Терминология патологик анатомия terminlar patan_
.pdfТЕРМИНОЛОГИЯ ПО ПАТОМОРФОЛОГИИ
ОБЩАЯ ПАТОЛОГИЧЕСКАЯ АНАТОМИЯ
Латинский |
Русский |
Узбекский |
Узбекский |
|
кириллица |
латыница |
|||
|
|
|||
|
ДИСТРОФИИ |
|
||
Аdaver, ptoma |
Труп |
Мурда |
Murda |
|
Autopsia, sectio, |
Вскрытие трупа - |
Мурда ички аъзоларини |
Murda ichki a’zolarini |
|
Извлечение внутренних |
||||
obductio еvisceratio |
кесиб текшириш усули |
kesib tekshirish usuli |
||
органов трупа |
||||
|
|
|
||
|
Прижизненное |
Ташхис қўйиш |
Tashxis qo‘yish maqsadida |
|
Biopsia |
гистологическое |
мақсадида ҳаётий |
||
hayotiy to‘qimalarni |
||||
|
исследование с |
тўқималарни гистологик |
||
|
gistologik tekshirish usuli |
|||
|
диагностической целью |
текшириш усули |
||
|
|
|||
|
|
|
|
|
Alteratio |
Повреждение |
Тўқималарнинг |
To‘qimalar- |
|
шикастланиши |
ning shikastlanishi |
|||
|
|
|||
|
Структурные изменения |
Ҳужайра ва |
Hujayra va to‘qimalarning |
|
Destructio |
тўқималарнинг |
|||
клеток и тканей |
tizilmaviy o‘zgarishlari |
|||
|
тизилмавий ўзгаришлари |
|||
Decompositio |
Разрушение |
Емирилиш, |
Emirilish, |
|
қисмларга ажралиш |
qismlarga ajralish |
|||
|
|
|||
Accumulatio |
Накопление |
Тўпланиш |
To‘planish |
|
Disproteinosis |
Белковая дистрофия |
Оқсил дистрофия |
Oqsil distrofiya |
|
Lipidosis,phanerosis |
Жировая дистрофия |
Ёғли дистрофия |
Yоg‘li distrofiya |
|
adiposa |
|
|||
|
|
|
||
|
Болезни накопления с |
Моддалар алмашинуви |
Moddalar almashinuvi |
|
|
наслий бузилишлари |
nasliy buzilishlari |
||
Thesaurismoses |
наследственным |
|||
оқибатидаги тўпланиш |
oqibatidagi to‘planish |
|||
|
нарушением обмена |
|||
|
касаллиги |
kasalligi |
||
|
|
|||
Hyperkeratosis |
Повышенное ороговение |
Тери мугузланишининг |
Teri muguzlanishining |
|
кожи |
ошиши |
oshishi |
||
|
||||
Leucoplakia |
Очаг ороговения на |
Шиллиқ қаватларда |
Shilliq qavatlarda |
|
слизистой оболочке |
ўчоқли мугузланиш |
o‘choqli muguzlanish |
||
|
||||
Hypoproteinaemia |
Пониженное содержание |
Қонда оқсил миқдори |
Qonda oqsil miqdori |
|
белка в крови |
камайиши |
kamayishi |
||
|
||||
Proteinuria |
Белок в моче |
Сийдик билан оқсил |
Siydik bilan oqsil chiqishi |
|
чиқиши |
||||
|
|
|
||
|
Накопление азотистых |
Буйрак |
Buyrak etishmovchiligida |
|
|
етишмовчилигида қонда |
|||
Uraemia |
шлаков в крови при |
qonda azot qoldiqlarining |
||
азот қолдиқларининг |
||||
|
почечной недостаточности |
to‘planishi |
||
|
тўпланиши |
|||
|
|
|
||
Desquamatio |
Слущивание |
Эпителий ҳужайралари- |
Epiteliy hujayralari-ning |
|
эпителиальных клеток |
нинг кўчиб тушиши |
ko‘chib tushishi |
||
|
||||
Cor tigrinum |
"Тигровое" сердце |
“Йўлбарс” юраги |
“Yo‘lbars” yuragi |
|
Hyperglycaemia |
Повышенное содержание |
Қонда қанд миқдори |
Qonda qand miqdori |
|
сахара в крови |
ошиши |
oshishi |
||
|
1
Glucosuria |
Сахар в моче |
Сийдик билан қанд |
Siydik bilan qand chiqishi |
|
|
|
чиқиши |
||
|
|
|
||
Obesitas universalis |
Общее ожирение |
Умумий семириш |
Umumiy semirish |
|
Adipositas cordis |
Ожирение сердца |
Юракни ёғ босиши |
Yurakni yog‘ bosishi |
|
|
|
ли тарзда ёғ |
O‘choqli tarzda yog‘ |
|
Lipomatosis |
Очаговое скопление жира |
Ўчоқ |
||
тўпланиши |
to‘planishi |
|||
|
|
|||
Lipomatosis |
Болезненный липоматоз |
Оғриқли липоматоз |
Og‘riqli lipomatoz |
|
dolorosa |
(болезнь Деркума) |
(Деркум касаллиги) |
(Derkum kasalligi) |
|
Glycogenosis |
Врожденное нарушение |
Туғма гликоген |
Tug‘ma glikogen |
|
обмена гликогена |
алмашинуви бузилиши |
almashinuvi buzilishi |
||
|
||||
Splenomegalia |
Увеличенная селезёнка |
Талоқ катталишиши |
Taloq kattalishishi |
|
Lien lardaceus |
"Сальная" селезёнка |
симон” талоқ |
“Yog‘simon” taloq |
|
“Ёғ |
||||
|
Жиробелковая |
Артерияларда |
Arteriyalarda biriktiruvchi |
|
Atherosclerosis |
инфильтрация артерий с |
бириктирувчи тўқима |
to‘qima o‘sishi bilan |
|
разрастанием |
ўсиши билан кечувчи ёғ- |
kechuvchi yog‘-oqsilli |
||
|
||||
|
соединительной ткани |
оқсилли инфильтрация |
infiltratsiya |
|
|
Распад жиробелковых масс |
Томирдан ташқарида |
Tomirdan tashqarida |
|
|
триглицеридлар юзасида |
triglitseridlar yuzasida |
||
Atheromatosis |
в толще триглицеридов вне |
|||
ёғ-оқсилли массаларнинг |
yog‘-oqsilli massalarning |
|||
|
сосудов |
|||
|
емирилишга учраши |
emirilishga uchrashi |
||
|
|
|||
|
|
Қон томирлар девори |
Qon tomirlar devori yoki |
|
Aneurysma |
Выпячивание стенки сосуда |
ёки юракда кенгайтмалар |
yurakda kengaytmalar |
|
или сердца |
пайдо бўлиб,юпқала-шиб |
paydo bo‘lib,yupqalashib |
||
|
||||
|
|
қолиши |
qolishi |
|
|
|
Томирдан ташқарида |
Tomirdan tashqarida |
|
|
Отложения холестерина и |
холестерин ва |
||
Xanthomatosis |
xolesterin va triglitseridlar |
|||
триглицеридов вне сосудов |
триглицеридлар чўкиб |
|||
|
cho‘kib qolishi |
|||
|
|
қолиши |
||
|
|
|
||
Intumescentia |
Мукоидное набухание |
Мукоид бўкиш |
Mukoid bo‘kish |
|
mucoidea |
||||
|
|
|
||
Ren arterioarteriolo- |
Первично-сморщенная |
Бирламчи бужмайган |
Birlamchi bujmaygan |
|
scleroticus |
почка |
буйрак |
buyrak |
|
Cicatrix keloidea |
Гиалинизированный |
Гиалинлашган тери |
Gialinlashgan teri |
|
кожный рубец |
чандиғи |
chandig‘i |
||
|
||||
Idiopathicus, kryptos |
Неизвестный, неясный, |
Номаълум,яширин |
Noma’lum,yashirin |
|
|
скрытый, тайный |
|
|
|
Macroglossia |
Увеличенный язык |
Тил катталашиши |
Til kattalashishi |
|
Pigmentosis |
Нарушение обмена |
Ранг берувчи пигментлар |
Rang beruvchi pigmentlar |
|
окрашенных веществ |
алмашинуви бузилиши |
almashinuvi buzilishi |
||
|
||||
|
Накопление гемосидерина в |
Гемолиз кучайиши |
Gemoliz kuchayishi |
|
|
ималарда |
natijasida to‘qimalarda |
||
Haemosiderosis |
тканях при усиленном |
натижасида тўқ |
||
гемосидериннинг |
gemosiderinning |
|||
|
гемолизе |
|||
|
тўпланиши |
to‘planishi |
||
|
|
|||
|
Накопление гемосидерина |
Темир кўп келиши |
Temir ko‘p kelishi |
|
Haemochromatosis |
вследствие повышенного |
натижасида гемосидерин |
natijasida gemosiderin |
|
|
поступления железа |
тўпланиши |
to‘planishi |
|
Icterus |
Желтуха |
Сариқлик |
Sariqlik |
|
Cholaemia |
Повышенное содержание в |
Қонда ўт таркибий |
Qonda o‘t tarkibiy |
|
крови составных частей |
қисмларининг миқдори |
qismlarining miqdori |
||
|
2
|
жёлчи |
ошиши |
oshishi |
|
|
Отложение малярийного |
Малярия пигменти- |
Malyariya pigmenti- |
|
Haemomelanosis |
гемомеланиннинг |
gemomelaninning |
||
пигмента |
||||
|
чўкиши |
cho‘kishi |
||
|
|
|||
Hypermelanosis |
Избыточное накопление |
Меланин миқдори ошган |
Melanin miqdori oshgan |
|
меланина |
ҳолда тўпланиши |
holda to‘planishi |
||
|
||||
Hypomelanosis |
Пониженное содержание |
Меланин миқдори |
Melanin miqdori |
|
меланина |
камайиши |
kamayishi |
||
|
||||
Albinisme |
Врождённый общий |
Туғма умумий |
Tug‘ma umumiy |
|
гипомеланоз |
гипомеланоз |
gipomelanoz |
||
|
||||
Leucoderma |
Белая кожа (очаговый |
Оқ тери(ўчоқли |
Oq teri(o‘choqli |
|
гипомеланоз) |
гипомеланоз) |
gipomelanoz) |
||
|
||||
Vitiligo |
Пегая кожа (очаговый |
Оқ доғли тери(ўчоқли |
Oq dog”li teri(o‘choqli |
|
гипомеланоз) |
гипомеланоз) |
gipomelanoz) |
||
|
||||
Chloasma |
Гиперпигментация кожи |
Юз териси |
Yuz terisi |
|
лица |
гиперпигментацияси |
giperpigmentasiyasi |
||
|
||||
|
Повышенное содержание |
Қонда сийдик кислота |
Qonda siydik kislota |
|
Hyperuricaemia |
солей мочевой кислоты в |
|||
тузлари миқдори ошиши |
tuzlari miqdori oshishi |
|||
|
крови |
|||
|
|
|
||
|
Повышенное содержание |
Сийдикда сийдик |
Siydikda siydik kislota |
|
Hyperuricuria |
солей мочевой кислоты в |
|||
кислота миқдори ошиши |
miqdori oshishi |
|||
|
моче |
|||
|
|
|
||
|
Болезнь, связанная с |
Пурин алмашинуви |
Purin almashinuvi |
|
Podagra |
нарушением обмена |
бузилиши билан кечувчи |
buzilishi bilan kechuvchi |
|
|
пуринов |
касаллик |
kasallik |
|
Tophus uricus |
Подагрический узел |
Подагра |
Podagra |
|
(шишка) |
тугунлари(бўртма-лар) |
tugunlari(bo‘rtmalar) |
||
|
||||
Pneumoconiosis |
Пылевые заболевания |
Ўпкалар чанг касаллиги |
O‘pkalar chang kasalligi |
|
лёгких |
||||
|
|
|
||
Anthracosis |
Пылевые заболевания |
Ўпкалар чанг касаллиги |
O‘pkalar chang kasalligi |
|
лёгких |
||||
|
|
|
||
Siderosis |
Пигментация |
Темир тутувчи чанглар |
Temir tutuvchi changlar |
|
железосодержащей пылью |
пигментацияси |
pigmentatsiyasi |
||
|
||||
Lissinosis |
Пигментация |
Пахта-қоғоз чанги |
Paxta-qog‘oz changi |
|
хлопчатобумажной пылью |
пигментацияси |
pigmentatsiyasi |
||
|
||||
|
Отложение солей кальция |
Кальций тузлари |
Kalsiy tuzlari |
|
|
(обызвествление, |
|||
Calcinosis, |
чўкиши(оҳакланиш,бўрл |
cho‘kishi(ohaklanish,bo‘rl |
||
омелотворение). |
||||
calcificatio |
аниш) |
anish) |
||
Дистрофический |
||||
Calcinosis discrasia |
Дистрофик оҳакланиш |
Distrofik ohaklanish |
||
кальциноз. |
||||
|
Метастатик оҳакланиш |
Metastatik ohaklanish |
||
|
Метастатический кальциноз |
|||
|
Минерализация |
ай |
|
|
|
соединительной или |
Бириктирувчи ёки тоғ |
Biriktiruvchi yoki tog‘ay |
|
Ossificatio |
тўқимасининг |
|||
хрящевой тканей |
to‘qimasining suyaklanishi |
|||
|
суякланиши |
|||
|
(окостенение) |
|
||
|
|
|
||
Osteoporosis, |
Дистрофическое |
Суяк тўқимасининг |
Suyak to‘qimasining |
|
rareflcatio |
разрежение костной ткани |
дистрофик емирилиши |
distrofik emirilishi |
|
Osteomalacia |
Дистрофическое |
Декальцинация билан |
Dekalsinatsiya bilan |
|
размягчение костной ткани |
лиқ ҳолда суяк |
bog‘liq holda suyak |
||
|
боғ |
3
|
в связи с декальцинацией |
тўқимасининг дистрофик |
to‘qimasining distrofik |
|
|
|
юмшаши |
yumshashi |
|
Cholestasis |
Застой жёлчи |
Ўт димланиши |
O‘t dimlanishi |
|
Urostasis |
Застой мочи |
Сийдик димланиши |
Siydik dimlanishi |
|
Dyskinesia |
Двигательные расстройства |
Ҳаракат бузилишлари |
Harakat buzilishlari |
|
Retentio |
Задержка |
Тутилиш |
Tutilish |
|
Lithiasis, calculosis |
Камнеобрабзование |
Тош ҳосил бўлиши |
Tosh hosil bo‘lishi |
|
Concrementum, |
Камень |
Тошлар,конкрементлар |
Toshlar,konkrementlar |
|
calculus |
||||
|
|
|
||
Nephrolithiasis |
Почечнокаменная болезнь |
Буйрак тош касаллиги |
Buyrak tosh kasalligi |
|
Urolithiasis |
Мочекаменная болезнь |
Сийдик тош касаллиги |
Siydik tosh kasalligi |
|
|
Скопление мочи в |
Косача ва жомларда |
Kosacha va jomlarda |
|
|
сийдик олиб кетилиши |
|||
|
чашечках и лоханках |
siydik olib ketilishi |
||
Hydronephrosis |
қийинлашиши |
|||
вследствие затруднения |
qiyinlashishi natijasida |
|||
|
натижасида сийдик |
|||
|
оттока |
siydik to‘planib qolishi |
||
|
тўпланиб қолиши |
|||
|
|
|
||
Cholelithiasis |
Жёлчнокаменная болезнь |
Ўт тош касаллиги |
O’t tosh kasalligi |
|
Sialolithiasis |
Слюнно-каменная болезнь |
Сўлак тош касаллиги |
So’lak tosh kasalligi |
|
Colica |
Приступ резких болей |
Ўткир оғриқ хуружи |
O’tkir og’riq xuruji |
|
Сарrоlithis |
Каловый (кишечный) |
Ичак (ахлат) тошлари |
Ichak( axlat) toshlari |
|
камень |
||||
|
|
|
||
|
Обызвествлённый |
Нобуд бўлган |
Nobud bo’lgan ohaklangan |
|
Lithopaedion |
внутриутробно погибший |
оҳакланган ҳомила (тош |
||
homila |
||||
|
плод |
ҳомила ) |
||
|
|
|||
Petrificatio |
Обызвествлённый тромб в |
Оҳакланган вена тромби |
Ohaklangan vena trombi |
|
Phlebolithus |
вене |
|||
|
|
|||
|
НЕКРОЗ |
|
||
Autolysis |
Аутолиз |
Ириш, аутолизланиш |
Irish, autolizlanish |
|
|
|
Ҳужайра ва |
Xujayra va to`qimalarning |
|
Necrosis |
Некроз |
тўқималарнинг маҳаллий |
||
maxalliy o`limi |
||||
|
|
ўлими |
||
|
|
|
||
Exitus letalis |
|
Тез ва қисқа муддат |
Tez va qisqa muddat |
|
Скоропостижная смерть |
ичида ривожланувчи |
|||
Morssubita |
ichida rivojlanuvchi o`lim |
|||
|
ўлим |
|||
|
|
|
||
Mors |
Общая смерть |
Ўлим |
O`lim |
|
Geron, gerontos, |
Старость, старческий |
Кексалик,қарилик |
Keksalik, qarilik |
|
senilis |
||||
|
|
|
||
Siccatio |
Высыхание трупа |
Мурданинг қуриши |
Murdaning qurishi |
|
Rigormortis |
Трупное окоченение |
|
|
|
Algormortis |
Охлаждение трупа |
|
|
|
Livores mortis |
Трупные пятна |
|
|
|
Caryopycnosis |
Сморщивание ядра |
Ядро бужмайиши |
Yadro bujmayishi |
|
Caryorrhexis |
Распад ядра на фрагменты |
Ядронинг қисмларга |
Yadroning qisimlarga |
|
ажралиши |
ajiralishi |
|||
|
|
|||
Caryolisis |
Растворение ядра |
Ядро эриб кетиши |
Yadro erib ketishi |
|
Plasmorrhexis |
Распад цитоплазмы на |
Цитоплазманинг |
Sitoplazmaning qisimlarga |
|
фрагменты |
қисмларга ажралиши |
ajiralishi |
||
|
||||
Plasmolysis |
Разжижение цитоплазмы |
Цитоплазманинг |
Sitoplazmaning fermentlar |
|
ферментами |
ферментлар таъсирида |
tasirida erib ketishi |
||
|
4
|
|
эриб кетиши |
|
|
Cytolisis |
Разрушение всей клетки |
Ҳужайранинг эриши |
Xujayraning erishi |
|
Detritus |
Продукт распада тканей |
Тўқималар емирилиши |
To`qimlar emirilishi |
|
маҳсулоти,детрит |
maxsuloti,detrit |
|||
|
|
|||
Inflammatio |
Демаркационное |
Демаркацион |
Demoraksion yallig`lanish |
|
defensiva |
воспаление |
яллиғланиш |
||
|
||||
|
Некротическое или |
Тўқималарнинг некротик |
To`qimalarning nekrotik |
|
Malacia |
дистрофическое |
ёки дистрофик |
yoki distrofik |
|
|
размягчение тканей |
юмшаши,маляция |
yumshashi,malyasiya |
|
Resorbtio |
Рассасывание |
Сўрилиб кетиш |
So`rilib ketishi |
|
|
Полость после |
Некротик массаларнинг |
Nekrotik massalarning |
|
Caverna, cysta |
рассасывания |
сўрилиб кетишидан сўнг |
so`rilib ketishidan so`ng |
|
|
некротических масс |
ҳосил бўладиган бўшлиқ |
xosil bo`ladigan bo`shliq |
|
|
Самоотторжение |
Некротик(нобуд бўлган) |
Nekrotik(nobud bo`lgan) |
|
Detritis |
массанинг узилиб |
massaning uzilib |
||
некротических масс |
||||
|
тушиши(мутиляция) |
tushishi(mutatsiya) |
||
|
|
|||
Necrosis sicca |
Сухой некроз |
қ |
Quruq ,nekroz |
|
Қуру некроз |
||||
Necrosis humida |
Влажный некроз |
Ҳўл некроз |
Xo`l nekroz |
|
(colliquativa) |
||||
|
|
|
||
Necrosis caseosa |
Творожистый некроз |
Сузмасимон некроз |
Suzmasimon nekroz |
|
Necrosis ceroidea |
Восковидный некроз |
Мумсимон некроз |
Mumsimon nekroz |
|
Hernia |
Грыжа |
Чурра |
Churra |
|
Gangraena sicca |
Сухая гангрена |
Қуруқ гангрена |
Quruq gangrena |
|
|
|
Нобуд бўлган |
Nobud bo`lgan |
|
Mumificatio |
Высыхание мёртвых тканей |
ималарнинг |
to`qimalarning |
|
тўқ |
||||
|
|
қуриши,мумификацияси |
qurishi,mumifikatsiya |
|
Gangraena humida |
Влажная гангрена |
Ҳўл гангрена |
Xo`l gangrena |
|
Noma |
Влажная гангрена щёк и |
Лунж ва оралиқ соҳа ҳўл |
Lunj va oraliq soxa xo`l |
|
промежности |
гангренаси(нома) |
gangrenasi(noma) |
||
|
||||
Decubitus |
Пролежень |
Ётоқ яра |
Yotoq yara |
|
|
Ишемический (сосудистый) |
Қон томирга |
Qon tomirga |
|
Infarctus |
алоқадор(ишемик) |
|||
|
некроз |
некроз |
aloqador(ishemik)nekroz |
|
|
|
|
||
Infarctus anemicus |
Инфаркт белый |
Оқ инфаркт |
Oq infarqt |
|
Infarctus |
Инфаркт красный |
Қизил инфаркт |
Qizil infarqt |
|
haemorrhagicus |
||||
|
|
|
||
Myomalacia cordis |
Размягчение мышцы сердца |
Юрак мушаклари |
Yurak mushaklari |
|
|
|
юмшаши,миомаляция |
yumshash,miomalyasiya |
|
Rupturavera cordis |
Истинный разрыв сердца |
Юрак чин ёрилиши |
Yurak chin yorilishi |
|
Malacia |
Размягчение (инфаркт) |
Мия тўқимаси |
Miya |
|
cerebri,encephaloma |
юмшаши,энцефаломаляц |
to`qimasiyumshashi,ensefa |
||
мозга |
||||
lacia |
ия |
lomalyasiya |
||
|
||||
|
Полная потеря мышечных |
Мушак қисқаришлари |
Mushak qisqarishlari |
|
Paralysis, plegia |
батамом |
batamom |
||
сокращений |
||||
|
йўқолиши,паралич |
yo`qolishi,paralich |
||
|
|
|||
Paresis |
Частичная мышечная |
Мушак ҳаракати қисман |
Mushak xarakati qisman |
|
обездвиженность |
олиши,парез |
yo`qolish,perez |
||
|
йўқ |
|||
|
РАССТРОЙСТВА КРОВООБРАЩЕНИЯ |
|
||
Plethora, |
Общее полнокровие |
Умумий тўлақонлилик, |
Umumiy to`laqonlik, |
5
hypervolemia |
|
плетора, гиперволемия |
plethora, gipervolemiya |
|
Hyperaemia |
Местное полнокровие |
Маҳаллий тўлақонлилик |
Maxalliy to`laqonlik |
|
Anaemia acuta |
Острое малокровие |
Ўткир камқонлилик |
O`tkir kamqonlik |
|
Anaemia chronica |
Хроническое малокровие |
Сурункали камқонлилик |
Surunkali kamqonlik |
|
Inspissatio sanguinis |
Сгущение крови |
Қон қуюқлашиши |
Qon quyqalashsihi |
|
Hydraemia |
Разжижение крови |
Қон суюқлашиши |
Qon suyuqlashishi |
|
Cyanosis |
Синюшность |
Кўкариш,цианоз |
Ko`karish , sianozi |
|
Hepar moschatum |
"Мускатная" (застойная) |
“Мускат” (димланишли) |
|
|
печень |
Muskat (dimlanishi) jigar |
|||
(congestivum) |
жигар |
|||
|
|
|||
|
|
|
|
|
Hepar moschatum |
Бурая мускатная печень |
Қўнғир мускат жигар |
Qo`ng`ir muskat jigari |
|
fuscum |
||||
|
|
|
||
Hepar moschatum |
Жирная мускатная печень |
Ёғли мускат жигар |
Yog`li muskat jigari |
|
adiposum |
||||
|
|
|
||
Hepar moschatum |
Атрофическая мускатная |
Атрофик мускат жигар |
Atrofik muskat jigar |
|
atrophicans |
печень |
|||
|
|
|||
Oedema, hydrops |
Отёк, водянка |
Шиш,истисқо |
Shish, istisqo |
|
|
Отёчная |
Шиш(яллиғланишга |
Shish(yallig`lanishga |
|
Transsudatum |
(невоспалительная) |
алоқадор бўлмаган) |
aloqador bo`lmagan |
|
|
жидкость |
суюқлик,транссудат |
suyuqlik, transsudat |
|
Anasarca |
Распространенный отек |
Тери ости ёғ қавати |
Teri osti yog` qavati |
|
подкожной клетчатки |
тарқоқ шиши,анасарка |
tarqoq shishsi, anasarka |
||
|
||||
|
Отёчная жидкость в |
Қорин бўшлиғида шиш |
Qorin bo`shlig`ida shish |
|
Ascites |
суюқлиги |
|||
брюшной полости |
suyuqligi to`planishi,assit |
|||
|
тўпланиши,асцит |
|||
|
|
|
||
|
Отёчная жидкость в |
Юрак бўшлиғида шиш |
Yurak bo`shlig`ida shish |
|
Hydropericardium |
полости |
|||
суюқлиги тўпланиши |
suyuqligi to`planishi |
|||
|
сердечной сорочки |
|||
|
|
|
||
|
Отёчная жидкость в |
Кўкрак қафаси |
Ko`krak qafasi |
|
Hydrothorax |
грудной полости |
бўшлиғида суюқлик |
bo`shlig`ida suyuqlik |
|
|
|
тўпланиши |
to`planishi |
|
Lien cyanoticus |
Застойная селезёнка |
Цианотик |
Siatonik (dimlanishi) taloq |
|
|
|
(димланишли)талоқ |
||
|
|
|
||
Ren cyanoticus |
Застойная почка |
Цианотик (димланишли) |
Siatonik (dimlanishi) |
|
буйрак |
buyrak |
|||
|
|
|||
Induratio |
Застойное уплотнение |
Димланишли |
Dimlanishli zichlanish |
|
зичланиш(индурация) |
(indurasiya) |
|||
|
|
|||
Induratio fusca |
Бурое уплотнение лёгких |
Ўпкаларнинг қўнғир |
O`pkalarning qo`ng`ir |
|
pulmonum |
зичланиши |
zichlanishi |
||
|
||||
Haemorrhagia per |
Кровотечение вследствие |
Томир ёрилиши |
Tomir yorilishi natijasida |
|
rhexin |
разрыва сосуда |
натижасида қон кетиши |
qon ketishi |
|
|
Кровотечение вследствие |
Қон томир девори |
Qon tomir devoir |
|
Haemorrhagia per |
емирилиши |
yemirilishi |
||
разъедания (аррозии) |
||||
diabrosin |
(аррозия)натижасида қон |
(arroziy)natijasida qon |
||
стенки сосуда |
||||
|
кетиш |
ketishi |
||
|
|
|||
Haemorrhagia per |
Кровотечение вследствие |
Томир девори |
Tomir devoir |
|
повышенной |
ўтказувчанлиги ошиши |
otkazuvchanligi oshishi |
||
diapedesin |
||||
проницаемости сосуда |
натижасида қон кетиш |
natijasida qon ketishi |
||
|
||||
Petechia |
Точечное капиллярное |
Тери ва шиллиқ |
Teri va shiliq pardalarri |
6
|
кровоизлияние кожи и |
пардалари |
kapilyarlaridan nuqtali qon |
|
|
слизистых оболочек |
капиллярларидан |
quyilishi, petexiya |
|
|
|
нуқтали қон |
|
|
|
|
қуйилиш,петехия |
|
|
|
Обширное кровоизлияние |
Тери ва шиллиқ |
Teri va shilliq pardalariga |
|
Ecchymosis |
пардаларига тарқоқ қон |
tarqoq qon quyilishi, |
||
кожи и слизистых |
||||
|
қуйилиш,экхимоз |
ekximoz |
||
|
|
|||
|
Мелкие множественные |
Тери ва шиллиқ |
Teri va shiliq pardalariga |
|
|
кровоизлияния кожи и |
|||
|
пардаларга кўп сонли |
ko`p sonli mayda qon |
||
Purpura |
слизистых. |
|||
майда қон қуйилишлар, |
quyilishlar, purpura, |
|||
|
Быстрое массивное |
|||
|
пурпура, аъзога тез |
a`zoga tes massiv qon |
||
|
кровоизлияние в орган |
|||
|
массив қон қуйилиш |
quyilish |
||
|
(удар) |
|||
|
|
|
||
Insultus Sugillatio |
Острое нарушение |
Мияда қон айланиши |
Miyaga qon aylanishi |
|
мозгового кровообращения |
ўткир бузилиши |
o`tkir buzilishi |
||
|
||||
Melaena |
Кровь в кале |
Ахлат билан қон чиқиши |
Axlat bilan qon chiqishi |
|
|
|
Сийдик билан |
Siydik bilan |
|
Haematuria |
Кровь (эритроциты) в моче |
қон(эритроцитлар) |
||
qon(eritrositlar)ajirilishi |
||||
|
|
ажралиши |
||
|
|
|
||
Haemarthrosis |
Кровь в полости сустава |
Бўғим бўшлиғида қон |
Bo`g`im bo`shlig`idan qon |
|
тўпланиши |
to`planishi |
|||
|
|
|||
Haemophthalmus |
Кровоизлияние в |
Шишасимон танага(кўз |
Shishsasiman tanaga(ko`z |
|
стекловидное тело |
олмасига) қон қуйилиши |
olmasi) qon quyilishi |
||
|
||||
Haemopericardium |
Кровь в полости сердечной |
Юрак халтасига қон |
Yurak xaltasiga qon |
|
сорочки |
қуйилиши |
quyilishi |
||
|
||||
Haemothorax |
Кровь в плевральной |
Плевра бўшлиғига қон |
Plevra bo`shlig`iga qon |
|
полости |
тўпланиши |
quyilishi |
||
|
||||
|
|
ига қон |
Qorin bo`shlig`iga qon |
|
Haemoperitoneum |
Кровь в брюшной полости |
Қорин бўшлиғ |
||
тўпланиши |
to`planishi |
|||
|
|
|||
Thrombus parietalis |
Пристеночный тромб |
Девор олди тромби |
Devor oldi trombi |
|
Thrombus |
Закупоривающий тромб |
Томир йўлини бекитиб |
Tomir yo`lini bekitib |
|
obturatorius |
қўювчи тромб |
qo`yuvchi tromb |
||
|
||||
|
Сдавление просвета сосуда, |
Томир йўли, ковак |
Tomir yo`li, kovak a`z |
|
|
ларининг |
|||
Compressio |
полого органа, полости |
аъзо,бўшлиқ |
obo`shliqlarining tashqi |
|
ташқи томондан |
||||
|
извне |
tomondan bosilishi |
||
|
босилиши |
|||
|
|
|
||
Obturatio, |
Закрытие просвета сосуда, |
Томир йўли,ковак |
Tomir yuli, kovak a`zo, |
|
полого органа, полости |
аъзо,бўшлиқларнинг |
bo`shliqlarining bekilib |
||
obstructio, occlusio |
||||
изнутри |
бекилиб қолиши |
qolishi |
||
|
||||
|
|
имида ёт |
Qon oqimida yot |
|
|
Циркуляция в крови |
Қон оқ |
||
|
заррачаларнинг пайдо |
zarrachalarning paydo |
||
Embolia |
инородных частиц с |
|||
бўлиб, томир йўлини |
bo`lib, toir yo`lini bekitib |
|||
|
закупоркой сосуда |
|||
|
ўйиши |
qo`yishi |
||
|
|
бекитиб қ |
||
Embolia gasea |
Газовая эмболия |
Газли эмболия |
Gazli emboliya |
|
Embolia adiposa |
Жировая эмболия |
Ёғли эмболия |
Yog`li emboliya |
|
|
|
осил қилиб,қон |
Bo`shliq xosil qilib,qon |
|
|
Кровоизлияние с |
Бўшлиқ ҳ |
||
Haematoma |
қуйилиши(ўчоқли қон |
quyilishi(o`choqli qon |
||
образованием полости |
||||
|
қуйилиш соҳаси) |
quyilish soxasi) |
||
|
|
|||
Haematemesis |
Кровавая рвота |
Қон қусиш |
Qon qusish |
7
Epistaxis |
Носовое кровотечение |
Бурундан қон кетиши |
Burindan qon ketishi |
|
Haemoptoe, |
Кровохарканье |
Қон туфлаш |
Qon tuflash |
|
haemoptysis |
||||
|
|
|
||
Metrorrhagia |
Маточное кровотечение |
Бачадондан қон кетиши |
Bachadondan qon ketishi |
ПРОЦЕССЫ КОМПЕНСАЦИИ
И ПРИСПОСОБЛЕНИЯ
Adaptatio, |
Приспособление |
Мослашиш |
Moslashish |
|
accomodatio |
||||
|
|
|
||
Compensatio |
Возмещение |
Ўрнини тўлдириш |
O`rnini to`ldirish |
|
|
|
ма |
|
|
|
Врождённое отсутствие |
Аъзонинг туғ |
A`zoning tug`ma |
|
Agenesia, aplasia |
ривожланмаганлиги,йўқл |
|||
|
органа |
иги |
rivojlanmaganligi, yo`qligi |
|
|
|
|
||
|
|
ма нотўлиқ |
|
|
|
Врождённое недоразвитие |
Аъзонинг туғ |
A`zoning tug`ma noto`liq |
|
Hypoplasia |
(қисман) |
|||
органа |
(qisman)rivojlanganligi |
|||
|
ривожланганлиги |
|||
|
|
|
||
Malformatio |
Врожденный порок |
ма нуқсон |
Tug`ma nuqson |
|
Туғ |
||||
Hypertrophia |
Нейрогормональная |
Нейрогормонал |
Neyrogormonal |
|
correlativa |
гипертрофия |
гипертрофия |
gipertrofiya |
|
Hyperplasia |
Железистая гиперплазия |
Безли гиперплазия |
Bezli giperplaziya |
|
glandularis |
||||
|
|
|
||
Hypertrophia vicaria |
Заместительная |
Ўрнини босувчи(викар) |
O`rnini bosuv vik |
|
гипертрофия |
гипертрофия |
|||
|
|
|||
Hypertrophia spuria |
Ложная гипертрофия |
Сохта гипертрофия |
Soxta gipertrofiya |
|
(vacata) |
||||
|
|
|
||
Dilatatio |
Диффузное расширение |
Ковак аъзонинг диффуз |
Kovak a`zoning diffuz |
|
полого органа |
кенгайиши(дилятация) |
kengayishi(dilyatasiya) |
||
|
||||
Cor pulmonale |
"Лёгочное" сердце |
“Ўпкали” юрак |
``O`pkali`` yurak |
|
Cor bovinum |
"Бычье" сердце |
“Ҳўкиз” юраги |
``Xo`kkiz`` yuragi |
|
Elephantiasis |
Слоновость |
Филоёқлилик |
Filoyoqlilik |
|
Lymphoedema |
Отёк тканей при |
Лимфостазда тўқималар |
Limfostaza to`qimalar |
|
лимфостазе |
шиши,лимфэдема |
shishsi, limfedema |
||
|
||||
Regeneratio |
Восстановление |
Зарарланган |
Zararlangan qisimlarning |
|
утраченных частей |
қисмларнинг тикланиши |
tiklanishi |
||
|
||||
|
|
Анатомик |
Anatomik |
|
Restitutio |
Полное восстановление |
структураларнинг тўлиқ |
strukturalarining to`liq |
|
анатомической структуры |
ўзини ўз элементлари |
o`zini o`z elementlari |
||
|
||||
|
|
ҳисобига тиклаши |
xisobiga tiklash |
|
|
|
Нотўлиқ |
|
|
Substitutio |
Неполное восстановление |
тикланиши,бошқа |
Noto`liq tiklanish,boshqa |
|
анатомической структуры |
тўқима ҳ исобига |
to`qima xisobiga tiklanish |
||
|
||||
|
|
тикланиш |
|
|
Sanatio |
Заживление |
Битиш |
Bitish |
|
Reparatio |
Восстановительная |
Тикланишла |
Tiklanish regeneratsiya, |
|
регенерация |
регенерация,репарация |
reparatsiya |
||
|
||||
Sanatio per primam |
Заживление первичным |
Бирламчи чандиқ ҳосил |
Birlamchi chandiq xosil |
|
intentionem |
натяжением |
қилиб битиш |
qilib bitish |
|
Sanatio per |
Заживление вторичным |
Иккиламчи чандиқ ҳосил |
Ikkilamchi chandiq xosil |
|
secundam |
||||
натяжением |
қилиб битиш |
qilib bitish |
||
intentionem |
||||
|
|
|
8
Eschara |
Струп (корочка) |
Пўстлоқ(струп) |
Po`stloq(strup) |
|
Metaplasia |
Превращение одного типа |
Бир тўқиманинг бошқа |
Bir to`qimaning boshqa |
|
ткани в другой |
тўқимага айланиши |
to`qimaga aylanishi |
||
|
||||
|
|
Шиллиқ |
Shilliq |
|
Leucoplacia |
Очаг ороговения шейки |
қаватларнинг(бачадон |
qavatlarning(bachadon |
|
матки |
бўйни) ўчоқли |
bo`yi)o`choqli |
||
|
||||
|
|
мугузланиши |
muguzlanshi |
|
Pseudoerosia |
Ложная эрозия |
Сохта эрозия |
Soxta eroziya |
|
|
Уменьшение органа или |
Аъзо ёки тўқималарнинг |
A`zo yoki to`qimalarning |
|
Atrophia |
паренхимаси камайиши |
parinxemasi kamayishi |
||
ткани за счет паренхимы |
||||
|
ҳисобига кичиклашиши |
xisobiga kichiklanishi |
||
|
|
|||
Reductio,involutio |
Возрастная |
Ёшга боғлиқ |
Yoshga bog`liq(fiziologik) |
|
|
(физиологическая) атрофия |
(физиологик) атрофия |
atrofiya |
|
Atrophia spuria |
Ложная атрофия |
Сохта атрофия |
Soxta atrofiya |
|
Atrophia glabra |
Гладкая атрофия |
Силлиқ атрофия |
Silliq atrofiya |
|
Atrophia granularis |
Зернистая атрофия |
Донадор атрофия |
Donador atrofiya |
|
Atrophia fusca |
Бурая атрофия |
Қўнғир атрофия |
Qo`ng`ir atrofiya |
|
Atrophia generalis, |
Общее истощение |
Умумий атрофия |
Umumiy atrofiya |
|
marasmus |
||||
|
|
|
||
|
Крайняя степень общего |
Ўта |
O`ta |
|
Cachexia |
озғинлик,кахексия(ёмон |
ozg`inli,kaxeksiya(yomon |
||
истощения |
||||
|
ҳолат) |
xolat) |
||
|
|
|||
Hydrocephalia |
Избыток ликвора в |
Мия қоринчаларида |
Miya qorinchalarida likvor |
|
желудочковой системе |
ликвор кўп тўпланиши |
ko`p to`planishi |
||
|
||||
Sclerosis |
Склероз |
Чандиқлашиш |
Chandiqlashish |
|
|
Склероз с деформацией |
Аъзо деформацияси ва |
A`zo deformasiyasi va |
|
|
структураларининг қайта |
strukturalarining qayta |
||
Cirrhosis |
органа и перестройкой |
|||
тузилиши билан кечувчи |
tuzilishi bilan kechuvchi |
|||
|
структуры |
|||
|
чандиқланиш(цирроз) |
chandiqlanishi(siroz) |
||
|
|
|||
|
Обратимое разрастание |
Аъзо зичлашмаган ҳолда |
A`zo zichlashmagan xolda |
|
|
бириктирувчи |
|||
Fibrosis |
соединительной ткани без |
biriktiruvchi to`qimaning |
||
тўқиманинг |
||||
|
уплотнения органа |
o`sishi(qaytar jarayon) |
||
|
айтар жараён) |
|||
|
|
ўсиши(қ |
|
|
|
|
Ёт таначаларнинг |
Yot tanachalarning |
|
|
Замещение соединительной |
юзаларини |
||
Organisation |
biriktiruvchi to`qima |
|||
тканью инородных тел |
бириктирувчи тўқима |
|||
|
qoplashi(organizatsiya) |
|||
|
|
қоплаши(организация) |
||
|
|
|
||
|
Образование фиброзной |
Ёт жисмлар атрофида |
Yot jisimlar atarofida |
|
|
фиброз капсула ҳосил |
|||
Incapsulatio |
капсулы вокруг инородного |
fibroz kapsula xosil |
||
бўлиши,битишма,шварт, |
||||
Commissura, |
тела, спайка, шварта |
найсимон аъзоларнинг |
bo`lishi,bitishma,shvart,na |
|
synechia Strictura |
сужение трубчатого органа |
ysimon a`zolarning |
||
торайиши,бўшлиқ ва |
||||
Obliteratio |
заращение полости, сосуда, |
torayishi,bo`shliq va tomir |
||
томир йўлининг битиб |
||||
|
протока |
yulining bitib ketishi |
||
|
кетиши |
|||
|
|
|
||
|
ВОСПАЛЕНИЕ |
|
||
Inflammatio |
Воспаление |
Яллиғланиш |
Yallig`lanish |
|
Rubor |
Покраснение |
Қизариш |
Qizarish |
|
Calor |
Жар |
Иситма |
Isitma |
|
Dolor |
Боль |
Оғриқ |
Og`riq |
9
Tumor |
Припухлость |
Шиш,тумор |
Shish, tumor |
|
Functio laesa |
Понижение функции |
Функциясининг |
Funksiyaning pasayishi |
|
пасайиши |
||||
|
|
|
||
Exsudatum |
Воспалительная жидкость |
Яллиғланиш экссудати |
Yallig`lanish ekssudati |
|
Generalisatio, |
Распространение процесса |
Бутун организм бўйлаб |
Butun organizm bo`ylab |
|
жараённинг тарқалиши, |
jarayonning tarqalishi, |
|||
disseminatio |
по всему организму |
|||
генерализацияси |
generalizatsiyasi |
|||
|
|
|||
Intlammatio |
Гнилостное воспаление |
Чирик яллиғланиш |
Chirik yallig`lanish |
|
putrida |
||||
|
|
|
||
Inflammatio |
|
Сарамас, рожа |
Sarmas, roja kasalligidagi |
|
Рожистое воспаление |
касаллигидаги |
|||
erysipelatosa |
yallig`lanish |
|||
|
яллиғланиш |
|||
|
|
|
||
Cor hirsitum |
«Волосатое» сердце |
“Сочли” юрак (фибриноз |
``sochli`` yurak(fibrinoz |
|
(фибринозный перикардит) |
перикардит |
perikardit) |
||
|
||||
|
|
Яллиғланишда сероз |
Yallig`lanishda serroz |
|
|
Сращение серозных |
пардаларнинг |
||
Adhaesio |
pardalarning |
|||
оболочек при воспалении |
битишиб,ёпишиб |
|||
|
bitishib,yopishib qolishi |
|||
|
|
қолиши |
||
|
|
|
||
Pericarditis |
Слипчивый перикардит |
Битишган перикардит |
Bitishgan perikardit |
|
adhaesiva |
||||
|
|
|
||
Cor testaceum |
"Панцирное" сердце |
“Панцир” юрак,тошбақа |
``Pansir`` yurak,toshbaqa |
|
косасини эслатувчи юрак |
kosasi eslatuvchi yurak |
|||
|
|
|||
Pus, pyon |
Гной |
Йиринг |
Yiring |
|
Inflammatio |
Гнойное воспаление |
ланиш |
Yiringli yallig`lanish |
|
purulenta |
Йирингли яллиғ |
|||
|
|
|
||
Furunculis |
Гнойное воспаление |
Соч фолликуласининг |
Soch follikulasining |
|
волосяного фолликула |
йирингли яллиғланиши |
yiringli yallig`lanishi |
||
|
||||
|
Очаговое гнойное |
Чегарали йирингли |
Chegarali yiringli |
|
|
ланиш,абсцесс,бўш |
yallig`lanish, absess, |
||
Abscessus, apostema |
воспаление с образованием |
яллиғ |
||
лиқ ҳосил қилган |
bo`shliq xosil qilgan |
|||
|
полости |
|||
|
йирингли яллиғланиш |
yiringli yallig`lanish |
||
|
|
|||
|
Гнойное воспаление |
Бир нечта соч |
Bir nechta soch |
|
Carbunculis |
группы волосяных |
фолликулалари ва ёғ |
folekullalari va yog` |
|
фолликулов и сальных |
безларининг йирингли |
bezlarining yiringli |
||
|
||||
|
желез |
ланиши |
yallig`lanishi |
|
|
яллиғ |
|||
Panaricium, |
Гнойное воспаление тканей |
Тирноқ тўқималари |
Tirnoq to`qimalari yiringli |
|
paronychia |
пальца |
йирингли яллиғланиши |
yallig`lanishi |
|
|
Гной в анатомической |
Табиий бўшлиқлар ёки |
Tabiy b`shliqlar yoki |
|
Empyema |
ковакли аъзоларнинг |
kovakli a`zolarning |
||
полости или в полом органе |
||||
|
|
йирингли яллиғланиши |
yiringli yallig`lanishi |
|
Phlegmone |
Диффузное гнойное |
Диффуз,тарқоқ йирингли |
Diffuz, tarqoq yiringli |
|
воспаление |
яллиғланиш |
yallig`lanish |
||
|
||||
Cellulitis, |
Гнойное воспаление |
Тери ости ёғ қавати |
Teri osti yog` qavati |
|
panniculitis |
подкожной клетчатки |
йирингли яллиғланиши |
yiringli yallig`lanishi |
|
Fistula |
Свищ |
Оқма,фистула |
Oqma, fistula |
|
Pleuritis |
Воспаление плевры |
Плевра пардасининг |
Plevra pardasining |
|
ланиши |
yallig`lanishi |
|||
|
|
яллиғ |
||
Empyema pleurae |
Гнойное воспаление |
Плевра пардаси |
Plevra pardasi yiringli |
|
плевры |
йирингли яллиғланиши, |
yallig`lanishi, empemasi |
||
|
10