3877
.pdf4.14 |
∫∫ln(x2 + y 2 )dx dy , где область D – |
кольцо между окружностями х2 + у2 = |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
е2, х2 + у2 = е4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
∫∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx dy , где область D – |
|
|
|
|
||||||||||||||||
4.15 |
|
|
х2 + у2 |
четверть круга х2 + у2 ≤ а2 |
в первом |
|||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
квадранте. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
2 |
2 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
4.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ у |
|
≤ π . |
|
|
|
||||||||
∫∫ 1 − |
|
|
x |
|
dx dy , где область D – круг х |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
∫∫ |
|
|
|
dx dy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 1 − х2 |
||||||||||||||||||
4.17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
где область D ограничена полуокружностью у |
|||||||||||||||||
x |
2 |
+ y |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
+ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
и осью Ох. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
4.18 |
∫∫(x2 + y2 )dx dy , где область D ограничена окружностью х2 + у2 = 2ах. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
4.19 |
∫∫ |
sin |
|
|
|
x2 + y 2 |
dx dy , |
где область D ограничена линиями х2 + у2 = π2/9, |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
x2 + y 2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
х2 + у2 = π2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
∫∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dx dy , где область D ограничена линиями х2 + у2 = а2, |
|
||||||||||||||||||||||
4.20 |
|
|
х2 + у2 |
х2 + у2 = |
||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
4а2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
∫∫sin |
|
|
|
|
|
|
|
dx dy , |
|
|
|
||||||||||||||||||||
4.21 |
|
|
|
|
х2 + у2 |
где область D ограничена линиями х2 + у2 = π2, |
||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
х2 + у2 = 4 π2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
4.22 |
∫∫(x2 + y2 )dx dy , где область D ограничена окружностью х2 + у2 = 2bу. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
∫∫ |
|
|
|
|
|
|
dx dy , где область D ограничена окружностью |
|
|||||||||||||||||||||||
4.23 |
|
|
R − х2 − у2 |
х2 + у2 = |
||||||||||||||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
R2 и прямыми у = х, |
|
х. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
a |
|
|
|
a2 −x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
4.24 |
∫dx |
|
|
∫ |
a2 − х2 − у2 |
dy . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4.25 |
∫∫xdx dy , где область D ограничена кривой х2 + у2 = 4х. |
|
|
||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.26 |
∫∫ |
уdx dy , где область D – верхний полукруг радиуса |
а |
|
с центром в |
||||||||||||
|
|||||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
точке |
а |
;0 |
. |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||
4.27 |
∫∫(3 − x2 − у2 )dx dy , где область D ограничена окружностью |
х2 + у2 = 3. |
|
||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫∫ |
|
|
|
|
|
|
|
dx dy , гдеобластьD ограниченаокружностью |
|
|
||||||
4.28 |
|
R − х2 − у2 |
х2 + у2 = Rх. |
|
|||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫∫ |
|
|
|
|
|
|
dx dy , где область D ограничена окружностью |
|
|
|||||||
4.29 |
1 + х2 + у2 |
х2 + у2 = 1. |
|
||||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫∫cos |
|
|
|
|
|
dx dy , где область D ограничена линиями |
х2 + у2 = π 2 |
|
||||||||
4.30 |
|
|
х2 + у2 |
, |
|||||||||||||
|
D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
у = х, |
|
|
у = |
|
3 |
х . |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
§6. Геометрические приложения двойных интегралов
6.1. Вычисление площади плоской фигуры в прямоугольных и полярных координатах
Площадь области D в прямоугольных координатах находится по формуле
S = ∫∫dx dy .
D
Если область D задана в полярных координатах, то
21
S = ∫∫ρ dρ dϕ .
D
Пример 1. Вычислить площадь плоской фигуры, лежащей в первом квадранте, ограниченной окружностью х2 + у2 = 2ах, параболой у2 = 2ах и прямой х = 2а.
Решение. Прежде всего необходимо данную фигуру изобразить на рисунке (рис.11). Из рисунка видно, что внешний интеграл удобнее выбрать по переменной х, где 0 ≤ х ≤ 2а. Снизу фигура ограничена верхней
полуокружностью, уравнение которой у = |
2ах − х2 . |
Следовательно, |
|||||
|
|
|
- нижний предел интегрирования. |
|
|
|
|
|
2ах − х2 |
Сверху фигура ограничена |
|||||
верхней ветвью параболы, уравнение которой |
у = |
|
. |
Следовательно, |
|||
2ах |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2ах - верхний предел интегрирования. |
|
|
|
|
у
0 |
• |
• |
2а |
х |
а |
|
Рис.11
Таким образом, получим:
22
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2a |
|
|
|
|
2ax |
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
||||
S = ∫∫dx dy = ∫dx |
|
∫dy = ∫( |
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
2ax − x2 |
)dx = ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2ax |
|
2axdx − ∫ 2ax − x2 dx = |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
D |
|
0 |
|
|
|
|
2ax−x2 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
2a |
|
1 |
|
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
2a |
|
2a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
∫ x |
|
dx − ∫ |
|
− (x2 − 2ax + a2 − a2 ) |
dx = |
|
|
|
|
|
|
|
− ∫ |
|
a2 − (x − a)2 |
dx = |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2a |
|
2a |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
8a |
2 |
|
|
|
|
x − a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
x − a |
|
2a |
|
|
8a |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
a |
|
|
|
|||||||||||||||||
= |
|
− |
|
|
|
a2 − (x − a)2 |
|
+ |
|
arcsin |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
− |
|
a2 − a2 |
+ |
|
arcsin1 |
+ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8a2 |
a2 |
π |
|
|
|
a2 |
|
|
π |
8a2 |
|
|
|
|
|
|
πa2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
+ |
|
|
arcsin(−1) = |
|
|
|
− |
|
|
|
+ |
|
|
|
|
− |
|
= |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
2 |
|
3 |
2 |
2 |
2 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
Пример 2. |
|
Вычислить, переходя к полярным координатам, площадь |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
плоской |
фигуры, |
|
ограниченной окружностью |
|
|
х2 + у2 = |
3ау и |
прямыми |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
у = |
|
|
х и х = 0 (рис.12). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y
x=0
у = 3х
D
0 |
x |
|
Рис.12
Решение. Построим окружность и прямые. Для этого приведём уравнение окружности к каноническому виду, выделяя полный квадрат.
х2 + у2 = 3ау х2 + у2 − 3ау + 9 а2 − 9 а2 = 0
|
|
|
|
|
4 |
|
|
4 |
|
|
2 |
|
3 |
|
2 |
9 |
|
2 |
|
х |
|
+ у − |
|
а |
= |
|
а |
|
. |
|
2 |
4 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Итак, координаты центра окружности |
0; |
3 |
а |
, |
R = |
3 |
а. |
|
|
||||||
|
|
2 |
|
2 |
|
||
23 |
|
|
|
|
|
|
Из рисунка видно, что область ограничена двумя лучами у = 3х и
х = 0 и окружностью. Следовательно, для вычисления её площади удобнее перейти к полярной системе координат:
|
|
|
|
|
|
x = ρ cosϕ , |
|
|
y = ρ sinϕ . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ρ = 3asinϕ , |
лучи у = |
|
х и |
||||||||||||||||||||||||
Тогда уравнение окружности запишется в виде |
|
3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
х = 0 образуют с полярной осью углы α = π и β = π . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Внешний интеграл будет иметь пределы по φ, где |
π ≤ ϕ ≤ π , а внутренний - |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||
по ρ, где |
0 ≤ ρ ≤ 3a sinϕ . |
Таким образом, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
π |
3a sinϕ |
|
π |
ρ |
|
|
|
3a sinϕ |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
1 − cos 2ϕ |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
2 |
|
|
|
|||||||
S = ∫∫ρdρdϕ = ∫ dϕ |
∫ ρdρ =∫ |
|
|
|
dϕ = |
∫9a2 sin 2 ϕ dϕ = |
a2 |
∫ |
dϕ = |
||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
2 |
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||
D |
|
|
|
π |
0 |
|
π |
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
π |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
9 |
|
|
2 |
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
2 |
∫(1 − cos 2ϕ)dϕ = |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
= |
|
a |
|
|
|
a |
|
|
ϕ − |
|
sin 2ϕ |
|
= |
|
|
|
a |
|
(2π + 3 |
3). |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
4 |
|
|
π |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
π |
|
16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задание №5
Вычислить площадь плоской фигуры, ограниченной линиями: (в прямоугольной системе координат)
5.01 |
у = 2 − х, |
у2 = 4х + 4 |
|
||
5.02 |
х = 4 − у2 , |
х + 2 у − 4 = 0 |
|||
5.03 |
у2 = 10х + 25 , у2 = −6х + 9 |
||||
5.04 |
3 у2 = 25х , |
5х2 = 9 у |
|
||
5.05 |
у = х2 , |
4 у = х2 , |
у = 4 |
|
|
5.06 |
у2 = х, |
у2 = 4х , |
у = 1, |
у = 3 |
|
5.07 |
ху = 1, |
ху = 4 , |
х = 2 , |
х = 5 |
24
5.08 |
у = |
х2 |
, |
у2 = 2х , |
у = |
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
||
5.09 |
ху = 4 , |
у = х , х = 4 |
||||||
5.10 |
х = у2 − 2 у, |
х − у = 0 |
||||||
5.11 |
у = х2 , |
4 у = х2 , |
х = 2 , х = −2 |
|||||
5.12 |
у = 2 , |
|
у = х2 − 1 |
|
|
|
||
5.13 |
у2 = х + 1, |
х + у = 1 |
||||||
5.14 |
y = sin x , y = cos x , x = 0 |
|||||||
5.15 |
y = x2 , |
y = x + 2 , |
x = −1, x = 2 |
Вычислить в полярных координатах площадь плоской фигуры, ограниченной линиями:
5.16 |
х2 + у |
2 = 4х , |
х2 + у2 = 2х |
|
|
|
|
|
|
|
||
5.17 |
у = 0 , |
|
у = х , х2 + у2 = 2х |
|
|
|
|
|
|
|||
5.18 |
х2 |
+ у2 = 1 , |
х2 + у2 = 4 , |
у = х , |
у = |
|
|
х |
||||
3 |
||||||||||||
5.19 |
х2 |
+ у |
2 |
= 4 у , |
х2 + у2 = 2 у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
5.20 |
у2 = 2х − х2 , |
у2 = 4х − х2 , |
у = х , |
у = |
|
|
3 |
х |
||||
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
5.21 |
х2 |
+ у |
2 |
= 8 у , |
х = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
5.22 |
у2 = 4х − х2 , |
у = х |
|
|
|
|
|
|
|
|||
5.23 |
х2 |
+ у |
2 |
= 2х , |
х2 + у2 = 2 у |
|
|
|
|
|
|
|
5.24 |
у2 = х − х2 , |
у2 = 2х − х2 , |
у = х , |
у = 0 |
|
|
|
25
|
х = |
|
, х = 0 , у = 2а, у = |
а |
|
||
5.25 |
2ау − у2 |
||||||
|
|||||||
|
|
|
|
2 |
|
||
5.26 |
х2 |
+ у2 = 4 , |
х = 0 , у = 0 |
||||
5.27 |
х2 |
= 4 у − у2 , |
х2 = 8 у − у2 , у = х , х = 0 |
5.28ρ =1 − сosϕ
5.29ρ = 1 + sinϕ
5.30Найти площадь фигуры, вырезаемой окружностью ρ = а из кардиоиды
ρ= а(1 − cosϕ )
6.2. Вычисление объёмов тел
Исходя из геометрического смысла двойного интеграла, объём цилиндрического тела (см. рис.1) вычисляется по формуле:
V = ∫∫z(x, y)dx dy
D
Пример. Найти объём тела, ограниченного поверхностями z = x2 , z = 0 , y = 0 , x + y = 1(рис.13).
z
M1 •
M3 |
M2 |
• |
• |
D O(0,0,0) |
B(0,1,0) y |
• |
|
A(1,0,0) |
|
x |
|
Рис.13 |
|
26 |
|
Решение. Построим тело: |
у = 0 - уравнение координатной плоскости |
||
xOz, z = 0 - уравнение координатной плоскости xOy, |
x + y = 1 - плоскость, |
||
параллельная оси Oz, |
z = x2 |
- параболический |
цилиндр, образующие |
которого параллельны оси оу, а направляющей является парабола z = x2 в плоскости хOz.
Областью D в плоскости хОу является треугольник, ограниченный осями координат Ох и Оу и прямой x + y = 1.
В соответствующем двукратном интеграле установим такой порядок интегрирования: сначала по у, а затем по х. Тогда, очевидно, при постоянном (но произвольном) х переменная у изменяется от 0 до (1-х), а переменная х изменяется от 0 до 1. Следовательно,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1−x |
1 |
|
1−x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
V = ∫∫ f (x, y) dx dy = ∫∫ x2dx dy = ∫ x2 dx ∫ dy = ∫ x2 y |
|
dx = |
||||||||||||||||||
0 |
D |
|
x3 |
D |
x4 |
|
|
1 |
|
|
0 |
|
|
0 |
|
0 |
|
0 |
||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
= ∫ x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
(1 |
− x)dx = |
|
− |
|
|
|
|
= |
|
− |
|
= |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
4 |
|
|
0 |
|
3 |
|
4 |
|
12 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задание №6
Вычислить с помощью двойного интеграла объём тела, ограниченного указанными поверхностями. Данное тело и область интегрирования изобразить на чертеже.
6.01 |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 , |
x + y = 1, |
z = x2 + 3y 2 |
|||
6.02 |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 , |
у + z = 1, |
х = y 2 + 1 |
|||
6.03 |
z = 0 , |
х = 0 , |
у = 0 , |
х = 2 , |
y = 2 , z = х2 + у2 + 1 |
|||
6.04 |
z = 0 , |
z = 1 − у, |
у = х2 |
|
|
|
||
6.05 |
z = х2 + у2 , |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 , |
х + у = 2 |
|||
6.06 |
z = у2 , |
z = 0 , |
х = 0 , х + у = 2 , |
|
у = 0 |
|||
6.07 |
z = х2 + у2 , |
z = 0 , |
у = 1, |
у = 3х, |
у = 8 − х |
|||
|
|
|
|
|
27 |
|
|
|
6.08 |
|
у = |
|
|
|
х , |
|
|
у = 3 |
х |
, |
|
|
z = 0 , |
х + z = 9 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
6.09 |
|
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 , |
х + 2 у - 6 = 0 , |
z = |
y 2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||
6.10 |
|
z = 9 − у2 , |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 , |
х + 2 у = 6 |
( у ³ 0) |
||||||||||||||||||||||||||||
6.11 |
|
z = 2х2 + у2 + 1, |
|
|
|
х + у =1, |
|
|
х = 0 , |
у = 0 , z = 0 |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
у + z = 6 , |
х = 2 |
|
|
|
|
|
, х = |
|
|
|
|
z = 0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
6.12 |
|
|
|
у |
у , |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
6.13 |
|
х + у + z = 3, |
3х + у = 3 , |
3 |
х + у = 3 , |
у = 0 , |
z = 0 |
||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
6.14 |
|
z = 2х2 + у2 , |
х + у = 2 , |
х = 0 |
у = 0 , |
z = 0 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
6.15 |
|
z = 0 , |
z =1 - 2 у, |
у = 2х2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
6.16 |
|
х + у + z = 6 , |
х2 + у2 = 4 , |
|
|
z = 0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
6.17 |
|
z = х + у + 2 , |
у2 = 2x , |
х = 2 , |
z = 0 , |
у = 0 ( у ³ 0) |
|||||||||||||||||||||||||||||
6.18 |
|
z = х2 + у2 , |
у = х2 , |
у = 4 , |
z = 0 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
6.19 |
|
х = 3 , |
у = 3, |
у = 0 , |
х = 0 , |
z = 0 , |
z = х2 + у2 + 2 |
||||||||||||||||||||||||||||
6.20 |
|
x |
+ |
y |
+ |
z |
= 1, |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
4 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
6.21 |
2х + 3у = 6 , |
z = у2 , |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
6.22 |
|
z = 9 − х2 , |
2х + у = 6 , |
|
х = 0 , |
|
у = 0 , |
|
z = 0 |
(х ³ 0) |
|||||||||||||||||||||||||
6.23 |
|
x |
+ |
y |
+ |
z |
= 1, |
у2 = х, |
|
z = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
4 |
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
6.24 |
|
z = х2 + у2 + 1, |
z = 0 , |
|
у =1, |
|
у = 2х , |
у = 6 - х |
|||||||||||||||||||||||||||
6.25 |
|
z = |
1 |
у2 , |
3х + у - 6 = 0 , |
х = 0 , |
у = 0 , |
z = 0 |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
6.26 |
|
х2 + у2 = 9 , |
z = |
x3 |
, |
z = 0 (х ³ 0) |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
6.27 |
|
z = 16 − у2 , |
y = |
x2 |
|
, |
z = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
28 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.28 |
х + у + z = 10, |
2х + у = |
4 , |
|
x |
+ y = 4 |
у = 0 , z = 0 |
|||
2 |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
6.29 |
z = 4 − у2 , х = 0 , у = 0 , |
z = 0 , х + у = 2 |
|
|||||||
6.30 |
х = 0 , у = 0 , |
z = 0 , 2 |
х + у − 4 = 0 , |
z = |
1 |
у2 |
||||
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
§7. Приложения двойного интеграла к механике
Пусть D – плоская пластинка, лежащая в плоскости хОу, с поверхностной плотностью массы μ(х, у) .
Тогда:
1. Массу пластинки вычисляем по формуле
m = ∫∫μ(x, y)dx dy ;
D
2.Статические моменты Мх и Му пластинки относительно координатных осей Ох и Оу вычисляем по формулам
M x = ∫∫ yμ(x, y)dx dy ,
D
M y = ∫∫ xμ(x, y)dx dy ;
D
3. Координаты центра тяжести хс и ус пластинки – по формулам
xc |
= |
M y |
, yc = |
M |
x |
; |
m |
|
|
||||
|
|
|
m |
4.Моменты инерции Ix, Iy, I0 относительно осей Ох, Оу и начала координат вычисляем по формулам
I x = ∫∫ y 2 μ(x, y)dx dy ,
D
I y = ∫∫ x2 μ(x, y)dx dy ,
D
I0 = ∫∫(x 2 + y 2 ) μ(x, y)dx dy .
D
Для однородных пластинок будем считать μ = 1.
29