Қидандардың қарақытайлар аталуы; 3) «Найман» этнонимі; 4) Керейттердің ұлыстық басқару жүйесі; 5) Қыпшақтар туралы араб-парсы, қытай, еуропалық, орыс деректерінің мәліметтері; 6) Х-ХІІ ғғ. түркістандық ғалымдар мен ойшылдар: Жүсіп Баласағұн, Махмұд Қашқари, Қожа Ахмет Яссауи, Сүлеймен Бақырғани және т.б.

5-семинар сабақ тапсырмалары:

1Қазақстан моңғол жаулаушылығы дəуірінде (ХІІІ ғ.);

2Алтын Орда (1243 ж. - ХҮ ғ. ортасы).

Әдістемелік ұсыныстар:

1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Моңғол империясының құрылуы; Шыңғысханның Шығыс Түркістан мен Жетісуды басып алуы; Қазақстан үш моңғол ұлысының құрамында;

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Батуханның Шығыс Еуропаға жорығы; Алтын Орданың құрылуы; Ұлыстық жүйенің дамуы; Алтын Орданың билеушілері; Исламды мемлекеттік дін есебінде қабылдау; Алтын Орданың Мамлюк мемлекеттімен этносаяси байланыстары; Темірдің Алтын Ордаға жорығы; Алтын Орданың әлсіреуі және құлауы; Алтын Орданың экономикасы мен мәдениеті.

125

Негізгі әдебиеттер: 1(440-448), 2(77-95), 4(100-103, 103-108), 5(95-99, 100106), 6(59-66, 66-67), 7(61-64, 64-67), 8(222-225, 225-229).

Қосымша әдебиеттер: 8,9,15,23, 24,36, 43,50,53,58, 68,69,71,75,78,92,95, 101, 102, 109.

Бақылау сұрақтары: 1) Шыңғысхан қолбасшы ретінде және оның мұрасы; 2) Шыңғысханның Түркістанды жаулап алуы, «Отырар апаты»; 3) Қазақстан аумағындағы моңғол ұлыстық басқару жүйесі; 4) Алтын Орданың құрылуы; 5)

Алтын Орданың мемлекеттік құрылысы; 6) Алтын Орда билеушілері және ислам; 7) Әмір Темір және Тоқтамыс; 8) Алтын Орданың мәдениеті.

6-семинар сабақ тапсырмалары:

1ХІҮ-ХҮ ғғ. Қазақстан аумағындағы мемлекеттер;

2ХІҮ-ХҮ ғғ. Қазақстан экономикасы мен мəдениеті.

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Ақ Орда (Көк

Орда); Моғолстан мемлекеті; Ноғай Ордасы; Әбілқайыр хандығы (Көшпелі өзбектер мемлекеті).

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу : керекМал шаруашылығы мен егіншілік; Әлеуметтік-әкономикалық қатынастар; Салықтар мен міндеткерліктер; Қалалар мен қоныстар; Қолөнер; Керуен жолдары, сауда және ақша айналысы; ХІІІ-ХҮ ғғ. ғасырлардағы рухани мәдениет; Діни нанымдар; ХІҮ-ХҮ ғғ. ислам; Архитектура мен өнер.

Негізгі әдебиет: 2(100-164, 171-261), 4(108-119, 119-123), 5(107-124, 124153), 6(67-69, 69-70), 7(67-74), 8(230-245, 245-252).

Қосымша әдебиет: 4,8,9,15,18,21,23,36,50,53,58,69,71,77,78,92,95,101,109,

110.

Бақылау сұрақтары: 1) Орда Ежен ұлысы, аумағы және ондағы тайпалар; 2) Көк Орда мен Ақ Орданың ара-қатынасы туралы; 3) Ақ Орда тарихының Қазақстан тарихында алатын орны; 4) Шағатай ұлысы, аумағы және этникалық құрамы; 5) Моғолстанның Қазақ хандығының құрылуы мен қазақ халқының қалыптасуына ықпалы; 6) Ноғай ордасының құрылуы; 7) Қазақстанның далалық аумағының үлкен бөлігінде Орда Еженнен тарайтын Ақ Орда хандары ұрпақтарынан Шайбани ұрпағына ауысуы; 8) Қазақ тілінің қалыптасуы.

7-семинар сабақ тапсырмалары:

1 Қазақ халқының қалыптасуы.

2 ХҮ-ХҮІІІ ғ. басындағы Қазақ хандығы Әдістемелік ұсыныстар

1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу : керекЭтнос ұғымына анықтама; Этногенез мәселесі; Этникалық процес туралы түсінік; Этникалық процеске қажет негізгі шарттартерритория, экономика, тіл және мәдениет ортақтығы; Қазақстан аумағындағы этникалық процестің кезеңдері; Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы; «Қазақ» термині; Зерттелу

126

мәселесі; Алғаш рет деректерде көрініс табуы; Шығу төркіні

және

пайда

болған ортасы; Этникалық атауға ие болуы; Қазақ халқының

этникалық

құрамы; Қазақ жүздері; Зерттелу мәселесі; «Жүз» сөзінің шығу

төркіні

мен

мән-мағынасы туралы; Жүздік бөлінудің алғаш рет жазба мәліметтерде көрінуі; Қазақ Жүздері мен оларға тән тайпалар; Жүздердің орналасқан аумақтары; Жүздердің шығуы туралы мәселе.

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу : керекҚазақ хандығының құрылуы туралы жазба деректер мен тарихи-аңыз-әңгімелер; Қазақ хандығының құрылуының алғышарттары; Қазақ хандығының құрылуы, оның күшейе бастауы; Керей мен Жәнібек хандар; Қазақ хандығының Сыр бойы үшін күресінің басталуы, оның кезеңдері; Бұрындық хан билігі. Қасым, Хақназар, Тәуекел хандардың Қазақ хандығыннығайтуы. Есім, Жәңгір, Тәуке хандар билігі тұсындағыҚазақ хандығының ішкі саяси және халықаралық жағдайы. «Жеті жарғы» заңы.

Негізгі әдебиет: 2(264-314, 320-422), 4(123-148, 149-161), 5(133-141, 129133, 142-148), 6(71-75, 75-80), 7(82-85, 75-82, 86-91), 8(253-258, 266-282).

Қосымша

әдебиет:

4,8,9,13,15,23,36,49,50,53,57,58,68,69,71,78,92,95,96,

100,101,102.

 

 

Бақылау сұрақтары: 1) Этнос дегеніміз не?; 2) Этникалық процеске қажет

негізгі шарттар;

3) М.Х.

Дулати қазақ халқының қалыптасуы және қазақ

этнонимі жөнінде; 4) Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы; 5) «Қазақ» термині және оның этнонимге айналуы туралы; 6) «Жүз» сөзінің мән-мағынасы туралы; 7) Қазақ жүздерінің шығуы туралы; 8) Қазақ хандығының құрылуы жайындағы ғылыми тұжырымдар; 9) Керей мен Жәнібек хандардың ата-тегі; 10) Қазақ хандығының өрлеуіндегі Қасым ханның рөлі; 11) Хақназар және Тәуекел хандар тұсындағы қазақ-орыс қатынастары; 12) Есім және Тұрсын хандар арасындағы күрес; 13) Жәңгір хан тұсындағы қазақ-жоңғар соғысы, Орбұлақ шайқасы; 14) Тәуке хан және «Жеті Жарғы».

8-семинар сабақ тапсырмалары:

1ХҮІ-ХҮІІ ғғ. қазақ халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайы

2ХҮІ-ХҮІІ ғғ. қазақ халқының мәдениеті

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Қазақтардың

экономикасы мен тұрмысы; Әлеуметтік-экономикалық қатынастар; Қалалар мен қоныстар.

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Материалдық мәдениет; Рухани мәдениет.

Негізгі әдебиет: 2(425-454, 458-600), 4(161-163, 163-183), 5(142-153, 154164), 6(80-83, 83-92), 7(91-93, 96-104, 93-96), 8(282-289, 290-313).

Қосымша әдебиет: 9,15,18,23,26,29,36,37,50,57,58,68,69,71,72,77,78,92,95, 96,100,101,102,109,110.

Бақылау сұрақтары: 1) Қазақ халқының шаруашылығы мен кәсібі; 2) Қазақ қоғамындағы «ақсүйектер» мен «қарасүйектер»; 3) Қазақтың киіз үйі; 4)

127

«Бабырнама», «Тарихи Рашиди», «Тарихи Оразмұхамед» (Шежірелер жинағы), «Түрік шежіресі» еңбектеріне сипаттама; 5) Қазақтың ақын-жыраулары мен бишешендері; 6) Қазақ хлқының салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары.

9-семинар сабақ тапсырмалары:

1Қазақстанды Ресей мемлекетінің отарлауы (1731-1866 жж.).

2Қазақ халқының Ресей мемлекетінің отарлауына қарсы ұлт-азаттық күресі Әдістемелік ұсыныстар

1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: ХҮІІІ ғ. алғашқы үштен біріндегі Қазақстанның саяси жағдайы; Қазақ халқының ХҮІІІ

ғ. 20-жылдарындағы

жоңғар

басқыншылығына

қарсы

Отан ;

соғысы

Қазақстанды

Ресей

отарлауының

басталуы(ХҮІІІ

.ғ 30-40-жылдары);

Қазақстанның солтүстік-батысында Ресей билігінің күшеюі(ХҮІІІ ғ. ортасы –

 

ХІХ ғ. бірінші ширегі);

ХҮІІІ ғ.

50-жылдары – ХІХ ғ. бірінші

ширегіндегі

Орталық және

Оңтүстік-шығыс

Қазақстандағы саяси

үрдістер; Аблай хан;

ХҮІІІ ғасырдың аяғы– ХІХ ғасырдың алғашқы үштен біріндегі Оңтүстік Қазақстан; ХІХ ғасырдың екінші ширегінде Қазақстанда Ресей әкімшілік-саяси жүйесінің енгізілуі; Оңтүстік Қазақстанның жаулап алынуы; Қазақстанның Ресейге толықтай бағындырылуы (ХІХ ғ. 50 – 60-жылдарының ортасы);

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Қазақтардың Ресейдегі азаттық қозғалыстарға қатысуы; Сырым Датұлы, Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы, Қасым Аблайханұлы, Саржан Қасымұлы, Жоламын Тіленшіұлы бастаған көтерілістер; Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалыстың

басталу

кезеңінің

идеологиялық

ерекшеліктері

мен

өзіндік

өзгешеліктері;

Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық соғыс; Жанқожа Нұрмұхамедұлы

және Есет Көтібарұлы бастаған көтерілістер.

 

 

 

Негізгі әдебиеттер: 3(96-294, 297-317, 358-381,

414-515), 4(184-193, 193-

194, 235-246), 5(177-187, 187-191, 228-239), 6(97-105, 105-110, 129-143), 7(111-

125, 133-142, 159-175).

 

 

 

 

 

 

Қосымша әдебиеттер: 1,2,9,25,29,32,41,54,58,60,61,64,65,72,73,78,81,90,

94,95,99,106.

 

 

 

 

 

 

 

Бақылау сұрақтары:

1)

Қазақ

жүздерінің Ресей

бодандары

болуының

тарихи

алғышарттары

мен

себептері; 2) Ресей

мемлекетінің Қазақстанды

отарлау амалдары; 3)

Аблай хан дипломатиясы; 4) 1922 ж. «Сібір қырғыздары

туралы» Жарғы; 5) 1924 ж. «Орынбор қырғыздары туралы» Жарғы.

 

10-семинар сабақ тапсырмалары:

1 Қазақстан – Ресей империясының отары (1867 – 1917 жж.). 2 ХҮІІІ-ХХ ғ. басындағы Қазақстан мəдениеті

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: ХІХ ғ. 60–90-

жылдарындағы Қазақстанның әкімшілік-саяси жағдайы; Орал, Торғай облыстары мен Маңғыстаудағы қазақтар көтерілістері; Реформадан кейінгі кезеңдегі Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуы; Қазақстандағы

128

Патшалық Ресейдің қоныс аудару саясаты; Қазақстандағы Патшалық Ресейдің

 

орыстандыру

саясаты; Қазақстанның

 

ХХ .

басындағы

әлеуметтік-

 

экономикалық,

саяси

дамуы; Метрополия

Ресей

және

отар Қазақстан-

І

дүниежүзілік соғыста;

ХІХ

.ғ соңы мен

ХХ .

басындағы

қазақ ұлттық

 

интеллигенциясының реформаторлық қозғалысының ерекшеліктері; Қазақ

 

ұлттық мемлекеттігі идеяларының жаңа мазмұны; Парламенттік және ұлттық

 

автономия идеялары;

Орта

Азия

мен

Қазақстандағы1916 ж.

ұлт-азаттық

 

көтерілісі; Ресейдегі 1917 ж. буржуазиялық-демократиялық революциясы, оның

 

Қазақстанға әсері; Ұлт-азаттық және ұлттық-демократиялық қозғалыстар; 1917

 

ж. көктемі мен жазындағы саяси партиялар мен ағымдар; Түрікшілдік және

 

Алаш қозғалысы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Қазақтардың

 

ХҮІІІ-ХІХ ғғ. материалдық мәдениеті. Тұрмыс-салт мәдениетінің дәстүрлері.

 

ХҮІІІ-ХІХ ғ. алғашқы үштен біріндегі қазақ әдебиеті. Музыка өнері. ХІХ ғ.

 

екінші жартысындағы халық ағарту ісі. Ш.Уәлихановтың, Ы.Алтынсариннің,

 

А.Құнанбаевтың ағартушылық қызметі. ХІХ ғ. қазақ әдебиеті. Ақындар мен

 

композиторлар.

Өлкетану

және ғылыми зерттеу ұйымдарының қызметі.

Баспасөз. ХХ ғ. басындағы оқу-ағарту ісі. Ғылыми мекемелер мен қоғамдардың

 

қызметі. Қазақстанның мерзімді баспасөзі. ХХ ғ. басындағы қазақ әдебиеті.

 

ХІХ .ғ екінші

жартысы

мен

ХХ.

басындағ

қазақ

ұлт

зиялыларының

 

қалыптасуы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Негізгі әдебиет: 3(213-234, 321-354, 381-390, 557-670), 4(210-234, 275-298), 5(192-227, 240-255, 268-283), 6(110-129, 150-192), 7(142-159, 159-175, 183-209).

Қосымша әдебиет: 2,3,9,11,12,14,16,22,25,27,28,34,35,46,54,55,58,60, 61,63,64,65, 70,73,79,80,81,90,91,94,95,106,108,112,113.

Бақылау сұрақтары: 1) 1967-1968 жж. әкімшілік-аумақтық реформалар.

2) Патша үкіметінің қазақ жеріне орыс шаруаларын қоныстандыру саясаты; 3) ХХ ғ. басындағы қазақ ұлт зиялыларының азаттық күрестегі рөлі; 4) 1916 ж. ұлт-азаттық көтерілістің қозғаушы күші мен ауқымы; 4) 1917 ж. Ақпан буржуазиялық-демократиялық революциясының қазақ өлкесіне әсері; 5) Алаш партиясының құрылуы; 6) ХҮІІІ-ХІХ ғғ. қазақ әдебиеті, ән-күй өнері; 7) ХХ ғ. басындағы қазақ зиялыларының шығармалары.

11-семинар сабақ тапсырмалары:

11917 ж. Қазан төңкерісі жəне Қазақстанда Кеңестер билігінің орнауы

2Азамат соғысы жылдарындағы Қазақстан (1918-1920 жж.)

Әдістемелік ұсыныстар

1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: 1917 ж. Ресейдегі Қазан төңкерісі; Қазақстанда Кеңестер билігінің орнауы; Өлкедегі әлеуметтік-саяси ахуал; Түркістан және Алаш ұлттық автономиялары.

2-сұраққа дайындалғанда

мына мәселелерге көңіл бөлу керек: Ресейдегі

азамат

соғысының басталуы;

Қазақ өлкесінің азамат соғысына

тартылуы;

Соғыс

қимылдарының барысы; «Соғыс коммунизм» саясаты; Қазақ

өлкесін

басқару жөніндегі Революциялық комитеттің құрылуы; Ревкомдардан

129

Кеңестерге көшу; РКФСР БОАК мен ХКК-нің Түркістан ісі жөніндегі Комиссиясының қызметі; Кеңес үкіметінің 1920 ж. 26 тамыздағы «Автономиялы Қырғыз (Қазақ) Социалистік Кеңестік республикасын құру туралы» Декреті; Қазақ АКСР Кеңестерінің Құрылтай съезі; «Қазақ АКСР еңбекшілері құқтарының Декларациясы»; Республиканың Орталық Атқару Комитеті мен Халық Комиссарлар Кеңесінің құрылуы; Қазақ жерлерін Қазақ АКСР құрамына біріктіру.

Негізгі әдебиет: 3(395-412, 523-566, 676-726), 4(246-275, 299-314), 5(256-

267, 284-304), 6(143-150, 192-201), 7(175-182, 210-228).

 

 

Қосымша

әдебиет:

2,3,9,10,16,22,26,27,28,32,34,35,45,47,48,54,57,58,

60,61,63,59,64,66,67,68,70,73,78,79,80,81,82,90,91,93,94,95,98,112,113,106,108.

Бақылау

сұрақтары: 1)

Қазақстанда

Кеңестер

билігі

орнауының

ерекшеліктері; 2) Түркістан (Қоқан) және Алаш автономияларының тағдыры

мен тағылымы;

3) Кеңес

үкіметінің Қазақстандағы«соғыс коммунизм»

саясаты; 4) Қазақ ревкомдарының құрылуы мен қызметі; 5) Қазақ АКСР-інің құрылуы.

12-семинар сабақ тапсырмалары:

1 ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстандағы социалистік құрылыс; 2 ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстандағы қоғамдық-саяси жəне мəдени өмірі.

Әдістемелік ұсыныстар 1-сұраққа дайындалғанда мына мәселелерге көңіл бөлу керек: ЖЭС-ке

көшудің әлеуметтік-экономикалық және саяси алғышарттары; Орта және ұсақ

өнеркәсіпорындарын

 

денационализациялау;

Тауар-ақша

қатынастары

қызметінің ұлғаюы (саудаға еркіндік беру, еңбекке заттай ақы төлеуді ақшамен

ауыстыру, 1922-1924 жж. ақша

реформасы); Азық-түлік

диктатурасын

жою

(алым-салық салғыртын салық қатынастарымен ауыстыру); Социалистік,

капиталистікке

дейінгі

және

стихиялық-нарықтық

тенденциялардың

күресі:

«кім-кімді» мәселесі; Экономикада көп укладты құрылымның қалыптасуы;

Қазақстанның

оңтүстігіндегі

жер-су

реформасы

және

оның ; нәтижес

Өнеркәсіпті,

транспортты

және ауылшаруашылығын

қалпына келтірудің

басталуы; Кооператив қозғалысы; Сауданың дамуы; ЖЭС-тің идеологиясынан

шегінудің басталуы; 1927-1928 жж. ауылшаруашылық өнімдерін дайындаудағы

дағдарыс; Ауыл шаруашылық өнімдерін дайындауды күштеуге көшу; Салық

режимінің күшеюі; Шаруаларға қарсы жаппай репрессияның өрістей бастауы;

КСРО-ның халық шаруашылығын дамытудың бірінші бес жылдық жоспары

және

ондағы

 

Қазақстанның ;

Республиканыңорны

өнеркәсіп

инфрақұрылымының ұлғаюы; Өндіргіш күш құрылымыөндіруші сектор-

доминант (шикізат

өндіруге

бағыт

); алуЖұмысшы

табы

кадрлары

қалыптасуының ерекшеліктері; Урбанизациялау процесі; «Сталиндік аграрлық

революция»:

мақсаттары

мен мәні; Экономиканың аграрлық

секторын

мемлекет қарамағына алу, қорлану және өнеркәсіпті жаңалауды

шешу

мәселесінің

 

тетіктері;

Көшпелілер

мен

жартылай

 

көшпелілерд

130

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]