Презентация №13

Соф (формал) социология

}Социацияларнинг соф шаклини тасвирлаш ва системалаштиришни эса соф ёки формал социология деб номлаган.

}Соф социология турли ижтимоий соҳа тадқиқотчиларига ўрганиш предметларига социология нуқтаи назардан ёндашиш, муаммоларни қўйиш ва уларни ечишда йўналиш кўрсатиши керак эди.

}У «алоҳида социал фанларнинг билиш назарияси»

сифатида бошқа ижтимоий фанларга нисбатан методологик вазифани бажариши лозим.

Шакл:

Шакл у бажарадиган вазифаларга кўра аниқланади:

1.шакл бир бутунни ташкил этувчи бир нечта таркибий элементни ўзаро нисбатлайди, боғлайди;

2.бир шаклга кирган тарикибий элементлар ўзаро бирикиши билан бошқа шакллардан ажралиб туришади;

3.шакл унинг таркибига кирган элементларни бир структурага келтиради.

Социал ҳаёт шакллари:

}ҳукмронлик, буйсуниш, рақобат, меҳнат тақсимоти, партияларнинг ташкил топиши

}давлат, диний ташкилот, иқтисодий уюшма, фитначилар гуруҳи, оила ва мактаб

Социация

}индивидларда (у тарихий воқеликнинг аниқ ташувчилари сифатида ифодалайдиган) мавжуд бўлган, истак, қизиқиш, мақсад ва ҳоказолар кўринишида мавжуд, яъни бошқа одамларга таъсир шаклланувчи нарсаларни у моҳият, яъни социация сифатида таърифлайди.

Социал жараёнлар

}доимий, уларнинг амалга оширишнинг аниқ вазиятларига боғлиқ бўлмаган ҳодисалар киритилади:

бўйсуниш, ҳукмронлик, мусобақа, келишув, эътиқод,

низо ва бошқалар.

}Социал ҳаёт (социация) шакли сифатидаги социал жараёнга урф (мода), сир тутиш каби универсал ҳодиса мисол бўлади.

Мода:

}Зиммель назарида мода бир вақтнинг ўзида ҳам тақлид, ҳам индивидуализацияни тақозо этади.

}Модага риоя қиладиган одам ўзини бошқалардан ажратиши билан шу пайтнинг ўзида бирор-бир табақа ёки гуруҳга тегишли эканини намойиш этади.

}Моданинг индивидуализациясиз мавжуд бўлмаслигини примитив жамиятлар мисолида исботлайди.

}Моданинг парадоксал хусусияти: "урф"га кириши билан у дарҳол "урф"дан чиқа бошлайди, яъни урф бир вақтнинг ўзида ҳам янги, ҳам ўтиб кетувчи эканлигини англайди.